Desde Sermos Galiza:
“Manuel Álvarez Torneiro en poesía e Begoña Caamaño en narrativa, son os dous nomes que resultaron premiados no Premio da Crítica Española que se fallou na mañá do sábado día 13 en Ponferrada. Recuncan cando se cumpre o mes de teren recibido os galardóns da Asociación Galega de Editores. (…)
Un xurado composto por críticos literarios destacou a voz de Álvarez Torneiro para lle outorgar este galardón que o seu máis recente libro, Os ángulos da brasa, suma ao xa recibido Ánxel Casal de poesía da Asociación Galega de Editores. O crítico Xosé Manuel Eyré, que tomou parte no xurado, apunta en Ferradura en tránsito que o libro de Torneiro: “…É un poemario extraordinario, un poemario que logra ser emotivo sen deixar de ser reflexivo, unha ollada sobre a vida desde a altura dos anos e da experiencia, sobre a vida e o ser humano. Un poemario que reconciliará coa poesía a todos aqueles que estean un pouco saturados das formas e contidos da poesía máis vangardista e anovadora, porque esta poesía, como a de sempre, perfectamente medida, calculada, con cada cousa no seu sitio para que a discursividade sexa natural, deixa lugar unha expresividade que non procura o epatante, nunca hai lugar para artificio senón o sentir e a reflexión”. (…)
De novo Morgana en Esmelle (Galaxia) de Begoña Caamaño é recoñecida como mellor obra narrativa do 2012. Da súa segunda novela, a autora comentou recentemente nunha entrevista no semanario Sermos Galiza que se pode “ler con claves de contempoarneidade e propón outro tipo de modelos. A cultura ten que camiñar apegada á ética. Non podes estar calada diante do que pasa, tes que tomar postura, propor alternativas”. A segunda novela de Caamaño publicouse despois de que a xornalista se dese a coñecer como escritora con Circe ou o pracer do azul. En ambos títulos, a escritora revisita a historia literaria e mítica desde a súa escrita feminista. (…)”
Arquivos mensuais: Abril 2013
Parlamento das Letras: Miguel Anxo Fernández
Entrevista de Armando Requeixo a Miguel Anxo Fernández no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Miguel Anxo Fernández (MAF): Quizais se edita demasiado (aínda que son partidario de non coartar a quen queira publicar, que para iso, por fortuna, as Redes son unha canle perfecta, como a autoedición), pero non son un experto no tema. Boto de menos unha modernización “real” do sector editorial, vexo que teñen a autoestima polo chan, que non asumen a pertenza a un mercado que vai máis rápido ca eles e que non queda outra que someterse e asumir as leis da competencia. Quero dicir, ser agresivos e imaxinativos nos lanzamentos, facerse ver e facerse valer. Mesmo darlle un cambiazo ás edicións, demasiado antigas, quedáronse nos anos oitenta… Desanímame moito ver nos andeis como “resalta” o libro español fronte ao galego, pero non tanto por espazo (que tamén), senón por imaxes atractivas, deseños para o XXI, tipografías máis doadas, en fin. Certo que o acoso ao galego e a indiferenza das institucións (públicas como privadas, que tirar só contra a Administración é un tópico que cómpre virar), vai na súa contra, pero tampouco entendo, por exemplo, por que as editoras galegas non asumen o mercado noutras linguas, mesmo o español como alternativa para mellorar a conta de resultados. En fin, son as opinións dun profano, pero cústame entender tamén por que non temos axentes literarios e por que moitos dos nosos autores e obras non acceden a mercados máis alá do galego. Hai pendente unha revolución. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– MAF: Penso que estamos nun bo momento creativo, pero outra cousa é o mercado e a difusión. Nese eido os atrancos son moi serios. A lousa da crise trouxo como consecuencia serias convulsións no sistema editorial e, polo mesmo, unha depresión que é tan económica coma de autoestima. Un escritor galego parécese cada vez máis a un francotirador. O tema daría para moito, e non é o caso. (…)”
Manuscritos: o onte e o hoxe da escrita (nosa), por Ramón Nicolás
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Algunhas voces suxeríronme que reparase no interese que suscitaba unha sección que naceu ao abeiro dun blog que manteño desde hai algún tempo no que daba a coñecer manuscritos de carácter literario que se xeraron ou xeran na nosa tradición.
