Compostela: XXXIII Xornadas de Lingua e Literatura, o 13 de abril

A viñeta de Schrödinger trae de volta a banda deseñada ‘made in Galiza’

Desde Nós Diario:
“Hai pouco máis de dous anos, a finais de maio de 2018, tiña lugar en Compostela a presentación d’A viñeta de Schrödinger, unha revista de banda deseñada en lingua galega que apostaría por historietas “curtas” e “autoconclusivas”.
A decisión non podía ter máis sentido. Como revela o seu director, Kiko da Silva -un dos nomes con máis prestixio no mundo da banda deseñada galega-, “unha das cousas máis típicas das publicacións en lingua galega era non pasar do número 1”.
Por sorte, os tempos cambian e hoxe A viñeta de Schrödinger, que naceu con vontade de publicación trimestral, lanza o seu terceiro número e xa está preparando un cuarto, o que para Da Silva quere dicir que “si, as cousas están mudando”.
“Vexo con bastante optimismo o futuro -sinala o artista vigués-, pois a pesar de todas as circunstancias externas a banda deseñada galega nunca tivo tanta saúde como na actualidade, conquistamos moitísimas cousas nos últimos 20 anos. Por exemplo, antes só tiñamos autores e autoras, pero agora tamén comezamos a ter unha base leal de lectores e lectoras, así como propostas editoriais serias que teñen como obxectivo facer produtos de calidade na nosa lingua que poidan competir co resto das publicacións en lingua castelá”.
Kiko da Silva considérase orgulloso de traballar man a man coa Mesa pola Normalización Lingüística e a Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) -entidades responsábeis da edición d’A viñeta de Schrödinger– polos seus niveis de “comprensión” do sector da banda deseñada.
“Respecto e dignidade laboral, pois a cultura hai que pagala, é o que necesitamos no mundiño do cómic. Os autores e autoras teñen que cobrar polo seu traballo, e estou moi orgulloso de que tanto A Mesa como a AS-PG entenderan todo isto e me deixaran deseñar unha publicación acorde a eses requisitos”.
Para o seu director, o único cambio que levaría a cabo se puidese n’A viñeta de Schrödinger é o número de páxinas: “Se por min fose, levaría máis páxinas, por unha banda porque facemos un produto de gran calidade e, por outra, porque querería acoller todas as creadoras que temos actualmente facendo banda deseñada en galego, que son moitas e dun gran nivel, o que resulta abraiante, pois na miña época había un gran baleiro e agora, grazas á formación en centros como O Garaxe Hermético ou a eventos como Viñetas desde o Atlántico, ese baleiro parece que nunca volverá producirse no noso país”.
Pola súa banda, Marcos Maceira, presidente da Mesa pola Normalización Lingüística, revela que este novo número da publicación xa está dispoñíbel a un prezo de só 5 euros na loxa electrónica da propia Mesa, tamén na da AS-PG e nas principais librarías e tendas de cómic do país.
Cuestionado sobre as motivacións da entidade que preside á hora de lanzarse á aventura de editar un volume con estas características, Maceira explica que “desde hai moitos anos non tiñamos na Galiza unha publicación específica en galego, nun formato como é a banda deseñada, que ten moito público, especialmente novo, e que ademais moitas veces non ten acceso ao galego xa non só na banda deseñada, senón tamén na televisión, a audiovisual ou internet”. “Xa que logo, queriamos contribuír dalgún modo a que a lingua galega estivese presente neste ámbito”, engade.
Finalmente, Marcos Maceira destaca a “calidade” das e dos autores que participan neste terceiro número, salientando nomes como o de Miguelanxo Prado, Miriam Iglesias, Belén Ortega ou Fran Bueno.”

“Xoán Costa, cos pés na terra”

