Compostela: Festival Alguén que respira 2023

A AGAL honra José Luís Rodríguez, Montero Santalha e Alonso Estravis

Desde Nós Diario:
“A Associaçom Galega da Língua (AGAL) nomeou en asemblea este domingo 19 de decembro como socios de honra os profesores José Luís Rodríguez, José-Martinho Montero Santalha e Isaac Alonso Estravis, fundadores e aínda membros activos da AGAL.
Pola mañá inaugurouse na presenza de representantes de diferentes colectivos e institucións unha placa conmemorativa para lembrar o acto fundacional cos nomes das 40 persoas que promoveron en 1981 a entidade. Foi no mesmo lugar en que naceu a AGAL hai catro décadas: o Centro Don Bosco de Santiago de Compostela. Alí se realizou en 1981 a primeira asemblea da Associaçom. Naquela data, sinala a entidade nun comunicado, 50 persoas botaban a andar un proxecto chamado a mudar o rumbo da lingua no que supuxo o comezo do movemento reintegracionista moderno e do desenvolvemento sistemático desta escrita.
Aliás, no interior do recinto enterraron unha cápsula do tempo con as avaliacións das persoas participantes sobre a situación actual da lingua galega e mais unha previsión da mesma en 2081. Ese é o ano no que se prevé abrir esta cápsula, a coincidir co centenario da AGAL. O contedor acolle así textos inéditos que só se darán a coñecer dentro de 60 anos.
A xornada continuou cun xantar en que interviron diferentes socias e socios fundadores para lembrar aquel momento fundacional e recoñecer o traballo de toda unha vida desenvolvido por José Luís Rodríguez, José-Martinho Montero Santalha e Isaac Alonso Estravis no seo do reintegracionismo. O proceso de fundación da AGAL foi impulsionado por un numeroso grupo de persoas, moitas delas discípulas de Ricardo Carvalho Calero. Xavier Alcalá, José Luís Rodrigues, Aracéli Herrero, Xosé Ramón Pena, José Martinho Montero Santalha, Maria do Carmo Henríquez Salido, Joám Trilho, X. Rodríguez Baixeras, António Gil, José Maria Monterroso Devesa, Joám Carlos Rábade Castinheira, Joaquim Campo Freire ou Manuel Miragaia Doldám aparecen como algúns dos nomes máis destacados daquel proceso, sinala a AGAL nun comunicado enviado aos medios.
Destacan desde a entidade que, “aínda que algúns deles se desvincularon do colectivo co tempo, sorprende como, logo de 40 anos de traxectoria, moitos continúan vencellados ao proxecto e á causa lusista, ademais de ser fundamentais no desenvolvemento doutros proxectos do movemento reintegracionista”.”

Padrón: Casa de Rosalía: Abride a fiestra 2021


Festival-xornada de portas abertas na Casa de Rosalía con feira de produtos rosalianos, exposición de pintura do grupo Galeoska e ludoteca para nenas e nenos (Brazolinda).
[Entrada de balde, capacidade limitada. Non se realizan reservas]

11.00 Kiko da Silva debuxa a Rosalía na Horta
11.00 Mini-concerto de Uxía no Piano de Rosalía***
11.30 Relatorio de Pepe Barro: “Cincuenta anos da Casa de Rosalía”
12.00 Concerto Rosalía pequeniña (Uxía) [público infantil/familiar]
12.30 Presentación de Inchadiña branca vela, libro de fotografías de Eduardo Rivo.
13.00 Dúo Vaguedades, con Fran Rei e Isabel Risco, como Rosalía e Pondal
13.30 Cata e cooperativismo con Paco & Lola, impartida por Nuria de la Torre, enóloga da adega
16.30 Presentación de Rosalía e a cociña, co seu autor, Xavier R. Baixeras.
17.00 Espectáculo de Soledad Felloza [público infantil/familiar]
17.30 Presentación de Espazos de Rosalía en Compostela, coa súa autora, Mercedes Espiño.
18.00 Mini-concerto de Berlai no Piano de Rosalía
18.30 Presentación de Un señor elegante, co seu autor, Suso de Toro
19.00 Concerto de Berlai***
19.30 Mini-concerto de Verto no Piano de Rosalía
20.00 Recital poético multilingüe: con Anna Gas, Antón Blanco, Alba Cid, Berta Piñán, Genaro da Silva, José Rui, Tere Irastortza e Luz Pichel.
21.00 Concerto de VERTO***
23.15 Observación da estrela Rosalía de Castro canda a Agrupación Astronómica Ío [recoméndase traer prismáticos]

