Entrevista a Ramón Nicolás en Palabra de Gatsby:
“(…) – Palabra de Gatsby (P): Cal foi o xerme de O espello do mundo?
– Ramón Nicolás (RN): Non quero usar un lugar común pero, na realidade, foi un proceso realizado a lume lento para prender un pouco de luz nun territorio da memoria, sepultado polo paso do tempo. O espazo correspondíase a un cenobio medieval feminino en San Pedro de Ramirás, do que hoxe só se conserva a igrexa orixinal. Quen poboaba aquel territorio e como era o mundo daquela foron as interrogantes, de modo breve, que intentei responder coa novela.
– P: Tras moitos anos de servizo a literatura galega dende a crítica, por que toma a decisión de participar nela como autor?
– RN: Aínda mo pregunto agora e non dou cunha resposta concreta. Eu sempre escribín, e nuns primeiros momentos publiquei algúns relatos. Con todo, por diversas circunstancias e algunhas delas un tanto fortuítas, entrei no mundo da crítica ou da divulgación e neses mares navego aínda hoxe.
O certo é que na realidade sempre contemplei o exercicio da crítica, do ensaio, da tradución, da investigación ou dos estudos biográficos como un proceso parello ao da creación. Se ben nestes ámbitos non articulas un universo literario ao uso si se dan neles outros factores creativos comúns. O salto non foi difícil malia que as regras compositivas variasen.
– P: Como foi o proceso de documentación? Foi complexo o acceso a algúns documentos?
– RN: Foi laborioso e lento pero ao tempo moi satisfactorio porque me permitiu reconstruír, dalgún xeito, un mundo que na realidade non está tan afastado de nós. Existe unha colección diplomática que recolle os textos conservados do mosteiro de San Pedro de Ramirás e que constituíu, de seu, unha axuda inestimable. Outras fontes documentais que revelaban as claves dunha época ou a biografía da co-protagonista da novela, Hildegarda von Bingen, non supuxeron unha especial dificultade para conseguir o seu acceso. (…)”