O éxito da sección, relativo e polo demais nunca mellor dito moi virtual, confírmame a enorme potencialidade que atesoura a Rede pois posibilita poñer en marcha proxectos que poden acadar resultados inesperados e, aínda máis, cando estes non se nuclean nin arredor das novidades editoriais nin nos eidos da actualidade literaria.
Talvez o atractivo do proxecto radique nesa aliaxe contrastiva entre os trazos do soporte que difunde as mostras caligráficas e esa fonte máis primordial da creación literaria que son os propios textos escritos a man e agora desvelados. Malia o que se poida pensar nun tempo como o que vivimos no que a tecnoloxía parece dominar as nosas vidas, o proceso que segue o nacemento dos textos creativos agroma, en moitos casos aínda hoxe, dunha pluma ou un bolígrafo a riscar nun papel ou nas follas dun caderno de notas, nuns panos de papel dun bar, nuns folios soltos ou sobre un libro xa editado.
Sexa como for, todos os manuscritos que até o de agora se compilaron encerran esoutra cara máis íntima e privativa do proceso de creación. A todas e todos quen abrazaron o proxecto con xenerosidade, grazas; a quen o fagan no futuro tamén. Os manuscritos tamén espellan, nalgunha medida, o onte e o hoxe da nosa creación literaria.
Este artigo publicouse nas páxinas do semanario Sermos Galiza (nº 41, 5 de abril de 2013) no espazo que acolle colaboracións de membros da AELG.”
Santiago: presentación de Amigos e sodomitas, de Carlos Callón
Poetízate: a intervención poética de Fran Alonso, en Trafegando Ronseis
Manuscritos: Xosé Monteagudo
Desde o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
Na entrega do I Premio de Poesía Manuel Lueiro Rey
Crónica-reportaxe de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“Este sábado 13 de abril, Fornelos de Montes, como París na célebre novela póstuma de Hemingway, era unha festa. Unha festa da poesía, da palabra entre amig@s, do pracer da lectura e do recordo polos que foron bos e xenerosos e sempre connosco van.
E velaí como dende ben cediño a banda de gaitas do concello percorreu as rúas da vila amenizando a xornada con seus acordes, música para os versos que logo resoarían nas lastras e casas grandes na celebración da entrega do I Premio de Poesía Manuel Lueiro Rey, organizado polo cámara municipal co seu alcalde Emiliano Lage Rodríguez á fronte e mais a benemérita Asociación Cultural O Cruceiro da Laxe, coa súa presidenta, a ubicua Carmen Carreiro, axudando a coordinalo todo para que nada fallase en tan sinalado día.
As moitas xentes que participaron das actividades tiveron tamén a oportunidade de adquirir novas lecturas, pois a pontevedresa Librería Paz desprazou un posto ata a localidade no que se ofertaron, amais do libro gañador do certame —o poemario As uñas crecen de Silvia Penas— todas as obras do escritor de Fornelos e moitas outras novidades editoriais de noso.
Os actos propiamente ditos deron comezo ás doce do mediodía, cando, no multiusos da vila, o alcalde, acompañado de parte da corporación, deu oficialmente a benvida aos asistentes e congratulouse publicamente pola ledicia que supuña poder presidir o acto de entrega da primeira convocatoria dun premio que, dende o seu propio nome, nacía coa vocación de lembrar e homenaxear a quen foi un dos máis senlleiros fillos do concello, que tiña na sala unha nutrida representación dos seus descendentes, entre a que se contaban varios dos seus fillos e netos.
A seguir, e logo da pertinente lectura da acta do xurado, tomou a palabra o profesor e ensaísta Luís Cochón, quen, en calidade de presidente do xurado do premio (que se completou cos nomes da crítica e investigadora Mercedes Queixas Zas e mais quen isto escribe, tamén presentes), fixo un completo retrato da figura de Lueiro Rey no que non faltaron as palabras que ao autor dedicaron outros compañeiros da escrita como, poño por caso, Uxío Novoneyra, facendo especial fincapé no que este representou para a sociedade a literatura galegas do seu tempo, memoria que se perpetúa con este premio que tan alta participación alcanzou xa nesta convocatoria primeira.
Inmediatamente despois, Olegario Sotelo Blanco, como editor responsable do volume gañador, quixo significar o mérito que para el supuña que un concello como o de Fornelos de Montes, no actual contexto, tivese feito o esforzo de botar a andar unha iniciativa coma esta, na que se honra un fillo querido do concello e un brillante escritor galego, á vez que amosou o seu incondicional apoio ao premio ao que desexou longa vida.
