Artigo
de Armando Requeixo en Criticalia:
“(…) Nos nosos días a poesía máis rupturista e innovadora vén da man das distintas modalidades da poesía experimental, sintagma baixo o que se acubilla unha moi ampla serie de propostas creativas que fincan as súas raíces nas vangardas históricas de primeiros do XX. (…)
En Galicia algunhas destas tendencias máis experimentais de poesías outras levan xa o seu camiño andado. Neste sentido, eu distinguiría tres momentos: un inicial, case que fundacional, coas xentes do Grupo Rompente (Avendaño, Reixa, Romón), que a finais dos setenta incorporaron á textualidade dos seus poemas códigos propios das artes visuais e sonoras e do universo pop art; un segundo momento cos poetas dos oitenta, que se achegaron, con distintas intensidades, á poesía visual e outras fórmulas hibridadas (X. Mª Álvarez Cáccamo, Xavier Seoane, Claudio Rodríguez Fer); e o presente, onde salientan creadores de poesía semiótica e Mail Art como Lois Magariños (Corporación Semiótica Galega) ou Pedro Gonzálves e todos aqueles que exploran as vías da poesía visual (Arturo Casas), a audiopoesía (Rosalía Fernández Rial), o poemic (Yolanda Castaño), a videopoesía (Celia Parra), a ciberpoesía (Fran Alonso) ou outras.”
Arquivos da etiqueta: Yolanda Castaño
A poesía de Manuel Rivas, Lupe Gómez ou María do Cebreiro, traducida ao inglés
Artigo
de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“A poesía galega avanza na súa difusión internacional. Libros de María do Cebreiro, Manuel Rivas, Lupe Gómez e Yolanda Castaño verán luz en inglés nos vindeiros meses.
Camuflaxe (Chan da Pólvora, 2017) foi a reaparición de Lupe Gómez (Fisteus, Curtis, 1972) logo de seis anos sen publicar. Novo estadio na súa contundente e singular obra poética, obtivo gran recoñecemento das lectoras e da crítica. Non por acaso recibiu o premio da Asociación Galega da Crítica 2018. A canadiana Erín Moure encargouse da tradución inglesa e o volume inaugurará o selo estadounidense Circumference Books, centrado na tradución de poesía.
Shearsman Books, con sede en Bristol, é unha das principais editoriais do xénero en Gran Bretaña. Este ano publicará tres poetas galegas. O deserto (Apiario, 2015), de María do Cebreiro (Compostela, 1976) e no seu día premio da Crítica, e A segunda lingua (Pen Clube, 2014, premio Abanca), de Yolanda Castaño (Compostela, 1977), terán versión do tradutor e poeta irlandés Keith Payne.
A Manuel Rivas (A Coruña, 1957) tamén o traducirá unha irlandesa, a poeta Lorna Shaugnessy que xa se ocupara de facelo con A desaparición da neve (Alfaguara, 2009). Desta volta será A boca da terra (Xerais, 2015).
Non só a poesía viaxará máis alá do campo literario galego. A editorial Small Stations, dirixida por Jonathan Dunne e Tsevetanka Elenkova, anuncia a publicación, ao longo do que queda de 2019, de cinco títulos, segundo informa o portal Galician Literature da Dorección Xeral de Políticas Culturais da Xunta.
Serán de Marina Mayoral (Mondoñedo, 1942) –Tristes armas (Xerais, 1994)-, Marilar Aleixandre (Madrid, 1947) –A Cabeza de Medusa (Galaxia, 2008)-, Elena Gallego (Teruel, 1969) –Dragal IV: A estirpe do dragón (Xerais, 2015)-, Anxo Angueira (Manselle, Dodro, 1955) –Pensa nao (Xerais, 1999) e Paco Martín (Lugo, 1940) –Das cousas de Ramón Lamote (SM, 1985).”
A Coruña: recital de Helena de Carlos e Jan Wagner no Ciclo Poetas Di(n)versos
A
segunda
feira 15 de abril, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Helena de Carlos e o poeta alemán Jan Wagner.
Pontevedra: Festival Internacional de Poesía de Pontevedra, PontePoética 2019
A Coruña: proxección de Vértice de versos e coloquio e recital posterior
Gala do Libro Galego 2019. Obras finalistas
A
Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Asociación Galega de Editoras (AGE) e Federación de Librarías de Galicia (FLG) convocan a cuarta edición dos Premios Gala do Libro Galego, a celebrar o sábado 11 de maio de 2019 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, onde se darán a coñecer as obras gañadoras. Ademais, entregaranse os premios honoríficos de cada unha das entidades convocantes.
