Francisco Pillado: “A Guerra condicionou totalmente a miña infancia”

Entrevista a Francisco Pillado en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Exercendo a súa actividade cultural tivo algún problema deste tipo?
– Francisco Pillado (FP): Dalgunha maneira. Por exemplo, eu a primeira carreira que fixen foi Maxisterio, porque eu escoitaba dicirlle a meu avó: “A Guerra Civil foi unha guerra de curas contra mestres”, era unha cousa que se dicía naqueles anos. Por iso eu tiña mitificado aos mestres. Porque isto parece unha fábula, pero eran anos moi condicionados polo silencio.
– SG: A súa gran paixón foi o teatro.
– FP: Si, o teatro e a música. A min encántame o teatro, pero tamén estudei moitos anos piano, e para min foi unha gran paixón, facía concertos na casa que tiñamos en Oleiros. O que pasa é que deixei o tabaco por prescripción médica, e empezaron a darme alerxias e tiven que deixar o piano.
– SG: E como ve a escena teatral galega de hoxe?
– FP: Eu creo que o teatro está moi mal, pero non só a nivel galego, tamén a nivel xeral. Eu doei a miña biblioteca de teatro á Universidade da Coruña, e merco xornais, programas e todo o que se publique para ir enriquecendo esa biblioteca. Pois hai meses en que non hai teatro na Coruña practicamente. E os xornais non falan do que non existe. Desde logo a televisión foi decisiva, nese sentido, para o meu ver. De feito, na Coruña é moi raro que haxa cine xa, xa non digo teatro. E agora se queres en DVD podes ver a película que che dea a gana.
– SG: Tamén foi editor moitos anos.
– FP: Si, dirixín Laiovento, fun fundador tamén. E era un momento moi complicado. Hoxe hai unha normativa de consenso pero naqueles anos non existía, eu apostaba polo reintegracionismo, porque era máis internacional. E na editorial puxen como condición que publicaramos sen ter en conta a normativa oficial, esa foi unha das cousas polas que se estivo acosando a Laiovento. Porque alí primaba a calidade, non a normativa. Iso marcouno todo. Logo teño que recoñecer que co paso do tempo custoume moito manter a editorial. Foi a razón pola que a deixei. Aínda hoxe se non presentas un libro non ten repercusión mediática. Entón tiñamos que percorrer moitos lugares de Galiza, e a min costábame moitos cartos. Entón claro, se non gañaba e aínda por riba tiña que poñer cartos… Esa foi a razón pola que o deixei.
– SG: Non o vexo moi optimista en cuestións culturais.
– FP: Son optimista, muller, pero eu falo dese momento histórico. Eu aposto sempre polos partidos renovadores, eu non podo apostar por partidos fundados por ministros de Franco. Eu sempre digo que os avós xa temos que loitar pensando nos nosos netos. O noso labor é comprometernos para que eles vivan nun mundo mellor que o noso. (…)”

“Onte 1825: Aforismos do riso futurista presentado en Moito Conto”, por Manuel Bragado

Desde Brétemas, de Manuel Bragado:
“Case un cento de persoas participaron o martes 7 na presentación de Aforismos do riso futurista na libraría Moito Conto da Coruña. Antes que dezaoito dos autores e autoras da obra lesen os seus aforismos, interviron Francisco Pillado e Xavier Seoane, os coordinadores dun proxecto que pretende promover o xénero do aforismo na literatura galega. Pillado lembrou a presenza de aforismo nas obras de clásicos como Shakespeare, Valle Inclán ou Oscar Wilde e a escasa presenza na literatura galega de libros de aforismos coas honrosas excepcións dos de Xavier Seoane, Arca cotidiana. Irispaxaros (1984) e A rocha imantada (2009).
Pola súa banda, Seoane explicou que o libro naceu do chamamento que se fixo aos membros da AELG de promover o xénero do aforismo en galego: “pedimos que se escribisen até un máximo de trinta aforismos que non pasasen das tres liñas, sen ningunha outra limitación temática nin formal”. “Ao noso chamamento responderon 48 autores e autoras. O resultado é un libro moi ameno e variado a nivel estético, conceptual e formal. Hai algúns textos máis achegados ao xénero poético e outros ao narrativo. Sobrancea a temática política, social e histórica, expresión da preocupación polo momento de perplexidade e de gran perigo histórico que vivimos”. “O aforismo é un xénero aditivo, que vai moito co espírito do noso tempo. Nunha frase pode condensarse toda unha visión do mundo. Vivimos un gran momento aforístico, aínda que hai un risco de que caiamos na banalidade. O libro que hoxe presentamos é unha colección aberta que abre un camiño para a publicación doutras na nosa lingua”.”

