Artigo de Attilio Castellucci sobre a memoria de Lino Braxe

Desde Insula Europea (tradución de Inma Otero Varela):
“Nos últimos anos acendeuse en Lino unha paixón profunda, non só por Italia e máis concretamente por Roma, senón máis ben pola historia da Roma antiga. Os seus últimos textos recollían o pasado do Imperio romano e a súa decadencia, desde aquel Romano. I giorni della Puglia, texto bilingüe que publicamos aquí en Italia, ata o último traballo, “Itálica”, aínda sen completar, sobre o que estabamos traballando xuntos e no cal que pararei máis adiante. Por iso me permitín usar o latín no título desta lembranza, non por presumir de erudición, senón por honrar o seu amor pola vella lingua, aínda que deixei o nome de Lino sen declinar, e pido a venia aos amigos latinistas polo meu macarrónico atrevemento.
Coñezo a Lino desde hai tantos anos que o recordo do noso primeiro encontro xa está moi esluído. Confeso que cando decidimos convidalo ao Centro de Estudos Galegos de Roma a primeira vez sabía moi pouco del e da súa obra, pero tiña grande confianza en Inma Otero, lectora do Centro nese período e coñecedora profunda da cultura da súa Galicia. As poucas cousas que lle lin gustáronme e gustábame a idea de non facer a consabida conferencia académica, un tanto ríxida, polo que entre Inma, Carlo Pulsoni e eu organizámonos para facer unha sorte de libreto de produción propia cos textos –traducidos ao italiano por Roberta Maschi e ilustrados por Enrico Pulsoni- que Lino presentaría logo ao seu xeito, distinto e divertido. O propio Lino –para alén de autor foi un actor moi prezado e coñecido en toda España– leunos en público acompañado, coma sempre, de Rómulo Sanjurjo, cómplice excepcional en tantas angueiras.
A Lino e a Rómulo gustoulles a idea e a simpatía entre nós naceu de maneira inmediata e recíproca, sen dúbida coa axuda das enxurradas que escorregaban de Peroni, cervexa que inexplicablemente Lino adoraba cando aínda bebía. Inmediatamente a maxia xurdiu e Lino preguntoume se, á parte do espectáculo presentado no curso académico de Lingua e Literatura Galega, non sería posible sacar aquela pequena actuación fóra dos muros da universidade. Así era Lino, sempre fóra de rego, coa vontade de levar a cultura onde menos se esperaba por ela. E comigo esa porta sempre ía estar aberta. Aínda que a Inma e a min colleunos un pouco de sorpresa, non perdemos os folgos. Atopamos, aínda non sei moi ben como, un pub en San Lorenzo ao que adoitaban acudir moitos estudantes e onde estaban dispostos a darnos acubillo de balde e organizamos todo en poucas horas. Non podo dicir que houbese unha multitude oceánica, xa que obviamente non a había, pero o local estaba cheo e aínda se foi enchendo máis cando se correu a voz de que naquel pub había uns tolos, un deles recitando poemas nunha lingua estraña en compañía doutro que tocaba un acordeón rockeiro e un terceiro (eu mesmo) que traducía de maneira simultánea mentres bailaba cos outros dous. Todo isto ocorría na noite do oito de maio de 2007, ou mellor dito, entre o 8 e o 9, porque aproveitamos ben as horas que dividen dous días, para repetir en Perugia dous días despois e en Padova logo doutros dous máis. E eu decidín acompañar a Lino e Rómulo durante esta tournée pequena e improvisada, porque xa abrollara o vencello que nos tería unidos. Coido que estas escasas liñas son suficientes para bosquexar o home, ademais do poeta, o autor e o actor.
Divertímonos tanto naquela semana xuntos que vimos como ía nacendo unha amizade que nos uniría ata o final. Decidimos que tiñamos que repetir a experiencia canto cantes con textos novos e novos encontros. (…)”