Con estes premios preténdese recoñecer a excelencia do traballo realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2018 en Galicia. As modalidades Iniciativa cultural ou de fomento da lectura, Proxecto literario na rede e Xornalismo cultural, recoñecen a traxectoria de varios anos, valorándose, por tanto, a constancia ao longo do tempo nestes ámbitos.
Estas distincións, sen dotación económica, xorden, en primeira instancia, das propostas das bases asociativas das tres entidades convocantes, para posteriormente seren sometidas a un proceso de revisión e posterior fallo por parte dun xurado externo.
Así pois, faise pública a relación de obras finalistas por cada modalidade dos premios.
OBRAS EDITADAS EN 2018
Ensaio e investigación
– As orixes da fotografía en Galicia: estudos composteláns do XIX, de Carlos Castelao (Alvarellos Editora-Consorcio de Santiago).
– Común temos a patria. Biografía dos irmáns Villar Ponte, de Emílio Xosé Ínsua e Xurxo Martínez González (Edicións Xerais de Galicia).
– Contra todo isto. Un manifesto rebelde, de Manuel Rivas (Edicións Xerais de Galicia).
– Feminismos e literatura infantil e xuvenil en Galicia, de Montse Pena Presas (Edicións Laiovento).
– Golpistas e verdugos de 1936. Historia dun pasado incómodo, de Lourenzo Fernández Prieto e Antonio Míguez (editores) (Editorial Galaxia).
– Vivir a galope, de María Xosé Queizán (Edicións Xerais de Galicia).
Divulgación
– Castelao na arte europea, de Siro López (Garañón Editora).
– Galaicos. Un pobo entre dous mundos, de Xurxo Ayán, María Luisa Castro, Antoni Nicolau, Diego Piay e Rafael Rodríguez (Alvarellos Editora-Deputación de Pontevedra).
– Galiza 1968. A consciencia avivada, de Xosé Ramón Ermida Meilán (coord), Pilar Allegue Aguete, Vicente Araguas, Nemésio Barxa, Xaquín Campo Freire, María do Carme García Negro, Henrique Harguindey, Camiño Noia, Manuel Romero, Xesús Sanxoás Formoso (Sermos Galiza).
– Máis que ver. Cen historias do deseño en Galiza, de Pepe Barro (Edicións Xerais de Galicia).
– Maternidade fóra de catálogo, de Marga Tojo (Edicións Xerais de Galicia).
– Memorias dun loitador antifranquista, de David Álvarez Carballido (Alvarellos Editora).
Narrativa
– Besta do seu sangue, de Emma Pedreira (Edicións Xerais de Galicia).
– Bonus Track, de Rosalía Fernández Rial (Editorial Galaxia).
– Fóra de si, de Suso de Toro (Edicións Xerais de Galicia).
– Guías caninos, de Bieito Iglesias (Aira Editorial)
– Natura, de Iolanda Zúñiga (Editorial Galaxia).
Infantil
– Kusuma, de Héctor Cajaraville (Edicións Xerais de Galicia).
– Música no faiado, de Miguel Ángel Alonso Diz (Edicións Xerais de Galicia).
– O ladrón de voces, de María Canosa (Edicións Embora).
– Os contos da avoa Pepa, de Francisco Xosé Fernández Naval (Kalandraka Editora).
– Pioneiras. Galegas que abriron camiño, de Anaír Rodríguez Rodríguez (Edicións Xerais de Galicia).
Xuvenil
– A balada dos unicornios, de Ledicia Costas (Edicións Xerais de Galicia).
– A filla do minotauro, de Marilar Aleixandre (Editorial Galaxia).
– O bestiario científico de Anxos Nogueirosa, de Antonio M. Fraga (Urco Editora).
– Palabra de bruxa, de Andrea Barreira Freije (Editorial Galaxia).
– Street Poems, de Fran Alonso (Edicións Xerais de Galicia).
Libro ilustrado
– Macedonia de versos, por Lidia Nokonoko (Aira Editorial).
– Man de Camelle, por Carmen Hermo (Kalandraka Editora).
– O bestiario científico de Anxos Nogueirosa, por Víctor Rivas (Urco Editora).
– Pioneiras. Galegas que abriron camiño, por Nuria Díaz (Edicións Xerais de Galicia).
Libro de banda deseñada
– Animalia I. Verde, por Xosé Tomás (Edicións Xerais de Galicia).
– O bichero VIII, por Luís Davila (Edición do autor).
– O puño e a letra, por VV. AA.(Edicións Xerais de Galicia).
– Ulf de Jakobsland. Os viquingos en Galicia, por Alberto Varela Ferreiro (Edicións Xerais de Galicia).
Iniciativa bibliográfica
– A gotiña viaxeira, de Toño Núñez (texto) e Miguel Anxo Macía (ilustración), por Edicións Fervenza.
