Arquivos da etiqueta: Xornal de Galicia

Mario Regueira: “Habería que resucitar a Lois para ver que lle parece todo isto”

Publicado o por

Entrevista a Mario Regueira en Xornal de Galicia:
“- Xornal (X): Por que perseguir [Lois Pereiro. Unha persecución] o poeta?
– Mario Regueira (MR): Para procurar esa figura de Lois Pereiro que ten algo de fantasmal e intentar atrapala dende perspectivas que non son as habituais. Vinme á hora de facer este libro nun dobre papel: o de quen ten feito algo de crítica e o de autor literario que atopa en Pereiro unha referencia. (…)
– X: Ocúpase da proposta “ética” –e non “política”– de Lois Pereiro, que interpreta ademais en clave posmoderna.
– MR: Se cadra porque as súas alusións políticas son en moitos casos contraditorias cando as lemos en sentido literal. Creo que as usa como exemplos de resistencia.
– X: En que consiste esa proposta “ética”?
– MR: Baséase en que xa que non podemos cambiar o mundo, xa que nos vemos impotentes, intentemos non empeoralo e intentemos mellorar a nosa sensibilidade artística para que sirva como barreira contra a barbarie. É unha proposta que segue a ser válida hoxe en día, e ten que ver co Indignádevos! de Hessel e con moitos dos movementos cidadáns que estamos a ver hoxe en día. (…)
– X: Daquela son súas as críticas de Lois Pereiro ao Día das Letras Galegas e a todos os libros, incluído este, que se editaron?
– MR: Parcialmente. O Día das Letras foi sobre todo unha oportunidade, e como tal creo que se aproveitou nuns casos e se desaproveitou noutros. É moi difícil xulgalo mentres está a pasar. Verémolo con máis claridade dentro duns anos. Con todo, foi un deses acertos que non acostuma a ter a Academia. O que pasa é que cando xeras un movemento de masas todo queda en mans da sociedade e a sociedade fai cousas que a min me poden gustar e outras, como as bolsas do Gadis e un par delas máis, coas que eu creo que Lois non estaría de acordo. En todo caso, ninguén pode falar no nome dos mortos.”

Xavier Rodríguez Barrio: “Hai que quitarlle todos os matices políticos á lingua”

Publicado o por

Entrevista a Xavier Rodríguez Barrio en Xornal de Galicia:
“(…) – Xornal (X): Esta obra [Calado testamento] conseguiu un premio. Case todos os seus libros gañaron algún galardón. A única forma de poder publicar poesía é gañando algún certame?
– Xavier Rodríguez Barrio (XRB): Non é a única forma, pero para a xente nova que comeza si que pode ser o único camiño. Cando eu publiquei o meu primeiro libro en 1973, non había premios que puidesen apoiar un libro. Había algúns como o Xosé María Chao en Vilalba ou o Castelao, pero pouco máis. Moitos deles non levaban nas bases a publicación do libro. Hoxe por hoxe e tal como está o mundo editorial, resulta complicado. Pero non só a nivel galego, senón a nivel estatal. Galaxia atende a poesía a través da colección Dombate, pero non o fai co ritmo que sería recomendable. Xerais publica moi pouca poesía. Hoxe por hoxe, está Espiral Maior. É insólito que chegue a 200 títulos de poesía publicados. É un esforzo incondicional que fai Espiral Maior a prol da poesía galega.
– X: Está a literatura galega un pouco limitada de galardóns poéticos?
– XRB: O Esquío morreu, por exemplo. E morreron outros. O Celso Emilio, comezara nos oitenta e era un premio que estaba consolidado a nivel de autores e contía económica. E desapareceu poucos anos despois de se crear, creo que a finais dos oitenta. Eses e outros acabaron desaparecendo.
– X: Como definiría Calado testamento?
– XRB: Neste libro tratei de facer unha fondísima e serena meditación sobre a experiencia do tempo. Un pouco, o título é contraditorio como a linguaxe que quixen empregar. É un pouco un balance, nestas alturas da vida na que teño cincuenta e algúns ano, do vivido, do pasado e do perdido. Falo da perda da inocencia, pero tamén fago unha lectura do amor e unha lectura da contorna familiar. Recollo un testamento calado, todo o que tes calado que vai formando parte dun suposto testamento, un suposto testamento que implica parte de silencio, parte de reflexión e parte de meditación.
– X: Vostede é coordinador dos Servizos de Normalización Lingüística da Deputación de Lugo. Dende ese traballo e coa que está a caer, o galego está nunha situación de escribir testamento?
– XRB: Non quero pensar nun calado testamento para a lingua. Se cadra estou equivocado e é produto do optimismo. Penso que o que toca facer, e xa digo que non sei moi ben como, é quitar todo os matices políticos da lingua. Aínda que iso é moi complicado, porque todos os idiomas teñen eses labirintos da política polo medio. Que está pasando con Galicia? Pois mira, con respecto a cando eu comecei a escribir, houbo un avance grandioso. Tamén penso que, a estas alturas, o galego tiña que estar afianzado na sociedade dunha forma máis intensa e cun compromiso claro de todo o mundo. Que a cousa vai lenta? Pois si. Aquí pasa o que dicía Díaz Castro no seu poema Penélope: Un paso adiante i outro atrás, Galiza, / i a tea dos teus sonos non se move. Hai que pensar moitas cousas nestes momentos e buscar un clima de unión para impulsar en todos os eidos o idioma que nos fai ser un pobo.
– X: Pode existir ese clima con esta Xunta de Galicia?
– XRB: Neste momento non hai clima. Houbo un clima propicio noutros tempos. Eu vivín escenarios máis propicios. Todo este tipo de acusacións e de non facer caso a propostas tan marabillosas de entidades como a Academia ou a AELG non resulta comprensible. Coido que hai que acelerar a implantación do idioma e conseguir que a implantación sexa real.”

