O acto central do Día de Rosalía de Castro 2021 terá lugar o sábado 27 de febreiro, ás 12:00 horas, no Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), en Santiago de Compostela.
No desenvolvemento das actividades aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes en cada momento. Será preciso cumprir coa distancia de seguridade e o uso de máscaras.
Por este motivo, no acto unicamente estarán presentes as persoas participantes, representantes de diversas entidades e institucións e medios de comunicación.
– Lectura de poemas rosalianos: Andrea Barreira Freije Antía Yáñez Rodríguez Arancha Nogueira
Jesús M. Calvo Rozas (Asociación Traxe Galego)
María Carme Guitián (Asociación Traxe Galego)
Miguel López Fariña (A. C. Solfa)
Pilar Reino (A. C. Solfa)
Xerardo Rodríguez Roca (A. C. Solfa)
Xosé Dios Diz (A. C. Solfa)
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) conmemora un ano máis o Día de Rosalía de Castro.
Para o 24 de febreiro, fixado no Calendario do Libro e da Lectura como aniversario do nacemento da autora, esta entidade propón desde 2010 á cidadanía que agasalle cun libro en galego e cunha flor ás amizades e persoas queridas, alén doutras accións que contan con grande aceptación e impulso por parte da sociedade, e moi especialmente polo sector educativo, como se pode comprobar no arquivo audiovisual e de imaxes da nosa web.
Manifesto da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega no Día de Rosalía de Castro 2021
Miña Santiña, miña santasa, miña cariña de calabasa: hei de emprestarvos os meus pendentes, hei de emprestarvos o meu collar. Todo iso che hei de dar, santa, se me deixas bailar, todo iso. As fotos do instagram, os vídeos en directo, o streaming das voces, os reels e o youtube. Todo iso, santiña, che empresto se me deixas bailar, se me deixas tirar o pano, abrir a boca, bicar, apertar, atopar, ir á festa, danzarlle ao punto… miña santasa coa cariña linda de calabasa, déixame ser que este mundo hoxe moito ten daquel Santiago do 53 co cólera nas rúas baleiras e as necesidades daquela volven nas almas, santa, volven e precisamos do teu falar.
E ti dis que aquele. Que calme. Disque teño que buscar o xeito de atoparlle fondo e fin a esta noite que me asombra sen día, que en todo está i que é todo. E dis, sacha no campo, malla na eira, lava no río, vai apañar toxiños secos antr’o pinar. Queda na casa, pecha os postigos, foxe da xente, descansa ren, pensa naquelas, nas devanceiras que por ti porfiaron perante a inxusta lei.
Que hoxe son elas quen piden vida, e levas no bico a súa voz. O seu acto. O seu sangue. A súa forza. O seu sentir. O país enteiro cabe nun ferrado de terra de Ortoño, Padrón, Compostela, Bastavales, Muxía, Moaña, Londres, Berlín … todas esas voces nosas que se espallan na diáspora do país e do mundo, que desexan volver a este mar, a esta Galicia á que ti lle cantabas ás beiras de cada río que mirabas como o Sar.
Non habías ficar silente. Non te habían calar. Na túa liberdade hoxe serían os teus poemas os que definisen a nova normalidade, se tal cousa pode ser. Aínda hoxe saberías dar forma a como sentimos e encarnala no poema. Aínda hoxe andarías a escribir artigos nos xornais ou na procura da crítica social a un sistema abusivo. A nós, que permanecemos nesta terra, só nos queda ser e alzar a voz de Rosalía de Castro. Reivindicarte, traerte, engarzarte na gorxa e que se impregne dos teus ritmos avanzados e visionarios para reconstruír o futuro dun pobo.
Neste momento de incerteza, pode ser a ciencia a que nos faga pensar que todo cambio parte dun punto de partida da ruptura do equilibrio. Sexa entón unha oportunidade. Sexa o día do teu aniversario a primeira canción, a esperanza, a resiliencia toda. Sexa o día do teu aniversario o día no que Dios santo premita qu’aquestes cantares d’alivio vos sirvan nos vosos pesares.
Ser Rosalía é un acto de rebeldía, é unha acción política. Cada mirar nos ollos fire coma cen saetas. Non precisamos máis, só mirar. Quen mira a obra de Rosalía entende a muller de vangarda que hai detrás dela, a insubmisa, a creadora do pensamento, a inconformista, a muller valente que elixe a palabra para loitar contra a inxustiza e para crear un país sublime. Ser Rosalía é ollar cara a unha nova normalidade na que só podemos avanzar.
Ás miñas costas as palabras que me falaron de ti, Rosalía. Da túa multiplicidade poética, dos teus cantos de independencia e liberdade, do país debuxado na túa mente que respira ventos de liberdade, da fiestra aberta que redefine a historia na que contan as mulleres, que é contada polas mulleres, do manifesto do poema en vixencia do século XIX ao XXI do errar polo mundo das galegas e galegos todos. Manifestos de quen falou antes de min e falou ben, manifestos aos que me uno na pregaria, miña santiña, de que hoxe e sempre atopes acubillo no noso cantar. Miña santasa, meniña gaiteira, cantadora do mar, necesidade do rexurdimento unha vez máis desta nación túa na procura constante da xustiza. Heiche de dar os pendentes por que me deixes bailar. Te-lo teo, rapaciña.
Teño, santa, non o nego.
Teño o teo de seguir ergueita, cara adiante, na túa lembranza e no teu camiño. Na forza da túa modernidade, na forza da defensa das que nos precisan. Na construción da identidade. No cantar que nos libera, consolo dos mares, alivio das penas. No baile. Na voz.
No xeito de nunca nós calar. Así hoxe no teu aniversario, habémoste cantar, Rosalía.
Cantarte hei, Galicia,
teus dulces cantares,
que así mo pediron
na beira do mare.
Cantarte hei, Galicia,
na lengua gallega,
consolo dos males,
alivio das penas.
Anna R. Figueiredo
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG)
#rdc_2021 #TeusDocesCantares
O Manifesto pode descargarse en formato .pdf aquí.
Actos promovidos pola AELG
Acto central. Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), Santiago de Compostela
A AELG organiza o acto central do Día de Rosalía de Castro, o sábado 27 de febreiro, ás 12:00 horas, no Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), en Santiago de Compostela. Debido ás restricións sanitarias, no acto unicamente estarán presentes as persoas participantes, representantes de diversas entidades e institucións e medios de comunicación.
– Lectura do Manifesto da AELG, pola súa autora, Anna R. Figueiredo.
– Lectura de poemas rosalianos: Andrea Barreira Freije Antía Yáñez Rodríguez Arancha Nogueira
Jesús M. Calvo Rozas (Asociación Traxe Galego)
María Carme Guitián (Asociación Traxe Galego)
Miguel López Fariña (A. C. Solfa)
Pilar Reino (A. C. Solfa)
Xerardo Rodríguez Roca (A. C. Solfa)
Xosé Dios Diz (A. C. Solfa)
– Ofrenda floral
A Coruña
En colaboración coa Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, o mércores, quinta feira, 24 de febreiro, ás 17:00 horas, diante do Teatro Rosalía (Rúa Rego de Auga, 37), realizarase unha lectura pública da obra de Rosalía de Castro e unha improvisación oral en diálogo coa obra de Rosalía, a cargo de Alba María e Queco Díaz.
Lugo
En colaboración coa Área de Cultura da Deputación de Lugo, o 24 de febreiro terá lugar un acto no Museo Provincial de Lugo que, debido á situación derivada da Covid-19, contará unicamente coa presenza de medios de comunicación.
Ese mesmo día, 24 de febreiro, os catro museos da Rede Museística Provincial de Lugo regalarán ás persoas visitantes unha lámina de Alba Nimbos, unha flor e o manifesto da AELG, dentro do seu horario habitual de apertura.
