Pechan as editoriais O Figurante e Emerxente, entrevista con Alberte Momán

EntrevistaAlberte Momán de César Lorenzo Gil a Alberte Momán en BiosBardia:
“As editoriais O Figurante e Emerxente, dedicadas maioritariamente a publicar poesía en galego, pechan. Así o comunicou o responsable de ambas, o editor, innovador e escritor Alberte Momán o 8 de xuño. A incapacidade de manter un diálogo estable cos lectores e a imposibilidade de manter economicamente os proxectos son as principais causas para a fin da traxectoria dos selos.
“Para proxectos como os meus, de poesía, non hai un público que lea voluntariamente, ou é moi reducido. Só se venden libros nas presentacións, cando hai público, o que obriga a estar facendo desprazamentos constantes que non son compensados economicamente coas vendas”, explica Momán para ilustrar a dificultade de manter un proxecto estable de publicación poética.
“Non hai lectores nin lectoras. Moita xente está máis preocupada en escribir que en ler, o que di moito das súas producións”, engade Momán, quen considera imposible manter proxectos editoriais coma estes sen ese diálogo cos receptores. “Non é un problema unicamente de distribución porque tampouco temos boas vendas directamente pola internet”.
A distribución é outro dos factores que provoca o final de Emerxente e O Figurante. “En Galiza non existen distribuidoras pensadas para este tipo de proxectos. As que aceptan editoras pequenas non pagan os libros vendidos. A maiores, o seu funcionamento é sempre deficiente, especialmente na xestión dos exemplares distribuídos e da recepción nas librarías”, di.
Sobre as librarías, Momán é crítico tamén. “Realmente hai poucas librerías que vendan libros de editoras pequenas. Os libreiros e libreiras, en moitas ocasións, descoñecen a súa existencia. Se tivera que contar as librerías que, en todo o país, teñen un mínimo interese por este tipo de proxectos, posiblemente sobrarían os dedos de ambas mans”. E destaca: “Unha vez que se asume a distribución propia, resulta verdadeiramente complexo que algunhas librarías cheguen a declarar libros efectivamente vendidos para proceder á liquidación destes”.
O editor recorda as deficiencias que ten arestora a difusión da literatura en galego. “Non temos un sistema literario maduro e crítico. A información cultural case non existe e a que existe non chega. A moitos promotores culturais, se non todos, e aos que din defender a cultura nacional, este eido, en concreto, non lles interesa”.
Como aprendizaxe, Alberte Momán salienta a necesidade de coñcer realmente os custos de produción de proxectos pequenos en temas como o ISBN, a maquetación e a impresión en tiraxes que logo son pequenas. Tamén subliña a imposibilidade de atinxir mercados foráneos aínda no suposto de separar a produción (que se faría en Galicia) e a impresión (que se ha facer no país de recepción). “Os custos son demasiado elevados”.
De cara ao futuro, o editor e escritor coida que cómpre unha concienciación xeral entre o lectorado e os axentes da cultura galega sobre que dimensión real queremos para a literatura propia. “Cómpre normalizar a poesía pero antes cómpre formarnos para sermos lectores e cidadáns maduros”. (…)”

Manuel Rivas: “Para a vida das palabras é máis importante que exista unha Semana da Poesía Salvaxe que unha Academia”

EntrevistaManuel Rivas a Manuel Rivas en Diario de Ferrol:
“(…) – Diario de Ferrol (DF): Presenta o seu último traballo, Poemas de 21 gramos na báscula de Ohio. Adiántenos algo deste novo libro.
– Manuel Rivas (MR): O libro en si sairá en Xerais en verán, mañá o que farei será adiantar os seus poemas. O traballo ten un título exótico e irónico porque din que a alma foi pesada nunha báscula de Ohio e tiña 21 gramos. Eu recordo cando era neno nas tendas de barrio e aldea había unhas básculas que poñían Toledo-Ohio. A min, que non coñecía Ohio, aquilo recordábame ao cruceiro de Hío. Eran uns aparatos que pesaban cousas esenciais para a xente: o pan, o azucre, etc. e vexoo como un símbolo do esencial que é a poesía na vida.
– DF: Que temas e formas lle interesan nestre regreso?
– MR: Ademais do dito, formalmente ten un fio coindutor a base de haikais, precedente dos haikus xaponeses. Con eles falo da natureza insurxente, un paisaxe que é unha psicoxeografía. Unha natureza na que apenas está presente a voz humana, non hai unha posición dominante das persoas. É a natureza quen fala, como un murmurio e faino con ese falso silencio, esa presenza que está aí. E faino para contar o seu drama. Por último, a parte final é “Oracións fúnebres”, poemas adicados a xentes que para min son heroes anónimos e que representan loitas esenciais. Aí están Elisa e Marcela, dúas mulleres que casaron na Coruña a comezos do século XX; Ánxel Vila, o patrón do Xurelo, o barco que nos levou á fosa Atlántica onde deixaban os residuos das centrais nucleares europeas; ou o crego Manuel Espiña, ao que poño en diálogo cun Deus moi humano, pequeno, coxo e con fame… Dalgún xeito é unha continuación do meu anterior libro Mohicania, co que pecho un círculo ou máis ben fago unha especie de espiral. (…)”

