Vigo: presentación de Unha voz, moitas voces Xela Arias tradutora

O Seminario do Consello da Cultura Galega sobre a internacionalización da cultura galega recomenda mudar o sistema de internacionalización da nosa literatura

Desde o Consello da Cultura Galega:
“O pasado mes de xuño, o Consello da Cultura Galega organizou un seminario internacional que analizou a internacionalización da literatura galega hoxe en día, principalmente no mercado editorial inglés. As reflexións desta cita recolléronse nun documento en que se conclúe que estamos no momento ideal para conseguir unha maior visibilización da literatura galega nese ámbito. Pero, segundo este texto, actualmente existen certos atrancos para acadar ese obxectivo: o tecido editorial galego está formado por pequenas e medianas empresas con limitados recursos para o investimento a medio prazo, as editoriais galegas non teñen os dereitos de tradución e os esforzos non responden a unha estratexia comercial senón máis a un compromiso cultural. A internacionalización da literatura galega contemporánea é positiva en canto que incrementa o capital cultural e simbólico pero tamén aumentará o capital económico como resultado de ampliar mercados.
Propostas de acción
As propostas de acción que se recollen neste documento elaborado polas coordinadoras da cita, Olga Castro e Laura Linares, diríxense aos axentes culturais, ao sector editorial e ás administracións públicas, estas últimas, cun peso máis destacado.
No que respecta á Administración, o documento proponse a creación dun organismo independente que se encargue de maneira profesionalizada do traballo de proxección e difusión exterior da lingua e da cultura galegas, incluíndo a promoción do libro por medio da tradución; menciónanse como posibles modelos o Raimon Llull en Cataluña (creado en 2001) ou o Instituto Vasco Etxepare (creado en 2010). Entre as súas posibles funcións salientan ofrecer un catálogo de dereitos e mais crear unha base de datos de editoriais e de tradutoras. Ademais, tamén xestionaría as axudas á tradución que, pola súa vez, deben incorporar melloras (entre elas a simplificación dos trámites das axudas e o aumento do tipo de accións subvencionables). O texto suxire tamén un incremento no apoio ás empresas editoriais galegas para que poidan acudir ás feiras internacionais con bolsas de viaxe e aloxamento e unha caseta colectiva xestionada polas propias editoriais.
As coordinadoras consideran fundamental a implicación doutras entidades ás que tamén propoñen mecanismos de mellora. No que ten que ver coa acción dos axentes culturais, ínstanos á organización doutras xornadas que aborden os desafíos, problemáticas e necesidades doutros axentes claves no proceso de internacionalización, doutros xéneros alén da narrativa e doutros destinos, non exclusivamente o inglés. Con respecto ao sector editorial, propoñen que asuma os dereitos de tradución das obras que publica en galego como primeiro paso para involucrarse logo de maneira activa na promoción exterior do seu catálogo.
Este documento é o resultado dunhas xornadas, que se desenvolveron o pasado mes de xuño, nas que se analizou o contexto de apertura do mercado editorial británico, así como o seu funcionamento. O programa daquela cita artellouse nunha sesión na que expertos das literaturas inglesa e galega falaron do sistema de axudas, das traducións e da situación actual destes sistemas literarios, para dar paso a dous días de obradoiros formativos sectoriais. O evento contou coa colaboración do Centre for Language Research at Aston da Aston University, o Irish Centre for Galician Studies da University College Cork, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e a Asociación Galega de Editoras.
Neste enlace podes consultar os vídeos e fotografías do evento.”

Compostela: Sesión formativa Creación e sector editorial. Estratexias, contratos e traducións

19 de xuño de 2019
Co patrocinio de CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos)

O 19 de xuño de 2019, entre as 09:30 e as 14:00 horas, no Consello da Cultura Galega (Pazo de Raxoi, 2º andar, Santiago de Compostela), a AELG propón unha sesión formativa sobre Creación e sector editorial. Estratexias, contratos e traducións, impartido por Carlota Torrents, da axencia literaria Asterisc Agents.

A inscrición é gratuíta, mais é preciso facer a reserva no correo electrónico oficina@aelg.org, indicando o nome, apelidos, teléfono de contacto e correo electrónico.