– Biblioteca de Pedagoxía, por Kalandraka Editora.
– Colección Feminismos, por Editorial Galaxia.
– Lorca, Poeta galego (Edición facsimilar dos Seis Poemas Galegos e posta en marcha do “25-0 Día de FGL en Galicia”), por Alvarellos Editora.
– Mulleres bravas da nosa historia, por Urco Editora.
Tradución
– A cámara do sangue e outros relatos, de Angela Carter, por María Reimóndez (Urco Editora).
– A señora Dalloway, de Virginia Woolf, por Celia Recarey Rendo (Irmás Cartoné).
– Momentos estelares da humanidade, de Stefan Zweig, por Laureano Araujo (Kalandraka Editora).
– O tesouro de Lucio. Vida de Lucio Urtubia, de Mikel Santos, “Belatz”, por Manel Cráneo (Demo Editorial).
– Pedagoxía do oprimido, de Paulo Freire, por Ramón Nicolás (Kalandraka Editora).
Poesía
– …as neuronas irmás…, de Estíbaliz Espinosa (Centro PEN Galicia, Afundación, Xunta de Galicia)
– Cara de velocidade, de Marga Tojo (Kalandraka Editora).
– Memoria do corpo, de Xesús Rábade Paredes (Editorial Galaxia).
– Poesía reunida (1982-2004), de Xela Arias (Edicións Xerais de Galicia).
– Tempo fósil, de Pilar Pallarés (Chan da Pólvora).
– Todo isto antes era noite, de Lucía Aldao (Apiario).
Teatro
– A fada pirata, de Carlos Labraña (Edicións Fervenza).
– A formiga fóra do carreiro, de Raquel Castro (Editorial Galaxia).
– Eroski Paraíso, de Chévere (Kalandraka Editora).
– Memorias da árbore e da noite triste. Último acto de don Ramón del Valle-Inclán, de Fátima I. Rey Blanco (Alvarellos Editora).
– Obra teatral, de Manuel María (Casa-Museo Manuel María).
Libro mellor editado
– Galicia mártir, de Castelao (Editorial Galaxia).
– Man de Camelle, de Carmen Hermo (Kalandraka Editora).
– O puño e a letra, de Yolanda Castaño (Edicións Xerais de Galicia).
– Poesía mínima/Minimal Poetry, de Helena Villar Janeiro (Alvarellos Editora).
– Seis Poemas Galegos, de Federico García Lorca (Alvarellos Editora).
PREMIOS ÁS TRAXECTORIAS
Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Asesoría de Bibliotecas Escolares.
– Chan da Pólvora (libraría e editora).
– Libraría BD (Vigo).
– Libraría Cartabón (Vigo).
– Salón do Libro de Pontevedra.
Proxecto literario na rede
– BiosBardia, dirixida por César Lorenzo Gil.
– Brétemas, de Manuel Bragado.
– Galicia Encantada. Enciclopedia de fantasía popular de Galicia, dirixida por Antonio Reigosa.
– ogalego.eu, por Anxo González Guerra e Vitoria Ogando Valcárcel.
Xornalismo cultural
– Táboa redonda (Diario de Pontevedra e El Progreso).
Monterroso: IV Feira do Disco e Libro Galego
– 11:00 h. Obradoiro gastroliterario Cociñando con Bolboretas no bandullo, (para nen@s de 5 a 12 anos con reserva previa). Reservas e info 630 65 04 19 / 699 69 14 47
– 11:00 h. Presentación de Hotel para coleccionistas discretos, de Diego Giráldez, publicado por Galaxia. Acompañan ao autor Manrique Fernández e Francisco Castro.
– 11:30 h. Presentación de A gotiña viaxeira, de Toño Núñez, publicado por Edicións Fervenza.
– 12:00 h. Presentación de Monstros, con ou sen consentimento, de Chuches Amil. Con Fran Amil. Concerto para nen@s.
– 12:50 h. Presentación de Chámame señora, pero trátame coma un señor, de Inma López Silva, publicado por Galaxia.
– 16:10 h. Presentación da Colección Cámara Escura, con Eutropio Rodríguez (aCentral Folque).
– 16:30 h. Contacontos + actividade: A manchas ou a raias, con Estefanía Padullés.
– 16:45 h. Presentación de Cairón nº 3. Boletín do Instituto de Estudos Ulloáns. Con Xesús Alonso Montero, Daniel Salgado e Francisco Pardo.
– 18:20 h. Presentación de O puño e a letra, con Yolanda Castaño, publicado por Xerais.
– 20:00 h. Presentación de Memoria do silencio, de Eva Mejuto, publicado por Xerais.
