O martes 7 de febreiro, ás 20:00 horas, na Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11) da Coruña, Carme Ríos Panisse falará, dentro do ciclo Língua, Literatura e Naçom da Agrupaçom Cultural O Facho sobre Johán Manuel Pintos, a súa obra poética dispersa.
Arquivo da categoría: Tradición
Unha fita sobre Paz Andrade recollerá unha das últimas entrevistas de Díaz Pardo
Fragmento dunha das últimas entrevistas a Isaac Díaz Pardo desde Praza:
“(…) Deste xeito, a fita de Veloso incluirá unha das últimas entrevistas que concedeu o insigne galeguista. “A miña idea con Isaac era facerlle unha entrevista concreta sobre Valentín Paz Andrade, pero despois facerlle outra máis ampla sobre el mesmo. Ese día, o día que o entrevistamos, estaba xa tocado. Despois de media hora de conversa paramos, non nos queríamos exceder”, lembra o propio Veloso. Esa conversa con Isaac será unha das moitas voces que se recollen neste proxecto, no que anda a traballar o realizador dende o pasado verán. O seu testemuño estará acompañadas por outros como o do xornalista Tucho Calvo, o escritor Neira Vilas ou Xosé Díaz, fillo de Díaz Pardo. “O documental será un retrato coral, un puzle xeral sobre Valentín. Pero a min paréceme tan importante neste proxecto o autor que se trata como as persoas que van falar. As voces son tan importantes, quizais máis, que o propio Valentín. O documental é realmente deles. Sobre todo no caso de Díaz Pardo, que xa non está”, explica o director.
Nesa entrevista, Díaz Pardo ofreceulle a Veloso moitas lembranzas sobre Paz Andrade. Contoulle, con voz pausada e a memoria lúcida, unha serie de anécdotas que retrataban a súa relación con Valentín e o momento histórico no que se moveron. Díaz Pardo rememorou como chegara as súas mans a obra máis lembrada do impulsor da revista Industrias Pesqueras. “Galicia como tarea, o primeiro que a leu fun eu. Luís Seoane recibiu os folios. El tiña moito que facer e entregoumos a min. Eu corrixín os folios”, explica Isaac, que tamén lembrou como a versión inicial axustábase ao momento histórico e aos límites da censura. “Corrixino eu. E claro, a obra tiña que ir co estilo do franquismo… El Ferrol del Caudillo, esas cousas… Saquei esas cousas. Luís Estaba totalmente de acordo”, sinala. Noutro dos fragmentos da entrevista, que Veloso cedeu a Praza, Isaac Díaz Pardo eloxiaba o esforzo de Paz Andrade pola cidade na que viviu case toda a súa vida. “Vigo débelle todo a Valentín Paz Andrade, aínda que haxa quen queira quitarlle o posto”, sentencia. (…)”.
Unha homenaxe a Rafael Dieste
Desde Cultura Galega:
“Presentamos unha escolma de gravacións do escritor rianxeiro Rafael Dieste. O Arquivo Sonoro de Galicia publicou esta nova entrega da colección As nosas voces -a número 6 en 1995. O Consello da Cultura Galega contribuía, deste xeito, a conmemorar a Dieste, a quen se lle dedicaba ese ano o Día das Letras Galegas.”
Suárez Picallo e Otero Pedrayo: “Fálalles de nós”
Desde Cultura Galega:
“É un dos discursos máis emocionantes do exilio galego. A comisión organizadora da viaxe de Ramón Otero Pedrayo a América despide o 15 de agosto de 1959 ao escritor nun acto da colectividade galega. O xornalista Suárez Picallo pronunciará un emocionante discurso de despedida ao intelectual ourensán. Este é o cuarto volume da serie As Nosas Voces, editado en 1994 polo Arquivo Sonoro de Galicia do Consello da Cultura Galega, titulado Ramón Suárez Picallo e Ramón Otero Pedrayo en América. II:
Ramón Piñeiro: Da linguaxe e das linguas
“Discurso de ingreso de Ramón Piñeiro na Real Academia Galega, publicado na colección As Nosas Voces, 3, do Arquivo Sonoro de Galicia, do Consello da Cultura Galega.”
