Entrevista a Xesús González Gómez arredor da súa tradución de Algúns temas sobre a cuestión meridional, de Antonio Gramsci

EntrevistaXesús González Gómez a Xesús González Gómez na Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Qual é a tua visão sobre Antonio Gramsci? Que relevância tem esta figura em relação à(s) sociedade(s) de hoje?
– Xesús González Gómez (XGG): A miña visión de Gramsci continúa a ser, acho, a primeira que tiven del hai xa moitos anos: un dirixente obreiro, perdón, dun partido obreiro, que intenta atopar unha estratexia para a realización dunha revolución comunista en Occidente. De aí a súa distinción entre posición e guerra de manobras. Nesta última distinción de Gramsci, con outros conceptos desenvolvidos por el nos cárceres fascistas e antes, radica a súa actualidade intempestiva. Penso, tamén, que doutros momentos gramscianos, 1920, a ocupación de fábricas en Turín e a experiencia dos consellos, se poden tirar ensinos para a conformación dunha(s) organizacións(s) revolucionarias que visen un cambio de sociedade. A distinción gramsciana entre consello e sindicato e a función que cumpre, ou debe cumprir, cada unha destas institucións no plano do traballo político nas fábricas e lugares de traballo, aínda poden servir, eu penso que serven, para a creación de novas organizacións revolucionarias que impliquen á maioría da poboación sen que esta deba estar encadrada en partidos políticos determinados. Organizacións revolucionarias, porén, que non esquezan a teoría, pois como avisaba Benjamin Péret, unha acción sen teoría é un deporte e, xa que logo, tan va como todo deporte: é dicir unha acción sen futuro e sen incidencia. Isto no plano xeral, é dicir, político. Noutros planos, como o cultural, a posición ou posicións gramscianas, a pesar das “desviacións” ou manipulacións realizadas polos denominados estudos culturais, continúan a estaren á orde do día. Evidentemente, os apuntamentos débense enriquecer coas teorizacións e descubrimentos que se realizaron desde que Gramsci escribía nos seus cadernos: non en van pasaron oitenta anos e o capitalismo transformouse (e continúa a se transformar) radicalmente para continuar a hexemonizar a sociedade (hexemonía que nunca perdeu), como xa avisaran no Manifesto os fundadores do materialismo histórico. (…)
– P: Que perspectiva tens sobre a tradução? Como é a tua forma de trabalho neste campo?
– XGG: As traducións son fundamentais para calquera cultura. Traducións de clásicos, tanto da literatura como do pensamento e da ciencia, evidentemente, mais tamén de libros, e non só novelas ou poesía, de actualidade. Ora, existe entre nós un mercado para estes “produtos”?: velaí o problema. É moi bonito falar, e laiarse, sobre a falta de traducións, mais hai que entender que unha editorial é un negocio e non pode ninguén publicar libros, traducións, que pode resultar que non se vendan. Polo demais, o problema das traducións, penso eu, solucionaríase facilmente se houbese na Galiza librarías que ofertasen as que se fan en Portugal e, por que non, no Brasil. Só nos faltaría entón traducir o que non traducisen nin portugueses nin brasileiros. De momento, todos bebemos das traducións ao español, e así están as cousas, e difícil será cambialas como non cambie a sociedade. Como dicía Ramón Piñeiro, é o país que temos e é sobre este país co que debemos traballar en todos os terreos… se é que o queremos cambiar.
As traducións que eu fixen até hoxe (agás catro que foron de encarga) de libros ou temas que me interesan (é dicir, textos cos que teño “afeccións electivas”) e que, normalmente, non interesan aos editores por múltiples causas –outras veces polos dereitos–, o que me parece ben: ninguén ten a obriga de se interesar polo que me interesa a min ou calquera outra persoa, así que normalmente traduzo (e non publico) aquilo que me gusta ou me produciu un certo gozo ao lelo. A miña “forma de traballo” neste campo é moi sinxela: traduzo dun tirón (previamente xa lera o texto que me poño a traducir) e logo, deixando repousar o texto na gabeta durante un tempo, empezo as revisións, optando sempre pola solución que me parece máis simple, até que as dou por acabadas. O certo é que as revisións nunca deberían acabarse, mais entón nunca se publicaría nada. (…)”