Raúl Zurita inaugura a Residencia Literaria 1863
Raúl 
Zurita foi torturado pola dictadura de Pinochet e, convertido nunha das máis importantes voces poéticas contemporáneas, ofrecerá o mércores 27 de febreiro, ás 18:00 horas, un recital aberto dende o balcón da Residencia.
Respondendo ao soño da súa impulsora e fundadora Yolanda Castaño, o primeiro residente do espazo de acollida creativa de Rego de Auga será este Premio Nacional de Chile e Premio Iberoamericano Pablo Neruda que chegou a escribir versos no ceo de Nova York ou no Deserto de Atacama.
Xa se encontra na Coruña unha das voces imprescindibles das letras iberoamericanas e mundiais, o poeta chileno Raúl Zurita (1950), para profundar na súa influínte e recoñecida escrita de creación mirando á dársena dende os balcóns da Residencia Literaria 1863.
O primeiro residente inaugura así este espazo dedicado ao fomento e a expansión da literatura dende Galicia, inspirándose nas pedras da pescaría ou no legado histórico do corazón da cidade para alimentar novas páxinas da súa brillante poética.
Pero non só iso, pois a Residencia Literaria 1863 procura deixar a pegada dos seus residentes entre a cidadanía. Así, ás seis da tarde de mañá mércores, o proxecto de Yolanda Castaño abriráse á rúa ao mesmo tempo que se abran os balcóns do primeiro piso do número 46 de Rego de Auga. Dende eles e para todos os lectores e lectoras, curiosos e paseantes a pé de pavimento, recitará os seus poemas este Premio Iberoamericano Pablo Neruda que chegara a realizar accións poético-performáticas tan impactantes como queimar a súa meixela esquerda, escribir versos no ceo neoiorquino, nos cantís chilenos ou no deserto de Atacama.
Será o acontecemento de ver e escoitar esta figura das letras mundiais tan cargada de rexo compromiso coa palabra e a memoria histórica. Dun xeito tan público, conmovedor e integrado na cidade se desenvolverá unha ocasión histórica coma esta.
A Coruña: recital de Lucía Novas e Vera Duarte no Ciclo Poetas Di(n)versos
A
segunda
feira 25 de febreiro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Lucía Novas e a poeta de Cabo Verde Vera Duarte. Máis información aquí: Poetas Di(n)versos febreiro 2019.
Yolanda Castaño crea a Residencia Literaria 1863
“Situada
na emblemática rúa coruñesa Rego de Auga, a poucos pasos de onde naceran a Real Academia Galega e as Irmandades da Fala, eríxese o histórico edificio de 1863 que alberga o novo e meirande proxecto da poeta e xestora cultural Yolanda Castaño.
Logo de 25 anos dedicados profesionalmente á creación, divulgación e xestión cultural no eido da poesía, Castaño afronta na súa iniciativa máis ambiciosa, que promove a produción de escrita creativa e a internacionalización da literatura galega.
Do ano en que se publican os Cantares Gallegos de Rosalía e se dá inicio ao Rexurdimento Literario datan os muros de pedra dun espazo que se enfoca por enteiro ao traballo creativo. Nunha vía histórica do corazón da cidade, fronte á Biblioteca Provincial e con vistas á dársena Coruñesa, a Residencia Literaria combinará as doses necesarias de sosego e estímulo para avivar a inspiración.
A Residencia Literaria 1863 establecerá convenios e colaboración con entidades estranxeiras dedicadas á promoción das letras que se resolverán en bolsas de creación en residencia dun mes de duración. Así, escritores e escritoras de todo o mundo profundarán no seu traballo literario mentras se integran na vida cultural coruñesa, lonxe das distraccións e obrigas da rutina cotiá.
Un dos nomes máis importantes das letras mundiais, Premio Nacional do seu país, figura histórica da literatura de ámbito hispanoamericano, será o primeiro residente deste novo espazo coruñés. En moi próximas datas desenvolveremos a primeira das accións con este admirado persoeiro.
Sendo Castaño a autora galega que acumula máis bolsas en residencia (en países como China, Alemaña, Grecia ou Escocia), xunto á súa experiencia como autora convidada en máis de 30 países distintos, trae agora para o panorama literario galego as vías de exportación da excelencia literaria.
Ante a falta de circuítos e as eivas históricas existentes na política cultural en materia de proxección exterior –nomeadamente, da nosa escrita– esta iniciativa abre novos e crecentes horizontes dende a militancia sensible de quen sabe o que é abrirse paso no oficio literario procurando a súa dignificación.
Un proxecto pioneiro e sen parangón na nosa contorna, que promove a divulgación, a profesionalización e a internacionalización da literatura galega.”