Vigo
En colaboración coa A. C. O Castro de Vigo, realizarase unha ofrenda floral na imprenta de Juan Compañel (Rúa Real, 12), o mércores 24 de febreiro ás 17:00 h. Posteriormente lerán o manifesto da AELG Cruz Martínez, presidenta da A. C. O Castro e Marta Dacosta, integrante do Consello Directivo da AELG, e Vítor Vaqueiro, homenaxeado pola AELG coa Letra E en 2020, participará recitando un poema de Rosalía. A asistencia ao acto estará restrinxida por mor da normativa COVID e só estará aberta á presenza dos medios de comunicación.
Actos organizados por outras entidades
Actos da Fundación Rosalía
[Por mor das restriccións derivadas da Covid 19 non farán actos públicos]
09:30 Plantación dunha filla da Figueira de Rosalía no Parlamento de Galicia e acto institucional [non aberto ao público por mor das restriccións da Covid]
11:00 Acto institucional e ofrenda floral na Praza de Vigo, no lugar onde naceu Rosalía. [non aberto ao público por mor das restriccións da Covid]
12:30 Plantación dunha filla da Figueira de Rosalía no Parque do Recordo do Pazo de Faramello (Rois).
13:30 Ofrenda floral na estatua do Espolón de Padrón [non aberto ao público por mor das restriccións da Covid]
Alborada para Rosalía: únete á alborada que organiza con nós a Asociación de Gaiteir@s Galeg@s.
Que non és de caldo nin de música? Le a Rosalía, cántaa, lémbraa. E cóntallo ao mundo nas redes sociais co cancelo #DíadeRosalía
O Barco de Valdeorras
No Conservatorio e Escola de Música Municipal do Barco empregaron o Negra sombra de Rosalía para homenaxear o traballo de toda a sociedade nesta pandemia. Pode verse o vídeo aquí.
Cambados
O Concello de Cambados únese un ano máis á celebración do Día de Rosalía de Castro o mércores 24 de febreiro. Por ese motivo, a Concellería de Cultura e Normalización Lingüística decidiu agasallar con libros e rosas ás persoas que se acheguen ese día a calquera das catro librarías existentes en Cambados para mercar un libro en galego.
O concelleiro Tino Cordal quere lembrar que a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) conmemora dende o ano 2010 o Día de Rosalía, propoñéndolle á cidadanía que agasalle cun libro en galego e cunha flor ás amizades e persoas queridas. O Concello de Cambados, ao igual que outros concellos, únese a esta proposta con entusiasmo, dado o firme compromiso do goberno municipal cambadés co noso idioma.
Así, o mércores 24 de febreiro, as primeiras 24 persoas que merquen un libro en galego nalgunha das catro librarías cambadesas (Ramón Cabanillas, Castelao, Contos e Nobel) recibirán como agasallos o libro editado polo Concello de Cambados Ramón Cabanillas Enríquez. Esta é a súa historia e unha rosa. Con esa finalidade, o Concello repartirá 96 libros e 96 rosas entre os devanditos establecementos.
Con esta iniciativa, o goberno municipal pretende conmemorar esta data tan importante para a cultura e a lingua galega, e ademais amosar o seu apoio ás librarías cambadesas, que, ao igual que todo o sector do comercio, está a padecer as consecuencias da grave crise ocasionada pola expansión da pandemia da Covid-19.
É precisamente a existencia desta pandemia a que impide que o Día de Rosalía se poida celebrar con máis actividades. Pois a Concellería de Cultura e Normalización de Cambados tiña pensado programar ademais un concerto musical e unha lectura pública de poemas para festexar a efeméride do 24 de febreiro.
A Coruña (Deputación)
Do día 18 de febreiro ao 3 de marzo desenvolverase na rede o Festival Rosalía da Área de Cultura da Deputación da Coruña, que chega a súa cuarta edición marcada pola pandemia. Persoas de distintos ámbitos do mundo da cultura participarán neste encontro dixital arredor de Rosalía, desde a rapeira Aid, as músicas Guadi Galego ou Uxía, escritoras como María Reimóndez, Rosalía Fernández ou Antía Yáñez e un feixe de propostas creadas arredor da grande figura da nosa cultura.
Rosalía de Castro será de novo a protagonista da cuarta edición do festival que este ano se desenvolverá do 18 de febreiro ao 3 de marzo, exclusivamente en liña debido ás restricións sanitarias vixentes. O Festival prolonga, deste xeito, a súa duración, mantendo como data principal o 24 de febreiro, día do nacemento de Rosalía de Castro.
A imaxe da Rosalía superheroína, en constante evolución, preside de novo o cartel do Festival Rosalía, evento organizado pola Área de Cultura da Deputación da Coruña, que nesta ocasión se desenvolverá desde as súas contas nas redes sociais Facebook, Twitter, Instagram e YouTube. O Festival dará comezo o día 18 de febreiro e contará con colaboracións audiovisuais de persoas procedentes de diferentes ámbitos da nosa cultura.
Nesta nova edición do Festival participarán dezasete creadoras e librarías procedentes dos mundos da literatura (María Reimóndez, Rosalía Fernández Rial e Antía Yáñez), da música (Uxía, Guadi Galego e a rapeira Aid), do teatro (Larraitz Urruzola, Nate Borrajo e Tero Rodríguez), do cinema (Zaza Ceballos), da creación e a artesanía (Amorote, Deica Creacións, Rei Zentolo, OZOCOgz, Punto e Coma), e das librarías (Libraría Pedreira e Libraría Lila de Lilith). No catálogo de participantes incluíronse boa parte das empresas e selos que en anos anteriores protagonizaron a feira de produtos dentro do Festival Rosalía.
Estes testemuños audiovisuais fornecerannos exemplos concretos do impacto e vixencia que hoxe ten a obra de Rosalía de Castro en diferentes ámbitos da creación artística galega do século XXI.
De xeito paralelo, e con vontade divulgativa sobre a escritora, realizaranse sete publicacións sobre sete localizacións relevantes relacionadas coa súa vida e que se englobarán baixo o cancelo #Rosalía7lugares.
“O Festival dará imaxe da ampla dimensión de Rosalía, da figura reivindicativa e da grandísima escritora e tamén do potencial que ten a todos os niveis, tamén de atractivo para un territorio fermosísimo que é o vinculado a súa biografía que nace en Santiago pero se desenvolve por distintos espazos como Padrón ou Bastavales, por citar só dous deles”, engade Xurxo Couto.
Con este novo formato virtual, a Área de Cultura adapta o Festival Rosalía á situación sanitaria actual, dándolle así continuidade á homenaxe anual a Rosalía, reivindicándoa como escritora actual e universal, defensora dos dereitos da Galiza e das mulleres.
A Estrada
A Asociación Cultural “Vagalumes” conmemora o día de Rosalía cunha celebración virtual nas redes.
Debido ás restricións sanitarias por mor da pandemia que estamos a sufrir, a conmemoración do Día de Rosalía trasladámola ás redes sociais, mantendo o mesmo fin de lembrar a nosa poeta e todos os valores de rebeldía, amor á Terra, compromiso coas emancipacións e celebración da vida que ela representa. E moitas cousas máis das que nos gustaría que nos falases ti para encher un minuto co tema que desexes sobre esta escritora que tanto nos di cos seus versos.
Pedímosche que graves unha intervención de menos de 60 segundos e que a envíes a este correo: redaccion@tabeirosmontes.com, até o venres 19 de febreiro, co fin de publicar nas redes sociais e na web www.tabeirosmontes.com o día 24 todas as achegas. Estas actividades rematarán coa lectura do manifesto da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega ás 20:00 h. a través das canles virtuais da A. C. Vagalumes.