***Só 10 prazas. Reservas aquí: fundacionrosaliadecastro@gmail.com

A Coruña: recital de Xavier Rodríguez Baixeras e Maria do Rosário Pedreira no Ciclo Poetas Di(n)versos

A segunda feira 14 de xuño, ás 20:00 horas, no Auditorio do Centro Ágora, continúa o Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido polo Concello da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Xavier Rodríguez Baixeras e a poeta portuguesa Maria do Rosário Pedreira. Con 90 prazas permitidas de público presencial, non se espera que ninguén quede fóra deste acto aberto e gratuíto, coas debidas medidas de seguridade pero tamén retransmitido por streaming. Máis información aquí: Poetas Di(n)versos xuño 2021

“Entre guisos e letras”

Artigo de Mario Regueira en Nós Diario:
“Non hai achega en chave cultural ao mundo da cociña galega que non tope coa sombra de Cunqueiro. Que un dos grandes autores dunha literatura nacional sexa tamén un recoñecido gastrónomo e afeccionado aos praceres da mesa é un azar como outros. O mindoniense deixou multitude de referencias escritas sobre o tema, aínda que probabelmente a que máis ecoa na memoria popular sexa A cociña galega (Galaxia, 1973), traducida ao castelán xa na década dos oitenta nunha versión ampliada cun receitario de Araceli Filgueira Iglesias.
Para o estudoso Armando Requeixo, Cunqueiro contribuíu a popularizar e divulgar unha parte do que hoxe entendemos como cociña tradicional galega, especialmente fóra da Galiza, aínda que o vincula a unha tradición gastronómica que xa existía no país: “como o famoso Picadillo e o seu La cocina práctica, que Cunqueiro cita abondosamente”.
Difire parcialmente Matilde Felpeto, autora gastronómica e Premio Álvaro Cunqueiro 2018 con Cociña galega tradicional, un libro cheo de referencias a escritores: “Cunqueiro é fundamental para o rexurdir da nosa cociña tradicional de raíz popular, tiñamos outros nomes, como o propio Picadillo, pero estaban máis vinculados á alta cociña de inspiración francesa. É un mestre por como expresa os sentimentos relacionados coa cociña e tamén pola recuperación das referencias cultas de autores máis antigos”. Unha dimensión literaria que tamén hai que tomar con coidado, segundo apunta Requeixo: “Cómpre non perder de vista que cando o de Mondoñedo escribía sobre fogóns seguía facendo literatura, o que explica que moito do que conta sexa de lectura deliciosa, mais non sempre de resultado igual de óptimo cando tenta concretarse no prato”. (…)
Non parece haber sucesores claros deste vínculo na literatura galega: hai quen sinala a Xavier R. Baixeras, autor dun Dicionario da comida galega (Aira, 2019), ou Fina Casalderrey, aínda que nunha dimensión diferente. “Penso que na literatura actual hai unha relación de fondo como a que hai co erotismo ou co cinema, que nunca deixou de estar aí”, di Fran Alonso, director de Xerais. Trátase dunha presenza en segundo plano que tamén identifica Matilde Felpeto: “tamén é importante que apareza así, hoxe sabemos como se facían determinados pratos porque aparecen nalgunhas obras literarias”.
Editorialmente, o modelo de libro de cociña tamén parece estar nunha fase de transición a outras realidades. “As obras da nosa primeira colección culinaria levaron varios premios, tanto a nivel galego, como estatal e mesmo internacional”, di Henrique Alvarellos referíndose, entre outros, aos dous premios Gourmand que recibiu Martín Álvarez González por 44 recetas con ortigas no ano 2007. Porén, Alvarellos acabou por abandonar esa liña gastronómica: “Foi unha mestura de varias cousas, por unha banda veu a crise de 2008, por outra, tamén eran libros caros de producir e que non sempre eran rendíbeis mesmo tendo en conta que esa colección foi comercializada en castelán a nivel de Estado”. Aínda que Alvarellos non descarta volver ao tema, o editor ten claro que xa non hai lugar para os receitarios clásicos: “é un libro que non é barato e ofrece unha información que podes atopar sen moito problema na rede”. (…)”