Ledicia Costas, escritora: “A morte galega gaña terreo polo mundo!”

Entrevista de Belén Bouzas a Ledicia Costas en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Lectoras e lectores infantís que agora tamén poderán gozar dos minimortos en México, coa edición que acaba de tirar do prelo alí.
– Ledicia Costas (LC): Iso foi moi forte, a verdade. Cando me anunciaron desde Penguin Random House México que arrancaban xusto nos días previos á conmemoración desta data foi emocionante. Toda esta semana estiven en contacto coa prensa mexicana e foi moi estimulante porque, claro, alí celebran o Día dos Mortos dunha maneira moi especial… Non puideron escoller mellores datas.
Esta saída coincidiu ademais coa tradución de Kalandraka ao portugués de Escarlatina e Esmeraldina, que tamén saíu nestes días. Así que nada, aí estamos, a morte galega gañando terreo polo mundo! [risos].
– ND: O seu é fascinación polo alén.
– LC: Sempre me gustou o gótico, a literatura de pantasmas, de ultratumba, de vampiros… desde pequena. Bebín dese tipo de literatura. Os libros que me gustaban de adolescente eran dese pau, desde Un ollo de vidro
Cada 31 de outubro miña irmá mais eu realizamos unha sesión de gastronomía e literatura. Facemos fotos macabras, tortas con temática destas datas… E onte [domingo] quixemos pór todos os libros que teño arredor da morte e non entraban na foto! É algo que me fixo moita graza, tomar conciencia de todos os libros que escribín arredor de ultratumba. É moi nutritivo ese mundo e, sobre todo, engancha o público infantil e xuvenil. Algo moi reconfortante. Creo que é porque se trata de escribir sobre o que está prohibido, sobre o tabú. Por iso pode resultar tan atraente, tan fascinante. Parece unha ironía pero a morte é unha parte moi importante da vida e se ninguén nos prepara para iso, cando sucede é absolutamente traumático. Xa o é, de natural… imaxina se non sabemos en que consiste.
– ND: E que nos pode adiantar sobre Golpes de luz (Xerais, 2021)?
– LC: Está a piques de saír, faltan 15 días e estou desexando que chegue ese momento. É outra novela para persoas adultas, logo da publicación de Infamia (Xerais, 2019).
É unha obra escrita a tres voces. Unha é a de Luz, que é unha muller de 80 anos; outra é a voz de Xulia, unha muller de 40; e a terceira é a de Sebas, que é un neno de 10 anos. Son tres xeracións. Avoa, nai e neto narran os mesmos feitos pero desde o seu particular punto de vista.
Crieime na zona de Lavadores (Vigo) xusto cando naceu o movemento veciñal “Madres contra la droga”, arredor de todo o tráfico de heroína nos anos 90. Vivía precisamente no barrio onde residiu moitos anos Carmen Avendaño. Nesa zona pasaron cousas bastante intensas arredor do tráfico de heroína e algunhas delas están neste libro. Iso marcou a miña infancia e creo que por iso escribín esta obra.
É unha novela que tamén aborda a temática dos coidados, a perda da memoria… Mais, e aínda que pareza mentira por todo o que acabo de comentar, é unha novela onde hai moitísimo humor. O humor ten unha presenza moi importante e os personaxes son moi esaxerados, rozan case o melodrama.”