Suxerímosche unha listaxe de temas aos que ti podes engadir o que desexes:
1. Rosalía voz dos padeceres do pobo galego.
2. Rosalía feminista
3. Rosalía rebelde
4. Rosalía na literatura actual
5. A nena Rosalía
6. Campás de Bastavales
7. Rosalía, escritora fundacional da nosa literatura
8. Rosalía, a xustiza e a dignidade
9. Rosalía e a defensa da natureza
10. As primeiras obras
11. Rosalía, actriz
12. Amor a Galicia
13. A emigración
14. Rosalía en Compostela
15. Rosalía en Madrid
16. Rosalía e Murguía
15. O amor en Rosalía
17. Rosalía e o mar
18. Rosalía escritora popular
19. Morte de Rosalía
20. Traslado a Bonaval.
21. Rosalía incomprendida
Un ano máis, o Concello e a veciñanza da Estrada renden a súa homenaxe particular á figura de Rosalía de Castro a través dun video clip gravado por unha selección de persoas pertencentes ao ámbito da mediciña e das emerxencias sanitarias.
Esta escolla, realizada entre un longo abano de profesionais que protagonizou con valentía a loita contra a pandemia, serve, pois, para poñer en valor a heroicidade de dous baluartes da nosa historia pasada e presente.
O lema desta proposta videográfica, Mais ti vas indo, incide nesa capacidade de resistencia e resiliencia que escritora e profesionais do sector sanitario amosaron fronte as moitas adversidades que lles tocou afrontar. Se a saúde é cultura; ben podería afirmarse que a cultura é a mediciña da alma. Aquilo que nos impulsa, logo de caermos, a erguernos do chan e seguir camiñando con paso firme.
Coma en entregas anteriores, da coordinación do proxecto encargouse o departamento de Cultura do Concello e da súa dirección e realización, o estradense Lucas Terceiro.
Moaña
Ourense
Este vídeo está baseado na técnica do Time Lapse, foi realizado por alumnas de 2º curso do grao de Educación Primaria da Facultade de Educación e Traballo Social de Ourense (Paula Abril Groba, Naiar Alborés Santos, Alba Álvarez Rodríguez, Anahí Barros Vidal e Cándida Veloso Barbosa).
Outes
O Concello de Outes súmase un ano máis a celebrar o Día de Rosalía de Castro, o 24 de febreiro data na que se conmemora o seu nacemento, mediante a realización de diversas actividades nas que os máis cativos son os protagonistas. Así realizarase unha exposición con poemas ilustrados polo alumnado do CEIP Plurilingüe de Outes na Casa da Cultura, haberá poemas ilustrados pola rapazada en todos os comercios e tamén se agasallará cun libro e unha flor a quen pase pola biblioteca ese día.
O Servizo de Normalización Lingüística do Concello de Outes preparou este ano unha acción para socializar a obra de Rosalía co obxectivo de homenaxeala e achegarlle a súa figura e legado ao público máis novo do municipio. A actividade consistirá en que o alumnado do CEIP de Outes fará unha escolla de textos de Rosalía para plasmalos e ilustralos nos soportes facilitados polo concello. Segundo informaron desde o SNL quérese promover que os nenos e nenas fagan a súa propia interpretación dos poemas e debuxen o que lles evocan.
Unha selección dos poemas e das ilustracións feitas polos nenos e nenas estarán presentes nos escaparates do comercio local, o que permitirá que a obra de Rosalía e a creatividade da nosa rapazada estea presente nas rúas do concello. Ademais de distribuír debuxos e poemas polos comercios, na casa da cultura da Serra haberá una exposición con outros 150 debuxos que se poderán visitar a partir do día 24 de febreiro. Por outra banda, todas as persoas que ese día acudan á na biblioteca municipal poderán levar de regalo un libro en galego e unha flor.
A obra de Rosalía está plenamente vixente cun discurso feminista e inconformista e os debuxos da rapazada permitirán vela desde unha óptica diferente. Desde o Concello de Outes queremos agradecer publicamente a colaboración do CEIP de Outes a do como comercio local, para que esta actividade sexa positiva para promover o comercio ao tempo que espalla a cultura entre a veciñanza.
Pontevedra e Vigo
Cada ano desde o Servizo de Cultura da Deputación de Pontevedra súmase á celebración do Día de Rosalía cun acto institucional que ten lugar arredor do día 24 de febreiro, data na que se conmemora o seu nacemento. Levarán a cabo as seguintes accións:
– A Nosa Rosalía
Desde a Deputación de Pontevedra, co obxectivo de homenaxeala e achegarlle a súa figura e legado ao público máis novo, ponse en marcha o concurso creativo de debuxo infantil A Nosa Rosalía. Esta convocatoria está dirixida a todo o alumnado dos centros de Educación Primaria da provincia de Pontevedra, que poderán participar, de maneira individual, elaborando un debuxo inspirado na personaxe, vida ou obra de Rosalía de Castro. Para iso dispoñerán dun documento modelo, que se poderá descargar na páxina web da Deputación: www.depo.gal, no que realizarán o debuxo e incluirán os seus datos. Unha vez finalizado, entregaranllo á súa mestra ou mestre ou á Dirección do centro para que llo remitan escaneado a cor ao correo electrónico: anosarosalia@depo.gal
Categorías nas que poderán participar:
Categoría “Campaniñas”: 1.º, 2.º e 3.º de Primaria (de 6 a 9 anos)
Categoría “Airiños”: 4.º, 5.º e 6.º de Primaria (de 9 a 12 anos)
Data límite para o envío dos debuxos: 19 de febreiro de 2021
Cantas máis alumnas e alumnos da aula ou do centro participen, máis posibilidades de recompensa haberá para o grupo, xa que, ademais dun pequeno agasallo didáctico para os debuxos seleccionados e centros participantes, os mellores debuxos de cada categoría, que serán anunciados o día 24 de febreiro, conseguirán como premio especial para o seu colexio unha actividade lúdica e participativa sobre Rosalía con formato de obradoiro a cargo de Polo Correo do Vento. Esta actividade realizarase no propio centro nunha data que se deberá convir coa Dirección deste, dentro do curso e horario escolar.
– Proxectando a forza de Rosalía!
Proxección de frases ou versos de Rosalía nas fachadas emblemáticas da Deputación e nos concellos da provincia.
O propio día 24 prenderanse de forma simultánea a palabra e a mensaxe de Rosalía en varios puntos da provincia, concretamente en edificios públicos dos concellos de Silleda, Caldas, Bueu, Salvaterra, Oia e O Rosal. O Servizo de Comunicación foi o encargado da ilustración do cartel e do deseño para proxectar as frases ou versos de Rosalía sobre as fachadas do Pazo provincial, da sede de Vigo e dalgúns edificios públicos de concellos da provincia. Nos edificios da Deputación permanecerán durante unha semana. Anímase a compartir a través das vosas fotos a palabra de Rosalía:
#CoaForzadeRosalía #DíadeRosalía #ADepoconRosalía
– 24 de febreiro, celebración do Día de Rosalía
Terá lugar un acto no Pazo provincial da Deputación en Pontevedra pola mañá e na sede de Vigo pola tarde
Realizaremos un pequeno acto institucional, sen público presencial, que poderá seguirse de forma virtual a través das canles da Deputación de Pontevedra. Nel participarán en remoto nenas e nenos que lerán algúns poemas de Rosalía da súa escolla.
Ademais das intervencións institucionais, sumaranse á proposta da AELG coa lectura do manifesto polo Día de Rosalía elaborado este ano por Anna R. Figueiredo. Anunciaranse tamén os gañadores e gañadoras do concurso de debuxo A Nosa Rosalía, contarase coa actuación de Uxía, que interpretará algúns poemas do seu disco Rosalía pequeniña e cun servizo de interpretación en lingua de signos para fomentar a participación e a inclusión da mensaxe universal de Rosalía.
Pola tarde, na sede de Vigo, o mesmo acto completarase co prendido da proxección sobre a fachada.
Pontevedra
Redondela
O Servizo de Normalización Lingüística do Concello de Redondela celebra o Día de Rosalía con flor e agasallo de libros.
Santiago de Compostela
A Concellaría de Cultura do Concello de Santiago, en colaboración coa A. C. O Galo, organiza un roteiro sobre “Rosalía en Compostela”, guiado por Francisco Rodríguez.
