Arquivo da categoría: Entrevistas

Xosé Manuel Sánchez Rei: “O valor da nosa lingua é inmenso polas súas conexións”

Publicado o por

Entrevista a Xosé Manuel Sánchez Rei en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Por que se decantou por ese título [O falar das fadas. Lingua música e toponimia da Galiza]?
– Xosé Manuel Sánchez Rei (XMSR): Porque se a lingua propia de Galicia é o galego, a súa toponimia tamén será galega, como os mitos e as lendas e as fadas cando entre si se comuniquen tamén o farán en galego, así que pareceume axeitado este título que está extraído dun poema de Lamas Carvajal. Ese foi o punto de conexión entre a toponimia, a música e a lingua.
– LVG: ¿Son eses tres os temas que máis lle interesan?
– XMSR: Hai moitos máis de tres temas tratados aí, aínda que eses poden ser os eixos. Tamén os hai sobre as asociacións culturais, e veciñais, en como certos gobernos municipais e provinciais do PP tentaron laminar todo o labor desas entidades; outros están dedicados, por exemplo, a ponderar porque parece máis interesante unha exaltación do traxe flamenco e non do traxe tradicional galego… (…)
– LVG: ¿E o futuro?
– XMSR: Como non mude o tipo de política que se fai coa lingua o futuro non será bo, e é unha mágoa porque cando vas polo mundo na túa lingua é incrible ver como xente que non é de aquí aprecia ou repara moito máis na importancia que ten. Hai un artigo que escribín cando fun a Viena a un congreso no que conto como puiden falar en galego co señor do hotel, porque era de Angola, como o propio congreso tiña como linguas oficiais o portugués e o galego, ou como nunha tenda me falaron galego porque a señora que a atendía era portuguesa. O valor da nosa lingua é moito, inmenso, por ela propia e polas conexións que nos favorecen con outros países. Moitos pobos do mundo estarían moi orgullosos de ter unha lingua como a nosa. Non hai linguas peores ou mellores ca outras, todas son iguais de dignas, pero a nosa ten unhas potencialidades moi grandes porque nos involucra e envolve con outros países. Non podemos máis que estar orgullosos de ter unha lingua que nace aquí e que co pasar do tempo acabou sendo unha das linguas románicas máis faladas do mundo, que é o portugués.”

Aurora Marco: “As mulleres de hoxe non chegamos ata aquí por xeración espontánea. Houbo outras que o fixeron antes”

Publicado o por

Entrevista de Marcos Pérez Pena a Aurora Marco en Praza:
“(…) – Praza (P): Hai algún ámbito no que o esquecemento ou o silenciamento das mulleres fose maior?
– Aurora Marco (AM): En xeral, o descoñecemento sobre as achegas das mulleres sempre foi moi grande, sexa no ámbito que for. Iso funcionou como un mecanismo case automático: silenciar máis esquecer, é igual a invisibilizar. Durante moitos anos, co recurso da excepcionalidade semellaba que xa estaba todo feito: para o século XIX, por exemplo respecto ás escritoras, Rosalía de Castro, Concepción Arenal e Emilia Pardo Bazán aparecían en enciplopedias, algún libro de texto, nalgún congreso… E insistíase: “É que non hai máis”. Claro que había, e moitas… E isto acontecía en todos os campos. De todos xeitos, cando comecei co Dicionario de mulleres galegas, a finais dos 90, decateime que as científicas apenas eran coñecidas. Tamén había un baleiro informativo ben grande sobre as mulleres que tiveran actividades político-sindicais, sobre as represaliadas en xeral e sobre as guerrilleiras antifranquistas, en particular.
Hoxe mesmo, se preguntamos polo nome dunha científica, cun pouco de sorte, escoitamos “Marie Curie”. Das galegas, nada ou moi pouco. Cando falo da invisibilidade que houbo ata hai pouco das guerrilleiras, sempre lembro unha pregunta que me fixo un historiador, non galego, nun congreso sobre a guerrilla en Santa Cruz de Moya (Cuenca). Sabía moito do movemento guerrilleiro en Galiza mais botou un sorriso, que aínda hoxe non sei ben como cualificar, e dixo: “Hóuboas?, De quen vas falar?”. (…)
– P: O libro Elas publicouse nunha edición moi coidada, numerada e de tirada limitada. Tedes previsto realizar unha edición máis masiva?
– AM: Ben me gustaría e así o comentei publicamente nalgunha presentación. Mais entendo a resposta do editor: A Xanela Editorial comezou e seguirá con estes libros artísticos porque ese é o obxectivo de Xosé Manuel Calviño, que coñece ben o mundo en que traballa porque antes de fundar a súa editora, traballaba no sector comercial con libros deste tipo. Ese sería o meu desexo e o doutras moitas persoas que así o verbalizaron nas diferentes presentacións. De todos xeitos, non se trata dun volume para colocar nun andel e ficar alí como unha figura de cerámica: o libro, coas serigrafías que o acompañan, está nas principais bibliotecas do país e, polo menos, quen tiver interese, pode consultalo. E, da xente que o adquiriu, cónstame que xa se está lendo… E algo máis: para quen fixo algún comentario sobre Elas, en petit comité, direi dúas cousiñas: un, é un libro sen subsidios de ningún tipo; e dous, non merecen as galegas unha edición de luxo? Meréceno, si.”

