Carlos Callón: “A poesía tenta expresar o que a linguaxe non pode”

EntrevistaCarlos Callón de Carme Vidal a Carlos Callón en Sermos Galiza:
“- Sermos Galiza (SG): Despois de varios libros de ensaio e investigación sorprende cun título de poesía [Atravesar o fantasma], xénero maiormente iniciático. A que se debe darse agora a coñecer como poeta?
– Carlos Callón (CC): Estas semanas deume por pensar as razóns de que ensaio e poesía sexa o que máis escribo. A resposta que me din a min mesmo é que a través dos dous xéneros busco un saber novo e en parte unha verdade. No ensaio esa verdade preséntase como obxectiva, co semblante do investigador ou do ensaísta combatente na defensa da lingua. Mais hai outro novo saber, unha nova verdade no caso da poesía que descubro ao facer este libro, máis subxectiva, no que está o poeta e as súas cousas. Por que agora? Nas cinco partes que ten o libro hai poemarios embrionarios e que foron no seu momento proxectos de libro no meu computador mais nunca dei o paso de publicalos. Agora estou satisfeito de ter tardado. O resultado global é o que quería transmitir. Recoñézome neste libro e síntome afortunado porque desde que existe o proxecto de libro até que se publica demorou só un ano cando agora é moi difícil que iso aconteza. Non me forzo a publicar e só o fago cando estou convencido. Que ninguén se sorprenda se é o único poemario que publico na miña vida aínda que, claro está, poden vir máis. (…)
– SG: Do que se trata entón é de literaturizar “o medo para afrontalo e vencelo” como di nun dos seus versos?
– CC: A poesía pode servir para afrontar o medo que todos temos. É certo. Pode ser que esta sexa a explicación de por que escribo poesía. Medo en todos os sentidos da palabra. Medo primario, ao abandono, á perda daquilo que nos sostén na vida, mais tamén a como afrontar a sexualidade, que non é fácil para ninguén.
– SG: Ademais dese trasfondo tan presente da psicanálise, anímase a descubrir os seus referentes na poesía?
– CC: Na sexualidade bebo claramente das mulleres dos noventa que conseguiron romper cunha tradición literaria, o que case nunca se fai. Como nomes citaría a Yolanda Castaño, Lupe Gómez ou Antón Lopo que me fascinan e aos que lle debo moito. Os tres abriron vías novas e foron criticados con certo moralismo aínda que cada día son máis valorados. As súas figuras gañan peso e eu estou certo de que continuarán gañando. Son atrevidos e tamén auténticos. (…)”

Fran P. Lorenzo: “Achegueime á novela rosa pola súa condición popular e para relatar unha historia de amor homosexual””

EntrevistaFran P. Lorenzo a Fran P. Lorenzo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cabalos e lobos responde á profecía cumprida? É dicir, en certa medida parecía agardarse que nalgún momento vostede se descubrise como escritor…
– Fran P. Lorenzo (FPL): Existía esa percepción porque levo moitos anos dedicándome ao oficio da escrita na prensa e, polo tipo de información que fixen, polas persoas ás que entrevistei e polos temas que tratei podíase intuír unha certa preocupación literaria. Iso mesmo ao que te refires percibiuno xente coa que traballei e tamén que me lía. Por outra parte, cando comecei a escribir o blogue notábase tamén que os temas respondían a unha preocupación literaria, no tratamento que lle daba podíase intuír que tiña a teima de escribir, que me viña xa desde sempre. O xornalismo, en certa maneira, era o oficio que me permitía estar máis apegado a aquela idea, á escrita. Desde neno soñaba con ser escritor e facía poesía. En certo xeito, esta novela cumpre esa dupla expectativa, a que había ao arredor e a miña propia. Desde neno agardaba que isto pasaba mais tamén sabía que hai cousas que non podes escribir ate certo momento. Foi, por así dicilo, un proceso demorado de decantación.
– SG: A súa escrita coñecíase polo seu traballo xornalístico e polo blogue Un país en lata, a novela vai sorprender aos lectores?
– FPL: Agardo que si. Non é a novela que se agarda do autor de Un país en lata. Tiven, desde o inicio, vontade de non duplicar o estilo. Na escrita literaria predominou a preocupación por ser depurado, por ir máis ao gran. Na escrita para o blogue son máis barroco, talvez máis elaborado tamén. Na novela tiven a pretensión dunha escrita que fluíse moito, moi accesíbel, que se lese moi ben. Quería que puidese acceder a ela a maior parte da xente, que fose un estilo diáfano, sen interrupcións. Iso vai sorprender ao lector habitual. As preocupacións, as obsesións mesmo están aí. A memoria, a cidade como espazo, a defensa da liberdade e a denuncia da censura e a represión transitan a novela e tamén presiden as temáticas do blogue mais a escrita é ben distinta. (…)”