Terá lugar o sábado 27 de febreiro de 2021 ás 17.00 horas, sendo o punto de encontro o monumento adicado a Rosalía na Ferradura. Por mor da situación sanitaria do momento, as prazas son moi limitadas (un total de 15 persoas) pola que se prega que se envie a solicitude de inscrición ao correo electrónico comunicacion@ogalo.gal antes das 23.00 horas do día 24 de febreiro de 2021, sendo total e absolutamente imprescindíbel que cada persoa que se anote indiquen nese apuntamento: nome, dous apelidos, número do DNI, correo electrónico e telefóno, por mor das normas Covid. A admisión será dacordo coa rigorosa orde dos correos recibidos e terán preferencia as persoas asociadas á A. C. O Galo. As persoas que acaden praza recibirán un correo electrónico de aviso antes das 23.00 h do día 25.02.2021. Prégase que, en caso de renunciaren á praza, o comuniquen canto antes á A. C. O Galo para poder avisar as persoas en lista de espera. Aquelas que non reciban un correo de confirmación da praza non están admitidas. É obrigatoria a asistencia con máscara e mantendo as normas de seguridad contra a Covid-19.
Actividades nos centros de ensino
Estes son os centros que nos comunicaron a súa participación:
CEIP Plurilingüe Montemogos (Beluso, Bueu).
CEIP Plurilingüe A Cristina (Carballo).
O 24 de febreiro celebrouse o Día de Rosalía de Castro e un ano máis quixeron seguir as propostas da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega para a súa celebración adaptándoas á realidade que estamos vivindo. De xeito colaborativo entre todo o alumnado do centro realizouse un vídeo onde poderedes atopar información sobre esta ilustre autora e ademais o recitado de varios dos seus poemas. Este traballo permite coñecer, reinterpretar e difundir a súa fantástica obra. Pode verse aquí, na web do Centro.
CEIP Raquel Camacho (A Coruña).
CEIP O Foxo (A Estrada)
As actividades polo Día de Rosalía foron desenvolvidas no noso Xardín da poesía. Foron as seguintes:
– O alumnado de 6º curso cantou e bailou o Rap Rosaliano titulado ” Un beixo de a´mor” (poema de Xosé Luna).
– 3º e 4º elaborou un busto de Rosalía utilizando a técnica de Andy Warhol.
– 1º, 2º e 5º recitou varios poemas de poeta.
Previamente elaborouse un mural colaborativo feito por toda a comunidade educativa do centro coas palabras que para nos son as máis bonitas da lingua de noso.
CEIP de Xanceda (Mesía).
CEIP Plurilingüe de Seixalbo (Ourense).
CEIP Carlos Casares de Vilariño (Nigrán).
CEIP Vistahermosa (Ourense).
Propuxeron para a comunidade educativa a actividade Rosalía Desconfinada, tal e como se pode ver na web do centro. Aquí poden verse os videos e resultados da actividade, tamén na súa web.
O alumnado de Infantil a 3º de Primaria traballará e interpretará o poema musicalizado de Rosalía do Lelli Kellies, mentres que o alumnado de 4º a 6º de Primaria fará o propio co poema de Sebastian Black e Its Soul. Elaborarase un vídeo coas súas interpretacións. Ademais de distintas actividades sobre Rosalía que se desenvolverán nos distintos grupos, convidarase ás familias a participar na elaboración dun mural conxunto sobre Rosalía. Todas as actividades serán recollidas no blog do centro.
CEIP Pintor Laxeiro (Vigo).
Dentro do proxecto de centro titulado “Ecolaxeiros, construindo camiños”, confeccionaron, dun xeito dixital e colaborativo, un roteiro rosaliano interactivo baseado na ruta promovida por Avelino Abuín nos anos oitenta. Por outra banda, plantaron unha roseira no horto escolar en homenaxe a Rosalía. Pode verse a actividade no blog do centro.
CEP Celso Emilio Ferreiro (Vigo).
Creouse un recurso interactivo desde o centro tomando como base a proposta da AELG para este 2021. Pode consultarse aquí.
CPI Progreso (Catoira).
CPI de Ponte Carreira (Frades).
CPI Antonio Faílde de Coles (Ourense).
Colexio San Pío X (Ourense).
Trátase dun “Draw My Life” narrado en galego por Uxía Salgado da Silva, alumna de 6º de primaria do centro. As ilustracións foron obtidas do vídeo orixinal en castelán publicado en maio de 2019 polo equipo “TikTak Draw” de YouTube, e que lle outorgou autorización ao Colexio. Tamén contaron coa axuda da Fundación Rosalía de Castro, que participou na revisión dos datos biográficos.
Colexio La Merced (Sarria).
Colexio Plurilingüe María Inmaculada (Silleda).
1. Infantil: As nenas e nenos de Infantil caracterizados para a ocasión, realizarán a dramatización da canción “Esta clase parece un galiñeiro” do grupo The Lelli Kellies, proposta pola AELG.
2. Primaria: O alumnado de Primaria realizarán varias actividades, entre as máis destacadas a elaboración de máscaras coa imaxe de Rosalía e cuns versos da autora polo reverso que recitarán na aula.
3. ESO/Bacharelato: Nun ano nos que os saúdos dende as ventás foron habituais, no que saímos á ventá a aplaudir, no que colgamos debuxos na ventá con mensaxes de ánimo… nada mellor ca conmemorar o Día de Rosalía amosando imaxes súas, recitando poemas, ou mesmo poñendo música da nosa autora máis universal a través das nosas fiestras. As derradeiras palabras de Rosalía foron: “Abre a ventá que quero ver o mar”, pero quizais non haxa mellor metáfora no seu derradeiro suspiro que querer ver o símbolo da inmensidade, do inabarcable, do infinito, da liberdade, a través dunha pequena fiestra. Son as pequenas cousas as que nos abren as portas desa inmensidade inabarcable. Son as palabras de Rosalía as que nos fixeron infinitos e libres, por iso cos nosos alumnos da ESO e Bach levaremos a cabo as seguintes actividades:
a) Realizarán unha foto desde as ventás das súas casas acompañados dunha imaxe de Rosalía e completando o lema “Abre a ventá que quero…”, no que manifestarán os seus desexos a realizar cando esta situación de pandemia remate. Con estas imaxes elaboraremos un vídeo co poema musicado de Rosalía “Tecín soa a miña tea”, interpretado por unha das nosas alumnas. Este lema pendurará das fiestras do colexio durante toda a semana.
b) Ambientación do colexio con carteis e un mural na entrada versionando o cartaz da AELG e con ambientación musical con versos da autora durante todo o día.
IES Primeiro de Marzo (Baiona).
IES Aquis Celenis (Caldas de Reis).
IES Elviña (A Coruña).
IES Losada Diéguez (A Estrada).
IES de Foz.
IES Terra de Turonio (Gondomar).
Vaise facer un concurso de videopoemas. Ademais, lerase o manifesto da AELG na radio escolar, como fan todos os anos.
IES Díaz Castro (Guitiriz).
Celébrase o Día de Rosalía. O venres 26 lévase a cabo un recital poético da obra da autora en varias linguas, para conmemorarmos tamén o recente Día da Lingua Materna. Tamén está previsto divulgar o traballo nas redes sociais do centro (A lus do mundo -Instagram e Facebook-)
IES Leiras Pulpeiro (Lugo).
Podedes ver as actividades realizadas no blog do Centro.
Aínda que Rosalía de Castro merece ser lembrada todo o ano, foi ben que se decidise por escoller o 24 de febreiro, día do seu nacemento en 1837, coma un día para homenaxeala. Dende o IES Leiras Pulpeiro quixémonos unir á festa rosaliá con diferentes actividades realizadas polas nosas alumnas e alumnos.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega fixo este ano unha proposta de actividade vinculada á música e á danza. E algo argallamos…
En primeiro lugar, seleccionamos un poema, Amores cativos e fixemos fotografías que amosasen persoas, animais, obxectos… que amosasen os sentimentos que suxiren o texto, que son moitos e moi profundos💔💕😒😢😫😔🔥😡💥😞. Puxemos un toque de humor, que boa falta fai nestes tempos🎉😝 Creamos un panel con fotos📷📷- podédelo ver na imaxe- xunto co Manifesto deste ano 2021 de Anna R. Figueiredo. Está exposto na entrada do centro.