A Coruña: presentación de Os aforismos do riso futurista

Nesta festa do aforismo participarán Francisco Pillado, Xavier Seoane, Manuel Bragado e unha representación dos autores e autoras: Lino Braxe, Tucho Calvo, Lois Diéguez, Estíbaliz Espinosa, Francisco X. Fernández Naval, Alfredo Ferreiro, Rafael Lema, Siro López, Olga Patiño, Ánxeles PenasFrancisco Pillado, Gustavo Pernas, Henrique Rabuñal, Claudio Rodríguez Fer, Xavier Seoane, Dores Tembrás, Ramiro Torres e Fidel Vidal.

Entrevista a Mercedes Queixas

DesdeMercedes Queixas o blogue Bolboretas no bandullo:
“(…) – P: Manuel María é sen dúbida a figura literaria do ano, mais nós estamos convencidos de que tamén está no cumio de relevancia histórica da nosa literatura. Por que podemos estar tan orgullosos de honramos este ano polas Letras Galegas un autor como o Manuel?
– R: Manuel María é o referente intelectual galego da segunda metade do século XX. Así o constata o seu perfil poliédrico como escritor, erudito, conferenciante, dinamizador sociocultural, activista político, editor, libreiro, froito dun auténtico amor a Galiza, ao idioma, ao pobo, asentado nunha inesgotábel vocación de escritor, nomeadamente poeta, desde a firme vontade de partillar a palabra como esencia máxima da construcción do ser individual e da nación colectiva.
Agradecemento e orgullo coido que son dous trazos que definen o intenso calendario de actividades que se espallan sen descanso polo país, mesmo desde comezos de ano.
Manuel María foi inmensamente xeneroso. Traballou para construír un país no que acreditaba e ao que amaba. Agora tócanos volverlle tanto cariño como nos aprendeu desde a súa sabedoría e autoestima como galego.
– P: Ti tiveches o pracer e a sorte de o coñecer. Son moit@s @s que falan del como unha persoa directa e que tiña moi claras as cousas e o camiño para loitar por elas. Cal é a primeira imaxe que che vén á cabeza del?
– R: A primeira imaxe de Manuel e Saleta trasládame a Monforte, á libraría Xistral, a comezos dos anos 90. Acudín alí xunto cun compañeiro de promoción, Anxo Gómez, recén licenciados como filólogos, para lle pedirmos información sobre Xan da Cova, un autor que estabamos a investigar para preparar a edición da súa obra La Galiciana, que máis adiante vería a luz nos Cadernos de Teatro Galego, baixo a dirección de Francisco Pillado.
O noso nerviosismo era patente, pois eramos conscientes da persoa e do escritor que iamos visitar. Manuel María, co que combinaramos o encontro telefonicamente, e Saleta recibíronnos con toda a amabilidade, como se fósemos coñecidos. Manuel atendeu todas as nosas preguntas, foi unha conversa moi produtiva e enriquecedora para nós, tiña documentación canda el preparada para mostrarnos. Aquela tarde volvemos para A Coruña nunha nube, sabendo que viviramos unha experiencia única e irrepetíbel.
A partir de aí chegaron encontros diferentes en xornadas de formación da AS-PG, ás que acudía puntualmente todos os anos, recitais ou presentación de libros seus e, xa a partir de 1998 en que se instalan definitivamente na Coruña, os encontros foron algo máis periódicos. Algúns sábados á mañá procuraba achegarme á cafetaría xa desaparecida Kirss, na rúa Real da Coruña, para escoitalo no faladoiro de amigos que alí se reunían. Era unha delicia escoitalo, a súa voz grave e expresiva, a súa xenialidade e fino humor, o seu idiolecto particular e o seu saber de todo era impresionante.
É unha fortuna telo coñecido, así é. Admíroo como persoa e adóroo como poeta. (…)”