O derradeiro encargo de Aurora Bernárdez

Desde2014111601231032815 Sermos Galiza:
“París despedía a pasada sexta feira. 14 de novembro, a galega Aurora Bernárdez, tradutora e albacea de Julio Cortázar, con quen casara. Aurora deixaba, no ano do seu centenario, a edición da obra de Cortázar pronta mais quedáballe aínda un labor importante por facer. Publicar a obra galega do seu irmá Francisco Luís Bernárdez, encargo que lle fixera ao escritor galego Francisco X. Fernández Naval.
O escritor Francisco X. Fernández Naval dubida da posibilidade de levar a fin o último encargo de Aurora Bernárdez. Coñecera a aquela muller que agora lembra como intelixente, literaria e sedutora na busca das conexións galegas de Julio Cortázar, ás que lle dedicou dous libros. Respirar polo idioma e O soño galego de Julio Cortázar. “Resultoume raro que aínda ninguén o fixera”, dixéralle Aurora cando coñeceu as súas pretensións de se adentrar no mundo galego do escritor. Iniciouse entón unha relación que ía durar até a súa morte o pasado sábado en París, aumentando en confianza até ser o propio Fernández Naval o depositario de seu último encargo: compilar e publicar a obra de Francisco Luís Bernárdez, seu irmán escritor e xornalista. (…)”

Fran P. Lorenzo gaña o XXXIII Premio Blanco Amor con Cabalos e lobos

DesdeFran P. Lorenzo Sermos Galiza:
“Por unanimidade o xurado do XXXIII Premio Blanco Amor de novela recaeu no xornalista Fran P. Lorenzo e a súa obra Cabalos e Lobos. Composto por Xosé Luís Franco Grande, Camiño Noia Campos, Olivia Rodríguez González e Xosé Antonio Palacio Sánchez, o xurado reuniuse na casa da Cultura de Redondela este 11 de novembro, San Martiño, e o premio entregarase nun acto público que terá lugar en Redondela o vindeiro 22.
Cabalos e lobos é a primeira novela de Fran P. Lorenzo, xornalista de Cultura de El Correo Gallego. Malia iso, a súa escrita é xa coñecida, alén do traballo xornalístico, a través do seu blogue Un país en lata.
En Cabalos e lobos, Fran P. Lorenzo artella unha intensa historia na que os segredos familiares constrúen unha trama de tensións cun escenario, a cidade de Vigo -da que é natural o autor-, que cobra un protagonismo especial. A novela arrinca co acontecemento dunha noite de 1960 que servirá para desvelar as verdades e mentiras que se agochan detrás da realidade.”

Ponte nas Ondas e Xurxo Souto gañan o Premio Ondas á mellor cobertura informativa

DesdeXurxo Souto Sermos Galiza:
“Ponte nas ondas e Xurxo Souto reciben o único Premio Ondas a un programa ou proxecto nunha lingua distinta do español. O programa radiofónico no que participan centros escolares e emisoras de Galiza e Portugal e o escritor Xurxo Souto impuxéronse nos galardóns aos que concorreron 300 candidaturas de máis de 20 países de todo o mundo. A Cadena Ser concede os Premios Ondas que conmemoran nesta edición o seu 61 aniversario.”

