Paula Carballeira: “Na obra reúnense moitas teimas que teño desde sempre”

Entrevista a Paula Carballeira no Diario de Ferrol:
“(…) – Diario de Ferrol (DF): Hai referentes reais –o caso de María Barbeito–. Como foi o labor de contextualización da obra?
– Paula Carballeira (PC): A obra abrangue desde a II República até finais da ditadura, 1970, que é cando morre María Barbeito, mestra destas dúas alumnas, Elvira Fontao e Rosa Lires, ás que se refire o título. Eu nacín no 72 e tiña referencias directas, por exemplo, da miña nai, pero como estamos a falar de antes da Guerra Civil houbo un importante labor de documentación. Con todo iso elaborei un discurso que no referido a María Barbeito non é complicado porque hai obra publicada, pero recrear a época si custa un pouco máis porque, máis alá da figura histórica de Barbeito, o resto son creacións en base ao que eu recollín, o que me foron contando ou o que eu mesma vivín coa miña ollada de nena que, porén, xa non viviu directamente esa época.
– DF: Como definiría a Barbeito?
– PC: Para min fixo un labor revolucinario a nivel pedagóxico. Introduciu unha maneira diferente de entender o ensino e métodos que co paso do tempo se foron instaurando pero que daquela eran pouco menos que revolucionarios: educación mixta, accesible para todas as persoas, alén das clases sociais, que prestase atención a cada persoa e á súa capacidade crítica e creatividade… É un exemplo destas mulleres que caeron no esquecemento coa Guerra Civil. O Comité de Depuración apartouna da vida pública, forzárona a xubilarse e quedou na súa casa, e todo ese traballo cara a fóra quedou silenciado. Aínda resoa algún eco de quen foi, pero moito foise esquecendo, un exemplo do que acontece con moitas mulleres na Historia.
– DF: Como foi o trauma para as mulleres que tiveron a oportunidade de coñecer ese ensino e que co golpe de Estado sufriron a involución?
– PC: Ese é o tema da obra porque as dúas protagonistas da peza, Elvira e Rosa, representan dous camiños distintos que seguiron posibles alumnas de María Barbeito: unha delas seguiu o ronsel da mestra e adicou a súa vida a continuar con esa maneira de entender o ensino a costa da represión, o exilio… Outra decide ir polo outro camiño: quedar na casa e facer o que se espera dela nesa sociedade que se abriu paso despois da guerra.
– DF: Na consecución deste éxito, que papel xogou a súa longa traxectoria como narradora oral?
– PC: Totalmente decisivo. Estamos a falar de artes escénicas que beben das doutras. Nesta peza hai momentos en que as personaxes lle falan ao público e aí a narración oral serviume de moito para conectar con el. A miña traxectoria nas artes escénicas, ademais, fai que entenda o xeito de contar a historia de maneira dramática, mesturando referentes. É unha obra contemporánea porque mestura textos informativos con ficción. Esta peza é resultado desa traxectoria; se non a tivese, non sería posible.”

Ourense: Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil 2023. A dramatización na formación da identidade lectora, con Paula Carballeira, o 31 de outubro

O Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil. A dramatización na formación da identidade lectora é unha actividade coordinada por Isabel Mociño, Carla Míguez e Verónica Pousada Pardo (Facultade de Educación e Traballo Social, Campus de Ourense – Universidade de Vigo).

Vaise desenvolver o 25 e 31 de outubro e o 8 e 15 de novembro, ás 18:00 horas, na Sala Emilia Pardo Bazán da Facultade de Educación e Traballo Social, no Campus de Ourense. O programa pode descargarse aquí.

A AELG colabora con esta actividade ao abeiro do convenio coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

O programa é o seguinte:

31 de outubro
Paula Carballeira
Breves instrucións para ler teatro

8 de novembro
Antón Cortizas
E se a escola fose un teatro? A tradición oral como recurso educativo

15 de novembro
Carlos Labraña
Non dramatices!!! Censura e autocensura no teatro infantil

Xornadas de Literatura Infantil e Xuvenil 2023

A AELG colabora coas Xornadas de Literatura Infantil e Xuvenil 2023, actividade da Universidade da Santiago, ao abeiro do convenio coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

Esta actividade enfócase como continuación dos Cursos de Formación. Os camiños nas narrativas literarias e artísticas da Literatura Infantil e Xuvenil, dado que desde 2020 non se puideron levar a cabo no seu formato habitual anterior.
Está orientada á formación do futuro profesorado de Educación Infantil e Primaria, e a todo tipo de mediador/a, no seu quefacer profesional no marco de ámbitos básicos como son a formación artístico-literaria e a comprensión e expresión escrita e lectora.

Terán lugar estes tres encontros:

– O 30 de outubro, de 12:00 a 13:30 horas, no Salón de Actos da Facultade de Ciencias da Educación (Campus Norte) da Universidade de Santiago de Compostela: Aprender as palabras para cambiar o mundo, con Paula Carballeira.

– O 6 de novembro, de 12:30 a 14:00 horas, no Salón de Actos da Facultade de Ciencias da Educación (Campus Norte) da Universidade de Santiago de Compostela: Do falado ao escrito. Literaturas de ida e volta, con Antonio Reigosa.

– O 8 de novembro, de 19:00 a 20:30 horas, no Salón de Actos da Facultade de Formación de Profesorado do Campus de Lugo da Universidade de Santiago de Compostela: Encontro con Antonio Reigosa.

– O 14 de novembro, de 16:00 a 17:30 horas, no Salón de Actos da Facultade de Formación de Profesorado do Campus de Lugo da Universidade de Santiago de Compostela: Encontro con Antía Yáñez Rodríguez.

As actividades serán presentadas por Carmen Ferreira Boo e Marta Neira Rodríguez.

Premios da Crítica de Galicia 2023

Ourense: Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil 2023. A dramatización na formación da identidade lectora, con Raquel Castro, o 25 de outubro

O Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil. A dramatización na formación da identidade lectora é unha actividade coordinada por Isabel Mociño, Carla Míguez e Verónica Pousada Pardo (Facultade de Educación e Traballo Social, Campus de Ourense – Universidade de Vigo).

Vaise desenvolver o 25 e 31 de outubro e o 8 e 15 de novembro, ás 18:00 horas, na Sala Emilia Pardo Bazán da Facultade de Educación e Traballo Social, no Campus de Ourense. O programa pode descargarse aquí.

A AELG colabora con esta actividade ao abeiro do convenio coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

O programa é o seguinte:

25 de outubro
Inauguración
Raquel Castro
Aprender sentindo, o teatro máis ca un xogo nas aulas

31 de outubro
Paula Carballeira
Breves instrucións para ler teatro

8 de novembro
Antón Cortizas
E se a escola fose un teatro? A tradición oral como recurso educativo

15 de novembro
Carlos Labraña
Non dramatices!!! Censura e autocensura no teatro infantil