Todas as mulleres que fun, por Eli Ríos

DesdeEli Ríos A Sega:
“Andrea Nunes e Raquel Rei crean no 2008 o grupo poético-musical As Candongas do Quirombo a través do cal xeran as imaxes que acompañan este poemario.
Podería destacar a importancia desta creatividade experimental na que a poesía escrita se reinventa impresa en sucesivos fotogramas. Podería, tamén, falar da intertextualidade (María do Cebreiro, Chus Pato, Ana Romaní…) coa que, a autora, xoga deconstruíndo o suxeito para erixir outro colectivo feminino como quen tece un fío tras outro até chegar á peza final: un poemario-matria. Podería, sen dúbida, ademais, chamar a atención sobre a temática na que o mundo simbólico se alza ben lonxe do capitalismo, da falta de consciencia ecolóxica e a contrafío do sometemento. Podería, filoloxicamente falando, analizar os recursos e técnicas que a poeta domina á perfección para artellar, páxina a páxina, un poemario como Todas as mulleres que fun.
Podería facer todo o anterior pero… non quero! Porque hai escritas que nos abren portas a moitas persoas que experimentamos esta forma de expresión artística. E, este, é o caso.
Xa sabemos que aquilo que non se representa non existe. Entón, se desexamos visibilizar a figura da muller podemos colocala como protagonista e suxeito do texto. A idea estaría ben se non fose porque a linguaxe é falocéntrica nas propias estruturas, é dicir, esa hipotética relación binaria nos xéneros, ao final, non é máis do que unha clara estrataxema que exclúe o feminino. O poemario de Andrea Nunes é devastador nese sentido: o imaxinario masculinista non existe! (…)”

Manuel Monge: “Escribín un libro para combater a dereita e para o rearme político e ideolóxico”

EntrevistaManuel Monge a Manuel Monge en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Por que di que Indecencias e corruptelas é un libro de combate?
– Manuel Monge (MM): Trata de cousas que non se poden dicir nin divulgar. A explicación do porqué deste secuestro é que aparecen nomes e apelidos que están implicados. Aquí pódese falar en abstracto pero cando dis que a corrupción é unha forma de goberno e concretas os concellos –no libro aparece unha referencia a 35 concellos da Galiza, todos eles gobernados polo PP con sentenzas en firme ou procesos xudiciais abertos por corrupción- non e fácil de publicar. Este é un libro para combater a dereita, no que dou información que pode contribuír ao rearme ideolóxico e político. A base para o facer é que haxa información, ter argumentos para rebater o que din… E hai que facelo con datos e exemplos; desmontar moitos discursos que, a forza de se repetir, acaban asumidos como propios, como o feito de que é mellor o ensino privado que o público.
– SG: Cal é obxectivo da obra?
– MM: Que aumente a indignación. A indignación é algo novo e non o é. Moitos levamos 50 anos indignados e militando. E esa indignación de antes tiña un custo moito maior que a de agora. Hai 40 anos significaba organizarse politicamente e dar a cara, o que implicaba multas, acabar no cárcere e perder o posto de traballo. (…)”

Taboleiro do libro galego XXXVII (outubro 2015), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Nova entrega do Taboleiro do libro galego que, nesta ocasión, se articula mercé á colaboración das seguintes once librarías: Libros para Soñar, Andel, Casa do Libro e Cartabón de Vigo; O Pontillón de Moaña, Miranda de Bueu, Biblos de Betanzos, Trama de Lugo, Sisargas e Suévia da Coruña, Pedreira de Compostela e, finalmente, Cronopios de Pontevedra, a quen lle damos a benvida.

NARRATIVA
1º-. Morena, perigosa e románica, de Pedro Feijoo, Xerais.
2º-. A praia dos afogados, de Domingo Villar, Galaxia.
3º-. Cabalos e lobos, de Fran P. Lorenzo, Xerais.
4º-. Xeixos, de Suso Lista, Embora.
5º-. Interferencias, de Manuel Seixas, Xerais.
6º-. De remate, de Héctor Cajaraville, Xerais.
7º-. Por que as sombras non teñen ollos, de Luís Manuel García Mañá, Xerais.
8º-. Ostrácia, de Teresa Moure, Através.
9º-. seique, de Susana Sánchez Arins, Através.
10º-. A morte en Venecia, de Thomas Mann (tradución de Laureano Xoaquín Araújo Cardalda), Rinoceronte.

