Desde
a Real Academia Galega (foto de Xosé Castro, RAG):
“Marina Mayoral (Mondoñedo, 1942) ingresou hoxe na Real Academia Galega como académica de honra cun discurso no que ofreceu unha nova visión sobre os motivos que levaron a Manuel Murguía a destruír as cartas de Rosalía de Castro. Se hai 48 anos escribira “dun modo contundente e pouco matizado” que o fixera para protexer a súa propia imaxe, a escritora e investigadora considera agora que “a intención fundamental non foi protexerse a si mesmo senón protexer ante a posteridade a imaxe da súa muller”, procurando unha mellor acollida da súa obra. E o xesto foi só “un máis dunha longa cadea de actuacións no mesmo sentido”, entre elas, animala a escribir e combater o “desánimo ante a súa propia obra” e a tendencia a rachar os seus textos.
“Murguía construíra a imaxe dunha Rosalía mártir, que se compadecía da dor allea e que mantivo sempre unha actitude digna e nobre ante a propia dor. Para completar o seu labor de enaltecemento só lle faltaba destruír as cartas, nas que debía de aparecer unha Rosalía que non se axustaba a esa imaxe”, explica Marina Mayoral, que profunda en distintas accións do autor no “proceso de mitificación de Rosalía”. (…)
Xosé Luís Franco Grande foi o encargado de darlle resposta en nome da Academia a quen é “unha personalidade literaria xa de proxección internacional”, creadora dunha obra narrativa “moi rica, por veces de moita ousadía expositiva, moi madurecida nas técnicas expresivas e sempre suxestiva, suxerente e ben construída”. O académico, amigo de Marina Mayoral desde que ambos se coñeceron estudando na Compostela de finais dos anos 50, recordou tamén a traxectoria investigadora da catedrática da Universidade Complutense de Madrid, na que destacan, entre outros, os traballos rosalianos e sobre Emilia Pardo Bazán. De feito, salientou, Marina Mayoral “levou o nome e a obra de Rosalía, e de Galicia polo tanto”, a unha morea de tribunas académicas internacionais onde exerceu como conferenciante ou profesora convidada, como as universidades de Harvard, Berkeley ou La Sapienza de Roma. (…)”
Arquivos da etiqueta: Manuel Murguía
A Coruña: recepción de Marina Mayoral como Académica de Honra na RAG
Quiosco: Follas Novas, número 1
Desde
Cultura Galega:
“Xosé Luís Axeitos é o director de Follas novas, a nova revista de estudos da Fundación Rosalía de Castro. O novo número achega unha visión crítica da obra en prosa de Rosalía a cargo de especialistas como Carmen Fernández-Pérez Sanjulián, Kathleen N. March, María López Sández, Francisco Rodríguez Sánchez e María Pilar García Negro. Na sección «Documentos» María Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda exhuma unha carta de Alfredo Vicenti a Manuel Murguía e outra deste último á propia Rosalía é analizada por Diego Rodríguez González. Outras seccións como «Recensións», «Bibliografía», «Varia» e «Casa de Rosalía» completan os seus contidos.”
Homenaxe a Concha Murguía en Oiartzun
Artigo
de Xosé Estévez en Sermos Galiza:
“O balbordo inmediato de novas políticas, económicas, electorais, bélicas etc., sexan internacionais, estatais, nacionais ou locais, agacha baixo o mesto veo da marxinación outras coma os actos celebrados polo Fato Cultural Daniel Castelao de Pasaia e o Concello de Oiartzun sobre a personalidade de Concha Murguía Egaña, nai de Manuel M. Murguía, os días 18, 19 e 20 de febreiro deste ano 2016.
