IV Festival Pezas dun Teatro do Porvir. Galiza + Portugal, na VI Xornada da Sección de Literatura Dramática da AELG

Publicado o por

Artes escénicas e comunidade en tempo de distancias

As xornadas da Sección de Literatura Dramática da AELG naceron con vocación de poñer en foco unha das manifestacións artísticas máis senlleiras e estratéxicas dun sistema literario e dunha cultura de seu.

Desde sempre, as artes vivas, especialmente o teatro e tamén a danza, utilizan o movemento, a emoción e, en moitos casos, a acción verbal, a palabra, para contestar, reivindicar, apuntar ou interrogar á comunidade que congregan sobre aspectos fundamentais da actualidade.

Para a VI Xornada da Sección de Literatura Dramática da AELG queremos poñer o foco nun dos aspectos imprescindibles para que a danza e o teatro poidan existir: a comunidade, a co-presenza.

Coincide nesta condición sine qua non das artes escénicas, que requiren da co-presenza e da comunidade, a propia esencia da humanidade. A persoa humana éo grazas á comunidade na que medra e da cal recibe a lingua, a cultura e todo aquilo que conforma o feito de ser.

Desde 2020 sufrimos unha pandemia que interpuxo entre nós, por cuestións sanitarias, unha distancia e incluso épocas de confinamento. Isto tivo e segue a ter unhas consecuencias na nosa saúde, como demostran os estudos e as estatísticas respecto ao incremento de doenzas psicolóxicas e físicas, directamente relacionadas co illamento e con esa obrigación de mantermos a distancia.

Nesta VI Xornada da Sección de Literatura Dramática da AELG queremos indagar en como os textos destinados á dramaturxia e en como as artes escénicas son o mellor antídoto contra a distancia social, psicolóxica, emocional e afectiva, mantendo a distancia sanitaria para que non se produzan contaxios polo coronavirus.

Ou sexa, reflexionar sobre o importante papel das artes escénicas para xerar comunidade, para manter vínculos ao crear un sentimento de pertenza, a través do xogo que os espectáculos nos propoñen.

Terá lugar o 20 de novembro de 2021 no Fórum Metropolitano da Coruña (Rúa Río de Monelos, 1).

No desenvolvemento desta actividade aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes en cada momento.

​

SÁBADO 20 DE NOVEMBRO

No Forum Metropolitano da Coruña

Entre as 10:00 e as 12:30.

IV Festival Pezas dun teatro do porvir, Galiza + Portugal. Procesos abertos de escrita dramática.

Convocatoria aberta a 4 proxectos de escrita dramática ou dramaturxia, para teatro, danza, circo ou outras modalidades escénicas, individuais ou colectivos, de dramaturgas/os que estean a escribir algunha peza nova ou que teñan unha peza recente e queiran abrila ao público, achegando un fragmento ou unha mostra desta. 2 proxectos de Galiza e 2 proxectos de Portugal (contémplase a posibilidade de ampliar o número de proxectos seleccionados, en función de que contemos coa confirmación do orzamento económico solicitado ás administracións públicas).

O funcionamento deste festival consta dunha exposición ou mostra dun fragmento da peza ou da peza enteira, no caso de ser breve, dentro dunha duración máxima de 15 minutos. Xusto despois, haberá un tempo complementario para un breve debate ou conversa ao seu respecto, dentro dunha duración máxima de 15 minutos.

As presentacións faranse no formato que cada dramaturga/o ou equipa de dramaturxia considere máis axeitado á peza ou fragmento da peza que vai amosar. Privilexiaranse as presentacións que reforcen ou indaguen no escénico, máis do que na simple lectura dun texto.

No breve debate posterior ás presentacións, no cal contaremos coa colaboración do director artístico do Festival Internacional de Teatro de Expressão Ibérica, FITEI, do Porto (Portugal), Gonçalo Amorim, buscaríase coñecer a reacción do público, nun diálogo que, quizais, poida servir para enriquecer, por parte da/o dramaturga/o ou equipa de dramaturxia, o acabado desas pezas en proceso.

– Asígnase un orzamento total de 250 euros para cada proxecto seleccionado proveniente de Galiza e 350 euros para os proxectos portugueses.

– Prazo para o envío de propostas: 1 de novembro de 2021.

– A selección dos proxectos será realizada por parte da organización (Sección de Literatura Dramática da AELG) en función de:

+ Descrición e formulación do proxecto de carácter escénico.

+ Breve mostra da peza.