Entrevista de María Obelleiro a Xoán Costa en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Coñece de primeira man Carvalho Calero. Que destaca das súas múltiplas facetas? Que supuxo para vostede o contacto de perto con el?
– Xoán Costa (XC): Coñecino primeiro como profesor. Despois traballei con el, sobre todo na definición da revista Agália. Destacaría del, primeiro, o seu pouco afán de protagonismo. Tamén destacaría a coherencia de pensamento, que era total e que nunca o levou a renunciar aos seus principios ideolóxicos, aínda que os tivese que adecuar ás circunstancias do momento. El prefería pór diante de todo a visibilidade da causa que defendía a ser protagonista principal dela. Vese perfectamente nas cartas a Fernández del Riego. Aí deixaba ver como era necesario constituír grupos de presión que influísen na Academia para levala cara a un determinado sentido na defensa da lingua e da literatura ou a idea de influír no sistema educativo coa edición de materiais alén dos clásicos libros de texto. Despois de Agália coincidín moito con el na preparación da edición de Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985).
– SG: Participou moi activamente nos inicios da Associaçom Galega da Língua (AGAL), nun momento en que estaba moi candente o debate da normativa. Tamén foi autor de varias gramáticas.
– XC: Cando se fundou a AGAL eu estaba en Lisboa, polo que o meu carné de socio é posterior. Como membro da AGAL estiven na Comisión de Redacción do Estudo crítico das Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Tamén participei na redacción do Prontuário Ortográfico Galego. Era o tempo en que ten lugar a primeira polémica relativa á norma. O reintegracionismo mantivo unha posición moi forte contraria ás normas ILG-RAG (Instituto da Lingua Galega-Real Academia Galega), posición expresada desde o ponto de vista teórico mais tamén desde o ponto de vista do uso, sobre todo no ensino. Foi ese o primeiro paso do que foi a normativa de mínimos. Case todos os libros de texto que tiveron impacto no ensino foron publicados baixo esa norma da Asociación de Profesores de Lingua e Literatura, en cuxa primeira asemblea Carvalho pronunciou a conferencia de clausura. Creo que a batalla normativa non se inclinou da parte da norma oficial até que a Administración conseguiu implantala no ensino.
– SG: Desde 2001 preside a AS-PG. Que representa para o ensino galego?
– XC: Sen dúbida ningunha, a AS-PG supuxo poñer diante da sociedade a evidencia de que as galegas e galegos temos particularidades específicas que deben ser representadas no ensino. As orixes da AS-PG remóntanse ás xornadas, interrompidas pola Garda Civil, que se ían celebrar no santuario dos Milagres de Maceda, auspiciadas por Francisco Carballo. Falamos de 1976. De alí xurdiu o primeiro sindicato de profesores de ensino, a UTEG (Unión de Traballadores do Ensino da Galiza) e a AS-PG, que desenvolveu un traballo centrado primeiramente na formación do profesorado para o adaptar ou o situar nas técnicas pedagóxicas que os tempos demandaban. Tamén se ocupou de traballos máis sociais, como conferencias para pais e nais. Editamos materiais que non foron acollidos por outras editoras, como os libros de Francisco Rodríguez sobre Rosalía, e discos dos nosos autores e autoras; convocamos concursos de relato oral e de vídeo; organizamos semanas do libro e da lectura. De feito, a primeira xornada de formación en Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC) para o profesorado organizounas a AS-PG en Pontevedra. E a Historia da Literatura Galega. (…)
– SG: Dirixiu Agália nos seus comezos, colaborou en A Nosa Terra, participou do nacemento de Sermos Galiza, onde é presidente do Consello de Administración, ademais de conselleiro delegado. Que representa para vostede o xornalismo galego?
– XC: A miña participación en A Nosa Terra era como representante da AS-PG en tanto que esta entidade formou parte do capital social da empresa. Na Agália asumín a coordinación e a dirección nos primeiros números e agora, Sermos. O xornalismo galego é unha necesidade que este país aínda non asumiu de maneira axeitada. Unha sociedade normal ten que estar informada na súa propia lingua e para iso son imprescindíbeis medios de comunicación que respondan tanto a criterios lingüísticos como a unha óptica galega. No caso galego, non se chegou a cubrir esa demanda, malia que o xornalismo galego arranca no século XIX. Na actualidade aínda estamos carentes dese medio que nos informe a diario e en papel. E digo en papel porque, a pesar de ser a forma máis tradicional, é a que segue a ter máis credibilidade. Estou en Sermos Galiza porque acredito en que é un proxecto imprescindíbel para o desenvolvemento do país. (…)”

Curtas gañadoras do IX Certame de Curtas da AS-PG

“O 16 de decembro tivo lugar no Fórum Metropolitano da Coruña o acto de entrega de Premios do IX Certame de Curtas da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG). Este Certame organizado pola AS-PG ten como obxectivo reinterpretar e divulgar a Literatura Galega desde novos formatos e contribuír á relación cinema-literatura.
PREMIOS:
CATEGORÍA XERAL PREMIO Á MELLOR CURTA DA IX EDICIÓN.
O 1º premio foi para Mulleres muro, a garda patética, de Pepe Galán
O 2º premio foi para Emma Pedreira. O des-en-freo”, de Daniel Chapela
CATEGORÍA CENTROS DE ENSINO
O 1º premio foi para Rosalía, quilómetro cero, de Cristina de la Torre (IES Macías o Namorado- Padrón)
O 2º premio foi para A mellor sopa do mundo, de María Jesús López Abelairas (CEIP Martagona-Melide)
Mención especial Irmaus-Celso Emilio, alumnado de 1º bacharelato (IES María Soliño-Cangas)
O Certame contou coa colaboración da Concellería de Educación, Cultura e Memoria Histórica do Concello da Coruña, e coa da área de Cultura da Deputación da Coruña para as actividades organizadas ao redor do mesmo.
Desculpando a súa ausencia o Sr. Concelleiro de Cultura por problemas de axenda os premios foron entregado por:
Xurxo Couto, Deputado de Cultura da Deputación da Coruña
Isa Risco, actriz de teatro, cine e tv en representación do xurado
Xoán Costa, Presidente da AS-PG
O realizador e colaborador desta IX edición das curtas Omar Rabuñal Varela.”