“A resistencia ante o silencio”, por Eli Ríos

Artigo de Eli Ríos na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“(…) Cando o silencio é a única opción para sobrevivir, a literatura crea os espazos necesarios para recoller a resistencia. E iso é o que fai Eva Mejuto na súa obra Memoria do silencio. Ficcionada, iso si, porque pouco sabemos das historias (reais) de Lola e Frieda: “Ambas as dúas tiñan moitos trazos en común: a valentía, a afouteza e, tristemente, o feito de que, como mulleres, pasaron de esguello pola Historia.” (páx. 149). Así, Lola, Xulia, Amparo, Frieda,…, falan en primeira persoa sobre o momento que lles tocou vivir, no verán de 1943, cando Ribadavia aínda está presa no medo do franquismo, cando os nazis extraen o volframio das minas galegas. Di Lola que “Hai pouco máis de catro anos que acabou a nosa guerra (nosa non, deles, que nós nunca a quixemos), como non imos ter medo?” (páx. 21) e que “o peor é o medo, que queda atoado no corpo e non deixa vivir, nin pensar” (páx. 22). E ante o terror, a sororidade e a esperanza. A loita pola liberdade.
As mulleres invisibilizadas son as protagonistas desta historia, as irmás Touza, nunha época na que poderiamos pensar que xa está todo contado: a Galicia da II Guerra Mundial. O curioso é que non se trata tanto do que se conta senón de como se conta. Esa é unha das xenialidades desta novela! A perspectiva das mulleres nun conflito no que só se valoran como arma de guerra1 e nun lugar periférico da contenda como Ribadavia. Xusto ese punto no que acontecen realmente as cousas importantes sen que ninguén lle preste atención. E esa fenda é a que permite ás irmás Touza salvar máis que cincocentas persoas dunha morte segura porque ninguén quere, nin pode, nin sequera imaxinar que as mulleres do rural galego teñan a capacidade de tecer unha rede que permita “pasar” persoas xudías a Portugal e que, de alí, embarquen para América. (…)”