+ Currículum das/os dramaturgas/os

Estes materiais deberán ser enviados en formato dixital, antes das 24 h. do 1 de novembro de 2021, a: oficina@aelg.org

IV Festival Peças de um teatro do porvir, Galiza + Portugal. Processos abertos de escrita dramática.

Convocatória aberta a 4 projectos de escrita dramática ou dramaturgia, para teatro, dança, circo ou outras modalidades cénicas, individuais ou colectivos, de dramaturgas/os que estejam a escrever alguma peça nova ou que tenham uma peça recente e queiram abri-la ao público, achegando un fragmento ou uma mostra desta. 2 projectos de Galiza e 2 projectos de Portugal (contempla-se a possibilidade de ampliar o número de projectos seleccionados, em função de que contemos com a confirmação do orçamento económico solicitado às administrações públicas).

O funcionamento deste festival consta de uma exposição ou mostra de um fragmento da peça ou da peça inteira, no caso de ser breve, dentro de uma duração máxima de 15 minutos. Imediatamente a seguir, haverá um tempo complementar para um breve debate ou conversa ao seu respeito, dentro de uma duração máxima de 15 minutos.

As apresentações serão feitas no formato que cada dramaturga/o ou equipa de dramaturgia considerar mais adequado à peça ou fragmento da peça que vai amostrar. Privilegiar-se-ão as apresentações que reforcem ou indaguem no cénico, mais do que na simples leitura de um texto.

No breve debate posterior às apresentações, onde contaremos com a colaboração do director artístico do Festival Internacional de Teatro de Expressão Ibérica, FITEI, do Porto (Portugal), Gonçalo Amorim, procuraria-se conhecer a reacção do público, num diálogo que, talvez, possa servir para enriquecer, por parte da/o dramaturga/o ou equipa de dramaturgia, o acabado dessas peças em processo.

– Asigna-se um orçamento total de 250 euros para cada projecto seleccionado proveniente de Galiza e 350 euros para os projectos vindos desde Portugal.

– Prazo para o envio de propostas: 1 de Novembro de 2021.

– A selecção dos projectos será realizada por parte da organização (Secção de Literatura Dramática da AELG) em função de:

+ Descrição e formulação do projecto de carácter cénico.

+ Breve amostra da peça.

+ Currículo das/os dramaturgas/os.

Estes materiais deverão ser enviados em formato digital, antes das 24 h. do 1 de Novembro de 2021, a: oficina@aelg.org

XIV Xornada de Literatura de Tradición Oral. O medo é libre. Os mecanismos do medo na literatura de tradición oral, o 30 de outubro

Publicado o por

A XIV Xornada de Literatura de Tradición Oral. O medo é libre. Os mecanismos do medo na literatura de tradición oral é unha iniciativa da AELG co apoio da Deputación Provincial de Lugo e a colaboración da Asociación Sócio-Pedagóxica Galega.

A XIV Xornada de Literatura de Tradición Oral terá lugar o 30 de outubro no Salón de Actos da Deputación de Lugo (Rúa San Marcos, 8).
A inscrición é obrigatoria e previa, seguindo estes criterios:
– As persoas que queiran dispor da homologación da Consellaría de Cultura, Educación e Universidade, por un total de 8 horas, farase directamente a través da páxina web da AS-PG
– As persoas que desexen recibir un certificado de asistencia por parte da AELG, e aquelas que queiran asistir sen obter homologación nin certificado, deberán incribirse enviando un correo electrónico a oficina@aelg.org Nel indicarase o nome, apelidos e Documento de Identidade.

No desenvolvemento desta actividade aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes nese momento.

O medo é o temor xeralmente irreflexivo ao descoñecido e unha das emocións básicas, primarias e universais do ser humano.
Existe un medo necesario, que actúa en nós como mecanismo imprescindible para a nosa propia supervivencia, intrínseco, pero que hai que aprender a modular e combater, unha emoción que forma parte da nosa herdanza cultural e da propia experiencia. Énos moi útil pois sérvenos para detectar e prever os perigos que nos poden afectar física ou psicoloxicamente.
Pero hai outro gran tipo de medo, o que exercen uns conxéneres sobre outros de múltiples maneiras, usando toda clase de medios, coa finalidade exclusiva de sometelos á vontade dunha persoa, dun grupo ou dun poder tirano. Este tipo de medo é, probablemente, a arma máis poderosa que existe.
Por tanto, o medo é innato ao ser humano pero tamén arma de control das persoas des que nacemos, individual e colectivamente.