Acabada esta intervención, procedeuse á entrega do galardón a Silvia Penas Estévez, quen, amais do premio en metálico, recibiu tamén un diploma acreditativo e mais o primeiro exemplar de As uñas crecen, poemario acabado de saír do prelo de Sotelo Blanco Edicións co que a escritora se fixo acredora do premio. A viguesa pronunciou unhas palabras de agradecemento, nas que non esqueceu nin as entidades convocantes nin o xurado, pero que remansaron sobre todo no recordo do Lueiro Rey, a quen a poeta dixo admirar ata o punto de querer xunguir o seu nome ao deste co concurso no premio.
Tras a entrega, deuse paso á proxección dun valioso vídeo realizado polo alumnado do CEIP Doutor Suárez e coordinado polo profesorado deste centro, con Óscar Martínez Iglesias á cabeza. Nel, os escolares da zona recitaron versos da obra de Lueiro Rey, confirmando coas súas voces noviñas que a escrita do seu paisano segue viva entre as novas xeracións daquel lugar.
Logo desta proxección, que gañou o aplauso acendido do numeroso público e familiares concorrentes, a gañadora deleitou á concorrencia co recitado, de cor, de dous longos poemas do seu libro, que tamén mereceron a admirativa resposta dos alí presentes.
Finalizadas as alocucións, e tras asistir á interpretación do himno galego por parte da banda de gaitas do concello, o alcalde despediu o acto animando a todos a apoiar coa súa asistencia vindeiras convocatorias do premio e convidou á veciñanza a un pequeno refectorio no que se serviu un viño galego e a os presentes tiveron tempo para falar de literatura en particular e de cultura en xeral na lembranza de Manuel Lueiro Rey, ilustre paisano que o pasado día 9 de abril estivo de aniversario natalicio.
Vaian os meus parabéns tanto para Silvia Penas, flamante gañadora do premio co excelente As uñas crecen que ben pronto estará en todas as librerías do país, coma tamén ao Concello de Fornelos de Montes e Asociación Cultural O Cruceiro da Laxe quen, xunto a Sotelo Blanco Edicións, fan posible este pequeno gran milagre de dar á luz belidos versos en tempos tan sombríos.”
Un día das Letras anovado?
Reportaxe en Praza:
“(…) “Que facemos coas letras galegas?”, “Cómpre anovar a súa celebración?”, “Debe ser un día non laborable?”. As Xornadas organizadas pola Liga Estudantil Galega dedicaron unha das súas mesas de debate a dialogar ao redor destas cuestións, coa participación de María do Cebreiro, de Manuel Bragado e de O Leo.
Un dos temas sobre o que debateron os relatores foi o da escolla do autor ou autora homenaxeada cada ano, por exemplo sobre a obriga de que teñan que pasar dez anos dende a súa morte para que así se produza. María do Cebreiro quixo trazar novas liñas neste debate, lembrando que “non todos os mortos están mortos”, pois en moitos casos a súa actualidade é máxima a través da importancia da súa obra ou doutros factores. A profesora chamou a “facer un pacto” pois “ao igual que se fai un investimento na protección do patrimonio material, hai que reflexionar que capital cultural queremos conservar e cal non”. Neste “pacto social” o canon debe ser cuestionado e reconstruído “cun papel fundamental da escola na súa transmisión” e sendo conscientes de que “ás veces fálase contra o canon e contra a institución poñendo en valor outros criterios máis comerciais”. Para Leo, profesor e músico, “o problema é o ritual, eu non son fetichista. Es punki e vas visitar o papa e deixas de ser punki. O problema en Galicia esta no esencialismo, hai que dialogar co pasado porque somos os vivos os que podemos falar co pasado. As Letras son a festa dunha persoa viva porque está viva a súa obra”.
Manuel Bragado, director de Xerais, comezou a súa intervención salientando o “éxito” que constitúe o feito de levar 50 anos seguidos celebrando as Letras, para a seguir recoñecer que se fracasou no obxectivo de “contaxiar a sociedade dese entusiasmo”, como si se conseguiu, dixo, en Catalunya coa celebración do Sant Jordi. E concluíu: “debemos conservar o obxectivo de potenciar libro e a cultura galega. Pero podemos anovar todo o demais”. Entre outras cousas chamou a aproveitar a oportunidade que supón que o 17 de maio sexa tamén en todo o mundo o Día de internet. (…)”