Marcos Calveiro: “Escribir deixou de ser imprescindible para min”

EntrevistaMarcos Calveiro de César Lorenzo Gil a Marcos Calveiro en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Como nace As palabras poden matar?
– Marcos Calveiro (MC): Coma todas as miñas historias, dunha faísca que pon a cousa en marcha. Lin nun xornal que mataran un adolescente mimo nunha vila-miseria, coido que en Medellín, Colombia, un rapaz que participaba nun grupo que buscaba a través do teatro, da arte, darlles unha oportunidade aos rapaces que medraban naquel arrabaldo. (…)
– B: No 2010 aparece Settecento, até agora a súa última novela para adultos publicada. Naquela altura, vostede estaba a piques de cambiar de vida. Pretendía deixar o exercicio da avogacía e dedicarse profesionalmente á escrita. Un lustro despois volvo atopalo nun cambio de vida: atarefado nas obras do seu novo proxecto, o Café Badia, en Teis, Vigo. Un poderoso ziguezague.
– MC: É certo que nesa altura quixen dar aquel cambio. Pero en vez de cambiar eu a miña vida foi a vida a que me cambiou a min. Pensaba que podía vivir cos dereitos de autor, porque daquela tiña unhas vendas decentes, especialmente en libros xuvenís; e podía complementar os ingresos con conferencias e outros eventos. Pero superoume a crise. Baixaron as vendas e decateime de que era imposible manter a miña familia por esa vía. Polo camiño tamén se deron unha serie de cambios familiares e persoais que me obrigaron a reformular as cousas. O ano pasado mudámonos a Pontedeume para nos facer cargo dun negocio hostaleiro e agora, tras aquela experiencia, pois decidimos cambiar outra vez. Voltamos a Vigo e aquí estou, deseñando estoutro negocio hostaleiro. (…)
– B: Vostede é un dos autores actuais con maior número de premios. Amais de gañar moitos, algúns dos máis prestixiosos, especialmente en literatura infantil e xuvenil, foi finalista doutros. Por exemplo, As palabras poden matar foi finalista do Jules Verne 2014. Que significado teñen para vostede os certames literarios?
– MC: Desde un enfoque egoísta, os premios son moi valiosos porque che garanten un ingreso económico. Cando eu pensaba en dedicarme profesionalmente á literatura, esta circunstancia era fundamental. Tiña que garantir a viabilidade económica a base de premios. Desde un enfoque xa máis xeral, na literatura galega gañar un premio é gañar visibilidade. Temos un sistema de medios de comunicación moi feble. Na prensa diaria non che dan atención ningunha se non traes a fita de premiado ao redor do teu libro. E esa visibilidade é crucial logo á hora de conseguir lectores. E é certo que me presentei a moitos premios. E perdín moito máis do que gañei. E ás veces pensei que as novelas gañadoras eran mellores ca as miñas e outras pensei no primeiro momento, recoñézoo, que non eran tal. E logo ao ver como as recibían os lectores, pois decateime de que tivera mal ollo crítico e lector porque se eran obras lidas eran boas obras que seguramente merecían máis os galardóns que as miñas.
– B: É o número de lectores un criterio para calibrar o nivel literario dunha obra?
– MC: Non necesariamente. Hai libros moi bos que non venden e eu considérome apóstolo de moitas obras que coido que non se len o suficiente porque non son tan coñecidas como deberan. Pero tamén penso que no sistema literario galego hai poucos lectores pero son bos. Case sempre coinciden os gustos da crítica e do público e iso indica algo. Non estamos a falar de éxitos editoriais ao xeito de Cincuenta sombras de Gray; aquí triunfan libros de calidade porque a nosa é unha literatura que aprecia o traballo ben feito e temos a fortuna de contar con moitos escritores que escriben moi ben.
De todos os xeitos, na valoración do éxito ou fracaso dun libro hai que incluír moitos factores, tamén os extraliterarios. Non sei quen dixo aquilo de que a literatura foi ao pozo o día no que empezaron a aparecer as fotos dos autores nas lapelas. Pode ser que tivese algo de razón.
– B: Hai quen di que a literatura acabou no día no que os escritores tiveron que dedicarse, ademais de a escribir, a facer márketing da súa propia obra.
– MC: Depende. A min por exemplo, encántame ir aos institutos e falar cos rapaces. Sempre, en cada encontro, unha rapaza (sempre son rapazas, os mozos len menos) levanta a man e fai esa pregunta que me fai descubrir unha capa oculta da miña propia obra. Ese momento é máxico. É aí cando revivo a miña paixón lectora adolescente, cando todo na túa vida era lectura e toda a literatura estaba por descubrir. Conseguir ver nos ollos deles aquela alegría do meu propio pasado é un privilexio. (…)”