Hai un máximo de 20 prazas, tendo preferencia na inscrición as/os autoras/es socias/os da AELG e/ou CEDRO.

O prazo de inscrición remata o 14 de xuño de 2019.

 

PRESENTACIÓN

Quen escribe faino normalmente para ser lida/o e traducida/o por tantas persoas como sexa posíbel chegar. Mais quen escribe sabe tamén que nin iso é fácil nin está ao alcance de moitas persoas. Non por iso deixará de escribir nin de loitar para chegar a un soño que só se consegue con talento, esforzo e algo de sorte. Con todo, se a esa sorte lle botamos unha man, quizais as posibilidades de conseguir o soño fiquen máis cerca.

Ante a cantidade inxente de rexeitamentos editoriais, hai quen decidiu autopublicarse e autopromocionarse a pesar dos ambiguos resultados, das moitas horas que iso esixe e de que se trata de horas roubadas á escrita. A autopublicación, ademais, soe ter un límite infranqueábel: a tradución a outras linguas. Como conseguilas sen os coñecementos necesarios?

Tamén hai quen ante a posibilidade de publicar nunha editorial comercial faino sen rede, asinando calquera contrato sen apenas lelo ou, mesmo aínda peor, sen contrato algún. Este camiño, máis seguro en canto á difusión, regulación da edición e o seu copyright e tamén máis acolledor, presenta dúas situacións dificilmente solventábeis. Por unha banda, o feito de asinar un mal contrato sen sabelo (se é que se asina algún) e, por outra, a posibilidade de conseguir posíbeis traducións. Mais aínda escollendo este camiño, nin o contrato será seguro nin as traducións fáciles.

Entón, ante este panorama, que pode facer un autor ou autora coa súa obra, sexa ficción ou non ficción? Debería defender mellor os seus dereitos de autoría ante un contrato editorial? Pode ir presentarse ás feiras manuscrito en man? Podería autotraducirse e probar sorte nos mercados? Podería falar cun axente literario? É evidente que hoxe en día hai máis vías que nunca para conseguir publicar unha obra, mais iso aumenta proporcionalmente a competencia. E é igual de evidente que nun mundo globalizado debería ser máis fácil chegar á outra beira do planeta, aínda que, xustamente por ser globalizado, a diversidade desaparece e todos somos mainstream.

 

Con esta formación preténdese:

– Dar ferramentas a quen escribe para defenderse dentro do sector editorial.

– Explicar os coñecementos básicos para entender un contrato.

– Entender os dereitos da/o autor/a e as súas obrigas coa editora.

– Entender que pode agardar do sector e que non.

– Entender que un/ha autor/a non debería ir ás feiras profesionais do libro.

– Aprender que mecanismos ofrece o sector para autoras/es que desexen internacionalizar a súa traxectoria.

 

QUEN IMPARTE O SEMINARIO

Carlota Torrents. Axente literaria. Asterisc Agents.

Estivo vinculada ao mundo dos libros e a cultura desde sempre. Traballou en varias casas editoriais e foi directora en Eumo Editorial.

Como xestora cultural traballou na Institució de las Lletres Catalanes, desde onde participou en campañas como O Ano do Libro e a Lectura en 2005 ou Cara a Frankfurt en 2007, entre outras. Foi cocreadora da plataforma de lectura máis popular en catalán, “Què llegeixes?” e actualmente é subdirectora do Máster en Edición da BSM_UPF, do que foi alumna.

En 2016, e despois de 8 anos na axencia literaria de Silvia Bastos e unha breve estadía en Carmen Balcells, montou xunto con Natàlia Berenguer a súa propia axencia: Asterisc Agents.

 

A QUEN VAI DIRIXIDO O SEMINARIO

Esta sesión formativa vai dirixida escritoras e escritores que desexen:

–  Ampliar o seu coñecemento do sector editorial.

– Mellorar a aproximación á edición para tratar de publicar a súa obra.

– Xestionar persoalmente a negociación ante unha contratación editorial.

– Entender usos e costumes do sector.