POESÍA
. Celebración, de Gonzalo Hermo, Apiario.
2º-. A boca da terra, de Manuel Rivas, Xerais.
3º-. Bazar de traidores, de Elías Portela, PEN Club.
4º-. Unha viaxe de ruminantes, de Baia Fernández de la Torre, autoedición.
5º-. Dez anos na Porta, A porta verde do sétimo andar.

ENSAIO-TEATRO
-. As mulleres do monte, de José Antonio Gurriarán, Galaxia.
2º-. Un cesto de mazás, de Montse Fajardo, autoedición.
3º-. A utilidade do inútil, de Nuccio Ordine, tradución de Carlos Acevedo, Faktoría K.
4º-. Indecencias e corruptelas, de Manuel Monge, Corsárias.
5º-. Lembranzas do meu vivir II, de Ramón Otero Pedrayo, Galaxia.
6º-. Poesía hexágono, Apiario.

XUVENIL
-. Como unha áncora, de Iria Collazo, Galaxia.
-. Dragal IV, de Elena Gallego, Xerais.
-. Non hai luz sen escuridade, de Andrea Barreira, Urco.
-. O álbum de Garrincha, de Beatriz Maceda, Galaxia.
-. Madonna e outros contos de inverno, de Manuel Rivas, Xerais.
-. Tes ata as 10, de Francisco Castro, Galaxia.
-. Ons, de Carlos Meixide, autoedición.
-. Bicha, de Eli Ríos, Deputación de Ourense.

INFANTIL
-. Escarlatina, a cociñeira defunta, Ledicia Costas – Víctor Ribas, Xerais.
-. O valente coello que quixo soñar, de Miguel Ángel Alonso Diz – Luz Beloso, Nova Galicia Edicións.
-. O meu pesadelo favorito, de María Solar, Galaxia.
-. Once damas atrevidas, de Oli e H. Thomassen, Kalandraka.
-. O monstro de cores, de Anna Llenas, Flamboyant.

LIBROS CD-DVD
-. Alegría!, Sérgio Tannus – Luís Barbolla (ilustracións), Galaxia.
2º-. Un conto ao revés, Chuches Amil, Galaxia.
3º-. Xiqui Xoque, fiú fiú!, de Uxía, Galaxia.
4º-. Unha viaxe polo mundo, de As Maimiñas, Galaxia.
5º-. Traca-Traco, de Paco Rivas e Alfonso Otero Regal, Edicións do Cumio.

BANDA DESEÑADA
1º-. O bichero V, de Luís Davila, Edición do autor.
2º-. O papiro do César, de  René Goscinny, Albert Uderzo, Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, (trad. de  Xavier Senín e Isabel Soto), Xerais.
3º-. Marcopola 2, de Jacobo Fernández Serrano, Xerais.

Compostela: actividades literarias destacadas no Festigal 2015

NaFestigal 2015 Galería das Letras do Festigal 2015, que se celebrará no Campus Universitario Sul de Santiago de Compostela, terán lugar as seguintes actividades literarias destacadas o sábado 25 de xullo:

16:00 h. Presentación do libro: Guía para o descenso enerxético, Manuel Casal, Véspera de Nada.
16:30 h. Presentación dos libros: O bigote de Mimí e Sonetos á Casa de Hortas, de Manuel María, Fundación Manuel María.
17:00 h. Presentación do libro A galera de Xelmírez, de Xabier Paz, publicado en Xerais.
18:00 h. Na Banca de Livros da Através Editora, Helena Miguélez-Carballeira e Valentim Fagim asinarán exemplares das súas obras Galiza, um povo sentimental? e a novidade O galego (im)possível. Ainda mais.
19:30 h. Presentación do libro A República das Palavras, de Séchu Sende, publicado por Através Editora.
20:00 h. Presentación de Historia de Galicia, de David Pérez, publicado en Edicións do Cumio.
20:30 h. Presentación de Nacionalismo galego aquén e alén mar. Desarticulación, resistencia e rearticulación (1936-1975), de Uxío-Breogán Diéguez Cequiel, publicado por Laiovento. No acto acompañan ao autor Afonso Ribas e Xavier Vence.
21:00 h. Presentación do libro Indecencias e corruptelas, de Manuel Monge, publicado por Corsárias.
21:30 h. Presentación do proxecto artístico-literario Libros para Mirar, de Luz Darriba.

