Clara Borghesi entrevista a Xoán Curiel

Entrevista de Clara Borghesi a Xoán Curiel na revista italiana Insula Europea (agradecemos o seu envío a Inma Otero Varela):
“(…) – Insula Europea (IE): Daquela, vou preguntarche pola orixe do teu proxecto Treides comigo! e, máis en xeral, polo teu interese cara á lírica galego-portuguesa. Cal é o criterio co que escolliches as dez cantigas que forman parte do álbum?
– Xoán Curiel (XC): En primeiro lugar fixen unha selección de nove cantigas medievais atribuídas a nove trobadores. Engadín unha décima composición a partir dun poema de Gonzalo López Abente (poeta muxián membro das Irmandades da Fala), que versa sobre unha lenda medieval da zona de Muxía. Todo este traballo compositivo xira en torno á figura do Camiño de Santiago, xa que os dez autores (incluíndo a Abente) están relacionados dalgún xeito coas dez rutas de Santiago que existen en Galicia. Finalmente Iris Gey culminou o proxecto creando unha música para este disco a partir dunha cantiga de Bernal de Bonaval (relacionado con Santiago de Compostela, lugar de destino dos dez camiños) e pechando así conceptualmente este traballo discográfico.
– IE: Porén, que poderías contarme sobre o texto de Gonzalo López Abente?
– XC: Segundo me contaron, inspirouse nunha lenda medieval da zona de Muxía, concretamente da furna da Buserana. A lenda fálanos do amor entre o trobador Buseran e a bela Florinda. Cando pai de Florinda, un rico señor, sabe deste namorío, pecha a Florinda na fortaleza, mais Buserán non se da por vencido e todas as noites entona cantigas de amor para a moza. Finalmente o señor ordena a morte de Buserán lanzándoo, según conta a lenda, dentro da furna. Enteirada Florinda, vira tola e diríxese día e noite á beira da furna a chamar polo seu namorado. Un día, en resposta ás chamadas de Florinda escóitanse as melodías de Buserán saír da furna e, de súpeto, unha onda sobe polo cantil tomando a forma do trobador e levándose a Florinda para sempre.
– IE: De forma xeral, como actúa tu dinámica creativa? Comezas traballando no texto e terminando coa música ou ao revés?
– XC: Normalmente, cando estou compoñendo (e a letra vai ser miña), traballo a música e a letra de maneira simultánea. Neste caso, partín loxicamente das transcricións existentes destas cantigas e de xeito libre fun traballando música e armonía en función do que a cantiga me producía. O certo é que confío moito nas miñas “musas” á hora de compoñer e tento non ser ríxido e ser canle aberta para a música que me chegue.
Neste proceso de poñer música ás cantigas, ás veces fixen a canción inicial e despois mudei o ritmo ou a melodía para achegalo a unha concreta sonoridade que procuraba, ou incluso volvín a comezar de cero a facer a canción se a música non me convencía. (…)”

Sara Vila gaña o Premio Blanco Amor

Desde o Diario de Pontevedra:
“A escritora e xornalista Sara Vila (As Neves, 1989), veciña de Pontevedra, é a gañadora do XLII Premio Blanco Amor, segundo se deu a coñecer este sábado en Ourense. Recibe o galardón pola novela O incendio.
O xurado destaca o “tratamento desprexuizado” do acoso escolar e sexual, así como das relacións familiares a través da protagonista da obra: unha muller que relata a súa adolescencia. A acta sinala que Vila emprega no seu traballo unha voz “poderosa e crúa” para achegarse a un “universo adolescente e rural que foxe da mitificación a través de personaxes ben construídos, realistas e coherentes”.
Tamén se sinala que a dureza da realidade pouco compracente de O Incendio “contrasta co sentido do humor no tratamento das diferenzas entre mocidade e vellez, ademais coa asepsia dos adultos e a problemática da infancia ou a vitalidade do primeiro encontro coa morte”. O xurado subliñou tamén a calidade literaria de todos os traballos presentados, 21 títulos orixinais.
O certame organizado pola Fundación Eduardo Blanco-Amor, en colaboración coa Deputación de Ourense, está dotado con 15.000 euros e unha peza artística do escultor Acisclo Manzano. A entrega desta distinción terá lugar o próximo 1 de decembro durante un acto literario previsto no Liceo de Ourense (20:00 horas). A data coincide co día aniversario do falecemento do autor de A Esmorga en 1979.
O xurado da 42ª edición do galardón foi presidido por Luis González Tosar, en representación da Fundación Blanco-Amor, e integrado por Xosé-Henrique Costas González, catedrático de Filoloxía Galega na Universidade de Vigo; Maite Jiménez Pérez, catedrática de Latín e tradutora; César Lorenzo Gil, xornalista, editor e escritor, e Inmaculada Otero Varela, filóloga e ensaísta.”