 

OBXECTIVOS DO CURSO

– Ter unha visión máis profunda e real dos diferentes axentes e escenarios do sector editorial.

– Ter unha base sobre a que reflexionar sobre os seus obxectivos como autor/a

– Adquirir unha visión estratéxica para contactar coas editoriais.

– Familiarizarse cos conceptos básicos dun contrato de edición.

– Afrontar a negociación dun contrato editorial con maior seguridade.

 

ESTRUTURA DO SEMINARIO

Primeira parte: CREACIÓN. BUSCA DE EDITORA

Por onde comezar.

1. Panorama editorial actual. Unha dose de realismo.

2. Vender a miña obra:

1. Por que a editora me tería que querer publicar?

Contextualización e realidade editorial.

2. Que escribín? Cal é o meu obxectivo: publicar ou construír un proxecto editorial e unha carreira sólida?

§   Cal é a miña achega ao panorama editorial?

§   Que distingue a miña obra de outra publicada recentemente?

§   Podo competir con outras/os autoras/es que hoxe publican?

§   Que quero: escribir ou ser escritor/a?

3. O pitch: a chave para vender a miña obra.

– A carta de presentación: como conseguir a atención da editora.

– A escolla de editoriais: Que están buscando as editoras? O meu libro encaixa no seu catálogo? Cabeza de rato ou cola de león?

4. Xa conseguín publicar. E agora que?

– Mercado galego/estatal: difusión da obra.

– Mercado internacional: as traducións

– Como manexar os propios dereitos de tradución.

– É a axencia literaria unha opción?

– Feiras e salóns.

– Becas e estancias para escritoras/es.

 

Segunda parte: CONTRATACIÓN EDITORIAL

Unha aproximación.

– Conceptos e principios básicos.

– Que é negociábel e que non?

– Dereitos e obrigas.

 

Terceira parte: O OBRADOIRO

Como negociar mellor un contrato.

Como afrontar unha negociación contractual.

No obradoiro pode participarse de maneira activa ou como observador/a, aínda que se recomenda á persoa participante vir con gañas de participar.

O obradoiro está pensado especialmente para aquelas/es que non negociaron xamais un contrato (aínda que asinasen moitos).

 

Práctica

– Presentaranse situacións distintas e roles varios para que as persoas participantes poidan experimentar o máximo de situacións.

– Estudaranse as posíbeis solucións de negociación ante unha mesma realidade.

 

 

FORMATO DO SEMINARIO

 

Duración: 4 horas e media con pausa de media hora, repartida en 15 min.

 

1h 30min

 

1ª parte: Creación e busca de editora

 

Pausa: 15 min

 

1h 30min

 

2ª parte: Contratación editorial

 

Pausa: 15 min

 

1 h

 

3ª parte: Obradoiro. Como negociar mellor un contrato

A Xornada A internacionalización da literatura galega en tradución ao inglés: novas oportunidades perante un mercado editorial en apertura, organizada polo Consello da Cultura Galega baixo a coordinación de Olga Castro, Laura Linares e Dolores Vilavedra, e que terá lugar o luns, 17 de xuño de 2019, no Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. O encontro conta coa colaboración da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras, CEDRO, o Centre for Language Research at Aston, Aston University, e o Irish Centre for Galician Studies, University College Cork.

– O mercado editorial en inglés caracterizouse durante décadas por ser moi pechado e outorgarlle un espazo reducido ás traducións desde outras linguas. Un informe encargado polo organismo Literature Across Frontiers desvelou que entre o 1990 e o 2012 a literatura traducida ocupou derredor do 3 por cento do mercado editorial en Irlanda e Gran Bretaña. No entanto, a situación parece estar a mudar nos últimos anos. Informes máis recentes apuntan cara a unha tendencia aperturista á tradución por parte das editoriais británicas, especialmente na narrativa chegada doutras linguas europeas. Dentro delas, semella haber un interese particular naquelas literaturas máis pequenas, entendidas como as escritas en linguas pouco traducidas, mais que dependen da tradución para chegaren a un público internacional. Neste cambio de tendencia ten moito que ver o labor de organismos como o English PEN Translate, Literature Across Frontiers ou Literature Ireland, pero tamén o auxe e proliferación de novos proxectos editoriais independentes, ávidos por darlle unha cada vez maior cabida á tradución, que de feito están a se converteren en auténticos pioneiros do activismo en tradución ao inglés.