Lois Diéguez: “Coñecer o noso patrimonio fai que sexamos máis libres e felices”

EntrevistaLois Diéguez de Carme Vidal a Lois Diéguez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): A personalización, a evocación ou o coidado da escrita levan a situar Lugo. A cidade dos tesouros encantados no andel das súas obras narrativas?
– Lois Diéguez (LD): Explicar unha cidade e verlle os seus segredos é moi mecánico. Eu non quería que isto fose unha relación de enderezos, restaurantes, descricións de monumentos e personaxes históricas. Buscaba manter o atractivo literario dunha historia, dun conto, e ao mesmo tempo introducir non só os monumentos e personaxes importantes, senón aqueles outros humildes que lle dan personalidade. Un obreiro da construción, unha mestra, o toliño da cidade, ese obxecto artístico que está nun lugar agochado, a alfaia do século III agochada entre pedras… Mesturar todo este tipo de elementos levados por guías que non foran propiamente humanos, senón elementos humanizados foi o punto de partida da obra. Tentei buscar o corazón de Lugo de forma fermosa, en diálogo co lector ou a lectora. (…)
– SG: En especial desde a súa intensa actividade no asociacionismo cultural, vostede sempre defendeu a necesidade de conservar e valorar o patrimonio. Esa vontade toma parte tamén da elaboración do libro?
– LD: Non aprezar as xoias e os tesouros que temos non deixa de ser unha tacha da nosa formación, non aprezalos ou non sabelos aprezar, mover os ollos para valorar tanta riqueza. O libro quere mostrar eses tesouros e chegar ao corazón das cousas. Algunha xente que o leu e que ten relación coa cidade di unha frase que xa escoitei moitas veces neste tempo de presentación do libro: “Eu que pensaba que coñecía a cidade e levei unha sorpresa!”. Persoas que coñecen Lugo como a súa casa quedaron cos ollos abertos e iso precisamente é o que quería, darlle ese sentido de amor, de orgullo, que se ten que vivir coa lectura do libro. Unha vez se é consciente disto temos gañado moitas batallas no sentido do patrimonio material ou inmaterial. Coñecer o noso patrimonio fai que sexamos máis libres e felices. Tamén é preciso coñecer o que se destruíu, ser conscientes do que se desfixo porque así nos decataremos de que podería ser doutro xeito.
– SG: Que lugar merecen os libros de viaxes na súa obra?
– LD: En todo o traballo que levo feito, a viaxe e o encanto son elementos moi importantes. A viaxe sempre axuda a coñecer cousas, se se fai con humildade e ánimo de coñecemento sempre se van atopar novidades de grande interese. Esa experiencia dáche un punto para coñecerte a ti mesmo e a túa colectividade. Neste caso, na viaxe a Lugo a cidade pasa a ser personaxe, humanizada. Agora quero comezar a traballar cos dezasete lugares encantados do mundo e xa os teño seleccionados. Espazos con moita humildade, que non son grandes monumentos, mais que transmiten unha sensación especial ao viaxeiro que os vive. Contaxiar esa emoción diferente que se pode gozar diante das cousas é o que intento. (…)”

O episodio, de Verónica Martínez Delgado e Alberte Momán, é a gañadora do IX Certame de Poesía Erótica Illas Sisargas

Desde362-f-foto.png o Concello de Malpica e Sermos Galiza:
Alberte Momán e Verónica Martínez Delgado son os gañadores do IX Certame de Poesía Erótica Illas Sisargas de Malpica polo poemario O episodio. O xurado deu a coñecer o fallo na Cea das Letras celebrada o sábado 8 de novembro no restaurante A Cunca, de Buño, na que tamén se presentaron as obras premiadas na pasada edición, xa publicadas. (…) Nesta ocasión Alberte Momán e Verónica Martínez escribiron a catro mans a obra seleccionada polo xurado entre as 24 presentadas, unha proposta literaria “arriscada”, segundo os privilexiados membros do xurado. O resto do público terá que esperar para opinar a que vexa a luz dentro dun ano. (…)”