Xosé Díaz: “Debémoslle a Rafael Dieste outra lectura da súa obra”

EntrevistaXosé Díaz a Xosé Díaz en Sermos Galiza:
“(…) A editorial rianxeira Axóuxere vén de publicar Dos arquivos xeométricos. Razón e realidade no pensamento de Rafael Dieste, unha obra de Xosé Díaz (Lugo, 1980) nada da súa tese de doutoramento, centrada en Dieste (1899-1981) e a xeometría, unha relación tan descoñecida como enriquecedora.
– Sermos Galiza (SG): A pregunta xa a puxo riba da mesa García Armesto en 1968: “Por que sendo ante todo un poeta -en prosa, en verso, en diálogo dramático, tanto ten: un poeta- a Rafael Dieste lle preocupan as matemáticas?”.
– Xosé Díaz (XD): As matemáticas aparecen para el como unha linguaxe, como un medio co que resolver problemas e propoñer cuestións. Son un pretexto, tamén, para pensar e discutir. Desde logo, Rafael Dieste non chega ás matemáticas como un xeómetra puro, faino achegando outra mirada.
– SG: O libro ten orixe na súa tese, onde defende que os ‘tratados xeométricos’ de Dieste son en certa forma unha escusa para acabar abordando outras cuestións tamén desde a filosofía
– XD: Rafael Dieste fala do mesmo desde diferentes perspectivas nun pulo por intentar tocar a verdade. Como poeta el non fai poesía por puro formalismo, senón que fai poesía para ir até a raíz. E a xeometría vai ás mesmas cousas. Hai, por dicilo así, dous parámetros que se poden perciber na súa obra: unha discusión filosófica do que é o espazo e unha discusión filosófica do que é o tempo. E ambas as dúas abórdaas desde miradas diferentes, ora a literaria, ora a matemática. Mais é volver sobre os seus lugares comúns, os que sempre lle interesaron e atraeron. (…)
– SG: Con este libro agrándase o campo para comprender a Dieste, unha figura non sempre ben entendida ou explicada pola literatura galega…
– XD: Rafael Dieste é moito máis que o autor de Dos Arquivos do Trasno ou A Fiestra Valdeira, que non son pouco. Nas marxes disto hai un intelectual, un pensador de primeira liña. Eu animo á xente a que se achegue ao Dieste máis amplo, porque a visión que hai del é limitada e pobre. Pódese dicir que é en gran medida el é un gran descoñecido Un máis, por outra parte. (…)”

Cuestionario Proust: Raúl Gómez Pato

DesdeRaúl Gómez Pato o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Raúl Gómez Pato:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A tranquilidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Un café con risos.
4.– A súa principal eiva?
– A preguiza.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler e ver cine. Ouh.., esquecíame, ler e ver cine despois de gozar dun intre de bo sexo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non o sei, ando na busca del. Pero quizá puidese ser vivir o suficiente para poder disfrutar de toda a arte que o ser humano ten producido e ter alguén con quen compartilo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Estar permanentemente canso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Reloxeiro.
9.– En que país desexaría vivir?
– Por deus, Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– Azul turquesa.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Narciso.
12.– O paxaro que prefire?
– Merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cervantes e Cunqueiro.
14.– E na poesía?
– Virxilio e Ronseltz.
15.– Un libro?
– A Eneida.
16.– Un heroe de ficción?
– Quizais Sherlock Holmes.
17.– Unha heroína?
– Antígona.
18.– A súa música favorita?
– Toda sen exclusión.
19.– Na pintura?
– Turner, pero cen mil pintores máis, polo menos.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Rosalía de Castro e Rosa Parks.
21.– O seu nome favorito?
– Aroa e Loaira.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A pedantería.
23.– O que máis odia?
– Nada.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– A Manuel Fraga, moito, pero moito moito. A algúns outros, tamén.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún. Pero claro, literariamente, A guerra de Troia.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O don da palabra.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Non querería, pero postos a escoller…; definitivamente, non querería.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Irónico.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A impuntualidade.
30.– Un lema na súa vida?
– O día peor empregado da miña vida é aquel no que non rin.”