– Partindo desta nova situación de aperturismo no contexto británico e irlandés, estas xornadas tratan de explorar novas oportunidades para a internacionalización da literatura galega no mercado anglosaxón. Este novo encontro iniciarase o luns, 17 de xuño, cunha xornada estruturada nun formato de mesas de debate en interacción co público que busca fomentar o diálogo entre as/os distintos axentes implicados, identificar novas estratexias de acción, promocionar sinerxías entre contextos académicos e iniciativas editoriais británicas e galegas e mellorar o entendemento cos organismos públicos encargados do fomento da tradución da literatura galega.

– As mesas de debate complementaranse con obradoiros formativos (martes 18 de xuño e mércores 19 de xuño), especificamente dirixidos ás editoriais galegas e ás escritoras e escritores galegos, organizados en colaboración coa Asociación Galega de Editoras (AGE) e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) respectivamente.

– En definitiva, esta actividade resultará de interese a tradutoras/es literarios que queiran traballar co mercado anglosaxón, a escritoras/es galegos que queiran internacionalizar a súa obra, a axentes literarias/os, a editoriais galegas con obra para vender, a persoal da Administración que traballe no eido da promoción literaria e cultural, a estudosas/os das políticas de tradución e, en xeral, a persoas con interese na literatura galega e na súa tradución. Para isto contaremos coa participación de Ana Luna (Grupo Bitraga, Uvigo), Manuela Palacios (USC), Richard Mansell (University of Exeter), Silvia Montero (Grupo Bitraga, Uvigo), Laura Linares (University College Cork), Ondrej Vimr (University of Bristol), Martin Veiga (University College Cork), Cristina Rubal (Xunta de Galicia), Olga Castro (Aston University), Clive Boutle (Francis Boutle Publishing), Stefan Tobler (And Other Stories), Susie Wild (Parthian Books) e Henrique Alvarellos (AGE). Os obradoiros formativos os días 18 e 19 de xuño  estarán impartidos por Carlota Torrents (axencia literaria Asterisc).

Aquí pode consultar o PROGRAMA.

Neste enlace pode facer a súa INSCRICIÓN para a xornada de debate do día 17 de xuño.

A inscrición para os obradoiros formativos os días 18 e 19 de xuño corren a cargo da Asociación Galega de Editoras (s.tecnica@editorasgalegas.gal) e Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (oficina@aelg.org). Para asistir a estes obradoiros é necesario que as persoas interesadas se poñan en contacto coa entidade correspondente nos correos sinalados.

Na xornada haberá servizo de interpretación simultánea ao inglés e tamén desde o inglés ao galego.

O escritor Xabier López gaña coa novela 900 o XXX Premio Torrente Ballester en galego da Deputación da Coruña

Desde a Deputación da Coruña:
“O escritor Xabier López coa novela 900 é o gañador da nova edición do Premio Torrente Ballester de narrativa en lingua galega. O xurado destacou a calidade desta “gran novela río” que ronda as cincocentas páxinas polas que o autor recibirá un premio de 25.000 €, a maior dotación da literatura na nosa lingua.
O xurado da XXX edición do Premio Torrente Ballester na modalidade de lingua galega decidiu escoller como obra gañadora unha “gran novela río” que foi presentada co lema Casa Tomada e o título 900. Unha vez aberta a plica, a obra resultou ser do escritor Xabier López, un autor cunha traxectoria xa consolidada e unha ampla obra que recibiu xa numerosos recoñecementos en distintos certames literarios.
A escritora Marica Campo, a investigadora e profesora da Universidade de Vigo, Ana Luna, e os escritores Carlos Negro, Suso de Toro e Antonio Piñeiro, gañador da anterior edición do premio coa súa obra A través do fume, coa vicepresidenta e responsábel da área de Cultura da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín Rei como presidenta e a xefa de servizo de Cultura, Mercedes Fernández Albalat como secretaria formaban parte dun xurado que destacou a “alta calidade das obras finalistas do certame, con novelas moi audaces e arriscadas”.
De 900, a obra gañadora, unha novela que supera as 500 páxinas, o xurado destaca que se trata dunha “novela río dunha saga familiar narrada con intelixencia, ironía e mesmo humor”. Define tamén a través do fallo a obra presentada por Xabier López como unha “novela sagaz, cervantina que percorre a historia de Galiza e Europa desde o século XIX até mediados até a posguerra de mediados do pasado século”. (…)”

