Arquivos da etiqueta: El País

Ramón Caride: “A literatura galega aínda ten déficit de se introducir no mundo de hoxe”

Publicado o por

Entrevista a Ramón Caride en El País (Galicia):
‘- El País (EP): Séntese parte dunha xeración?
– Ramón Caride (RC): Hai unhas constantes nos narradores coetáneos, como tamén en Lois Pereiro: o rock, escribir tipo colaxe incluíndo voces noutros idiomas, o relato curto, a influenza do cine… Eu leo a Suso de Toro ou Bieito Iglesias e vexo moitos puntos en común, é normal. En moitos casos fomos os primeiros universitarios da familia, vimos dunha cultura agraria, atopamos as mesmas cousas á mesma idade, estabamos na Universidade cando morreu Franco…
– EP: Para escribir en liberdade hai que vivir doutra cousa, como di Ramiro Pinilla?
– RC: O oficio de escritor ten que ser libre. Hai quen se poderá atopar libre gañando a vida doutro xeito e escribindo no lecer. Pero se gañas a vida doutro xeito tes menos tempo para escribir…
– EP: “Sae máis rendible escribir para a escola” tamén é algo que se lle pode escoitar a algún escritor que pasou ao infanto-xuvenil.
– RC: A literatura infanto-xuvenil é escolar, pero iso non é bo nin malo de seu. A través dunha gran campaña podes facer moito diñeiro co Código Da Vinci, pero que alguén se acorde del en cinco anos… Ao final, queda o ben feito. (…)
– EP: Se tivese que sincronizar a súa obra coa literatura galega, onde a poría?
– RC: A miña tradición é Ferrín. En Elipsis e outras sombras, o primeiro relato, Prólogo á impunidade, sobre a represión franquista, é realista a tope. E despois escribe sobre o mundo de Huxley e máis a materia de Bretaña… Non é que se adiantase, senón que naquel momento xa tiña aquela visión. Como el di, o escritor é coma un pirata. E as literaturas que aspiren a estar no mundo teñen que botar man do propio e do alleo, porque nada lles é alleo.
– EP: Cría que nesta altura ía ter que estar asinando manifestos en prol do galego?
– RC: A verdade é que non, pero o galego, a fin de contas, será o que nós queiramos. Está ben asinar manifestos, pero falando galego non agredes a ninguén. E quen se sinta agredido por iso ten un problema psicolóxico que ti non vas solucionar. Eu teño libertade de cátedra e ninguén me vai imponer o idioma das miñas aulas.’

Xavier Queipo: “Hai un ataque e cómpre reconstruírmos isto pedra a pedra”

Publicado o por

Entrevista a Xavier Queipo en El País:
“- El País (EP): Un mundo no que reina a maldade, a fame e un clima desfavorábel para a vida mais “unha serie de sucesos ensarillados como as doas dun colar de desgrazas” comparecen no inicio de Extramunde. Un cadro apocalíptico…
– Xavier Queipo (XQ): No século XVI houbo unha microglaciación que provocou esa paisaxe gótica, de película de medo, que se describe. Hai que pensar que estamos na fin do feudalismo e que o punto de partida é unha sociedade pechada, de casamentos consanguíneos, miseria extrema, enfermidades e un poder omnipotente por parte da Igrexa que se mestura con crenzas ancestrais. Existe outro esoterismo en Galicia alén da brétema morriñenta, as pedras de abalar e a Santa Compaña que fai palidecer ao realismo máxico. É menos mediático, pero é máis real. Agradecínlle ao xurado que a escolla fose por maioría e non por unanimidade. Que houbera debate até o final é síntoma de boa saúde na literatura galega.
– EP: No seu discurso de recepción tamén lle mandou un recado ao conselleiro de Cultura, presente no acto.
– XQ: Dirixínme a Roberto Varela para dicirlle o que penso: “Somos galegos, moitos momentos da nosa vida son en galego, facemos o amor en galego, queremos que os nosos fillos vaian á escola en galego. Dígalle ao Goberno da nosa parte que queremos galego”. Despois agradecínlle que estivera alí nese día. A xente, que – até entón estivera un pouco tensa, merecía esa alegría e penso que todos saímos gañando. (…)
– EP: Que propón vostede?
– XQ: Hai un ataque e cómpre unha estratexia para reconstruírmos isto pedra a pedra. Como formulou, no século V a. C., o chinés Sun Tzu n’A arte da guerra, se amosas febleza cando te atacan, o inimigo arrisca máis para acabar contigo dunha vez por todas, envalentónase. A loita é crónica cando levas 16 anos na oposición, houbo unha vitoria parcial durante catro anos, e despois o desencanto foi terríbel e é maior cando desaparecen Vieiros e a edición en papel d’A Nosa Terra, o símbolo que foi Sargadelos está fóra de combate, vai pechar a sala Nasa e as axudas culturais desaparecen na súa meirande parte porque todo está absorbido pola gran chupadeira que é a Cidade da Cultura. Este país non ten infraestrutura empresarial para semellante megalópole. Cómpre recuperar a idea das comarcas e colocar a cultura nos lugares que están ao alcance da xente, ao xeito das capitais culturais europeas.”

