María do Cebreiro: “Ler ou non”

Artigo de María do Cebreiro en El País:
‘(…) A presenza (ou ausencia) dos clásicos da literatura galega no sistema de ensino obrigatorio é unha cuestión decisiva. Afecta directamente ao xeito no que estamos enfrontándonos á transmisión do noso pasado cultural. Un pasado cultural ameazado. Por iso mesmo é de estrañar que o problema non estea a merecer a atención que require.
Paradoxalmente, a crise do ensino da literatura galega vén coincidir coa preeminencia concedida á lingua por parte do nacionalismo hexemónico. Pero ningunha lingua debería aspirar a ser un fetiche. E o que é máis importante, ningunha lingua é independente dos seus usos. As linguas transmiten ideas, sensacións e valores que a miúdo os textos literarios encarnan dun xeito singular. Unha cousa é impoñer nas aulas o pasado literario, como se se tratase dunha realidade unívoca, e outra ben diferente é minorizalo nos programas de estudos. Facelo implicaría limitar de xeito substantivo o horizonte de lecturas que nos permite habitar o mesmo espazo aos adultos e aos mozos.
Benvidos ao deserto do real. Na fin da Galaxia Gutenberg, o importante xa non é que os rapaces lean a este autor ou a aqueloutro. O importante é que lean. Xa non se trata de experimentar aquilo que só certos autores, e dunha certa maneira, transmitiron nalgunhas obras, e só nesas. Trátase de ler aquilo que os profesores, en cánones mudables, lles damos para que escollan. Como me dixo un dos meus alumnos: “Vostede lía o que lle mandaban, agora lemos o que queremos ler”. (…)’.