Entrevista a María Xosé Porteiro no Diario Cultural

Publicado o por

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Obras que iluminan o escuro. Arredor do 8 de marzo. María Xosé Porteiro, xornalista e coordinadora da Comisión de Igualdade do Consello da Cultura Galega: A Festa da palabra silenciada. Pode accederse á entrevista aquí.”

Fran Alonso presenta o seu novo poemario Terraza

Publicado o por

Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“O poeta vigués Fran Alonso visita o ZigZag Diario para falar do seu libro Terraza, un poemario que aborda o paso do tempo desde a visión crítica dun home que contempla a vida desde a terraza dun bar mentres escribe poemas. Neste traballo o autor fai un aceno ás novas tecnoloxías ao incluír códigos QR nalgún dos poemas, que remiten a outras das súas creacións literarias. Por exemplo, a seguir os seus versos na rede, como os que compoñen o libro Estado de Malestar, que está a construír en Twitter. Pode accederse á entrevista aquí.”

Xabier Maceiras: “Espero publicar o libro dos 100 anos de fútbol en Arteixo e A Laracha”

Publicado o por

Entrevista a Xabier Maceiras en La Voz de Galicia:
“Xabier Maceiras Rodríguez (Arteixo, 1970) leva traballando nos últimos anos nun proxecto no que intensificou esforzos para rematalo, e así poder plasmalo nun libro. O animador sociocultural e escritor leva dende os anos 80 loitando a prol da recuperación e divulgación da memoria histórica da súa localidade natal e das comarcas de Bergantiños e As Mariñas. Tamén é membro da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e ten publicados libros de temática mariña: O mar de Arteixo e os seus naufraxios, De Liverpool ás Sisargas; a derradeiras travesía do Priam e, na actualidade, está a piques de publicar Contos mariños de Carballo.
– La Voz de Galicia (LVG): Pero agora cambiou de temática, ¿non?
– Xabier Maceiras (XM): Estou traballando nun libro que vou titular 100 anos de fútbol en Arteixo e A Laracha, e no meu blog Crónicas de Arteixo, no que xa teño publicado algún capítulo que formará parte do libro sobre a historia do fútbol dos dous municipios. (…)
– LVG: ¿Que poderá lerse nesa publicación?
– XM: O fútbol modesto da bisbarra na que me criei e garda un feixe de curiosidades dignas de mención. Están na memoria colectiva daqueles primeiros directivos, adestradores, xogadores e seareiros da ducia de equipos federados que chegou a ter o Concello de Arteixo. (…)
– LVG: ¿Como está estruturada a publicación?
– XM: Ten cinco partes diferenciadas. Na primeira delas falo sobre o fútbol arteixán-larachés antes da Guerra Civil. Na segunda, como rodaba o balón nos dous municipios dende a posguerra ata 1962, que foi cando se xogou a primeira edición da chamada Liga Zona de Arteixo. Nesta parte faise fincapé na emigración e dos fillos destes emigrantes arteixáns e laracheses que chegarían a ser figuras de primeiro orde mundial no deporte rei. Casos do Cotorra Míguez, Héctor Núñez, Rafael Souto ou Ramón Villaverde, entre outros sobre os que investiguei.
– LVG: ¿E as outras partes da publicación?
– XM: Na terceira inclúese a Liga Zona de Arteixo, onde aparecerá un resumo de cada unha das 17 edicións deste desaparecido campionato. No cuarto apartado está o fútbol dende os 70 ata a actualidade, no que hai capítulos adicados a cada un dos futbolistas nados nos dos concellos que chegaron a xogar en Primeira, Segunda ou Segunda División B, casos de Arsenio, irmáns Collazo, Suso García, Fraga, Juanito Varela, Quico ou Pea. E o quinto apartado será unha pequena historia dos 17 clubs federados.”

