Paul Bilbao (Kontseilua): “A lingua minorizada debe ser prioritaria no seu territorio perante a hexemónica”

Entrevista a Paul Bilbao en Sermos Galiza:
“O Kursaal donostiarra acollía hai uns días a posta de longo do Protocolo para garantía dos dereitos lingüísticos, unha ferramenta que supón, en palabras de Paul Bilbao naquel acto, secretario xeral de Kontseilua, “un exercicio práctico de empoderamento” da trintena de comunidades lingüísticas existentes en Europa, entre elas o galego.
– Sermos Galiza (SG): O Protocolo de Donostia é unha ferramenta que nace dunha participación ampla, case sen precedentes, de axentes implicados en toda Europa na defensa do que se ten denominado linguas minorizadas..
– Paul Bilbao (PB): A inciativa enmárcase dentro da Capital europea Donostia 2016. Cando se presentou o proxecto a Bruxelas a previsión era facer unha conferencia sobre o que chaman linguas minoritarias. Cando Donostia 16 se puxo en contacto con Kontseilua, como organismo que aglutina ao movemento do euskera, nós deciamos, “outro congreso?”. Outra vez máis xuntarnos, contarnos as penas? Por que non facemos algo que deixe marca, algo que deixe legado? Démoslle voltas, decatámonos que no 2016 a Declaración de dereitos lingüísticos faría 25 anos e dixemos, por que non facemos un protocolo? E animámosnos, tendo clara unha liña vermella: que o protocolo ía ser consensuado unicamente por axentes sociais. Os axentes sociais que traballamos coas linguas somos os suxeitos que realmente traballamos desde as necesidades das linguas sen ningunha interferencia política, independentemente de quen estea no goberno. Polo tanto, este exercicio de empoderamento que fixo a sociedade civil organizada que traballa a prol das linguas minorizadas concretouse nese consenso após un traballo sobre cales son as 185 medidas que se deben de tomar para garantir os nosos dereitos.
– SG: Fas fincapé en que é a sociedade civil a que ten a chave, a que impulsa o proceso, iso implica tamén unha responsabilidade importante por parte dos axentes que fan parte deste protocolo…
– PB: O obxectivo do Protocolo non é dicir aos demáis o que teñen que facer. A sociedade civil debe ser consecuente e actuar con responsabilidade. Xa o ten feito así. Eu tiven a sorte nestes meses de coñecer aínda máis sociedade organizada a favor de linguas minorizadas e decátaste que a sociedade civil está ao pé do cañón: creando espazos de uso, creando falantes, medios de comunicación, reivindicando… E iso pasa co galego, co frisio, co friuliano ou o euskera. Nós cremos que grazas á sociedade civil se deron pasos moi importantes e imos seguir actuando con esa responsabilidade. (…)”

Presentación oficial do Protocolo para garantir os dereitos lingüísticos

Desde Sermos Galiza:
“A Mesa pola Normalización Lingüística estivo presente no acto, que tivo lugar en Donostia e no que as primeiras palabras correron a cargo de Pilar García Negro e Aureli Argemí.
O palacio Kursaal de Donostia contou cunha afluencia masiva de centos de axentes e cidadáns chegados de diferentes territorios de Europa, entre eles Galiza, para a presentación oficial do Protocolo de garantía dos dereitos lingüísticos. Segundo as palabras pronunciadas por Paul Bilbao, secretario xeral de Kontseilua, “este protocolo supuxo un exercicio práctico de empoderamento histórico, en tanto que os axentes sociais demostraron a súa capacidade para confeccionar unha ferramenta eficaz para responder as necesidades ligadas á garantía dos dereitos das linguas minorizadas”. Destacou Bilbao a ampla solidariedade lingüística que percibiu durante todos estes meses ao longo de Europa. “A participación foi a clave do éxito deste protocolo, e fomos capaces de demostrar que, a pesar de ser comunidades pequenas, se nos unimos temos unha capacidade enorme”.
As primeiras palabras foron pronunciadas por Aureli Argemí e Maria Pilar García Negro, que estiveron presentes hai vinte anos no proceso de elaboración da Declaración Universal de Dereitos Lingüísticos. “Somos 40 millóns de persoas, no continente europeo, as que temos unha lingua propia diferente das oficiais dos Estados. Se os nosos idiomas son obrigados a vivir nunha sorte de réxime de oracións subordinadas, en virtude do cal só existan para certas funcións, só se practiquen onde nolo permitan e cando non molesten, entón, os principios da democracia, da igualdade de oportunidades, do respeito á pluralidade, á diversidade, e á xustiza, veranse seriamente comprometidos ou ben ficarán sen contido”, explicaba María Pilar García Negro.
García Negro citou Castelao na súa intervención, rendendo homenaxe ao rianxeiro lembrando unha das súas pasaxes: “Eu dígolles que a variedade de idiomas, ca súa variedade de culturas, é o signo distintivo da nosa especie, o que a fai superior a dos animais. Aí vai a demostración: un can de Turquía ladra igual ca un can de Dinamarca; un cabalo das Pampas relincha igual ca un cabalo de Bretaña. E, sabedes por que? Porque todos os pobres animais aínda están en idioma universal”.”