A seguir, aproveitando a boa acollida que está a ter o Dicionario de Galego para Boomers, o alumnado de 1º de BAC A realizou un interesante experimento recreando este poema e adaptándoo ao vocabulario da xeración Zoomer😮. O resultado poderédelo ver entrando no Dicionario en Instagram. Poñémosvos imaxe da entrada cos versos orixinais para que vos veña a intriga 😜
Inda temos máis! Unha alumna e dous alumnos de 4º de ESO C, compuxeron e cantaron un trap a partires da versión Z de Amores cativos. Estupendo traballo o de Jarno, Ainhoa e Samuel que vos amosamos no vídeo de abaixo!
🎤🎥🎶👏👏👏👏
Tamén o podedes ver no Dicionario para Boomers.
E non perdades o divertido vídeo de Antía, de 3º ESO D cantando e bailando para pedirlle un home San Antonio bendito😂 Precisabamos de rir, bailar e cantar!
E a ritmo de gaita galega, Noa e María, tamén de 3º D, recitan Miña Santiña, miña santasa.
Grazas aos alumnos e alumas de 1º de ESO C por axudar na montaxe no panel de Rosalía, aos de 1º de BAC A pola súa versión poética, aos de 4ºC e ás rapazas 3º D polos seus vídeos.
IES Nosa Señora dos Ollos Grandes (Lugo).
IES Melide.
IES Plurilingüe San Rosendo (Mondoñedo).
Vídeo gravado co alumnado de 4º ESO-B para o Día de Rosalía. Pode verse no perfil de Instagram do IES San Rosendo.
IES Plurilingüe Fontexería (Muros).
Versión artística do cartaz oficial da AELG realizada por alumnado do IES Plurilingüe Fontexería-Muros, para conmemorar o Día de Rosalía 2021. As actividades poden verse na web do centro.
IES Breamo (Pontedeume).
IES Chapela (Redondela).
IES O Ribeiro (Ribadavia).
IES Carlos Casares (Vigo).
Propostas da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega para a celebración do Día de Rosalía de Castro nos centros de ensino
A proposta realízase en base a un escenario de actuación cos centros de ensino bastante pouco habitual debido á problemática da COVID-19.
A proposta trata de unir a idea da música na literatura, a música en Rosalía e a reinvención da nosa tradición lírica-poética-musical en torno á figura senlleira da poeta. A música serve para curar, salva distancias, comunica, únenos e hai poucas cousas que sexan tan universais como a necesidade de cantar, para expresar dor ou ledicia. Tamén en Rosalía. Neste ano no que as visitas aos coles están medidas, no que precisamos unha nova canción para anovar o mundo, como as baleas cando nacen, sementemos música e retrousos que nos fagan confraternizar e recoñecernos malia levar a cara tapada.
A proposta didáctica para o Día de Rosalía ten os seguintes obxectivos:
Dinamización e coñecemento dos versos de Rosalía e a súa figura nas aulas: integración do legado rosaliano nas novas tecnoloxías empregadas polo alumnado, proposta da obra da nosa artista emblemática como elemento de recuperación e reinterpretación das raíces da literatura e a creación de novos medios de arte e comunicación.
A Rosalía innovadora: a figura de Rosalía é unha representación da modernidade e actualidade no seu tempo e debe ser comprendida tamén coma un motor de movernos cos tempos e de crear a nosa propia identidade aproveitando as vantaxes ambientais de tecnoloxía e sociedade do momento. Tamén aproveitándonos, no que se poda, dos obstáculos. A figura de Rosalía é resiliente, forte, emerxe de entre as dificultades e propón novas vías de expresión da literatura, da linguaxe e da lingua.
Rosalía como persoa do seu tempo e semente de futuro, creadora dun alicerce sólido e reivindicado cara a igualdade e a normalización da lingua e do patrimonio inmaterial e material galego.
Propostas didácticas:
A proposta didáctica para coñecer, reinterpretar e difundir a obra de Rosalía, baséase na creación dun vídeo curto apto para o consumo en redes sociais (para o alumnado de máis idade) ou para difusión no propio centro, en circuítos pechados ou cara ás familias (no caso de alumnado de menor idade). Para facelo, desde a AELG, ofrecemos diversos xeitos de participar:
Neste ano, tendo en conta a situación sanitaria correspondente e tamén os ánimos que aniñan nas aulas, reivindicamos a idea de Rosalía de Castro desde a música, desde o ritmo do poema, desde a actualidade e o espírito de liberdade, superación e anovador da poeta chegado aos nosos días. Podemos cantar, podemos expresarnos a través do movemento, podemos concentrar os sentimentos que se revolven no noso interior a través da modulación da voz. Ela xa o fixo, deixando textos que reivindican a nosa realidade, malia estaren escritos hai ben de anos.
Ela xa o fixo a través da visión política da paisaxe, do feminismo, da forza, do tesón, do amor e da dor, a través dos camiños líricos e narrativos, das accións. Ela deixou un legado que podemos recoller e levar ás nosas realidades de aula. Ante as condicións de supervivencia, atopemos esas forzas que nos anovan, que manifestan as dores e as ledicias a través da voz e do xeito de cantar.
Desde a AELG convidámosvos a participar no festexo de Rosalía de Castro a través das seguintes propostas para o día 24 de Febreiro (mércores) de 2021, a propia semana ou para facelas perdurar no tempo tendo en conta o carácter eterno da nos Rosalía.
Propostas para INFANTIL E PRIMARIA:
THE LELLI KELLIES- A clase é un galiñeiro…
A que algunha vez o tedes pensando? A que algunha vez o alumnado ten escoitado esa expresión vindo de nós? “Esta clase parece un ghaliñeiro!” Pois que sexa. Que sexa un ghaliñeiro que lembre un dos poemas de Rosalía. The Lelli Kellies ofrécenos unha pequena versión para empregar na aula e reproducir a letra e coreografía, nos lugares de traballo e grupos burbulla correspondentes, desta proposta divertida que nos permite descargar adrenalina e botar unha gran risotada. Cacarexar as frustracións!
Escoitade a proposta e tratade de levala a cabo na aula coa rapazada. Primeiro podedes xogar a adiviñar o que di a letra e sobre que trata. Engadimos unha pequena ficha de traballo para que se poida concretar na aula e que a nosa rapazada teña o seu verdadeiro pasaporte Rosaliano do día 24. Rosalía desconfinada!
2.- Reto 1: Intenta cacarexar ao tempo que o fan os protagonistas do vídeo
3.- Cres que os protagonistas do vídeo son galos ou galiñas? Por que? (Escribe o porqué en 7-10 palabras, e só podes usar un adxectivo).
4.- Completa a letra:
Isca d’______
_________ maldita,
Isca d’_____
Nó me mate-la ______.
Isca d’_______
Galiña _______
Isca _______
Pra ______ tua dona.
Cantares gallegos. Rosalía de Castro. 1863.
Vente, rapasa
5.- Poderías cantar a canción sen escoitala de fondo? Intentádeo (Lembrade mover os brazos como se tivésedes ás) para poder canalizar toda a forza creadora das/dos poetas.
6.- Debúxate como se foses un galo/galiña/paxaro do teu gusto.
7.- Hora de dalo todo! Gravamos en vídeo o noso baile e canción Rosaliana imitando aos Lelli Kellies!
8.- Extra: Botade unha ollada aos seguintes vídeos de outras persoas que cantaron a Rosalía. Podedes, mentres escoitades, bailar un pouquiño no sitio…
9.- Cal vos gustou máis? Poderiades inventar na casa un baile para esa canción e compartilo coa clase a través da aula virtual coa axuda da vosa familia?