‘Xosé Fernández Ferreiro retrata a alma “revolucionaria” do Brais Pinto‘

Publicado o por

Entrevista a Xosé Fernández Ferreiro no Xornal de Galicia:
‘”É unha crónica, é unha reportaxe. Son unhas memorias”. Así describe o escritor Xosé Fernández Ferreiro (Nogueira de Ramuín, 1931) o que será o seu próximo libro: De Xente Nova a Brais Pinto. Memorias dun afiador rebelde. Nesta obra, que publicará en outono Xerais na súa colección Crónica, Fernández Ferreiro retratará as vivencias do histórico Brais Pinto, grupo do que formou parte. “É unha crónica dese grupo, pero tamén de Xente Nova, un colectivo que creei en Ourense e que foi o antecedente do que sería o Brais Pinto“, explica o autor. Non obstante, Fernández Ferreiro vai máis aló e non se queda só no colectivo intelectual formado a finais dos cincuenta. A súa é unha aposta máis global e contextualizadora. “Son unhas memorias dese tempo, de todo o que estaba a acontecer nos tempos do Brais Pinto e de todo o que estaba ligado ao grupo. Fálase de moitísimas cousas. Tamén conto moita miseria, hai unha gran crítica social”, destaca o narrador, que dende comezos de xuño é membro electo da Real Academia Galega. (…)
O escritor considera que a situación que atravesa o galega a día de hoxe vén dada por un “autoodio” que non se superou. “No fondo hai ese autoodio do que se ten falado moito, ese odio ao propio que acaba enxalzando o outro. Ese autoodio é galego, pero tamén é moi español”, explica. Esa autoxenreira que pode seguir presente en Galicia tamén a viviu na súa mocidade. “Eu cando marchei da aldea e fun estudar a Ourense, tiña o complexo de falar galego e quería falar castelán. Era un complexo que tiven e que superei pronto, porque é a lingua de meus pais, a miña lingua. O complexo era unha carallada, pero tivo que pasar tempo para darme de conta”, sinala.
O complexo é unha parte afastada da súa memoria, pero o espírito revolucionario do Brais Pinto está aí, no sentimento galego. “Eu nacín falando galego, e morrerei falando galego. E sobre todo, sentíndoo”.

‘Exipto será o gran protagonista do novo traballo de Cesáreo Sánchez’

Publicado o por

“Cesáreo Sánchez é arquitecto técnico, poeta é presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG). E, ademais de todo iso, un gran viaxeiro. O seu pasaporte está cheo de selos de multitude de países e Europa, América ou Asia. Pero, entre todos eles, un marcouno para sempre: Exipto. Das súas estancias na terra dos faraóns nace o seu último traballo, no que aínda se atopa traballando e que levará por título O caderno do Nilo. Será un libro que saia do prelo máis de dous anos despois do seu último poemario, O paraíso das sombras, que recollía vinte anos de traballo, e é que Cesáreo Sánchez é un escritor dos de antes.
“Eu sempre traballo con distintos ritmos, en varios libros a un tempo. Entón, despois de lanzar un poemario no que investín tantos anos e que revisei tantas veces, pensei que chegara o momento de reflectir as miñas viaxes por Exipto”, sinala o presidente da AELG, que se considera unha persoa con “gran paixón” por coñecer outras culturas.
“Despois de viaxar polo Mediterráneo e por Grecia, chegar a Exipto para min significou ir ao lugar onde se superpoñen os temos históricos con maior evidencia, onde toda Europa foi para comprenderse a si mesma e onde parte todo o que ten que ver coas relixións monoteístas, e onde, antes ca min, foron moitos outros escritores. Todo isto superponse en algo moi concreto que é o Nilo, un río que enxendra historia, cultura… Todas estas circunstancias fóronse acrisolando e acabaron no que mellor sabe facer un poeta”, sinala Cesáreo Sánchez.
Por outra banda, considera que o froito deste traballo “non vai ser un libro de poemas á antiga usanza” ou “ao xeito habitual no que eu escribo”. “Volverei a el, pero creo que era moi importante poder poetizar ao meu xeito a historia, os territorios, todo o que é Exipto”, sinala.
Con respecto á estrutura do texto, pese a prudencia que caracteriza a Cesáreo Sánchez –”un pensa e propón, pero ao final o poeta que hai dentro de un é o que dispón”–, este vai seguir a forma da propia viaxe, dos camiños percorridos polo viaxeiro, partindo do que supón para o protagonista “sentirse dentro doutro territorio para retornar ao propio”, e é que para el, “o poeta, se non é capaz de vivir o que está escribindo, non é poesía, é outra cousa”.
Por último, O caderno do Nilo tamén será, segundo o seu autor, “unha reflexión sobre todo aquilo que ten que ver comigo como ser humano, como persoa que pensa o tránsito do tempo, da historia, do froito dunhas viaxes que van dende 1989″, ano no que Cesáreo Sánchez chegou a Exipto por primeira vez.” Vía Xornal.