“Frankenstein e outros monstros”, por Armando Requeixo

Artigo de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“(…) O Frankenstein de Shelley, xa bicentenario, foi traducido ao galego por Fernando Tato Plaza, quen deu a coñecer unha estupenda versión no ano 2000 na Editorial Galaxia.
Doutra parte, vampiros, zombis e, sobre todo, licántropos son monstruario adoito nas nosas letras. Concomitante co mundo propio da literatura vampírica (aínda que con personalísimo selo) amósase Un ollo de vidro (1922) de Castelao, relato de seres de ultratumba, entre o terror e o humor de agre lucidez. O rianxeiro aproveita esta atmosfera para a máis debeladora crítica social: “Quixen saber quen fora o vampiro nos mundos dos homes. Fora un canalla que roubara para dar regalía ó seu bandullo de porco, dono da xustiza, roubaba desde a súa confortable casa. ¿Para que dicir máis? Era, ¡era un cacique!”.
Mortos viventes habitan tamén as páxinas de, por exemplo, Do caso que lle aconteceu ao doutor Alveiros (1919) de Vicente Risco, o protagonista da cal acaba por compartir unha danza macabra coa mesmísima momia de Tutankamón.
Tamén foi o escritor ourensán un dos que mellor abordou entre nós a licantropía literaria, como demostra O lobo da xente (1925), ficción narrativa sobre o mundo do lobishome que logo tratou ensaisticamente en Un caso de lycantropía. O home lobo (1929), onde estudou a vida de Manuel Blanco Romasanta, o célebre lobishome de Allariz.
Nos últimos anos, salienta a obra de Paula Carballeira por ser a única que compuxo un ciclo teratolóxico completo coas tres figuras: o vampiro da novela O ganso pardo (2002); os zombis do relato A era de Lázaro (2004) e o licántropo da narración O lobishome de Candeán (2009).”

Universo Pulp, por Armando Requeixo

DesdeArmando Requeixo 2015 Criticalia, de Armando Requeixo:
“O pulp define tanto un formato de edición coma toda unha estética que retrotrae as súas orixes aos finais do XIX. Entendido como un particular soporte de impresión, o pulp nace do emprego dun tipo de polpa de madeira que produce un papel amarelento, basto e de calidade ruinzalla, co que se confeccionan volumes sen guillotinar e de custo moi reducido. Ese foi o material co que comezaron a publicarse certo tipo de historias que tiveron moito éxito nos anos 20, 30 e 40 do pasado século e que hoxe continúan chegando ao público nunha sorte de revival neopulp. (…)
Na literatura galega tamén hai interesantes exemplos desta literatura da ‘polpa’. Unha sorte de pulp pioneiro teríano sido as coleccións Céltiga e Lar, tanto dende a súa materialidade (edicións populares, de baixo custo e materiais moi modestos) coma dende a súa intencionalidade (pénsese, por exemplo, que aquí apareceu Un ollo de vidro de Castelao, modelo de narrativa de ultratumba benhumorada).
Mais, alén de mostras puntuais, o pulp xenuíno toma corpo coa aparición no 2007 de Urco Editora como selo especializado. Ao seu esforzo editorial debemos a tradución ao galego de clásicos do pulp (Lovecraft, Howard), a aparición de colectáneas que seguen o ronsel das revistas pulp estadounidenses (velaí as diversas entregas dos volumes colectivos Contos estraños, un “steam-pulp da Galiza”, como a definen os seus responsables) e tamén a publicación de narracións de autoras e autores noveis que ofrecen produtos literarios encadrables nos eidos do terror fantástico ou da ficción científica en edicións de estética pulp.
Non xa pola súa textualidade senón polo seu formato habería que contar como parentela pulp unha colección como Xerais Peto e varias outras da división Alternativas. Tamén si, a máis recente Pulp Books, selo especializado na tradución de títulos galegos ao castelán e ao catalán no que teñen aparecido ben interesantes obras en edicións autenticamente populares, con deseño, maquetación e cubertas moi na liña do universo pulp, asinadas por autores como Iolanda Zúñiga, Diego Ameixeiras, Teresa Moure, Xabier López, Xosé Ramón Pena, Mario Regueira, Santiago Jaureguizar, Luís Rei Núñez ou Eva Moreda, entre outros.

[Faro de Vigo, 12-5-2016]”

Editado en francés Un ollo de vidro, de Castelao

“Estes días chega ás librerías do mundo francófono, editado en Les Fondeurs de Briques, o libro de Castelao, orixinal de 1922, Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete en tradución directamente do galego de Vincent Ozanam: Un oeil de verre. (…) O libro chega ás librerías de Francia coas ilustracións do propio Castelao e que nós tamén publicamos na nosa edición. Máis unha vez, a nosa literatura florece noutras linguas. Unha boa nova para encetar o outono literario.” Vía Galaxia.