Pontevedra: presentación da colección Clássicos da Galiza e o Arquivo Digital da AGLP
“A quinta-feira, 26 de Janeiro, às 19:30 horas, serão apresentados os Clássicos da Galiza e o Arquivo Digital da AGLP na sala de atos da Escola Oficial de Idiomas (Rua Celso Emilio Ferreiro) de Ponte Vedra. José-Martinho Montero Santalha, presidente da AGLP, e Fernando Vásquez Corredoira, adaptador e revisor textual de vários dos volumes, apresentarão a coleção CLÁSSICOS DA GALIZA, editada por Edições da Galiza em parceria com a Academia Galega da Língua Portuguesa: Cantares Galegos de Rosalia de Castro, Queixumes dos Pinhos e Outros Poemas de Eduardo Pondal, e Cantos Lusófonos: Cancioneiro Popular, reedições dos grandes autores galegos adaptados ao Acordo Ortográfico de 1990 com notas e glossários que enriquecem o texto literário. Ernesto Vásquez Souza apresentará o recentemente criado Arquivo Digital da AGLP, um inovador repositório de materiais digitalizados acerca da língua e cultura galega.” Vía AGLP.
Ramón Otero Pedrayo en América (I)
Desde Cultura Galega:
“Otero Pedrayo pronunciou esta conferencia en Bos Aires en xuño de 1959, aos postres dun banquete de celebración da colectividade galega. Trátase do segundo volume da colección As Nosas Voces, editado orixinalmente en cassette en 1993 polo Arquivo Sonoro de Galicia. A peza, de boa calidade técnica, é unha mostra excelente da impresionante oratoria de Otero Pedrayo.”
Recuperada a conferencia A paisaxe galega: as súas leis e tipos, de Ramón Otero Pedrayo
Vía Cultura Galega:
“Coa nova entrega da dixitalización da colección As Nosas Voces editada polo Arquivo Sonoro de Galicia, viaxamos no tempo ata 1947. Estamos no ateigado salón da Federación de Sociedades Galegas, onde a colectividade galega escoita unha conferencia dun convidado de excepción chegado desde Galicia: Don Ramón Otero Pedrayo. O intelectual ourensán ofrece aos asistentes unha maxistral conferencia sobre a paisaxe galega, ámbito no que é un especialista. A paisaxe galega: as súas leis e tipos é o título da súa intervención, que agora podes escoitar e compartir.”
Ramón Nicolás: Descubrir o iceberg Ferreiro
Artigo de Ramón Nicolás en La Voz de Galicia, desde o seu blogue Caderno da crítica:
“Participo da idea de que un pobo que non honra a memoria dos seus escritores, que non espalla os valores que a súa achega supuxo leva camiño de perder a memoria de si mesmo. Por iso entendo como acaído que este novo ano que xa case asoma a cultura galega vaia centrarse en dous poetas que son símbolo do noso pasado máis recente: Valentín Paz-Andrade e Celso Emilio Ferreiro, irmandados os dous por protagonizaren, respectivamente, o Día das Letras o primeiro e o mais o Centenario do nacemento o segundo. Ambos os dous personaxes exhiben un perfil que vai alén do estritamente literario o que posibilita afondar nas vizosas vertentes de actuación cultural, xornalística ou política que representan. Respecto de CEF, ademais, cómpre non perder de vista que tamén se conmemoran, neste 2012, os cincuenta anos da primeira edición de Longa noite de pedra.