Programa

– 10.15 Recepción, entrega de material e inauguración

– 10.30-11.30 Conferencia: O medo non é libre.
Ana Carreira
Titulada Superior en Arte Dramática na especialidade de Dirección Escénica e Dramaturxia pola ESAD de Galicia, entra en contacto co mundo teatral da man de Achádego Teatro e da Aula de Teatro da USC. Complementa estas experiencias cunha ampla formación tanto no eido da interpretación como na narración oral e a dramaturxia.
Como narradora oral posúe unha extensa experiencia en moi diversos ámbitos: festivais e ciclos de narración oral, programas de televisión, campañas escolares, itinerarios culturais, campañas de animación á lectura e rotas literarias, como a da novela A praia dos afogados, organizada polo Editorial Galaxia.
Tamén exerce a docencia sobre narración oral no Centro de Interpretación da Oralidade de Vigo do Concello de Vigo.
Na actualidade combina a súa faceta de narradora oral coa de dramaturga e é membro de UBÚ TEATRO e PÍNCONÚS

– 11.30-12.30 Conferencia: Días de contar e cantar: poemas para escorrentar o medo.
Federico Martín Nebras
Escritor, contacontos e especialista en Literatura Infantil e Xuvenil, destaca a importancia de educar os nenos e nenas a través do xogo, do canto e da tradición oral para que poidan ler o mundo a través das palabras. Alén diso, resalta a necesidade de inculcar a lectura desde o nacemento como unha forma de alimentar a alma.

– 12.30-14.00 Mesa redonda: Onde habitan os monstros, mais… habita a palabra?
Ana Carreira e Federico Martín Nebras
Coordina: Lois Pérez

– 16.00-17.00 Conferencia: Arco da Vella, vaite de aí… Relatos míticos que explican porque esconxuramos ó Arco.
Lidia Mariño
Nacida en Portosín en 1984. Diplomada en Fisioterapia, actualmente atópase cursando o Grao de Antropoloxía Social e Cultural na Uned. Realizou varios cursos de extensión universitaria sobre antropoloxía, mitoloxía e ritualística galega; así como de investigación etnográfica, rituais con máscara e crenzas medievais.
En 2012 publica a novela histórica La verdad del bufón e no 2018 participa no libro colectivo “Achegas ao Patrimonio Inmaterial Galego”. Ten publicados numerosos artigos -así como tamén impartido conferencias- sobre diversos aspectos da mitoloxía, os ritos e as crenzas galegas. O seu tema fundamental de investigación é a figura da Vella mítica, que estuda aplicando os métodos da mitoloxía comparada.  A esta personaxe está dedicado o seu blogue “Tralas pegadas da Vella”.

– 17.00-18.00 Conferencia: As caras do medo: Narrativas, tipoloxías e caracterizacións na mitoloxía popular galega.
Antonio Reigosa
O medo forma parte da realidade vital e emocional das persoas des que nacen, por iso se expresa simbolicamente e forma parte do imaxinario da humanidade. Segundo a idade da persoa, o lugar e as circunstancias a cultura popular tradicional galega creou diferentes figuras do medo que analizaremos e describiremos.
Naceu en Zoñán, Mondoñedo, 1958. Na actualidade é Responsable de Comunicación e Xestión Cultural da Rede Museística da Deputación de Lugo e Cronista oficial de Mondoñedo.
Escritor, investigador e divulgador da mitoloxía popular, da literatura tradicional e cultura oral. Cofundador do Grupo de Investigación Etnográfica Chaira. Creador en 2005 da enciclopedia virtual Galicia Encantada (galiciaencantada.com) polo que recibiu o Premio Follas Novas do Libro Galego 2021.
Desde a Sección de Literatura de Tradición Oral da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), impulsou con  Isidro Novo e Lois Pérez proxectos como as Polafías, os premios Mestres da Memoria e as Xornadas de Literatura de Tradición Oral.
Membro do “Comité de Expertos en investigación de campo” do proxecto Corpus de Literatura Oral da Universidade de Jaén.