Vítor Vaqueiro: “Que con 65 anos abandones unha norma sabendo que a editorial che vai fechar a porta ten un valor simbólico grande”

Publicado o por

Entrevista a Vítor Vaqueiro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Hai pouco reivindicabas con moita outra xente a igualdade de trato para os escritores reintegracionistas no sistema cultural e editorial galego a través do manifesto O fim do apartheid.
– Vítor Vaqueiro (VV): Claro, é que non nos damos de conta disto, como funciona desde o punto de vista dos dereitos cívicos. Que unhas persoas se vexan privadas de publicar pola grafía coa que escriben é algo inconcibíbel. Pero ademais hai sentenzas do Tribunal Superior de Xustiza de Galiza redixidas en reintegrado e unha sentenza pola cal asociacións reintegracionistas lle gañan un xuízo ao goberno da Xunta de que ninguén pode ser marxinado nin discriminado pola súa grafía. E o máis grave é que o fan sen crelo, porque falas cos responsábeis das grandes editoriais galegas e din “estamos convencidos de que galego e portugués é o mesmo idioma”. Ou “vaia lío no que nos metemos, a ver como saímos del”. Ou as declaracións de Villares, presidente do Consello da Cultura, dicindo que hai que achegarse. (…)
– SG: De todos os xeitos, nos últimos anos a unidade lingüística galego-portuguesa xa ninguén a discute. Aí houbo un certo avance.
– VV: Con toda humildade, pero o feito de que Séchu Sende, Teresa Moure, Verónica Martínez ou eu mesmo -perdón por autocitarme- abandonáramos a normativa oficial, iso pesa. O meu caso debe ser o máis rechamante. Agora vou cumprir 69 anos. E que con 65 anos abandones unha norma sabendo que a editorial na que levas 35 anos publicando che vai fechar a porta, eu creo que iso ten un valor simbólico grande, independentemente de que Teresa é moito máis coñecida ca min. E é que ao cambiar de normativa ti sabes que perdes moito. Eu escribía un libro para Galaxia e aos tres meses sabía que estaba circulando polo país. E este libro leva tres anos feito, e sae agora. É complicado. Cambiar supón pagar unha peaxe altísima. Eu recoñezo que a xente que deu ese paso hai 20 anos, porque eu deino onte pola tarde en comparación, tivo que custarlle moito na súa vida. O cal non ten un pase. Por iso digo, á parte da cuestión máis ou menos técnica, é un problema de hixiene democrática. Unha sociedade que actúa así, está doente. Eu, sinceramente, se a norma oficial fose a reintegracionista e non se permitise escribir á xente que escribe na que hoxe é oficial, partiríame a cara por eles. (…)”

Manuel Lourenzo: “O que me gusta é a traxedia grega”

Publicado o por

Entrevista a Manuel Lourenzo en La Voz de Galicia:
“A comunidade educativa da Escola Superior de Arte Dramática (ESAD) de Galicia concedeulle recentemente ao valadourense Manuel Lourenzo -actor, director de escena, dramaturgo, mestre e investigador- a mención Profesor Honoris Causa.
(…) – La Voz de Galicia (LVG): Que foi o mellor á hora de recibir esta mención en Vigo?
– Manuel Lourenzo (ML): O mellor foron os abrazos, os saúdos e os bicos porque coñezo a moita xente alí. Atopei xente que foran alumnas miñas, algúns profesores cos que traballei… ¡Uf! moitos amigos. Entón, paseino moi ben. Foi un encontro fabuloso. Tiña menos de 5 minutos para agradecer as cousas, pero como lles facía graza o que dicía, ao final extendinme máis tempo. Despois viñeron cousas inevitables coma os selfies… (…)
– LVG: Os tempos de hoxe están como para sentirse «farto» de todo e continuamente, non?
– ML: Ás veces fago improvisacións para rirme e pasalo ben, no meu entorno. Hoxe, iámonos escarallando de risa paseando pero realmente o que a min me gusta é a traxedia grega, transmitida non coa linguaxe de hoxe senón próxima, que se entenda todo. Aí está todo: Cunqueiro, Shakespeare, Rosalía… Simplemente, hai que preparar todos eses textos pero tamén sen perder a referencia. É unha antigüidade que nos honra porque axuda a enfrontármonos a todos os problemas que lle suceden ao ser humano. Tamén moitas veces vou ver a novos autores e tamén hai que ler moito teatro.
– LVG: Fala dos novos. Eles son o relevo.
– ML: ¡E aínda os que non estamos mortos! A ver quen me pisa a min os pés (ri)… Mentres esteamos vivos, escribimos e facemos teatro. Penso que hai que dedicarse con corpo e alma ao que che gusta. (…)”