Especial “Carlos Casares. Un país de palabras”

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Programa especial sobre Carlos Casares, primeira parte, con Hakan Casares, Luís González Tosar, Antón Riveiro Coello, Ramón Loureiro, Arcadio López-Casanova, Antón Baamonde, Miguel-Anxo Murado, Marina Mayoral, Camiño Noia, Suso de Toro, Xesús Rabade Paredes e Darío Villanueva.
E segunda parte, con Hakan Casares, Damián Villalaín, Montse Pena, Ana Luna, Iolanda Galanes, Luís González Tosar, Carme Riera, Manuel Forcadela, Bieito Iglesias, Rexina Vega, Jon Kortazar, Henrique Monteagudo, Víctor Freixanes, Olivia Rodríguez, Dolores Vilavedra e Arcadio López-Casanova.”

A literatura galega traducida supera os 1500 libros

DesdeDUVigo 2016 01 o Diario da Universidade de Vigo:
“Rosalía de Castro en xaponés, Álvaro Cunqueiro en árabe, Xavier Queipo en portugués e francés; Teresa Moure en italiano, holandés e serbio; Suso de Toro en checo, grego e búlgaro; Alfredo Conde en inglés de Australia e ruso; Xosé Luis Méndez Ferrín en inglés británico; Séchu Sende en kurdo e turco; Bernardino Graña e Miguel Anxo Fernán-Vello en macedonio; Domingo Villar en sueco e alemán…. Estes son só algúns exemplos do “cambio radical” que viviu nos últimos corenta anos en Galicia o sector da tradución literaria, anos nos que a literatura galega acadou un grao de coñecemento exterior moi superior ao que se viña supoñendo. Así o reflicten os últimos resultados de investigación do grupo Bitraga, un equipo de investigación da Facultade de Filoloxía e Tradución creador dun catálogo único, que recolle obras traducidas dende e cara ao galego, todo un observatorio do mundo da tradución, cuxa análise deixa xa sobre a mesa importantes conclusións.
E se os datos son “máis que positivos” no que a proxección exterior se refire, no outro lado da moeda, o que chega a Galicia dende o exterior, a evolución aínda é maior. Tras cubrir o repertorio de clásicos nos anos 80 e 90, a comezos da década do 2000 o sector entrou nunha nova fase con signos de normalidade como a tradución dos premios Nobel, de obra menor de grandes autores, de obras de actualidade e ata de best-sellers… “A cantidade de textos literarios estranxeiros traducidos e aos que se ten acceso directamente en galego sen necesidade de pasar polo castelán é enorme”, subliña Ana Luna, investigadora principal do grupo, ao que Iolanda Galanes engade que, a día de hoxe, no sector da tradución literaria en Galicia xa non hai enormes diferenzas co que acontece noutros lugares, “estamos no circuíto comercial e, aínda que non somos un mercado equiparable ao das grandes culturas, percibimos signos de normalidade. Iniciouse, aínda que de xeito tímido, o proceso de internacionalización”.
Os datos de Bitraga cifran o total de traducións literarias (de fóra cara a dentro e viceversa) no período 1980-2014 en 4603, das que 1540 son tradución a outras linguas de obra galega. “Neste momento a exportación de literatura galega supón un terzo do total das traducións”, explica Galanes, que lembra que nos anos 90 “desde o ámbito académico, era relativamente habitual referirse á nosa cultura como pequena, porque apenas se establecía diálogo co exterior e, cando acontecía, era máis ben un monólogo: traduciamos, mais non eramos traducidos”. Hoxe, tal e como demostran os datos recollidos, as cousas mudaron de xeito radical “e xa non se pode negar que exista un diálogo”. Logo pode analizarse, a través do catálogo, como é ese diálogo con cada cultura, se é ou non estable, se é equitativo, a través de que vías … “pero xa non se pode negar”, insisten as investigadoras.