10.- Gravación da proposta de coreografía da aula para:
a) Compartir en redes cos cancelos #rdc_2021 #TeusDocesCantares
b) Enviar ao mail da AELG: oficina@aelg.org e á comunidade educativa relacionada coa aula (familia, claustro docente…)
PROPOSTA PARA OS MAIORES DE PRIMARIA-ESO-BACH-FP (Proposta de 10-99 anos)
SEBASTIAN BLACK e ITS SOUL- Non me asombres, negra sombra.
A proposta de Sebastian Black e Its Soul está máis relacionada co alumando que entra nas etapas de estudo das/dos maiores.
a) Identificación dos elementos. Ritmo, somos quen de identificar que ritmo ten? Poderíamos marcalo coas mans, ou cun lapis?
b) Letra: entendemos ben a letra? Poderíamos copiala nun papel de borrador tras escoitala un par de veces? (Realizamos a escoita e, en gran grupo, corriximos a proposta).
c) Elemento sentimental/visual: Pensemos, por unha banda, con que pode estar relacionada esta letra. Que nos fai sentir a nós? Tristeza, amor, nostalxia, proximidade, desexo de saír, desexo de soidade, desexo de atoparnos con alguén, medo, suspicacia, angustia, tranquilidade…
d) Tendo en conta o que nos fai sentir a canción buscamos no noso arquivo de imaxes do móbil (ou nun arquivo de imaxes que poida ter x docente) unha imaxe que reflicta ese sentimento, podemos escoller incluso a imaxe dunha persoa, ou se é algo moi ligado a nós e non queremos manifestalo en alto podemos escoller un “selfie” e explicar que, de momento, non estamos cómodxs compartindo ese sentimento coa clase.
e) Elemento sentimental/visual: Credes que a intención de Rosalía era crear ese sentimento en particular ou ela podería ter outro calquera pero a vós escoitar a canción non vos comunica o mesmo que o que ela tentaba comunicar ao principio?
2.- Agora proxectamos o vídeo proposto por Varadero para a coreografía.
a) Poderíamos reproducila?
b) Poderíamos mellorala?
3.- Gravación da proposta de coreografía da aula para:
a) Compartir en redes cos cancelos #rdc_2021 #TeusDocesCantares
b) Enviar ao mail da AELG: oficina@aelg.org e á comunidade educativa relacionada coa aula (familia, claustro docente…)
4.- Poderíamos reproducir esta experiencia de crear unha canción e unha proposta de baile, para realizar desde os nosos postos na aula, escollendo algún outro poema Rosaliano? (envíanse propostas pero, obviamente, dáse liberdade x docente para empregar outros materiais da riquísima obra de Rosalía de Castro)
A AELG comprométese a colaborar na difusión da mesma a través da súa web e redes sociais, para o que agradecemos que se envíe noticia das actividades ao correo oficina@aelg.org. A este mesmo correo podedes comunicarnos a vosa intención de participar nesta iniciativa ou noutras coas que o voso centro celebre o Día de Rosalía 2021, para a irmos facendo constar na nosa web.
Extra:
Como inspiración, podemos recorrer a estas propostas que grandes intérpretes galegos teñen realizado arredor da obra Rosaliana (podedes buscar os textos e localizalos na obra de Rosalía, e pensar se algunha vez vos tedes sentido deste xeito):
Narf:
Entrevista co autor sobre o seu achegamento a Rosalía: https://www.youtube.com/watch?v=0MJy-zAAAX0
Son Trío:
De vacas (Rexurdimento):
Uxía (Rosalía pequeniña):
Uxía (Alborada):
Proposta da AELG para levar unha moción aos plenos dos Concellos para declararen o 24 de febreiro como Día de Rosalía de Castro
A AELG vén impulsando desde 2011 esta iniciativa. Xa aprobaron a moción os seguintes concellos:
A Coruña, A Estrada, A Guarda, A Pobra do Brollón, A Rúa de Valdeorras, Allariz, Ames, Arteixo, Baiona, Bergondo, Betanzos, Bueu, Burela, Cambados, Cambre, Carballo, Carnota, Cedeira, Cee, Cerceda, Chantada, Entrimo, Fisterra, Foz, Lalín, Lobeira, Melide, Miño, Muros, Narón, O Rosal, Ourense, Padrón, Poio, Ponteareas, Pontedeume, Pontevedra, Porto do Son, Ramirás, Redondela, Rianxo, Ribeira, Riotorto, Rodeiro, Rois, Sada, San Sadurniño, Santa Comba, Santiago de Compostela, Silleda, Teo, Tui, Valdoviño, Vigo, Vilasantar e Xermade. Sumáronse tamén as Deputacións da Coruña, Lugo e Pontevedra.
A AELG seguirá a facer chegar aos plenos unha moción neste sentido solicitándolles que recollan esta celebración nas súas programacións culturais.
Artigo de Cesáreo Sánchez en Nós Diario:
“En xullo de 2010, no cemiterio de Adina, iniciamos a conmemoración daquel 25 de maio de 1891 no que tivo lugar a translación do corpo mortal de Rosalía de Castro a San Domingos de Bonaval. Comezamos de novo a desandar a desolada realidade que para a nosa poeta reflectían as palabras doridas de Rodríguez Seoane: “O seu enterro cremos que non teña sido máis que a soidade que para moitos precede a tumba. Que doloroso é patria miña, o camiño que aínda despois de mortos teñen que percorrer teus fillos ilustres”.
Ás portas de Bonaval, onde entrabamos libremente, en representación da AELG e de todos os colectivos que apoiaron o acto de reivindicación de Rosalía, dicía “vimos hoxe e viremos unha e outra vez a San Domingos porque non nos resignamos, porque non renunciamos a Rosalía, porque non renunciamos á patria galega”. En cumprimento do mandato que asumimos, o 24 de febreiro de 2011 convocamos as xentes do noso país para reivindicar a nosa poeta nacional e erguer a reivindicación dun Panteón, laico e público, de xestión e de propiedade pública.
Hoxe, após 10 anos, o aceso ao Panteón segue a ser tutelado pola Igrexa: “concedemos a autorización solicitada, recordándolles que o edificio de San Domingos de Bonaval non é un espazo multiusos, e os actos que se celebren alí han de respectar a natureza relixiosa do templo”.
Desde aquel día de celebración seguimos a honrala, a reivindicala, pois sofre hoxe, na práctica, un silencioso ocultamento: Bonaval segue a ser unha calada prisión que a cobre cun manto de silenciosa sombra e que pode propiciar a indiferenza, a calada anulación.
Os apoios ao Día de Rosalía foron levedando por toda a Galiza. Foi determinante o activismo do profesorado por todos os centros escolares do país e os concellos, xa 60, que recoñeceron en pleno o Día de Rosalía, así como tres das catro Deputacións Provinciais, que o incorporaron ás súas programacións. Coa inestimábel axuda da base asociativa da AELG, foi imprescindíbel o apoio do tecido cultural das agrupacións culturais das distintas cidades e vilas galegas así como das bibliotecas públicas, museos e asociacións de veciños. Este ano foi solicitada a súa declaración ao Parlamento Galego.
As propostas que se fixeron ao longo dos anos, desde o consello directivo da AELG, foron as máis diversas. Ademais dun fermoso e clarificador manifesto que as e os escritores galegos elaboraron e que foi lido por todo o país, fixéronse propostas para o ensino e para os concellos. Á par, xurdiron outras en centros escolares e culturais, nos concellos ou na sempre activa Fundación Rosalía. Fixéronse lecturas da obra de Rosalía, concursos de poemas sobre ela e a súa obra, gravacións en todos os soportes audiovisuais ou de telefonía móbil de poemas lidos ou dramatizados. Realizáronse palestras sobre a súa obra e a súa persoa, sobre feminismos. Puxéronse pancartas con texto de Rosalía nos balcóns de institucións, graffitis cos seus poemas nos muros das nosa vilas, pintáronse murais coa súa figura e outras moitas iniciativas.