Xabier P. DoCampo: “A Real Academia Galega non me necesita”

Publicado o por

Entrevista a Xabier P. DoCampo no Xornal de Galicia:
“O meu respecto pola Real Academia Galega é tanto que teño clarísimo que non me necesita. (…) Cando teñan unha vacante, se queren, que me pregunten a miña opinión; poden estar seguros de que nunca direi o meu nome. Pensei máis veces en ser santo, se cadra porque hai máis prazas, que en ser académico. Iso é unha teima de Jaureguizar e algún máis. Están tan empeñados en propoñernos a min e a Agustín Fernández Paz que fixemos un acordo: que nos dean unha cadeira para os dous, pero que nola dean canto antes, que estamos engordando” (…)
Os primeiros lectores de DoCampo foron o avogado Rafael Bárez e o profesor Francisco Silvosa, os seus compañeiros no seminario de Lugo. Cada noite, recorda, o cativo que foi escribía un conto e facía dúas copias con papel carbón. Unha para cada un. “Non deixei de escribir dende entón, pero até 1986 non publiquei. Cando rematei O misterio das badaladas xa tiña outra novela a medio facer e un libro de contos. Por moito que me quixese proletarizar, por moito que pensase que publicar era un vicio burgués, ao que me conducía aquilo era á frustración máis absoluta”. Para aforrar, resumiu o argumento do libro e mandóullelo a catro editoriais cunha carta na que lles explicaba a única condición da poxa: o primeiro en amosar interese quedaba co orixinal. Adiantouse Vía Láctea, onde chegara a súa oferta rebotada dende Ediciós do Castro. “Aínda teño pola casa as cartas de Xela Arias, de Xerais; Carlos Casares, de Galaxia; e alguén de Sotelo Blanco que xa non recordo pedíndome a novela. Xa chegaban tarde”.”

Isidro Novo: “A palabra normalización está obsoleta, agora só temos o SOS”

Publicado o por

Entrevista a Isidro Novo en Xornal:
“- Xornal (X): Na AELG leva a sección de Palabras con memoria, que trata de recuperar os temos que non se recollen nos dicionarios. Hai unha gran riqueza léxica a piques de se perder?
– Isidro Novo (IN): É unha sección que lle propuxen a Cesáreo Sánchez hai dous anos ou dous anos e pico. Queríamos recoller palabras que non están recollidas. A nós chégannos propostas de palabras, comprobamos que non están reflectidas nos manuais e incluímolas nun glosario na web da AELG. Poñemos o nome da fonte, onde se escoita e o seu significado. Xa superamos as 1.020 palabras. Se recollemos as palabras será difícil perdelas. Se non se recollen, moitas se perderán porque quen as emprega están a desaparecer. As novas xeracións, urbanizadas e invadidas polo castelán, xa non as usa.
– X: Pode chegar un momento en que palabras como normalización se acaben introducindo en Palabras con memoria?
– IN: A palabra normalización está en desuso. É unha palabra obsoleta, xa non se usa para nada. Agora só temos a palabra SOS, a ver se podemos salvar a lingua e dende logo se este goberno segue gobernando terémolo moi cru para que a lingua permaneza. A lingua vai sufrir moito cos gobernantes que teñen dentro o autoodio. Aspiran a ser madrileños de rexional preferente. Pero tamén hai que botarlle a culpa á impasibilidade da xente que lle quitan o seu e se deixa ir. A culpa non é só do goberno, senón tamén desa actitude da xente.”