Groenlandia, de Francisco Fernández Davila, gaña o XVII Premio de Narrativa Breve Repsol

A Coruña: actividades do 3 de agosto na Feira do Libro 2023

O XIV Premio de Ensaio Manuel Murguía da Deputación da Coruña recae na investigadora e docente Blanca Paula Rodríguez Garabatos

Desde a Deputación da Coruña:
“A compostelá Blanca Paula Rodríguez Garabatos é a gañadora do XIV Premio de Ensaio Manuel Murguía, que concede a Deputación da Coruña, pola súa obra Catro exemplos da ‘arte dexenerada’ galega fóra da España saudable. O premio está dotado con 6.500 euros e coa publicación da obra.
A autora é investigadora, catedrática de Xeografía e Historia, escritora e docente de secundaria. Ten impartido clases e conferencias sobre arte, moda, semiótica e literatura na Universidade e en congresos internacionais. Ademais, é doutora en Estudos Literarios pola Universidade da Coruña cunha tese titulada: Moda de la Belle Epoque e indumentaria en la obra de Emilia Pardo Bazán.
O xurado estivo composto por ensaístas, docentes e escritores como Manuel Gago, María López Sández, Rafael Quintía, Inma Otero Varela e o gañador da pasada edición, Bieito Alonso. Tamén forman parte o deputado de Cultura, Xurxo Couto, e a xefa da sección de Cultura, Mercedes Fernández Albalat.
O xurado valorou que a obra gañadora “traza confluencias entre catro dos artistas máis destacados da arte galega do século XX: Colmeiro, Granell, Maruja Mallo e Seoane, no contexto histórico dos fascismos europeos. Desde unha perspectiva interartística, afonda nas artes plásticas cun enfoque ideolóxico e hermenéutico. O texto ten vontade de estilo e a súa lectura flúe nun ton ensaístico que traza as vidas cruzadas dos artistas e a súa plasmación na produción, revelando as proximidades e diverxencias das súas biografías -marcadas pola Guerra Civil-, mais tamén as circunstancias da época e as ideas en conflito que a modelaron”. (…)”

Exposición sobre Afonso X, o Sabio e Galicia en Roma

O 18 de abril inaugúrase en Roma a exposición “Afonso X e Galicia. O monarca que de tanto mirar as estrelas esqueceu da terra”. A mostra, organizada por Attilio Castellucci, en representación do Centro de Estudos Galegos de Roma que dirixe, xunto con Paolo Canettieri, en representación do Departamento de Estudos Europeos, Americanos e Interculturais, poderase visitar ata o 17 de maio no Edificio Marco Polo (Circonvallazione Tiburtina 4). O día da inauguración participarán varios especialistas na cultura galega e na obra de Afonso X como Rosario Álvarez, M. Luisa Cerrón Puga, Ana Ces Ares, Iolanda Galanes, Ignacio Peyró, Arianna Punzi, Antoni Rossell e Isabella Tomassetti, ademais dos organizadores, Attilio Castellucci e Paolo Canettieri.

Inma Otero: “O mito do matriarcado en moitas ocasións existía para camuflar o machismo na narrativa”

Entrevista de Laura Veiga a Inma Otero Varela en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cal é a necesidade a cubrir con A materialidade das fillas de Lupa?
– Inma Otero Varela (IOV): Constatei que unha das características fundamentais da narrativa a partir do ano 2000 eran as protagonistas femininas e intereseime polos seus trazos. Isto cruzouse cun novo marco teórico ou xiro filosófico cara ao realismo. A literatura sempre foi vista como representación e poucas veces como un obxecto da realidade.
É dicir, unha vez que está escrita é un obxecto dificilmente modificábel como unha mazá ou un ser humano, e así o son as protagonistas. Madame Bovary, unha vez escrita e rexistrada como elemento da realidade, tampouco pode ser modificada. Isto implicaba preguntarse que significa ser en feminino e volver á pregunta filosófica: que é ser muller?
Así, escribín primeiro O obxecto muller e o xiro ontolóxico (Euseino? Editores), porque non podía avanzar e pescudar en como estaban feitas as personaxes sen saber antes que era ser en feminino, mais os dous fóronse facendo en paralelo.
– ND: Cales son esas características que definen as personaxes?
– IOV: A principal é o feito de marcalas como un obxecto en conflito simplemente por ter esa marca de xénero. Moitas das protagonistas aparecen fragmentadas polo que implica a educación social e intentan reconstruírse. Outras, fan do “defecto” a virtude e constrúense como obxectos reivindicativos cunha personalidade moi marcada. Isto é especialmente importante para a literatura, porque é o conflito o que nos interesa.
Unha personaxe sen arestas sería un obxecto para a felicidade, mais non habería progresión narrativa. O feminismo desde logo é unha das propiedades que marca moitas destas personaxes. Algunhas delas decláranse abertamente feministas e aí está parte do seu conflito.
Outras, aínda que non o declaran ou dinse anti feministas tamén están marcadas por esa propiedade, posto que se reconstrúen no medio dese discurso social. A cousificación tamén é unha propiedade común: mulleres traballadoras desprezadas, mal pagadas e un corpo taxado, así como o aspecto físico. Aparecen moitos espellos porque saben que a imaxe que reflicten ten un prezo no mercado laboral, inclusive nas redes sociais cando falamos de it girls, un termo que xa di moito. (…)”