Celebramos neste 2021 a autora cuxa palabra fundadora ten a vixencia de seguir a ser capaz de soportar o peso todo das aspiracións nacionais e sociais da Galiza, alén de saber ler as íntimas mensaxes que levamos na alma colectiva de galegas e galegos. Que sexa coñecida, significará que somos un pobo que se coñece a si mesmo e sabe das causas da súa prostración.
Ao ler as pensadoras feministas da África ou do Brasil ou da India, creo que a obra de Rosalía sostén hoxe a análise destas pensadoras do Sur global, defensoras dun feminismo cultural e economicamente anticolonial e de clase, que pide ter en conta as desigualdades entre as mulleres, a dupla invisibilidade das mulleres racializadas, a precarización dos seus dereitos, a xenofobia contra das migrantes. Esa segue a ser Rosalía hoxe, no s. XXI.
Ímoslle ler poemas e levar flores como llas levamos aos seres queridos porque, non o esquezamos, ela é a muller que acolleu á escritora xenial, a muller que amou e foi amada, a muller coa calidade de alma de aquela a quen obrigaban as dores alleas, das que fixo as propias dores.
Tamén a que trae o poema que é canción sanadora en tempo de desasosego, a que nos dá arrimo cos seus doces cantares, aos que nos convoca o manifesto da escritora Anna R. Figueiredo.”
A XIII Xornada de Literatura de Tradición Oral. O humor na literatura de tradición oral é unha iniciativa da AELG co apoio da Deputación Provincial de Lugo e a colaboración da Asociación Sócio-Pedagóxica Galega. Tivo lugar o 24 de outubro no Salón de Actos da Deputación de Lugo. Con esta xornada dedicada a ‘O humor na literatura de tradición oral’ preténdese amosar como funciona ese recurso intrínseco, estrutural dentro dos xéneros de literatura tradicional popular, como inflúe na memoria ou como pode axudar a resolver situacións de conflito.
A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) para someter á consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestras e Mestre da Memoria 2020 respectivamente a Batuko Tabanka e a Emilio Españadero.
A Asemblea aprobou as propostas, e a entrega destas distincións tivo lugar na V Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria celebrada no Salón de Actos da Deputación de Lugo, co apoio do Concello de Lugo o 23 de outubro.
No acto, conducido Antonio Reigosa e Lois Pérez, participaron Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, do que se pode ler o discurso aquí, Bernardo Penabade, quen leu a laudatio a Batuko Tabanka, con resposta de Nilda Borges en representación de Batuko Tabanka, e Xurxo Souto, quen fixo o propio coa laudatio a Emilio Españadero.
O presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias, foi recibido polo Deputado do BNG no Congreso, Néstor Rego, nunha visita institucional onde lle solicitou o apoio á reivindicación da AELG para que as escritoras e escritores en lingua galega sexan incluídas na Mesa do Libro do Ministerio de Cultura, que ten caracter executivo e con orzamento. Nesta Mesa achéganse solucións a temas nos que é responsabilidade do estado o status profesional das escritoras e escritores.
Agradecemos a receptividade ás nosas propostas e a intención de darlles cumprida solución a través da acción parlamentaria no Congreso, demandando do Goberno do Estado a súa resolución.
– Inauguración. Rómulo Sanjurjo, Director da Área de Cultura do Concello da Coruña, Xurxo Couto, Deputado de Cultura da Deputación da Coruña, e Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG:
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou unha Asemblea Xeral Extraordinaria o 6 de novembro de 2020, de xeito virtual, debido ás restricións derivadas da pandemia da Covid-19.
Na Asemblea aprobouse a reestruturación do Consello Directivo da AELG. Neste sentido, aprobouse a incorporación de Anna R. Figueiredo, Cilha Lourenço, Montse Fajardo, Antía Yáñez e Beatriz Maceda, xunto á mudanza na secretaría xeral, en que Cilha Lourenço asume as responsabilidades de Mercedes Queixas (deputada no Parlamento galego).
En concreto, produciuse a mudanza de funcións de Rosalía Fernández Rial, que estaba na vicepresidencia, exercendo de vogal de Novos proxectos, asumindo as responsabilidades da vicepresidencia Anna R. Figueiredo, ademais de coordenar a futura vogalía ou sección de literatura e ensino. Montse Fajardo estará na vogalía de Pontevedra, Antía Yáñez na Coruña ‒axudando tamén na tesouraría‒; e Beatriz Maceda incorpórase como vogal pola Coruña e participará na organización dos paseos literarios e nos traballos relativos á literatura infantil e xuvenil.
Fíxose incidencia tamén na necesidade de reivindicar no posíbel os honorarios para os traballos feitos polas/os escritoras/es, nomeadamente neste tempo de pandemia e gravacións gratuítas.
Alén disto, Cesáreo Sánchez informou de que se ten reunido en Santiago de Compostela con Mercedes Queixas nun grupo de traballo integrado por diversas asciacións e colectivos no Parlamento para tratar a problemática cultural actual, por exemplo sobre o Plan de Lectura que a Administración ten anunciado en varias ocasións, ou de que non existen axudas de apoio á creacion literaria como xa se ten reivindicado desde a AELG na Mesa do Libro e da Lectura, sobre todo para as novas promociones de escritoras e escritores.
As xornadas da Sección de Literatura Dramática da AELG naceron con vocación de pór en foco unha das manifestacións artísticas máis senlleiras e estratéxicas dun sistema literario e dunha cultura de seu.
Desde sempre, as artes vivas, especialmente o teatro e tamén a danza, utilizan o movemento, a emoción e, en moitos casos, a acción verbal, a palabra, para reivindicar, apuntar ou interrogar a comunidade que congregan sobre aspectos fundamentais da actualidade.
Sen necesidade de nos afastarmos moito, nin no tempo nin no espazo, levamos enfrontado, polo menos, dúas crises importantes: a crise económica que comezou arredor do ano 2008 e que usurpou moitos dereitos ao longo de case unha década, e agora, en 2020, a crise do coronavirus, Covid-19, e a declaración por parte do Goberno español do Estado de Alerta, recentralizador e confinador.
Tanto nunha como na outra crise estamos vendo que se establece unha orde de prioridades que adoita deixar en segundo plano necesidades básicas, que están na constitución do humano, como a realización cultural nas súas diversas e complementarias expresións.
Malia as prioridades que se poidan establecer nunha situación de alarma, cremos que estas non se deben utilizar para desprazar ou ignorar outros dereitos nin para descoidar asimetrías e necesidades como, por exemplo, o emprego da lingua galega nun territorio no cal se ve minorizada, as revindicacións do feminismo ou a produción e o acceso á cultura e ás artes.
No ámbito cultural, polas súas circunstancias colaborativas e dependentes de medios, as artes escénicas, o teatro e a danza, entre elas, sofren unha continua precarización. No entanto, nesta última crise, de emerxencia sanitaria, en que o confinamento foi o medio de loita contra a pandemia, puido comprobarse como as persoas necesitan estímulos e alicientes para cultivar e alimentar non só partes do seu corpo, senón tamén órganos como o cerebro, o sistema nervioso, e todo iso que, se callar, metaforicamente chamamos espírito, mais que é unha parte integral do corpo e da saúde. Non só se trata da saúde do sistema respiratorio, que pode ser atacado por un coronavirus, senón tamén doutros sistemas interconectados do corpo, que necesitan a medicina das artes, da literatura, do teatro, da danza, do cinema, da música, etc.
Estamos no momento de facer un diagnóstico non só do sistema público de saúde para enfrontar pandemias, mais tamén do sistema público de cultura e arte.
Estamos no momento, tamén, de ver como as literaturas producidas non só por e para o teatro, mais tamén por e para a danza, o circo, a ópera, a performance, etc. responden e actúan ante situacións de crise e alarma. Unha revisión e unha reflexión que contribúa, quizais, non só a xerar conciencia sobre a importancia da cultura para a saúde e o benestar común, mais tamén para afortalar ese sistema público de cultura e artes, que, até o de agora, na nosa contorna, sempre foi minimizado, recortado e marxinalizado.