Concha Murguía Egaña, era filla do organista da Igrexa de San Estevo de Oiartzun, Domingo Murguía, de vella estirpe fidalga orixinaria de Astigarraga, lugar de sona polas sidrerías. Concha naceu o 29 de Xaneiro de 1806 no antigo hospital, onde moraban seus pais nunhas dependencias anexas. Hoxe o edificio é Biblioteca e Casa de Cultura de Oiartzun. Con nove anos trasladouse a vivir a Tolosa, pois o pai conseguira a praza de organista da Igrexa de Santa María na antiga capital foral de Guipúscoa. Por iso, algúns historiadores como Vicente Risco sitúan con erro evidente o seu nacemento na vila tolosarra. Nela militará o pai no partido liberal-fuerista abandeirado polo Conde de Villafuertes, D. Ladislao Zabala. A invasión dos “Cen Mil Fillos de San Luis” en 1823, a pedido do incompetente e voluble rei Fernando VII, remata co Trienio Liberal e impón de novo o Absolutismo. Domingo Murguía e a súa filla Concha fuxen cara Galiza. A filla ficaría e o pai volvería a Tolosa onde morreu pobre e doente, acollido na casa do Conde de Villafuertes. Concha casou co boticario Xosé Martínez e finou dun ataque ao corazón en Santiago en 1854, onde foi soterrada. (…)
O 11 de novembro do 2000, día de San Martiño, a Irmandade de Centros Galegos de Euskadi e as Asociacións Culturais “Daniel Castelao”, de Pasaia, e a “Rosalía de Castro”, de Baracaldo, solicitamos da Deputación Foral de Guipúscoa e do Concello de Oiartzun a celebración dunha homenaxe a Concha Murguía. Ambas Institucións responderon afirmativa e xenerosamente da man de Luis María Bandrés, deputado de Cultura, e Xavier Iragorri, alcalde de Oiartzun. Colocouse na Casa de Cultura unha fermosa placa, conforme ca monumentalidade do lugar, en galego e éuscaro cas seguintes verbas: ”Nesta casa naceu Concha Murguía Egala (1806-1854), nai de Manuel M. Murguía, berce do nacionalismo galego”. As dúas institucións sufragaron tódolos actos e a edición dun libro da miña autoría sobre a estirpe vasca de Manuel Murguía.
Dende aquela efémeride celebramos tódolos anos por estas datas unha homenaxe a Concha Murguía. Este ano, os días 18, 19 e 20 de febreiro, celebramos os seguintes actos os día 18 e 19: Unha conferencia deste servidor encol de Manuel María e Euskal Herria e un recital poético musicado, vasco-galego, con poemas de Manuel María e Joseba Sarrionaindia. O día 20 será a grande homnenaxe con ofrenda floral e intervencións orais da concelleira de Oiartzun, Iosune Cousillas, de ascendencia cormeá, e de Xosé Estévez. (…)”
Alfredo Ferreiro: “Admitir varias normativas do galego no certame garante a liberdade creativa”
Entrevista
a Alfredo Ferreiro en La Opinión:
“O certame Manuel Murguía xa ten novo coordinador no seu 25 aniversario. Trátase de Alfredo Ferreiro, un escritor nado en A Coruña, que viviu en Carral e que agora está en Arteixo. Ferreiro explica que o certame manterá a súa “tolerancia” coas diferentes normativas do galego. (…)
– La Opinión (LO): Pensa que o certame Manuel Murguía xa alcanzou un alto grao de recoñecemento?
– Alfredo Ferreiro (AF): Hai unha gran cantidade de xente de certo prestixio entre os gañadores. Joel Gômez, Xavier Alcalá, Isidro Novo, Rosa Aneiros, etc. Hai un montón de xente coñecida.
– LO: Que destacaría sobre o certame?
– AF: Quero explicar que o certame ten tolerancia coas diferentes normativas [do galego]. Non ten obxectivos gráficos, senón literarios. Admitir varias normativas garante a liberdade creativa.”
Presentado o Epistolario dixital de Rosalía de Castro do Consello da Cultura Galega
Desde
Cultura Galega:
“O Consello da Cultura galega presentou o luns 24 de febreiro en rolda de prensa o Epistolario dixital de Rosalía de Castro, unha colección de dezaseis cartas enviadas pola poeta e que suponen a primeira edición conxunta destes textos. A nova lectura das cartas profunda na imaxe da Rosalía moi consciente de ser escritora. (…)
O Epistolario dixital de Rosalía de Castro supón a segunda incorporación dunha colección de correspondencia ao Proxecto Epístolas do Consello da Cultura Galega. Son 18 cartas que Rosalía remite a Manuel Murguía, Eduardo Pondal ou a Ángel Baltar, e que foron editadas polo Centre Dona i Literatura da Universitat de Barcelona, baixo a dirección de Helena González, María Xesús Lama e María do Cebreiro Rábade.
Precisamente esta editora suliñou que estas cartas supoñen unha revalorización da investigación biográfica ao redor de Rosalía de Castro, xa que na nova transcrición realizada para a súa publicación, aparecen importantes matices que realzan o papel de Rosalía como escritora consciente de selo e cunha marcada “ironía, talento e vontade de estilo”, segundo María do Cebreiro Rábade.”