Se ben as cifras son moi alentadoras, desde Bitraga indican que as relacións non se producen do mesmo xeito nin coa mesma intensidade en todos os casos. Aínda que o abano de culturas de importación se ampliou dende principios do século XXI, Galicia segue a ter dependencias de espazos e linguas moi concretos como son o español, o inglés e o francés, “sirva de mostra que o 90% das obras do catálogo de importación teñen como orixinal unha obra nalgunha destas linguas”. Un canon que, a xuízo das investigadoras, está reforzado pola escasa política institucional e que cumpriría diversificar se o que se pretende realmente é fomentar o multilingüismo. Pola súa parte, o espazo privilexiado de difusión exterior para a literatura galega segue a ser o ibérico, aínda que é salientable que nos últimos trinta anos se abrisen relacións con outros 40 espazos culturais. “Quen soñou traducir poesía guaraní ou mapuche ao galego directamente? Ou que obra galega estivese traducida ao kurdo? Era impensable hai só unha década e hoxe, en cambio, está acontecendo”, recalca Galanes.
Outro dos cambios de tendencia que Bitraga detecta é que a nosa literatura interesa no exterior non só por ser unha cultura minorizada, e polo tanto exótica. “Por citar un exemplo, a literatura infantil e xuvenil galega funciona no exterior con todas as condicións do mercado internacional”. Nesta liña, as investigadoras aluden ao esforzo das editoras, que mudaron as estratexias comerciais, no sentido de publicaren simultaneamente orixinal e traducións “de xeito que se introduce a versión traducida na contemporaneidade da produción literaria, sen distorsións, e ao mesmo tempo sitúa a literatura minorizada en pé de igualdade coas outras culturas”. As delegacións de editoras galegas no exterior, as parcerías comerciais noutros países ou a participación sistemática en feiras internacionais “onde venden xa non a tradución, senón directamente os dereitos de tradución, son outros indicios de normalidade”, explica Ana Luna.
“Hai apenas uns anos era imposible pensar en ler a Xosé Antonio Neira Cruz ou Agustín Fernández Paz en coreano ou que obras coma as do británico Harold Pinter, Premio Nobel de Literatura en 2005, fose traducida ao galego antes que ao español, ou que autores como Herta Müller levase anos traducida ao galego cando en 2009 lle concederon o Nobel… “, engade Galanes, que cita estes exemplos para incidir no repertorio innovador construído nos últimos anos baixo parámetros internacionais e sen necesidade de pasar polo filtro doutra cultura ou lingua.
Para chegar a esta situación as autoras consideran clave a emerxencia de profesionais cualificados, “pois se antes se facía tradución mediada, a través de segundas linguas, sobre todo español e francés, neste momento xa hai tradutores/as que traballan directamente con linguas orixinais, por máis ‘exóticas’ que estas sexan. Ao mesmo tempo constatan que a tradución deixou de ser unha actividade secundaria, na que o tradutor se dedicaba a outra tarefa principal e só traducía ocasionalmente , “un panorama ben diferente tras case 20 promocións formadas nesta facultade, que tamén contribuíron coa súa dedicación exclusiva aos importantes cambios experimentados no mundo da tradución galega”. (…)”

Santiago de Compostela: Simposio Crítica e medios de comunicación, 27 e 28 de novembro

Simposio AGC 2015Por razóns técnicas, a aula onde se celebrará o simposio será a AULA 0 (planta baixa).

Santiago de Compostela: Simposio Crítica e medios de comunicación, os 27 e 28 de novembro

Simposio AGC 2015

Santiago de Compostela: Simposio Crítica e medios da comunicación, da Asociación Galega da Crítica, os 27 e 28 de novembro

Simposio AGC 2015 1Simposio AGC 2015 2O formulario para a inscrición tamén pode descargarse aquí: Formulario de inscrición no Simposio AGC 2015.