Unha enquisa realizada no colectivo autorial (escritoras/es, tradutoras/es e autoras/es dramáticas/os) no Estado español revela que a inmensa maioría de profesionais considera imprescindíbel contar coa súa autorización antes de que as súas obras sexan utilizadas para adestrar modelos de intelixencia artificial xenerativa (IAX).
O estudo, promovido durante a segunda quincena de novembro, foi coordinado por entidades autorais como a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), a Asociación Colegial de Escritores de España (ACE), a Associació de Escriptors en Llengua Catalana (AELC), a Associació Col-legial d’Escriptors de Catalunya (ACEC) e a Asociación de Autores Científico-Técnicos y Académicos (ACTA). A elas sumáronse unha ducia de asociacións de distintas comunidades autónomas, integradas na Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores, que se relacionan no final desta información.
En total, a consulta, que se levou a cabo durante a segunda quincena de novembro, dirixiuse a case 9.000 escritores/as e tradutores/as do conxunto do Estado, co obxectivo de coñecer a súa postura sobre os posíbeis usos de obras literarias, científicas e outros contidos protexidos por dereitos de autoría para adestrar modelos de IA en galego, castelán e no resto de linguas oficiais.
A sondaxe, na que participaron máis de 800 escritores/as e tradutores/as, amosa un apoio contundente á necesidade dunha autorización previa para o uso de contidos protexidos. Segundo os datos, o 96,5% das persoas enquisadas cre que ningún modelo de IA debería adestrarse con obras literarias, científicas ou de tradución sen o consentimento explícito das/os autoras/es. Ademais, o 49,9% rexeita completamente autorizar este tipo de usos, mentres que o 50,1% estaría disposta/o a consideralo, mais unicamente en troco dunha remuneración acaída.
Entre quen se opón a autorizar o uso das súas obras, máis da metade (52,2%) argumenta que a aplicación de modelos de IAX socava o valor do traballo creativo. Outros motivos inclúen o impacto directo na actividade profesional (13,7%) e a falta de transparencia no uso das obras (12%). Esa falta de transparencia no uso das obras é, de feito, un dos grandes puntos de conflito. Para o 56,2% das/os participantes, garantir claridade en como e para que se usan os seus contidos sería clave para considerar unha autorización. Por contra, só o 18,5% considera que o impacto nas vendas dos seus libros é unha barreira importante.
Cando se presenta a posibilidade de compensar economicamente as/os autoras/es, as cifras propostas por algunhas grandes compañías, como 10 dólares por libro ou 0,001 dólares por palabra, foron rexeitadas de maneira case unánime. Un 65% das persoas enquisadas cre que 10 dólares por libro é unha remuneración inaceptábel, mentres que o 68% opina o mesmo sobre os pagamentos de 0,001 dólares por palabra. En termos xerais, as/os enquisadas/os prefiren sistemas de remuneración baseados no número de palabras (58%) frente aos baseados en libros completos (31,4%).
Desde a AELG e as demais entidades promotoras, deféndese o principio de Autorización, Remuneración e Transparencia (ART), adoptado polo European Writers’ Council, como marco esencial para calquera uso de obras protexidas. As organizacións lembran que as obras literarias e científicas están amparadas pola Lei de Propiedade Intelectual e as normativas europeas, e calquera uso, mesmo no ámbito tecnolóxico, debe respectar plenamente os dereitos das/os creadoras/es.
A enquisa, desenvolta por Qbo. Investigación y Estrategia co apoio de CEDRO, puxo de manifesto a postura do colectivo ante un desafío que combina innovación tecnolóxica coa necesidade de protexer o valor do traballo literario e de tradución.
Para coñecer os detalles completos da enquisa, pode consultarse o informe completo, gráficos incluídos, aquí.
Entidades que participaron no desenvolvemento da enquisa xunto ás promotoras: Asociación de Escritores de Euskadi – Euskadiko Idazleen Elkartea (AEE-EIE), Asociación Valenciana de Escritores y Críticos Literarios (CLAVE), Asociación de Escritores y Escritoras de Extremadura (AEEX), Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), Asociación de Escritores de Castilla La Mancha (AECLM), Asociación Navarra de Escritores/as – Nafar Idazleen Elkartea (ANE-NIE), Sociedad Cántabra de Escritores (SCE), Nueva Asociación Canaria de Escritores (NACE), Asociación de Escritores y Escritoras de Asturias (AEA), Asociación Riojana de Escritores (ARE).