A descoñecida Murguía que homenaxean en Oiartzun
Desde
Sermos Galiza:
“Desde o ano 2000, arredor do 29 de xaneiro que é a súa data de nacemento, en Oiartzun, en Euskadi, homenaxean a Concha Murguía na casa na que naceu, un edificio señorial hoxe convertido en casa da cultura, con biblioteca e salón de actos. Desta volta, o acto, organizado polo Fato Cultural Daniel Castelao máis o concello de Oiartzum, tivo lugar o día 1 de febreiro cun programa no que se deron a man os gaiteiros Trisquela e o grupo Lartaun Txitulari Taldea, houbo ofrenda floral e tamén as intervencións do Concelleiro de Cultura, Asier Legorburo e o historiador Xosé Estévez, verdadeiro promotor da conmemoración.
Foi precisamente Xosé Estévez, natural de Quiroga e afincado no País Vasco, quen lle seguiu a pista á nai de Manuel Murguía desde que reparara no dato aportado por Vicente Risco na biografía do historiador que a facía natural de Tolosa. Desde entón, visitou arquivos e buscou documentos mais nada lembraba en Tolosa á muller da que o fillo tomaría o seu apelido para se identificar na historia. (…)”
Aparece unha primeira edición de Cantares Gallegos cun autógrafo, unha foto inédita de Rosalía e a resposta de Fernán Caballero
Desde
Sermos Galiza:
“O libro sae ao público desde un domicilio do seu propietario precisamente grazas á mostra aberta en Vigo. O propietario do exemplar visitou a exposición e decatouse da importancia do documento que tiña na casa, polo que se dirixiu ao presidente da Fundación Rosalía, Anxo Angueira, para estimar o seu valor. En poucas semanas, a Fundación Rosalía adquiriu o volume que está xa á vista pública na mostra de Vigo.
O volume descobre un texto descoñecido no que Fernán Caballero responde en carta datada o 25 de xaneiro de 1864 á dedicatoria de Rosalía de Castro. Anxo Angueira, no seu estudo dos distintos materiais, sinala como propietario orixinal do volume o escritor e amigo da infancia de Murguía, Ramón Segade, quen probablemente tería copiado a man o texto desde o seu orixinal, legando para a posteridade desta maneira un documento do que até o momento se descoñecía o seu contido.
A Fernán Caballero, pseudónimo da escritora Cecilia Böhl de Faber, Rosalía dedícalle os Cantares Gallegos e é agora, cando se cumpren 150 anos da súa publicación, cando se coñece a súa resposta. Segundo o texto manuscrito, con moita posibilidade polo escritor español Ramón Segade, Fernán Caballero chámalle á poeta “ruiseñor de Galicia” e, ao tempo que gaba a súa obra, chámalle a atención pola súa queixa polo trato que os españois dan aos galegos. Malia non se coñecer até agora esta “reprimenda” de Fernán Caballero, si se sabía da reacción de Rosalía, quen, en carta a Murguía sinala: “Fernán Caballero pórtase efectivamente como unha plebea, pero perdónollo”.
O exemplar inclúe unha imaxe descoñecida de Rosalía, da autoría de María Cardarelly, de quen xa se coñecía unha fotografía da autora. Este novo retrato tirado de perfil dunha Rosalía nova, con toda certeza na mesma sesión que o xa coñecido, incorpora unha nova imaxe ao pequeno álbum de fotos da autora máis relevante das nosas letras, o que fai aínda máis extraordinario o seu achado. A fotografía está datada arredor do ano 1863, no tempo da publicación do libro.
O extraordinario volume recolle aínda unha sorpresa máis, os únicos versos manuscritos pola propia Rosalía que se conservan de Cantares Gallegos, estampados no libro para agasallo do seu autor e asinados pola propia poeta. Pasa a facer parte o documento do tamén pequeno conxunto de autógrafos da poeta.
O exemplar cos distintos materiais que traía no seu interior incorporouse á mostra No principio foi o verso. Rosalía de Castro, aberta ao público na sede de Vigo da Fundación Barrié. Na páxina web da Fundación, alén de reproducións dos achados, pódese ler o estudo de Anxo Angueira sobre os materiais descubertos.”
A casa de Rosalía e Murguía n’A Coruña acollerá as actividades da RAG
(ABC)
