Entrevista de Gala Dacosta Diehl a Berta Dávila en Balea:
“(…) – Balea (B): Antes de falarmos da novela en cuestión, interésame saber a túa opinión como galega e escritora sobre o tópico dos galegos e as galegas tendentes á saudade e á nostalxia. Esta maniféstase na nosa literatura, por exemplo. Ti pensas que dar cariz poético a certos estados anímicos pode ter como resultado romantizar realidades que precisan ser tratadas?
– Berta Dávila (BD): Penso que a literatura non ten que responder a criterios de utilidade, que non se trata de se as cousas que a literatura conta ou como as conta son convenientes. En realidade a literatura debe escribirse desde a literatura e unha novela sobre a doenza mental ou sobre a nostalxia ou sobre o illamento non se escribe desde a psiquiatría senón desde a literatura. Agora ben, tamén é certo que a literatura (e o xornalismo, e o audiovisual, e calquera tipo de discurso que se produza arredor dun fenómeno) constrúe un imaxinario que comporta unha visión do mundo concreta e tamén ineludible, non é a causa nin o punto de partida da literatura pero si é unha das súas consecuencias.
A min non me interesa un enfoque literario romantizador do suicidio, por exemplo, porque me parece simplificador, e un enfoque simplificador perde o meu interese como lectora, pero non creo que o feito de que unha novela fale do suicidio romantice o suicidio por darlle un tratamento literario. Tampouco estou de acordo con que a nosa literatura manifeste de maneira especial un ánimo morriñento. Rosalía non era unha poeta chorona, nin máis tendente ao drama que calquera dos escritores románticos do seu tempo, que forman parte doutras literaturas con máis peso no canon universal. Outra cousa é que se nos relatase a Rosalía de certa maneira que terxiversa e reduce a súa obra, algo que adoita acontecer coa escritura das mulleres en xeral.
Cando a escritura das mulleres é profunda, adoita dicirse que é emotiva. Cando é intelixente, adoita, simplemente, non dicirse. Rosalía era profunda e era intelixente, pero o que se dixo dela é que era chorona. A literatura interrógase sobre a nostalxia, sobre o tratamento literario da nostalxia e sobre calquera outra cuestión na medida en que se interroga sobre a vida e sobre a propia literatura.
– B: Onde atopas, como autora, onde expresar mellor a nostalxia: na poesía ou na prosa?
– BD: Realmente non sinto que, á hora de escribir, pense previamente cal é o lugar onde expresar mellor un tema ou outro, seguramente porque iso que quixen dicir, o que quere dicir unha novela ou un poema, é algo que atopo no curso da escritura e non antes de escribir, e, nese sentido, tampouco teño a oportunidade de escoller previamente. As máis das veces sento a escribir unha novela ou un poema porque quero escribir unha novela ou un poema. Se é unha cousa máis difusa, unha imaxe na que pescudar, un acontecemento, unha personaxe, un tipo de voz, arredor desas cousas vaise construíndo todo o demais. (…)
– B: En Illa Decepción resulta evidente o moito que podes chegar a saber doutra xente na rede. Pensas que con internet nos coñecemos máis entre nós ou só expoñemos máis cousas nosas?
– BD: Penso que internet e as redes sociais propoñen un espazo para a conversa cos outros e coas outras e que non hai unha maneira boa ou mala de usalas. Son espazos que a min, particularmente, me interesan. Eu enténdoas máis como espazos de relación que como espazos de exhibición. Están condicionadas polos seus mecanismos, igual que o resto de espazos. Por suposto non hai por que estar en todos os lugares que existen, como tampouco hai que participar en todas as festas, pero non sinto que as redes sexan menos verdadeiras que outros lugares nin que o que compartimos nelas sexa menos auténtico que o que compartimos noutros espazos, porque poño en cuestión ese concepto da autenticidade e, nese sentido, penso que somos unha superposición de todas as que somos nos distintos espazos onde somos.
– B: Atopas facilmente o tempo, a concentración, a inspiración?
– BD: Experimentar a escritura é unha cousa moi parecida, para min, a experimentar a felicidade simple. Pode ser que isto soe un pouco aparatoso como idea, pero, en realidade, é unha cousa moi trivial. Busco a escritura porque busco a felicidade e non sempre aparece ou non de forma continuada e suficiente. Cando escribo, estou ben. Se non escribo, adoita significar que non o estou.”