Berta Dávila: “Amólame que me pregunten por que escribo en galego. Xa sabemos que significa esa pregunta”

Entrevista de Alberto Ramos a Berta Dávila en Praza:
“(…) – Praza (P): Porque foi até Dakota para contarlles aos seus lectores esta historia [O derradeiro libro de Emma Olsen]?
– Berta Dávila (BD): Foi unha localización que estivo alí case dende o comezo. A idea de localizar a historia nos EUA xurdiu ao tempo que as personaxes de Emma e de Clarisa, que son as dúas protagonistas da novela. De feito, xa xurdiran nese contexto, non poderían existir noutro contexto. O que si fixen foi buscar un lugar concreto na xeografía estadounidense para situar a historia. E decanteime polo Medio Oeste, porque é un lugar en principio anódino, onde existen moitas cidades de poucos habitantes e onde nunca ocorre nada. Ao final, apareceu Faith, un lugar en que sucederon unha morea de circunstancias extraordinarias e, malia todo, rematou coma unha desas vilas anódinas. Circunstancias extraordinarias como a descuberta de Sue, o tiranosauro rex máis grande do mundo, ou como que o nome da cidade é resultado de que o Ferrocarril de Rockefeller remataba en Faith, e a súa filla se chamaba Faith. Todos eses feitos fixéronme pensar que era un lugar para novelar. Decidín acoller na novela todas estas singularidades, pero tamén saír das marxes do Faith real e crear un de ficción para xogar cos estereotipos. (…)
– P: Escolleu a lingua?
– BD: A lingua vennos dada, pero nunha situación de conflito como a que temos nós, tamén é unha elección. No meu caso, foron as dúas cousas. Veume dada por unha banda, pero tamén a escollín. Polo menos, escollín non abandonala. Eu son galega, vivo aquí e escribo en galego… Creo que é o normal. Máis que a pregunta de que nova es, amólame moito máis a pregunta de por que escribo en galego. E por que? Porque xa sabemos que significa esa pregunta. (…)
– P: Polo que sei, anda mergullada nun proxecto de investigación ao redor da Literatura Infantoxuvenil (LIX).
– BD: É un ámbito moi interesante para investigar. Creo que é unha das mellores literaturas que se fan no mundo e chegan a todo tipo de lector, porque eu non creo na literatura como xeito de illarnos do mundo, senón de conectarnos. Ademais, está vinculada ao ensino.
– P: Cre que se subestima a LIX?
– BD: Non é que o crea, é que moitas veces se subestima. Só hai que ver a atención crítica e mediática que se lle dá a unha obra de adultos e a outra de LIX. E tendo unha literatura infantil e xuvenil potente, interesante e moi rica como a que temos… Houbo unha época que parecía que estaba mal vista… Vaia, mal vista tampouco, que non é un vicio escuro… Pero si parecía unha lectura de segunda, sobre todo en determinados ámbitos académicos. Parecía que se lías a Fernández Paz, non podías ler a Proust. A min, Fernández Paz paréceme alta literatura. (…)”

Parlamento das Letras: Séchu Sende

Entrevista de Armando Requeixo a Séchu Sende no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo: ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Séchu Sende: Pois falta que umha parte da gente que escreve poida participar em igualdade de condiçons com a outra, ou seja, que acabe a discriminaçom por questiom de letras, em todos os sentidos. E claro, falta mais gente que lea livros na nossa língua. Se nom me equivoco de cada 100 livros vendidos na Galiza compram-se na nossa língua 7. (…)
– Armando Requeixo: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– Séchu Sende: Está mui condicionado polo conflito político e sociolingüístico. A nossa vida como galegos é mui precária, económicamente, culturalmente e literariamente.
Há muitas persoas a desenvolver muita criatividade com as palavras mas cada vez somos menos gente a falar galego… Se houvesse mais persoas galego-falantes, galego-viventes, haveria mais escritores e escritoras a enriquecer a nossa literatura. Entendo que o proceso de normalizaçom da língua e da literatura deve sumar as forças de todos os agentes sociais, galego-falantes, mais galego-falantes, ou mais castelám-falantes, porque som processos de participaçom social, abertos, implicativos. E de aí que veja a necesidade de que as forças galeguistas mais conscientes caminhemos cara a umha irmandade real. E isso nom se pode conseguir se discriminamos por questiom de letras. Muita gente que escreve fai-no com Ñ e muita gente que escreve fai-no com NH. Por outro lado, os últimos meses resultarom-me mui interessantes e dinámicos, especialmente polos livros da irmandade do NH, que medra cada dia: Ramiro Torres, Verónica Delgado, Eugénio Outeiro, Susana Sánchez Arins, Andrea Nunes, Ugia Pedreira, Concha Rousia, e mais, ou o abandono do caminho galego-castelhano por parte de Teresa Moure. Tarda-me muito o seguinte livro de Igor Lugris. (…)”

Nova York: coloquio coa participación de Francisco Álvarez-Koki

O venres 27 de setembro, de 18:00 a 19:30 (hora local), na Mid-Manhattan Library de Nova York, terá lugar o coloquio Tres autores, un mundo, coa participación de Francisco Álvarez-Koki, Jacqueline Donado e Teresa Nasarre Abizanda, cuxas obras están relacionadas coa cidade estadounidense.