Na presentación de Rastros con enrugas, de X. C. Domínguez Alberte en Escudeiros (Ramirás), por Ramón Nicolás

DesdeCartel_presentacion_Rastros_Escudeiros-1 o Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
O sábado 20 de xuño participei na presentación de Rastros con enrugas, de X. C. Domínguez Alberte, que acolleu o local social de Escudeiros (Ramirás). Foi un acto cheo de emoción, de música -grazas ao gaiteiro Manuel Ferro- e mais, loxicamente, de poesía no que estiven encantado de participar. Deixo aquí o texto ao que dei lectura.
“Bo serán. Grazas a todas as persoas que aquí estades convocados pola creación do noso veciño Xoán Carlos. Cando hai uns meses presentamos este libro na cidade de Vigo creo que xa se comezou a xestionar a necesidade de presentalo en Escudeiros. Ao meu ver era unha necesidade, non só porque o libro, como en xeral todo o que escribiu Xoán Carlos, estea inspirado aquí, e transluza a realidade singular e deste lugar, senón porque eu penso que, en primeira instancia, o libro foi escrito para todos vós, para todos nós. Quero así pois agradecer a vosa presenza e mais tamén facer fincapé na miña especial satisfacción de ocupar este sitio para dicir unhas palabras limiares: é para min un privilexio poder estar aquí canda Xoán Carlos e canda vós.
Este libro, editado nas Edicións Corsárias, nome que moito me gusta, é un libro atemporal, isto é, resulta operativo tanto para hai xa uns meses como para agora, de feito talvez resulte aínda máis actual porque, curiosamente, pasados uns meses desde a súa aparición, e con todo o que ocorreu ao noso arredor, os seus contidos aparecen, a cada momento, máis cargados de razóns como logo explicarei.
Máis antes quérome referir ao autor: moitas persoas das que estades aquí sabedes de Xoán Carlos, e sabedes mesmo do seu perfil como poeta, ensaísta, autor teatral ou columnista, por simplificar esta faceta. Non hai máis que abrir a lapela do seu último libro e nese espazo sempre limitado no que cómpre facer un exercicio de síntese aparecen os seus ensaios, a súa peza teatral, e mais o seu labor como poeta, eido máis prolífico, contido en Material de outono, As horas luminosas, Incivil e Materia infinita. Nesa mesma lapela indícanse algúns títulos que responden a iniciativas de coordinación de moi diversas publicacións, quer poéticas, quer ensaísticas. Isto é o que resulta público, o que calquera que poida acceder a calquera información do autor o poderá atopar, incluso, talvez, con máis amplitude. Este labor literario, ao meu ver, atopa acubillo, condénsase e adquire novos matices en Rastros con enrugas, pero non só. Talvez sexa este o libro máis confesional e persoal de Xoán Carlos, aquel no que converxen querenzas e influencias literarias moi evidentes con esoutra parte da súa vida cotiá que non aparece nas lapelas, nin tampouco se recolle nas webs de escritoras e escritores galegas.
E cal é este vector, poderedes preguntarvos. Sen dúbida ese espírito que de Xoán Carlos unha persoa especialmente atenta a cultivar o espírito solidario, a ollar cos ollos ben abertos aquilo que ocorre ao seu arredor, a esculcar nas causas do que acontece, a defender naquilo no que cre a través dun compromiso político intenso, que nace da máis íntima convicción. Xoán Carlos analiza as causas polas que as cousas pasan e, logo, nun último paso, é quen de transformar en discurso poético unha ollada crítica que evidencia as eivas, o incomprensible, os rastros que a vida deixa, que el trata como ourive, que decodifica, reestrutura e converte en linguaxe poética, sen pechar a porta a erixir un discurso marcado pola reivindicación, un berro –literario- diante do que acontece agora, do que nos acontece e que ás veces ignoramos ou mesmo esquecemos.