Dolores Vilavedra: “É falaz dicir que a literatura de éxito é superficial”

Publicado o por

Entrevista a Dolores Vilavedra en El País:
“- El País (EP): Sostén que o gran cambio é que o capital simbólico, agora, fíxano o número de lectores e o beneficio económico.
– Dolores Vilavedra (DV): Agora é a novela a que se salva ou a que se perde, é a literatura a que pelexa por si mesma. E isto ten que ver con ese gran cambio do que falamos, a perda dunha certa centralidade no protagonismo social do autor.
– EP: O éxito, medido así, non condiciona a crítica?
– DV: Penso que cómpre xa reivindicar o dereito ao éxito. Se revisamos un pouco as últimas décadas, cales foron as novelas de máis éxito? Foron novelas que poderiamos definir, dalgunha maneira, como comprometidas. Ou, se queres, novelas cunha profunda dimensión ética. Estou a pensar n’O lapis de carpinteiro e en Herba moura. É falaz que a literatura de éxito sexa unha literatura superficial, light, etcétera. Os lectores non somos idiotas. (…)
– (EP): Ampliarase a base lectora, sequera en narrativa, cando se deixe de falar diso?
– DV: Penso que o noso país ten un teito de lectores potenciais que, sendo un pouco realistas, podería ser de 200.000. O gran desafío neste momento é ampliar os lectores entre a sociedade castelán falante. Ata agora viviamos dun lector escolar e dun lector libre case monolingüe, moi concienciado. Agora temos que pescar noutros caladoiros, nos da xente que é amante da lectura, sexa de novelas ou de libros de micoloxía, e que comparte a lectura en galego e a de castelán dun xeito natural.”

Xavier Rodríguez Baixeras: “Concordo con Valente, a poesía é unha sondaxe na escuridade”

Publicado o por

Entrevista a Xavier Rodríguez Baixeras en El País:
“- El País (EP): No prefacio do libro Deserto Diamantino alude ao “viaxeiro-poeta que, mais unha vez, se adentra no descoñecido”. Percibe a poesía como unha función vital?
– Xavier Rodríguez Baixeras (XRB): Cando non a teño, necesítoa. Non é doado atopar o momento para recollela, porque non valen todos e ela non sempre se deixa. Tamén son consciente de que a poesía é un acto de abandono… cousa que depende dos poetas. Dada a natureza da linguaxe, a poesía é algo insondábel, polo que para poder escribir preciso abandonarme, cómpre estar predisposto para a chegada da voz, do contrario sería falso. A autenticidade é fundamental, senón nótase. Concordo con Valente, que dicía que a poesía é unha sondaxe na escuridade. (…)
– EP: Que lle interesa do panorama actual das letras?
– XRB: A poesía galega é a expresión da orixe, o que me parece moi bonito, sobre todo nas poetas mulleres, claro que a estética é diferente. Interésame, sobre todo, a cuestión das orixes, de como o aborda unha rapaza que vén do rural, e non a orixe literaria ou libresca. É algo que ten que ver coa voz primixenia. O poeta ten que saber escoitarse, eliminar o que distorsiona a súa voz, como a ideoloxía. Dito así parece algo reaccionario, pero non o digo desde o punto de vista político, senón poético. O poema ten que ser espontáneo, cómpre procurar que non haxa interferencias e despois saber comunicar. (…)
– EP: Ser galego tende pontes no Brasil?
– XRB: Galicia está moi presente na realidade bahiana, o país ten aló fillos que xa son brasileiros e por calquera razón aparece a pegada. Mais non existe a relación literaria que debía haber, nin moito menos, e hai unha grande ignorancia por ambas partes. Con todo, un poeta brasileiro amigo meu sempre relata a inmensa emoción que sentiu cando visitou o leito de morte de Rosalía, na Casa da Matanza.”

Henrique Monteagudo: “Axendas en galego, galego na axenda”

Publicado o por

Artigo de Henrique Monteagudo en El País:
“Dado que ese informe (Por un proxecto de futuro para o idioma galego. Unha reflexión estratéxica) cuestiona algúns lugares comúns firmemente asentados na mentalidade dun sector do nacionalismo, suscitou reaccións contraditorias. Pero, a pesar dalgunhas tentativas de acalalo ou deturpalo, o informe abriu un debate moi pertinente, as augas fóronse serenando e non tardaremos en concluír, por ampla maioría, que precisabamos un revulsivo salutífero para osixenarnos un pouco. Temos todas as de gañar repensando unha serie de tópicos revellidos e reformulando, tanto no fondo coma na forma, posicións tradicionais que se revelaron inservibles ou contraproducentes. Elemento central daquel informe era a reivindicación do bilingüismo como un argumento eficaz para a defensa do galego, precisamente apoiado en lóxicas integradoras e inclusivas, lonxe das dialécticas da confrontación e da exclusión. Por ese camiño podemos aspirar a gañar o asenso social -no que debe asentar un consenso político verdadeiramente sólido- a favor das políticas públicas de normalización lingüística. (…)
Agora máis ca nunca, será procedente relembrar a razón última das nosas reivindicacións. Expresouna acaidamente Ramón Piñeiro: “A lingua galega é bandeira da nosa solidariedade moral”. O galego non nos interesa nin nos pode interesar só polo galego mesmo. Interésanos porque a súa exclusión é inseparable da marxinación que o noso país padeceu, con grave prexuízo para todos. Interésanos porque a súa perda significa e significaría unha derrota colectiva, que minaría de forma definitiva a nosa conciencia de comunidade. Interésanos porque a súa recuperación só se acadará se conseguimos facer dela un proxecto e unha tarefa comúns, que atinxe a todos, pois a todos beneficiará, e por tanto a todos debe comprometer solidariamente. Porque os éxitos que vaiamos conseguindo nese camiño serán outros tantos esteos da nosa confianza e da nosa autoestima, tan necesitadas de reforzo. Porque esa confianza, esa autoestima e esa conciencia de comunidade que afronta unida retos compartidos son valiosísimos recursos para afrontarmos os difíciles tempos que se aveciñan, para axuntarmos forzas e para pelexar e gañar o porvir. Porque non nos resignamos a que se acale a nosa voz. Porque arelamos ter unha axenda de futuro, como cidadáns e como país. E porque, si, estamos con vontade de que esa axenda de futuro se diga e se escriba tamén no noso idioma.”