Alén dunha homenaxe que se lle tributou na súa vila natal, por volta dos anos cincuenta, con escasos documentos testemuñais, da que se lle rendeu en Pontevedra cando abandona a cidade para radicarse en Vigo no ano 1949 e a que tivo lugar en maio de 1966 nos baixos do Hotel Roma de Ourense, derivada da decisión de autoexiliarse por mor das duras circunstancias que o rodeaban, entre as que a persecución policial non era a menor (un banquete considerado como a primeira manifestación pública de oposición ao franquismo na posguerra ao acoller as reivindicacións dos labregos polo asolagamento do val de Castrelo de Miño), non sei de ningún outro recoñecemento que CEF recibira en vida, máis ou menos colectivo e á marxe do que lle puideran tributar pequenos círculos de amigos. Resulta rechamante en alguén que levou a cabo un intenso labor por Galicia en moitas e distintas ordes e, aínda máis cando, desde a súa morte para acó, foron e son torrenteira os recoñecementos dedicados á súa memoria. Non se cumpriu a sentenza que se recolle nunha nota final do epitafio de Ben-Cho-Shey e que de certo CEF asumiría: “Quedan suprimidas tódalas homenaxes postmortem porque as cousas ou se fan ao seu tempo ou non se fan”, mais ese “lume que alampea xamais o veredes morto” que se consigna no seu epitafio semella ser profético. (…)
E el sería precisa esta nova vaga –conxecturo- de recoñecementos á obra e á figura de CEF? Sen dúbida. Malia os actos, de filiciacón institucional ou non, que neste espazo de trinta e tres anos se viñeron sucedendo, o certo é que aínda hai tanto o traballo por facer, no que se refire á catalogación dos seus fondos, á divulgación da súa obra ou á investigación dos seus diversos perfís, que teño a firme convicción que será ben difícil que neste ano se esgote todo o que arredor da súa obra ou da súa personalidade se poida dicir. (…)
Queda por facer aínda moito máis: proxectar internacionalmente a súa poesía, rescatar prosas aínda dispersas en numerosas cabeceiras, a edición dun epistolario que considero un auténtico patrimonio pola súa riqueza e importancia documental -tamén porque é clave para coñecer máis intimamente ao home, quen foron os seus auténticos amigos, a quen recorría cando o precisaba e como foron os “traballos e os días” tal e como dicía o seu amigo X. Mª Álvarez Blázquez-; queda a edición de textos aínda descoñecidos –boa proba diso son os poemas rescatados neste xornal hai poucas datas, os dous de inusitada modernidade- e, sobre todo, hai moito que facer para teimar na popularización e divulgación da súa obra literaria, axudándose desas innumerables versións musicadas dos seus poemas. Iceberg Ferreiro, para este 2012.”
Ramón Nicolás: Celso Emilio Ferreiro: novos achados
Artigo de Ramón Nicolás no seu blogue, Caderno da crítica:
“A cinco días da que se presenta como unha celebración case cabalística do centenario do nacemento de Celso Emilio Ferreiro -derradeiro de sete irmáns, naceu ás catro da tarde do día catro de xaneiro de 1912, un día no que a súa nai, Obdulia Miguez Buján lle dixera que o día que ti naciches / houbo estranas sinales no ceo, as páxinas de información cultural de La Voz de Galicia recollen, como achega previa á data de celebración, dous poemas como limiar dun artigo máis longo que aparecerá mañá publicado no suplemento Culturas do mesmo xornal baixo o título de Descubrir o iceberg Ferreiro. Un dos poemas é, na realidade, non compilado, e pódese consultar aquí e o outro é radicalmente inédito, tirado dun Libro de Notas de Celso Emilio e que reproduzo abaixo. Ao tempo Xesús Fraga, a quen lle agradezo o seu traballo, recolle algunhas das ideas que me suxeriron os dous poemas e que deixo aquí.
Mozo
Sai a rúa,
vai ós sindicatos,
asiste ós mitines,
forma nas manifestaciós,
insulta ás autoridás,
gaba á revolución cubana,
dalle vivas ó Che,
mais, por favor,
non lle chames «masa»
ó que é pobo.
Celso Emilio Ferreiro (circa 1970).