Disto hai, e ás mancheas, neste libro que hoxe aquí se presenta. O autor, como bo filólogo, como coñecedor asemade dos recursos que a propia lingua ofrece, articula xogos de palabras, nunca inocentes, que xa sitúa no frontispicio do seu libro cando na dedicatoria lemos “A todas as vítimas da probreza do capitalismo do capitalismo da pobreza”. A ironía, que tantas veces acompaña a súa intervención, tampouco se ignora en tantas composicións como “Afecto invernadoiro”, como tampouco unha sección especialmente suxestiva -“Enfermismos”- onde de novo recrea o uso capcioso, intereseiro e falaz que en diversos medios de comunicación se realiza dunha realidade disfrazada, cruelmente disfrazada. Velaquí o punto de partida a ter en conta porque os paratextos, isto é, as citas, referencias, fragmentos poéticos e doutro tipo semellante que poboan este libro fan que camiñemos, en moitos casos descubramos, voces que fan, á fin e ao cabo, que o poeta non se sinta só. Velaí como reactualiza voces, todas unidas polo compromiso co que se escribe, pola vontade de evidenciar, e denunciar, aquilo que non nos gusta do tempo que vivimos. Xoán Carlos, así, apela á memoria e á palabra de Ernesto Cardenal, Nazim Hikmet, Patrick Kavanagh, Pero da Ponte, Joseba Sarrionandia, Valentín Lamas Carvajal, Antón Cortizas, José Saramago, Rosalía de Castro, Francisco Castro, Manuel María, Castelao, Mahmud Darwix, Wislawa Szymborska, Seamus Heaney, Orfila Bardesio, Hilude Domin, Airas Nunes ou do propio Celso Emilio Ferreiro, a quen moito lle gustaría este libro, inserido nese ronsel de poesía contestaria e belixerante, tan presente en Viaxe ao país dos ananos, na Longa noite de pedra ou no Cemiterio privado.
Xoán Carlos, así pois, deita unha ollada crítica, por veces operando limpamente cun escalpelo afiadísimo, a situacións e experiencias do día a día, que sufrimos ou vivimos xa, que coñecemos, que podemos sufrir hoxe ou mañá, e enfróntase á violencia a que somos sometidos, reacciona coa palabra e coa invitación á reflexión e á reacción diante das políticas neoliberais que ben coñecemos e sufrimos. Poucos espazos deste humus que retrata quedan sen visitar neste libro: experiencias hospitalarias, o contraste entre as vivencias migratorias e o capitalismo tan ben espellado no poema “Comida de Nadal” onde lembra a morte de Mercedes Veiga, percebeira; a visión crítica de posicións lingüísticas e mesmo dogmáticas carpetovetónicas e folclorizantes; o desasistimento do rural; o trato que recibe o ensino laico e público, en resumo, e isto está agora tamén lamentablemente ao día como a exhibición de actitudes pro-fascistas…, todo denunciado con rotundidade.
Alén dos “enfermismos” aos que antes aludín, o libro complétase con tres seccións máis como son “Adolescencia en nomes de horizontes” onde bota a ollada para recuperar fragmentos do pasado, as terras natais, aquelas que todos e todas as que aquí estamos nos resultan familiares e queridas, é aquí onde está a fonte de todo o que é e que percorre desde o Surrego familiar e querido, pasando pola Levada, as Avesadas, a Corredoira, o Alcouce e a Loba, a Poza da Canle ata A Tapadiña. Textos aos que se engaden tres poemas “Maleta viaxeira”, unha homenaxe particular a Luís Pimentel e, por último, “Caderno de crueldade”, nove composicións que naceron ao fío do accidente do tren Alvia ocorrido hai agora camiño de dous anos preto de Compostela.
Conclúo a miña lectura facendo unha mención, ben o merece, ao labor de Baldo Ramos, o noso común amigo, como responsable tanto da ilustración da cuberta como dalgunha ilustración do interior. Na cuberta está a rosa vermella, tamén posuidora do valor subversivo e revolucionario e o arame que fai pensar no sufrimento dos oprimidos: aí está contida a vibración de todo o libro. Convido a que leades, porque aquí sei que a lectura, aquí, é outro deses tesouros que sempre agarimades. Este libro ben o merece.”