A Coruña: actos literarios destacados do mércores 6 na Feira do Libro

OFederación de Librarias de Galicia mércores 6 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, con horario de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 horas), cos seguintes actos literarios destacados nese día:

18:00 h. Francisco X. Fernández Naval e Ali Ali asinarán na caseta de Editores Coruñeses.
19:00 h. Francisco X. Fernández Naval e Xavier Seoane asinarán na caseta de Editores Coruñeses.
19:00 h. Charla coloquio de Manuel Casal Lodeiro sobre o libro Guía para o descenso enerxético, publicada pola Asociación Véspera de Nada, por unha Galiza sen Petróleo.
20:00 h. Lemos, cantamos, gozamos. II Semana da música infantil da Coruña. Pan de millo, con Migallas Teatro.
20:00 h. Presentación do libro Maternosofía, de Inma López Silva, publicado por Galaxia. A autora conversará con Francisco Castro arredor da súa obra.
20:00 h. Yolanda Castaño e Xosé Tomás asinarán exemplares do seu libro Verdedades, publicado por Biblos, na caseta de Editores Coruñeses.
21:00 h. Presentación do libro A dama da noite, de Xavier Seoane, publicado por Laiovento. Xunto co autor, participarán no acto Francisco Pillado e Anxo Angueira.

A Coruña: actos literarios destacados do domingo 3 na Feira do Libro

OFederación de Librarias de Galicia domingo 3 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, con horario de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 horas), cos seguintes actos literarios destacados nese día:

13:00 h. Actividade infantil. Presentación do album ilustrado …3, 2, 1 … de Pepablo Patinho e Dani Padrón, publicado por Edicións Embora.
13:00 h. Presentación do libro Textículos dramáticos, do escritor Afonso Becerra, publicado por Laiovento. Xunto co autor, participará no acto Francisco Pillado. Os actores Gloria Rico e Xosé Luís Bernal, Farruco, da Cia. TEP Teatro en Punto realizarán unha lectura dramatizada de textos do autor.
19:00 h. Dores Tembrás asinará na caseta de Editores Coruñeses.
19:00 h. Presentación do libro Como ser reintegracionista sen que a familia saiba, do escritor Eduardo Sanches Maragoto, publicado por Edicións do Cumio.
20:00 h. Presentación do libro Escrito en cafeterías, de Miguel Anxo Murado, publicado por Galaxia.
21:00 h. Xabier López López asinará exemplares do seu libro 1989, publicado por Biblos Clube, na caseta de Editores Coruñeses.

Francisco Pillado Maior: “Marcho coa sensación de ter gozado coa miña verdadeira vocación; a de editor”

EntrevistaFrancisco Pillado Maior a Francisco Pillado en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Non hai dúbida de que o teatro é algo que vai total e absolutamente vinculado á figura de Pillado Maior. Que foi para ti o teatro? Que significou na túa vida?
– Francisco Pillado (FP): O meu pai era un gran lector. Tiña unha magnífica biblioteca e lembro que nela “descubrín” as pezas teatrais de Shakespeare, un autor do que nos falaba a miúdo Miguel González Garcés, un excelente profesor de literatura que tiven nos anos de estudante de bacharelato. Tamén na biblioteca paterna achei os libros de dous grandes dramaturgos: Valle-Inclán e Federico García Lorca. Valle segue a ser un autor que goza de plena actualidade neste singular “Ruedo Ibérico” que habitamos. De feito, ás veces, resúltame complicado interpretar a realidade que estamos a padecer sen aplicar –como diría o propio don Ramón- “a matemática perfecta do esperpento.” O encanto de Federico García Lorca –á marxe da súa evidente xenialidade- radicaba –nos anos da miña adolescencia- en que era un autor prohibido e censurado polo franquismo. De feito, os libros que gardaba o meu pai, enviábanllos algunhas persoas exiliadas na Arxentina. Outra lembranza, que evoco sempre con emoción, foi ter asistido con Manuel Lourenzo, cando aínda eramos uns rapaces, á estrea de O don Hamlet de Álvaro Cunqueiro, no teatro Colón da Coruña, no ano 1959.
Xa no tardofranquismo, o teatro era ás veces unha forma de denunciar a ditadura que estabamos a padecer, burlando a censura existente. A este respecto os exemplos serían múltiples. Recordo unha representación… Estaban unha serie de actores e actrices sentados no escenario falando de xeito distendido e, nun momento determinado, entran dous actores, vestidos co uniforme da policía e berrando: “manos arriba o disparamos al aire!” De súpeto, os que estaban sentados, axeóllanse e comezan a suplicar: “Al aire no, al aire no, por favor”. Nese momento, as persoas que estabamos entre o público comezamos a aplaudir entusiasmados! Hoxe, isto, podería ser catalogado como exemplo de “teatro do absurdo”, mais naqueles tempos era frecuente ler notas de prensa que dicían: “Manifestación de los obreros del metal en Vigo. La policía se vió obligada a disparar al aire y hubo cuatro muertos” (…)”

