Este é o programa do Culturgal 2023. As actividades do 3 de decembro son:
Arquivos da etiqueta: Patricia de Lorenzo
Compostela: actividades do 14 de xuño na SELIC 2023
Lugo: actividades do 17 de maio na Feira do Libro 2023
Gañadoras/es da oitava edición dos Premios Follas Novas do Libro Galego
As obras, iniciativas e profesionais gañadoras dos Premios Follas Novas 2023 déronse a coñecer na Gala que se celebrou o 22 de abril, a partir das 19:00 horas, no Teatro Principal de Santiago de Compostela. Os premios foron organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia. Contan co apoio da Deputación da Coruña, Concello de Santiago, CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos) e Xunta de Galicia.
As trinta e nove obras finalistas desta edición dos premios Follas Novas son o resultado dun proceso de selección de catro fases e que supón unha lectura e valoración completa de toda a produción editorial galega. O proceso supón unha primeira escolla con propostas das tres entidades organizadoras que supuxo a selección dun cento de títulos entre os publicados ao longo de 2022. Dese conxunto de obras, o xurado desta edición fixo unha primeira escolma da que resultaron escollidas as candidatas en cada categoría. Na terceira fase de selección, o xurado escolleu as obras finalistas por cada categoría.
A gala foi presentada por Patricia de Lorenzo, actriz de Chévere Teatro, co seu personaxe das Fillas Bravas, Isaura, e coa participción musical do grupo Noar, segundo clasificado nos Premios Narf.
O presidente da Asociación Galega de Editoras, Henrique Alvarellos, en nome das tres asociacións organizadoras, realizou o discurso institucional, onde falou das “luces e desexos” do mundo do libro en Galicia. Segundo o presidente das editoras galegas é imprescindíbel “un verdadeiro, transversal, sedutor e ben dotado Plan de Lectura en galego. A lectura, e a cultura, debe ser un eixo fundamental das políticas públicas, ao mesmo nivel que as políticas sanitarias, as educativas e as de servizos sociais. Galicia segue á cola das comunidades lectoras do Estado Español”. Alvarellos sinalou que en ausencia deste plan “está a ser cuberta pola acción, moitas veces individual e altruísta, das persoas creadoras, das librarías que estenden o seu horario para dar acubillo a tantos actos, das editoras que organizan, organizamos, todo tipo de accións de activismo cultural, do gran labor dos clubes de lectura, das docentes, do persoal das bibliotecas…”
Premios honoríficos
Os galardóns desta edición foron para Ediciós do Castro, pola Asociación Galega de Editoras; a libraría Númax, pola Federación de Librarías de Galicia, e a escritora mexicana con orixes galega Lydia Cacho, nomeada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega como Escritora Galega Universal.
Ediciós do Castro
O premio da Asociación Galega de Editoras foi para a histórica editorial Ediciós do Castro por ter contribuído de maneira tan decisiva á existencia do libro galego e por unha traxectoria que exemplifica como poucas o compromiso co saber e a literatura galega, cunha extraodinaria importancia histórica desta editorial que agora cumpriría sesenta anos. O premio foi recollido por Xosé Díaz, fillo do fundador da editorial, Isaac Díaz Pardo.
Libraría Númax
O recoñecemento da Federación de Librarías de Galicia foi este ano para a Libraría Númax, de Santiago de Compostela. Segundo a Federación de Librarías, Númax representa todo o que se pode esperar dunha libraría, con inquedanzas, curiosidade intelectual, moitas actividades e integrada nun espazo cultural cunha oferta leva de man cine e libros.
Lydia Cacho
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega aprobou o nomeamento de Lydia Cacho, xornalista mexicana, con raíces galegas, activista feminista e defensora dos dereitos humanos, como Escritora Galega Universal en 2023, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade da súa obra. A AELG salientou con este recoñecemento o seu traballo sobre o feminicidio en Ciudad Juarez, polas súas investigacións sobre a prostitución infantil.
O xurado desta octava edición estivo formado por Cristina Barbeito Vázquez, David Cortizo Conde, Antonio M. Fraga Allegue, Tensi Gesteira, Lucia Novas Garrido, Montserrat Pena Presas e Nuria Vilán Prado.
