Entrevista a Ramón Nicolás na Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que é para ti a literatura (como crítico e também como criador)?
– Ramón Nicolás (RN): A literatura acompáñame, como lectura, desde a infancia e a adolescencia. Nacín nunha casa con poucos pero escolleitos libros, onde a lectura da prensa galega e estatal era algo cotián. A literatura e os libros sempre exerceron algún tipo de atracción dificilmente definible e supoño que hoxe, na miña vida, cumpre un papel tan necesario como respirar.
Algo haberá, xa nun aspecto máis particular, da necesidade de comunicarse. No ano noventa do pasado século, dun xeito un tanto circunstancial, publiquei o meu primeiro artigo na prensa sobre Celso Emilio Ferreiro –unha ousadía, supoño– pero máis adiante un espazo crítico –o “Galicia Literaria” do Diario 16 de Galicia–, ofreceume ir incorporando textos e reseñas ao suplemento. Aí comezou a vinculación coa crítica, case parella a algún ensaio que foi nacendo na década dos noventa. Unha práctica, a do ensaio, e outra, a da crítica, que sempre entendín como creación. Cada día, ao meu ver, as fronteiras entre os xéneros están máis diluídas. Na crítica respecto, dalgún xeito, a estrutura máis canónica desta…, nos últimos tempos tanto no ensaio biográfico que publiquei sobre Celso Emilio Ferreiro como n´O espello do mundo quixen quebrar algúns moldes tradicionais.
– P: Como entendes (e levas a cabo, no teu caso) o processo de criação cultural?
– RN: Son bastante anárquico respecto disto. Adoito ler cun caderno e un bolígrafo a meu carón para as críticas semanais…, por veces non resulta necesario: se o que leo me absorbe xa non o preciso e constrúo a miña lectura mentalmente. No ensaio si que cómpre ser máis metódico e a documentación previa, como dalgún xeito na narrativo, é fundamental. Malia todo, planifico escasamente.
– P: Qual consideras que é a relação -ou qual deveria ser- entre as diversas artes (literatura, música, artes plásticas, teatro, audiovisual, etc.)? Como é a tua experiência neste sentido?
– RN: Os formatos son diversos mais o obxectivo de comunicar e crear vén sendo o mesmo. Pola orientación do meu traballo crítico poucas ocasións tiven de pór en práctica o que debería ser unha feliz harmonización dun proxecto artístico nas distintas linguaxes. Ver como se transforma un ensaio ou unha novela nun booktráiler, e comprobar o resultado final desa lectura noutra linguaxe, si que me pareceu fascinante. (…)”