Xabier P. DoCampo: “Algo falla se nun instituto os que máis saben de libros son os comerciais das editoras”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Xabier P. DoCampo en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (BB): Polo xeral, nos libros, as referencias a outros libros son implícitas mais n’A illa de todas as illas son explícitas. Ao final da novela hai unha listaxe crítica das obras que “aparecen” ao longo das páxinas anteriores.
– Xabier P. DoCampo (XPD): Penso que neste tipo de libros, dirixidos ao público infantil e xuvenil, é necesario explicarse mellor. Cando escribes un libro para adultos, as referencias son implícitas porque contas coa propia bagaxe e experiencia do lector. Mais cando te dirixes a persoas con menor idade, é lóxico que coñezan menos cousas e é bo ser todo o explícito que se poida porque dese xeito entenden o texto. (…)
– BB: Dáme a sensación de que vostede, que ten contacto directo coa rapazada, quixo reivindicar diante deles lecturas que quizais hoxe están algo esquecidas por eles e que durante xeracións acompañaron os cativos.
– XPD: Por suposto. Cando falo con rapaces mais tamén con mediadores (profesores, bibliotecarios…) dinme que estas historias os collen xa moi lonxe, que pasan no século XIX, que a vida cambiou moito. Home claro! E cando as lin eu quedábanme perto, acaso? Tan lonxe me quedaban estas historias de illas como que a primeira vez que vin o mar tiña 13 anos! Pero xustamente aquilo que non coñecemos, que temos lonxe, é o que nos atrae. Este libro quere ser unha homenaxe á lectura porque somos o que lemos e aquelas historias que nos marcan son tan importantes coma os outros sucesos “reais” da nosa vida cunha diferenza: eses libros sempre estarán aí para que poidamos relelos unha e outra vez. (…)
– BB: Na súa obra coido que se dá unha conexión entre a narración oral clásica, o seu paso á literatura canónica galega do século XX e finalmente o renacer dos contacontos dos últimos tempos.
– XPD: Son, efectivamente, unha persoa tremendamente interesada na narración oral. Na miña familia estaba presente todos os días. Meu pai contaba de seguido sucedidos: a nós, aos veciños, ás visitas…. Ese ambiente forma parte da miña cerna como escritor. É certo que de cando en vez, en reunións, conto eu tamén algún sucedido pero non me sinto contacontos. Mais é que en realidade a narración oral é a columna vertebral da nosa literatura. Está na orixe d’A Ilíada e d’A Odisea. Está en Moby Dick, nas obras de Joseph Conrad. A literatura, tamén a contemporánea, non se pode entender sen ese concepto popular da narración. (…)
– BB: Na súa obra, dirixida aos rapaces que xa naceron logo do cambio social de Galicia, hai unha reivindicación do rural. Vostede vai contra o tópico de que esa sociedade xa non existe.
– XPD: Vouche contar unha anécdota. No acto que xentilmente organizou a AELG en Castro de Ribeiras de Lea, para quen quede a xantar, teño preparado un placet que inclúe o discurso de agradecemento e cinco contos, dous deles novos. Nun destes conto a historia dun home que anda ao rebusco na aldea cando os veciños con terra xa fixeron a colleita: apaña unha verza esquecida, unha cangalla de uvas agochada tras a follaxe… Moita xente que os tempos nos que pasaban estas cousas son remotos mais todo isto pasou non hai nada. Todos os que temos máis de 50 anos en Galicia vivímolo directamente e paréceme incomprensible ese pacto de esquecemento sobre o que fomos. É coma se decidísemos tapar un ollo para non ver o noso pasado, a nosa esencia. Somos un país rural e pouco e pouco o rural gañará poboación. E as novas xeracións que viven na aldea e que arestora en vez de criar porcos van ao Alcampo comprar o lacón, cando se decaten de que os cocidos con touciño comprado non saben nada matinarán e dirán: “levantar un cortello non ten tanta ciencia; criar uns bacoriños non dá tanto traballo”. Cara a iso camiñamos, sen ningunha dúbida. (…)”