Manuel Portas: “Cando nunha sociedade hai machismo, haino nos homes e nas mulleres”

Entrevista de Montse Dopico a Manuel Portas en Praza:
“(…) – Praza (P): Faneca Brava vai pola segunda edición…
– Manuel Portas (MP): Si. A primeira saíu en abril e vamos pola segunda. Está a funcionar ben: parece que a xente o recomenda… E non é unha lectura recomendada nos institutos, como tantas veces se di da literatura galega. O problema é que os rapaces teñen, moitas veces, a percepción de que a literatura galega é unha cousa antiga, doutro tempo… (…)
– P: Dixo Fernández Paz do seu libro Non hai noite tan longa que quería retratar a miseria moral da sociedade das últimas décadas do franquismo. Faneca Brava é tamén así…
– MP: Cando nunha sociedade hai machismo, haino nas homes e nas mulleres. E a avoa é un tipo de muller machista que pasou toda a vida xogando ao xogo do nome dos Pereira, do clan, da estirpe, aínda que para iso tivese que sacrificar a neta. Ás veces pensamos que este tipo de comportamento só se daba nas familias burguesas, pero non é así. Na novela, é unha familia de mariñeiros e carpinteiros. Lela ocupa, porén, como diciamos antes, un lugar intermedio entre a avoa e a neta. E Encarna é o alter-ego de Concha, que representa outro tipo de muller. Deste xeito, grosso modo, falo dun abano de mulleres que reaccionan de xeitos diferentes ante os feitos. É evidente a miseria moral de tapar un crime como o que se comete contra Concha. (…)
– P: E o tema do galego [na educación]? Que ocorre na práctica?
– MP: O que si se nota é que agora os profesores teñen moita máis formación. Por iso, se houbese apoio, a galeguización sería maior. Con máis apoio legal poderíase avanzar moito, sen que pasase, desde logo, nada traumático.”

Portugal despede Ramos Rosa, um seu grande escritor

Desde Sermos Galiza:
“Em Lisboa, aos 88 anos, morreu António Ramos Rosa, um dos grandes escritores das letras portuguesas com uma ampla obra de poesia e ensaio que fecha o livro Em torno do Imponderável do passado ano. Deixou pegada nas letras galegas, em especial no fascínio que por ele sentia o poeta Eusébio Lorenzo Baleirón.
A editora Espiral Maior dirigida pelo poeta Miguel Anxo Fernán Vello publicou em 1994 um livro inédito do poeta intitulado O Navio da Matéria. Ramos Rosa teve relação literária e pessoal com o poeta Eusébio Lourenzo Baleirón que mesmo fizera um estudo sobre a sua obra e visitara o escritor em Lisboa. Outros autores galegos como Miro Villar confessam a presença da obra de Ramos Rosa no seu imaginário poético.
Uma ampla obra poética, além de livros de ensaio de referência arredor do feito poético, compõem a trajetória literária de um dos escritores mais valorados em Portugal que trouxe para a sua língua também grandes nomes da literatura universal e pôs a andar diversas revistas literárias.
Ramos Rosa ganhou o Premio Pessoa em 1988, além de outros galardões como o Prémio Associação Portuguesa de Escritores ou o Internacional de Poesia, aliás de dar ele próprio nome a um prémio poético. Autodidata -deixou os estudos sem rematar a secundária-, mais de grande formação leitora e domínio de diversas línguas que o fizeram um reconhecido tradutor literário. Em 1958 publica o seu primeiro livro, O Grito Claro, ao que seguiram quase um cento de títulos até Em torno do Imponderável do passado ano. O Ciclo do Cavalo, Figuras Solares, Sobre o Rosto da Terra, Volante Verde, Nomes de Ninguém ou As Palavras são alguns dos títulos da sua larga trajectória.
Segundo conta a imprensa portuguesa, o poeta teve fôlegos mesmo no último momento para escrever em papel o que está considerado o verso mais conhecido e emblemático de toda a sua obra: “Estou vivo e escrevo sol”, que marca também o espírito que presidia a sua condição de escritor, claramente social, mais poética em estado puro, numa harmonia que levou à teoria mais à prática.
A morte de Ramos Rosa acontece pouco depois da desaparição de outro grande vulto das letras portuguesas, o narrador Urbano Tavares Rodrigues, dois grandes autores case do mesmo tempo que partilharam também na biografia a condição de se opôr ao regime salazarista.
O corpo de Ramos Rosa será sepultado no Jazigo dos Escritores, no Cemitério dos Prazeres.”

Vigo: mesa redonda Ser ou non ser posmoderno?, no VIII Ciclo Escritores/as na Universidade

O xoves 26 de setembro comeza o VIII Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade, baixo o título de Unha outra literatura para un outro tempo, actividade da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística e a colaboración da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo. A partir das 12:00 horas, no Salón de actos da Facultade de Filoloxía e Tradución, coa presenza do Secretario xeral de política lingüística, Valentín García, da escritora Rexina Vega, vogal da AELG en Vigo, e da Decana da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, María Rosa Pérez Rodríguez, iniciarán o ciclo conversando sobre a relación coa posmodernidade Alberto Lema e Samuel Solleiro, baixo o título: Ser ou non ser posmoderno? As oportunidades perdidas e os ciclos pechados.