Laiovento, “proxecto de compromiso e de dignidade”

Reportaxe de Marcos Pérez Pena en Praza:
“En 1991 Xosé Manuel Beiras, Pepe Carreiro, Xesús Couceiro, Manolo González Millares, Francisco Pillado e Afonso Ribas botan a andar Laiovento (tomando o nome dun texto dramático de Otero Pedrayo) “coa pretensión de contribuír desde unha óptica progresista e aberta á normalización cultural e política de Galicia”. Outro dos compromisos adoptados inicialmente foi que, mentres non se acadase unha normativa “de consenso” para a lingua galega, “en todos os nosos libros respectaríase a opción ortográfica de cada autor ou autora”.
“Laiovento fixo e segue facendo un labor encomiable en tempos verdadeiramente duros, sobre todo ese labor de especialización no mundo do ensaio, que non existía nas editoriais galegas. E ensaio, ademais, non só de temática galega, senón ensaio de alcance universal. Coa visión que tivo sempre o galeguismo histórico: mirando o mundo dende Galicia. Ese diálogo nacionalismo-internacionalismo é algo permanentemente de manifesto”, destaca Xosé María Álvarez Cáccamo, unha opinión compartida por David Otero, que salienta que Laiovento “foi símbolo de liberdade en canto a normativas, en canto a temas, foi unha plataforma non acoutada senón aberta, unha plataforma de liberdade. Tanto na tradución de obras do pensamento e da literatura universal coma na publicación de obras de pensamento e de creación feitas en Galiza”.
“Laiovento é unha casa amiga, á que volves sempre” -subliña Mercedes Queixas– “É unha casa editora que acolleu sempre, dende o respecto escrupuloso, as escritoras e os escritores noveis, e que acolleu, moitas veces de xeito arriscado, temáticas que non tiñan cabida noutros selos editoriais. Laiovento cumpriu un papel histórico de ser un proxecto de compromiso e de dignidade. É unha editora que apostou, como algo nuclear, como eixo vertebrador, pola potenciación do ensaio e do teatro, xéneros algo máis deficitarios á hora da visualización editorial”. Queixas sinala igualmente a importancia do “achegamento máximo e sincero ao mundo da lusofonía, tanto a través do acollemento das e dos autores que escriben os seus textos de acordo coa normativa integradora, coma da investigación sobre o ámbito lusófono”.
“É unha editorial case case enciclopédica, porque trata practicamente todos os xéneros da escrita e todos os temas” -engade Manuel Lourenzo– “É unha editorial digna de Francia ou Alemaña, de países ricos que potencien os seus saberes e a súa cultura”. Un proxecto que ten moito de Pancho Pillado, pero que por suposto é froito do traballo colectivo de moitas persoas, como lembra Pepe Carreiro: “Xosé Manuel Beiras, Xesús Couceiro, Sandra Vilaseco, Afonso Ribas, Paco Souto, Mercedes Queixas, Manolo Millares… A editorial apoiouse desde o principio na experiencia que cada unha destas persoas tiña en áreas diversas: edición, comercialización, impresión, administración ou deseño gráfico. E este é, coido, un dos piares que a sustentan”. (…)”