Francisco Sampedro: “Nunca se pode identificar unha nación cun sentimento”

EntrevistaFrancisco Sampedro a Francisco Sampedro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Para vostede por que era tan importante o tema [a morte, en Figuras da finitude?
– Francisco Sampedro (FS): A finitude sempre foi unha cuestión central en toda a historia da filosofía. Había varias liñas diferentes á hora do seu tratamento, pero simplificando hai dúas diferentes e antagónicas. Unha que sucumbía dalgún xeito á tentación de primar a morte sobre a vida, de facer o centro da existencia humana na finitude, e outra, todo o contrario. Precisamente a liberación do home pasa por superar a sensación mórbida da finitude. A partir de aí investiguei estas dúas liñas e comprobei ademais que tiñan efectos políticos. A primeira tivo efectos políticos desastrosos. (…)
– SG: Volvemos ao libro. Nel fai un repaso do concepto de morte e de finitude desde os pensadores clásicos até os contemporáneos, pero en moitos escritores galegos, desde Rosalía até Ferrín, Chus Pato ou Xabier Cordal.
– FS: Si, non están nin todos os filósofos nin todos os escritores galegos. Non foi algo premeditado por min, senón que ao fío do que eu ía investigando, os seus textos resultábanme útiles para o que eu quería expresar. En concreto Rosalía é fundamental. Xa está superado afortunadamente ese tópico de melancólica, que tamén o é, pero a postura de Rosalía é máis ben unha melancolía como resposta e como protesta contra o estado de cousas daquel momento na Galiza, na situación da muller e dos traballadores. No tocante a Chus Pato interesábame a súa posición respecto ao poema, porque Pato está contra o nihilismo por unha vía que non é dialéctica, e por iso tamén a tratei. No caso de Ferrín, porque trata tacitamente e mesmo, ás veces sen el pretendelo, hai un tratamento da cuestión da morte nunha boa parte da súa obra. E Xabier Cordal no seu último poemario, que é de dor, de loito, expresa unha distancia con respecto á cuestión da temporalidade, que está intimamente ligada coa cuestión da morte.
– SG: Tamén contrapón a visión de Rosalía coa do piñeirismo, de quen di que ten unha teima “aburrida e estéril” sobre a saudade.
– FS: É que eu creo que o piñeirismo é estéril en si mesmo, non só en relación a este caso. E á parte motivado por certa moda que naquel momento había vencellada a autores como Heidegger. En efecto, o piñeirismo acentúa moito de Rosalía o de choromiqueira e a saudade, e iso é terrible para unha nación. O peor que se lle pode facer a un pobo é proxectarlle a melancolía, e eu creo que Rosalía é o contrario diso, é un canto á liberación. Eu son moi crítico con respecto á visión do piñeirismo porque hai que distinguir entre os oprimidos e os melancólicos, no sentido de identificar Galiza primeiro xa cun sentimento. Nunca se pode, porque é perigosísimo, identificar unha nación cun sentimento. Iso nunca, e en segundo lugar, cun afecto melancólico, depresivo e, en definitiva, paralizante social e politicamente. (…)”