Esta é a proposta arredor da cal xirarán os relatorios e as mesas de debate da V Xornada de Literatura Dramática da AELG. Unha proposta que, con certeza, ha encontrar os seus ecos e reflexos nalgúns dos procesos creativos que se van presentar no Festival Pezas dun Teatro do Porvir, porque, como xa sinalamos, as artes vivas nunca se mantiveron alleas ás cuestións máis acuciantes de cada época.
Por outra banda, un dos elos fundamentais desta V Xornada é servir como viveiro e estímulo para as creadoras e creadores que, nestes momentos, están a escribir ou a bosquexar algún tipo de peza para os palcos. Cómpre facilitarmos, visibilizarmos, abrirmos espazos de encontro para compartir eses procesos de creación e para encontrar unha complicidade e un diálogo que poida potenciar esas pezas en construción.
Coa alegría dun nacemento, celebrámolo a xeito de festival e chamámoslle PEZAS DUN TEATRO DO PORVIR, GALIZA + PORTUGAL, que, neste 2020, ampliamos a 7 os proxectos que serán amosados e compartidos en público. Ademais, queremos procurar o diálogo coas inquedanzas que, neste ámbito, podemos compartir coas dramaturgas e dramaturgos de Portugal, reforzando os lazos de irmandade que se remontan á orixe común da nosa lingua. Para promovermos as sinerxías e o diálogo, abrimos este III FESTIVAL PEZAS DUN TEATRO DO PORVIR, GALIZA + PORTUGAL a 4 propostas de Galiza e 3 propostas de Portugal.
Este ano, debido á situación derivada da pandemia da Covid-19, o formato será virtual. As persoas interesadas poderán ver a transmisión en directo na canle de Youtube da AELG, nesta ligazón.
Terá lugar o 20 de novembro de 2020 pola tarde e o 21 de novembro pola mañá directamente desde internet, na canle indicada anteriormente.
No desenvolvemento desta actividade aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes en cada momento.
– 16:30 Apertura da IV Xornada.
Interveñen:
– Rómulo Sanjurjo, Director da Área de Cultura do Concello da Coruña.
– Xurxo Couto, Deputado de Cultura da Deputación da Coruña.
– Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG.
– 19:15Aula maxistral a cargo de Mickael de Oliveira. Dramaturgo e Director artístico do END, Festival Encontros de Novas Dramaturgias de Portugal. Presentación a cargo de Afonso Becerra.
III Festival Pezas dun teatro do porvir, Galiza + Portugal. Procesos abertos de escrita dramática.
Convocatoria aberta a 7 proxectos de escrita dramática ou dramaturxia, para teatro, danza, circo ou outras modalidades escénicas, individuais ou colectivos, de dramaturgas/os que estean a escribir algunha peza nova ou que teñan unha peza recente e queiran abrila ao público, achegando un fragmento ou unha mostra desta. 4 proxectos de Galiza e 3 proxectos de Portugal.
Este festival consta dunha exposición ou mostra dun fragmento da peza ou da peza enteira, no caso de ser breve, dentro dunha duración máxima de 15 minutos. Xusto despois, haberá un tempo complementario para un breve debate ou conversa ao seu respecto, dentro dunha duración máxima 15 minutos.
As presentacións faranse no formato que cada dramaturga/o ou equipa de dramaturxia considere máis axeitado á peza ou fragmento da peza que vai mostrar.
Neste 2020, o formato será virtual, polo que se publicarán previamente uns vídeos de cada proposta das/os dramaturgas/os ou equipas de dramaturxia na canle de Youtube da AELG. O propio día 21, nas franxas horarias que sinalamos a continuación, retransmitirase cada vídeo e haberá unha conversa por videoconferencia duns 15 minutos cos/as autores/as, onde se lle trasladarán os comentarios máis relevantes publicados previamente na canle de Youtube. Deste xeito, búscase coñecer a reacción do público, nun diálogo que, quizais, poida servir para enriquecer, por parte da/o dramaturga/o ou equipa de dramaturxia, o acabamento desas pezas en proceso. Neste sentido, animávosvos a que comentedes as vosas opinións na propia canle de Youtube, de cara a facilitar e contribuír a que o seu proceso de creación poida abrirse ás vosas ideas, pensamentos e perspectivas.
Estas son as pezas escollidas, e os horarios en que terá lugar o visionado dos vídeos enviados previamente e a conversa posterior, sempre o día 21 de novembro na canle de Youtube da AELG:
– De 09:55 a 10:00 h. (Galiza). De 08:55 a 09:00 h. (Portugal). Breve presentación do Festival de Pezas 2020.
Obras galegas:
– De 10:00 a 10:30 h. (Galiza). De 09:00 a 10:00 h. (Portugal). Mudras familiares. Borja Fernández. O vídeo de presentación pode verse aquí.
– De 10:30 a 11:00 h. (Galiza). De 09:30 a 10:00 h. (Portugal). Mulleres que bailan na néboa. Ana Abad de Larriva. O vídeo de presentación pode verse aquí.
– De 11:00 a 11:30 h. (Galiza). De 10:00 a 10:30 h. (Portugal). Museo-viveiro. Helena Salgueiro.
– De 11:30 a 12:00 h. (Galiza). De 10:30 a 11:00 h. (Portugal). Vendo Opel Corsa. Pornós Teatro: Alba Pérez, Carlota Mosquera, Lucas Simón, Lydia Prada, Noelia González, Uxía Algarra e Yago Durán.
Obras portuguesas:
– De 12:00 a 12:30 h (Galiza). De 11:00 a 11:30 h. (Portugal). Anti-Benjamin. Ricardo Cabaça. O vídeo de presentación pode verse aquí.
– De 12:30 a 13:00 h (Galiza). De 11:30 a 12:00 h. (Portugal). Declaração de Amor. Isabel Milhanas Machado. O vídeo de presentación pode verse aquí.
– De 13:00 a 13:30 h (Galiza). De 12:00 a 12:30 h. (Portugal). DIY. Projeto Casa: Cátia Faísco.
Este sitio web usa cookies para mellorar a súa experiencia. Entendemos que está de acordo con isto, mais pode desactivalas se o desexa. Configuración de CookiesAceptar
Política de privacidade e cookies
Política de privacidade
Este sitio web utiliza cookies para mellorar a súa experiencia mentres navega polo sitio web. Destas cookies, as clasificadas como necesarias almacénanse no seu navegador, por seren esenciais para o funcionamento das funcionalidades básicas do sitio web. Tamén usamos cookies de terceiros que axudan a analizar e comprender como utiliza este sitio web. Estas cookies gardaranse no seu navegador só co seu consentimento. Tamén ten a opción de desactivalas, mais isto podería repercutir na súa experiencia de navegación.
Este sitio web utiliza cookies para mellorar a súa experiencia mentres navega polo sitio web. Destas cookies, as clasificadas como necesarias almacénanse no seu navegador, por seren esenciais para o funcionamento das funcionalidades básicas do sitio web. Tamén usamos cookies de terceiros que axudan a analizar e comprender como utiliza este sitio web. Estas cookies gardaranse no seu navegador só co seu consentimento. Tamén ten a opción de desactivalas, mais isto podería repercutir na súa experiencia de navegación.
As cookies necesarias son esenciais para que o sitio web funcione correctamente. Esta categoría inclúe só cookies que garanten funcionalidades básicas e funcións de seguridade do sitio web. Estas cookies non almacenan información persoal.
As cookies que non sexan especialmente necesarias para que o sitio web funcione e se utilicen especificamente para recompilar datos persoais do/a usuario/a a través de análises, anuncios e outros contidos inseridos, denomínanse cookies non necesarias. É obrigatorio obter o consentimento do/a usuario/a antes de executar estas cookies no seu sitio web.