– 18.00-19.30 Mesa redonda: O medo na mitoloxía popular. Figuras e contexto.
Lidia Mariño e Antonio Reigosa
Nesta mesa abordarase o tema do medo e das súas manifestacións individuais e colectivas desde o punto de vista da mitoloxía popular, as diferentes figuras que o representan e a súa pervivencia no imaxinario colectivo.
Coordina: Cesáreo Sánchez Iglesias

– 19.30-20.30 Sesión práctica: De medos, maxias, músicas e beleza.
Benxamín Otero
Oboísta dende o 1989, formado na clásica Benxamín Otero non tardou en abrir as posibilidades que lle daba a música a outros terreos, non só musicais senón de outras disciplinas. Mestre de Óboe e Historia da Música no Conservatorio de Lalín, tamén foi durante moitos anos mestre de Linguaxe musical no Conservatorio de música tradicional e folque da mesma vila. Froito do contacto coas músicas tradicionais desembocan en grupos como Curitiba, Grodan defló, Linho do Cuco ou do espectáculo “Método cardiofónico” de Germán Díaz. Ten colaborado con Driade, Os Cempés, Marful, Guadi Galego, Uxía, Fuxan os Ventos, Ataque Escampe, Gelria, etc…
No mundo audiovisual é o compositor de bandas sonoras para videos comerciais, curtametraxes coma “Alzheimer” de Alex Sampaio, “Viento” de David Argüelles, ou o documental “Piedad” de Otto Roca. Traballou para a compañía de teatro Matarile nos espectáculos “Primeiro movemento para figuras brancas” e “Historia Natural” e a partir do ano 2009, entra a formar parte da compañía Fantoches Baj como actor, músico pero sobre todo compositor, realizando as músicas para os espectáculos da compañía, “O Asombro”, “Poesía última de LP”,  “As pombas de Carboeiro” ou “Os vellos non deben de namorarse”entre outras.
Ultimamente está a realizar “No tempo dun café” xunto a Celso F. Sanmartín, un espectáculo onde se conxugan contos populares, músicas e maxias, “trece canción bonitas” facendo dúo con Germán Díaz ou o espectáculo musical de Faia “Ao cabo leirín”

Información sobre protección de datos
A/O responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.

Ourense: Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil. Para ler (n)un mundo sustentábel, con Federico Fernández, o 27 de outubro

Publicado o por

A AELG colabora co Ciclo de Literatura Infantil e Xuvenil. Para ler (n)un mundo sustentábel ao abeiro do convenio coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

O Ciclo está coordinado por Isabel Mociño (Facultade de Educación e Traballo Social, Campus de Ourense – Universidade de Vigo).
Desenvolverase os mércores 6, 13, 20 e 27 de outubro, sempre ás 17:00 horas, na propia Facultade de Educación e Traballo Social, no Campus de Ourense. A capacidade do espazo está limitada a 100 persoas, polo que as persoas interesadas na actividade deben inscribirse previamente cubrindo un formulario, ao que se pode acceder nesta ligazón ou ben a través do pdf interactivo das Xornadas.

Os obxectivos do Ciclo son:
– Dar a coñecer estratexias, recursos e ferramentas para achegar os principios da sustentabilidade a través da literatura á infancia e adolescencia.
– Divulgar experiencias e producións de Literatura Infantil e Xuvenil galega da man das propias creadoras/es (autoras/es, ilustradoras/es).
– Reforzar as carencias dos currículos académicos en materias específicas para o traballo coa literatura infantil e xuvenil na etapa da Educación Infantil e Primaria.
– Desenvolver coloquios/conversas coas creadoras/es participantes (autoras/es textuais, da ilustración, escenógrafas/os, directoras/os…) para contrastar as liñas de creación das persoas participantes coa percepción que os/as usuarios-as/consumidores-as teñen da súa produción.
– Valorar as potencialidades da lectura e da literatura infantil e xuvenil e as súas múltiples dimensións na práctica docente e na formación da infancia, en particular na toma de consciencia sobre a sustentabilidade.
– Tomar conciencia entre o alumnado, mediadores e público en xeral da importancia de coñecer a literatura para os máis novos, saber recomendar as obras de calidade e, sobre todo, aquelas que promovan valores en positivo, como os da sustentabilidade.
– Valorar o papel dos/as docentes e a escola como dinamizadores, programadores e normalizadores dunha cultura da sustentabilidade.

27 de outubro
Federico Fernández
Tecnoloxía arcaica

Lugo: Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2021, o 29 de outubro

Publicado o por

A Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2021 é unha actividade da AELG, que conta co apoio da Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo.

A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega recoñecer como Mestras e Mestre da Memoria 2021 respectivamente a Teresa dos Cucos e Aurelio Ramos Ogando, polas súas achegas á mesma ao longo das súas vidas, contribuíndo así a manter viva unha parte fundamental da nosa memoria colectiva e o saber popular.

As distincións entregaranse no marco da VI Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria a celebrar en Lugo, co apoio do Concello de Lugo, o 29 de outubro.
O acto terá lugar no Centro Cultural Vello Cárcere de Lugo (Praza da Constitución, s/n) a partir das 18:00 horas.