Listaxe de gañadoras
PREMIO Á OBRA DE ENSAIO E INVESTIGACIÓN
A defunción dos sexos. Disidentes sexuais na Galiza contemporánea. Daniela Ferrández Pérez. Edicións Xerais de Galicia
PREMIO Á OBRA DE DIVULGACIÓN
Memoria diversa. Eva Mejuto. Deputación da Coruña
PREMIO Á OBRA DE NARRATIVA
Os seres queridos. Berta Dávila. Edicións Xerais de Galicia
PREMIO Á OBRA INFANTIL
O neno de lume. Ledicia Costas (autora), Iván R. (Ilustrador). Edicións Xerais de Galicia
PREMIO Á OBRA XUVENIL
A ladroa da biblioteca de Meirás. Eva Mejuto. Edicións Xerais de Galicia
PREMIO AO LIBRO ILUSTRADO
Verme. Federico Fernández. Germán González. Kalandraka Editora
PREMIO AO LIBRO DE BANDA DESEÑADA, GRÁFICO E HUMOR
Roxín Roxal. A daga do conde. Manel Cráneo e Brais Fierro. Demo Editorial
PREMIO Á INICIATIVA BIBLIOGRÁFICA
Chévere 1987-2022. Trinta e cinco anos de axitación cultural. Chévere. Kalandraka Editora
PREMIO Á OBRA TRADUCIDA
Léxico familiar. Natalia Ginzburg/ Traducido por María Alonso Seisdedos. Editorial Laiovento
PREMIO AO LIBRO DE POESÍA
Barroco. Antía Otero. Apiario
PREMIO AO LIBRO DE TEATRO
As alumnas. Paula Carballeira. Editorial Galaxia
PREMIO AO LIBRO MELLOR EDITADO
Barroco. Antía Otero. Apiario
PREMIO PROMOCIÓN DA LECTURA
Traballadoras das Bibliotecas Municipais da Coruña
A Coruña: presentación de Chévere. Trinta e cinco anos de axitación cultural
Pontevedra: Culturgal 2022, do 24 ao 27 de novembro
Cangas: presentación de Chévere. Trinta e cinco anos de axitación cultural
Compostela: presentación de Chévere. Trinta e cinco anos de axitación cultural
“Ernesto Chao máis alá de Miro Pereira”
Artigo
de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“(…) “Unha das súas facetas máis salientábeis é o seu labor en Escena Galega e despois na Asociación de Actores e Actrices de Galicia”, opina de entrada a actriz Patricia de Lorenzo, da compañía Chévere, “ao final, as asociacións profesionais cobraron peso grazas a persoas como Ernesto”. Detrás dos escenarios non só están os dramaturgos, os encargados de vestiario, os directores. O teatro, lembra o crítico Camilo Franco, precisa de certa “organización social” para existir.
Ernesto Chao botárase ás táboas desde o seu país natal. Que era o Ribeiro e, polo tanto, a paisaxe da histórica Mostra de Teatro de Ribadavia. “O fundamental en Ernesto Chao foi a súa pertenza a unha xeración con vontade de ser actores e de transformar esa vontade nunha profesión”, sinala Franco. Facer da intepretación un modo de vida. Metamorfosar unha vocación en emprego. Construír os alicerces do teatro profesional galego.
Para realizar esa estratexia, Chao percorreu practicamente todos os estadios do mundo teatral. Actor, empresario, mesmo director do Centro Dramático Galego entre 1986 e 1987. “Ao cabo, a súa quinta foi a primeira realmente preocupada por organizar o teatro e a cultura en xeral”, engade o crítico. Aqueles esforzos iniciados nos anos 70 servirían ademais para “os que viñeron despois”.
O escritor Antón Lopo, que se encargou do comentario teatral nos últimos meses do Diario Cultural -antes de que a dirección da Radio Galega decidise suprimilo como tal despois de 28 anos en antena-, fala de “segunda remesa” de profesionais do oficio. Despois de nomes como Manuel Lourenzo ou Xulio Lago, pioneiros do teatro contemporáneo, Ernesto Chao “sempre conectado a Eduardo Alonso”, a súa compañeira Rosa Álvarez ou Luma Gómez, impulsaron “a profesionalización e a institucionalización”.
Dinamizador e activista e tamén empresario -anota Lopo: “Porque na industria cultural, o papel do empresariado é crucial”-, o creador, canda Rosa Álvarez, da compañía Lagarta, lagarta púxose na pel de innúmeros personaxes en máis de 35 obras. Patricia de Lorenzo salienta Noiteboa, de Redrum, unha traxicomedia dirixida por Álex Sampayo. “Sorprendeume estes días descubrir que fixera de Ramón Sampedro nun telefilme, Condenado a vivir”, engade. Estreouse en 2001 e dirixiuno Roberto Bodegas.
