Entrevista a Yolanda Castaño no Diario de Pontevedra:
“(…) – Diario de Pontevedra (DP): Volve xuntar no obradoiro a autores de distintas falas como a estoniana, a romanche ou a eúscara coa galega.
– Yolanda Castaño (YC): Sempre hai unha presenza galega. É a única obrigatoria. Porque do que se trata é de que poidamos importar novas poéticas do mundo á nosa lingua facendo dun lugar tan emblemático como a Illa de San Simón, que podiamos calificar de berce simbólico da lírica galega, campo de traballo internacional. Sobre esa presenza galega, imos combinando diferentes procedencias xeográficas, diferentes xeracións, que reflictan a riqueza e, sobre todo, a calidade e a diversidade coa que contamos na poesía galega. O ano pasado foi Lorena Souto. E este ano repetimos con outro lugués, aínda que de adopción, Xabier Cordal, unha das voces máis interesantes do panorama actual non todo o exportado que debería.
– DP: Con barqueira e remador é un obradoiro de tradución poética que leva doce anos tecendo redes entre culturas a partir da poesía como linguaxe común. Diso se trata?
– YC: Diso se trata, de levar a poesía dunhas beiras a outras, como barqueiras e remadores. É polo tanto un proxecto expansivo.
Este obradoiro é unha das actividades que vostede promove. Séntese máis unha activista da cultura, da lingua ou da poesía?
Supoño que fundamentalmente da literatura e máis en concreto da poesía, pero con ela vai todo o demais. Como separar iso da lingua e da cultura? Seguimos contando con moitas eivas na proxección exterior, na súa internacionalización, entón todos os grans de area que poidamos poñer as que facemos parte do sistema literario son poucos. A miña paixón e a miña fe na enorme calidade e diversidade e excelencia da literatura galega é absoluta e faise contaxiosa tratando de levala a cantos máis recantos sexa posible.
– DP: Fronte a isto están esas porfías arredor do uso das linguas minorizadas que volven de xeito cíclico ao debate político. Que opina sobre eles e os discursos que xeran?
– YC: O debate adoita estar polarizado entre un tipo de pensamento vinculado co pensamento único, que defende unha lingua única, un cultivo único e mesmo cun talle de corpo único e outro tipo de talante que, na súa coherencia, avoga por un ecosistema diverso, talles que comprendan todo tipo de corpos, diversidade sexo-xénero e tamén diversidade lingüística. Este último é un tipo de pensamento que entende que a riqueza, e con ela a fortaleza, se atopa na diversidade.
– DP: Acaba de recibir o Premio Nacional de Poesía. Que significou para vostede?
– YC: Supoño que significa a guinda a case 30 anos de traballo arreo con moitas renuncias e moita entrega, pero sen baixar nunca a fe e o fervor polo que facemos. Para min supón un recoñecemento, non só do que estou a facer eu en concreto senón do que levamos facendo moitos, e sobre todo moitas, dende hai varias décadas. Eu son un botón de mostra dunha tradición literaria secular, incalculable en canto tradición que é, e dunha comunidade moi forte e bastante ben cohesionada que remonta as súas eivas estruturais, que teñen que ver con esa falta de apoio dende comercial ata institucional, a base de tesón, de rigorosidade, de seriedade e de compromiso co oficio. (…)”