Desde Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Que supõe para ti a literatura?
– Francisco Castro (FC): Para min a literatura é un xeito de vida. Unha maneira de respirar. O que me salvou da loucura. O que fai que non ande amargado. Luz.
Fun un neno, e sobre todo un adolescente, moi metido, digamos “para dentro”, moi introvertido e tímido. Non son orixinal nisto, pero na lectura atopei acubillo e unha maneira de evadirme. Moi cedo, decidín que quería tamén escribir. E a primeira tentativa foi a través da música. Pero trabuqueime. Fíxenme “cantautor” na época da Movida viguesa. Hai que ser parvo. Logo, aos 18 xa tiña claro que como músico non tiña futuro. E empecei a escribir. Primeiro poesía. Logo xa narrativa, pequenos relatos. E dende hai moitos anos concentrado só na novela.
Teño a fortuna, ademais, de dedicarme en exclusiva á literatura pois son editor. Máis que á literatura cumpriría dicir “ao literario”. E imparto dende hai moitos anos Obradoiros de Literatura e Escrita Creativa. Así pois, a literatura é a miña vida completa.
– P: Como entendes o processo de criação literária?
– FC: Reflexiono moito sobre isto e paréceme moi difícil de explicar. Diría que o proceso de creación literarira é, no meu caso, un complexo exercicio de comunicación artística. Eu sempre digo que escribo para comunicarme, para contarlle a alguén. Non para contar. O matiz é importante. Escribo para contarlle a alguén, para contactar con alguén, para estar presente na vida e no corazón dun outro alguén que me le. Así pois, cando escribo teño claro que quero contar algo, mais son moi consciente de que ten que ser dunha maneira artística, con vocación estética. Procurando a beleza aínda que se estea a contar unha historia dura (teño escrito sobre asuntos moi duros, tamén para crianzas).
Eu empezo sempre cunha idea xeral. A idea que pode resumir a novela logo nunha lapela. A partir daí vou construíndo un mínimo esquelete que muda seguido. O resultado final, na meirande parte das ocasións, nada ten que ver co que eu imaxinaba. (…)
– P: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação cultural e literária hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– FC: No recente Congreso de Escritoras e Escritores da AELG tocoume coordinar o Seminario de Dereitos de Autoría e Profesionalización. Amosei, con toda a súa frialdade, os datos reais de vendas en galego, é dicir, a práctica ausencia dun mercado que nos permita vivir disto. Se falamos dun camiño, temos que falar da realidade, do país real, non do país que lle gustaría a moitas e a moitos. Un país que vive alleo, porque non lle importa, ás creacións culturais propias en galego. Non só da literatura. De todo.
Sen embargo, hai un camiño. E pasa por facermos a mellor literatura do mundo, en galego, pero buscando novos mercados. Creo que é necesaria unha actitude profesional, dunha vez, nos escritores e escritoras deste país. Hai que atreverse a buscar novas latitudes lingüísticas. Hai que implicarse máis como creadores na promoción da propia obra.
Á cultura galega, e aos seus creadores, e sinto se a a alguén lle parece mal, sóbralle autocomplacencia, sóbralle tanto choro e queixa e fáltalle ambición. (…)”