Bardem e Amenábar opacaron ao pouco aquel traballo televisivo de Chao, que tamén recorda Camilo Franco. Pero foi na inmediatez do escenario teatral onde as súas capacidades interpretativas amosaron todos os seus matices. “Nos últimos anos, queixábase de que non había papeis para actores maiores”, di Franco, “o seu traballo na televisión acabou por constrinxilo. É un fenómeno que pasa habitualmente, pero para el, como actor, era estraño”.
E, porén, alén de Miro Pereira estaba o Chao que fixo varios Shakespeare con Teatro do Noroeste, entre eles O Rei Lear. Transitou un “deserto” despois dos 15 anos de Pratos combinados, e só atopou o seu lugar no tramo final, considera Franco. Por exemplo, como Fernández Albor de Fariña -“un papel curto pero no que estaba no seu sitio”- na televisión, ou en Aeroplanos, da súa propia compañía teatral.
O coronel ten a quen lle escribir -sobre un texto de Manuel Riveiro Loureiro– e na que fixo de militar, ou A canción do elefante, de novo para Redrum de Álex Sampayo e cun personaxe de psiquiatra, son pezas de Chao que destaca Antón Lopo. Para quen o actor “sempre agachou na súa ollada ese neno que foi, próxima a certa maneira de ensoñación, en papeis moitas veces conmovedores”.
Eses que lle permitiron, segundo conclúe Camilo Franco, afrontar a última etapa da súa carreira a partir “da decisión de explicarse a si mesmo. Porque parecía que, se te dedicas á comedia, non tes ambicións artísticas. E el tiña ambicións artísticas”.”
O CDG programa unha función inclusiva do espectáculo Divinas Palabras Revolution con motivo da súa despedida do público
Desde
Agadic:
“O espectáculo do Centro Dramático Galego (CDG) Divinas Palabras Revolution regresa do xoves 5 ao domingo 8 ao Salón Teatro de Santiago para se despedir do público no mesmo escenario no que esta adaptación da obra de Valle-Inclán foi estreada o 12 de abril e onde, por vez primeira, se desenvolverá unha función inclusiva o venres 6.
Esta é unha das principais novidades da segunda estadía en Compostela desta montaxe, dirixida por Xron, que acaba de rematar unha xira de dous meses por outros oito espazos galegos mais o Teatro Español de Madrid. Cambian tamén os horarios de representación no Salón Teatro para se adaptar á temporada de verán: de xoves a sábado, ás 21,00 h., e o domingo, ás 19,30 h.
Para a función inclusiva do venres, contarase con tradución simultánea á linguaxe de signos e programa en lectura fácil, así como con audiodescrición e espazos para cadeira de rodas previa reserva. O pase, para o que se establece un prezo especial único de 5 euros, está organizado en colaboración coa ONCE, a Federación Galega de Asociacións en Favor das Persoas con Discapacidade Intelectual ou do Desenvolvemento (Fademga Plena Inclusión), a Federación de Asociacións de Persoas Xordas de Galicia (Faxpg) e a Plataforma Representativa Estatal de Persoas con Discapacidade Física de Galicia (Predif).
Encontro co público
Retómase, ademais, o programa Encontros co Público, que desta volta terá lugar ao finalizar a representación do xoves para lle ofrecer aos espectadores a oportunidade de intercambiar impresións co equipo artístico do espectáculo.
Esta versión, a primeira en idioma galego, de Divinas palabras achega unha ollada actual e crúa da traxicomedia valleinclaniana, ambientada aquí na “aldea global” fronte a “aldea” do orixinal. Na versión do CDG os personaxes que interpretan Patricia de Lorenzo, Manuel Cortés, Antón Coucheiro, Borja Fernández, Mónica García, Tone Martínez, Victoria Pérez, Ánxela Ríos e Tomé Viéitez participan nun concurso de telerrealidade, durante o que teñen que convivir nunha casa-plató vixiados polas cámaras as 24 horas.
As entradas para estas catro derradeiras funcións de Divinas Palabras Revolution poden adquirirse de xeito anticipado a través do web entradas.abanca.com e do teléfono 902 434 443, así como no despacho de billetes do Salón Teatro desde dúas horas antes do comezo de cada pase.”