No desenvolvemento desta actividade aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes en cada momento.

Mestra da Memoria 2021: Teresa dos Cucos

Teresa dos Cucos desenvolveu desde nena un marcado gusto polo canto tradicional, cunha traxectoria reivindicada xa previamente por artistas como Mercedes Peón, Xurxo Souto, Sés ou Xabier Díaz, pero tamén por novas figuras como as Tanxugueiras. Todas elas teñen pasado pola súa casa da Pontella para aprenderen coplas, letras de pezas tradicionais nunca manuscritas, que Teresa conserva intactas na súa memoria e non dubida en cantar.
Ten comparecido ao longo destes anos en varios programas da televisión en innúmeras ocasións (Luar ou Alalá), tamén acompañada do grupo de pandeireteiras de Limiñoa do que fai parte e, ademais, colabora coa Fundación Eduardo Pondal, no Couto.
De orixe humilde, seu pai era mariñeiro de baixura e ela alternou dende moi nova os traballos do agro cos da construción, pero nunca deixou de cultivar o gusto polo canto pois, como ela di, unha cantarea é o mellor xeito de expresarmos o que sentimos.

Mestre da Memoria 2021: Aurelio Ramos Ogando

Aurelio Ramos Ogando é veciño do lugar da Alén, na parroquia de Xirazga, no concello de Beariz (Ourense) e é un magnífico contador. É ben coñecido pola súa facilidade de palabra, o seu humor, a súa disposición e posúe distintos e notábeis talentos: tanto pode coller a gaita para animar unha festa como improvisar un discurso en verso ao xeito dos brindeiros.
Aurelio dá fe a través das súas narracións dos lugares onde os mouros deixaron as súas marcas e tesouros nos montes de Xirazga e arredores e sería quen de falar con eles coma un outro.
Conserva a memoria intacta e conta de xeito sublime as historias e aventuras da xente da parroquia, dos que xa non están pero non se esquecen.

Con esta escolla, a AELG continúa un ano máis recoñecendo a figura e a traxectoria das persoas que, co seu xeito de estaren no mundo, contribúen a preservar a nosa memoria colectiva como pobo, a tradición oral e en definitiva, parte esencial da lingua e a cultura do noso país.

A Coruña: Un día con Rosalía, o sábado 23 de outubro

Publicado o por

Todas as actividades son abertas, ata completar capacidade, agás a visita guiada ao Arquivo Municipal e a visita nocturna ao teatro Rosalía que precisan de inscrición previa.

Arancha Nogueira, gañadora do XIII Premio de Poesía Victoriano Taibo de Gondomar co poemario Antese

Publicado o por

“Reunido o xurado do XIII Premio de Poesía Victoriano Taibo, que convoca o Instituto de Estudos Miñoráns en colaboración co Concello de Gondomar e a Editorial Galaxia, integrado polas escritoras Úrsula Heinze e Eva Mejuto, e os escritores Carlos Lema en nome da Editorial Galaxia, Miguel Anxo Mouriño en nome do IEM e Fran Fernández Davila, gañador da XII edición, resolve por maioría que o libro gañador desta XIII edición sexa o presentado co título de Antese que, unha vez aberta a plica, resultou ser da autoría de Arancha Rodríguez Fernández, máis coñecida como Arancha Nogueira.
O xurado valora que se trata dunha obra de diálogo interxeracional construída sobre unha forma actual que combina levidade e fondura, na que se atopa unha voz perfilada e madura capaz de sintetizar dunha forma accesible situacións e sentimentos tremendamente complexos. No poemario destaca, dende a propia elección do título, o uso experto da lingua, así como da natureza cativa dun xardín como ferramenta e testemuña da liberación da alma humana a través da poesía. Saliéntase tamén a unidade temática, o ton sutil e reivindicativo do libro e a patente depuración de cada un dos versos usados, que medran en capacidade evocadora segundo se avanza na lectura.
Asemade, o xurado decide nomear finalistas os poemarios presentados baixo os lemas Fío, O círculos incompletos, Funámbula na fronteira, querendo destacar tamén a numerosa participación e o alto grao de calidade das obras concorrentes.
O acto de entrega do premio e a presentación do libro, editado por Galaxia, terá lugar no mes de marzo de 2020, nunha data aínda por confirmar, pero que será arredor do día 13, cabodano do pasamento do poeta Victoriano Taibo. Antes diso, durante os meses e xaneiro e febreiro de 2022, a gañadora impartirá un obradoiro presencial de poesía en Gondomar para o que se abrirá o prazo de inscrición nas próximas datas.”