Xurxo Souto: “Que o mundo do mar sexa invisíbel é unha gran estafa”

EntrevistaXurxo Souto de Carme Vidal a Xurxo Souto en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Libro de narrativa máis vendido do verán e máis de trescentas persoas nalgunha das presentacións. Que ten Contos do mar de Irlanda para chamar así á xente?
– Xurxo Souto (XS): Na presentación, os verdadeiros protagonistas son os mariñeiros, os patróns. Vívese unha emoción compartida. En Corrubedo, poño por caso, o protagonista do acto foi o patrón José Graña, a quen lle cantamos un corrido colectivo. Nese acto unha muller levantouse e dixo que aquilo non era unha homenaxe a Graña senón a todas as mulleres e homes do mar de Corrubedo. Encantoume.
Parece que todo está inventado mais todo está por facer, tamén na difusión do libro. Cando me dixeron que ía saír no mes de xullo pensei que o lóxico era agardar a setembro para presentalo mais o que aconteceu é que a xente de mar volve ás ribeiras no verán. Son lugares aos que normalmente non se levan actos literarios e teñen unha vida emocional e cultural extraordinaria. A todas esas vilas fun reclamado polas historias que conto, Corrubedo, Corme, Bueu… porque alí estaban eles, os protagonistas do libro. Presentar un libro en Compostela ou A Coruña é magnífico mais nestas vilas do mar convértese nun gran evento se o protagonista é do lugar. A emoción compartida dos veciños é única. (…)
– SG: Como el, os percebeiros Paco Souto ou Suso Lista, do mar á escrita…
– XS: A potencialidade estética do mar é absoluta. O realismo máxico de Álvaro Cunqueiro non se trata de contar trucos senón de ser consciente de que vivimos en magnitudes que nos superan. Paco Souto, grande poeta, acabou sendo percebeiro e convive en plenitude coa natureza. Suso Lista con Salseiros transmite a emoción da persoa co seu labor.
– SG: Tamén á contra, escritores que foron ao mar como Valentín Carrera, Xavier Queipo, Jacobo Barros ou Xabier Paz e escribiron as súas experiencias.
– XS: Os ausentes de Castelton de Jacobo Barros foi reveladora. Todo está nesa novela, a dimensión astral do ser humano. A violencia, a tensión, a condición humana. As novelas de Xabier Paz teñen alento e fondura, como as de Queipo ou Carrera. Eu optei por escribir do mar desde a miña condición terrícola. Defendo que non é impescindíbel subir a unha marea do Gran Sol para contar historias do mar. (…)”

Na nova biblioteca de Carballo, por Cesáreo Sánchez Iglesias

ArtigoCesáreo Sánchez Iglesias de Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
Inaugurar unha biblioteca pública é un profundo acto de amor para co noso idioma, é un profundo acto de amor á humanidade e é un acto de irrenunciábel esperanza. É, en fin, chantar os íntimos alicerces onde asentar as pedras basilares da arquitectura da nación que soñamos.
A biblioteca é coma un grande corazón no que os libros que irán enchendo os seus andeis son o torrente sanguíneo do saber, son eses fermosos obxectos que conteñen as vellas verdades universais e tanto labor en mancomún: a condición ética que nos move.
Unha biblioteca, aínda que feita en clara e fermosa arquitectura, sempre é un casal antigo, pois é gardador das fontes claras da memoria do home, tamén da nosa.
As escritoras e os escritores galegos somos tamén en grande parte fillos das bibliotecas. Delas recibimos hábitos de lectura, nelas aprendemos a compartir e, co pasar dos años, a elas, ás bibliotecas, entregamos os nosos froitos, os froitos do noso traballo na voz inextinguible do noso idioma, onde os materiais do espírito humano vivirán en historias e personaxes capaces, en palabras de Faulkner, de axudar aos galegos a lle alixeirar o corazón lembrándolle a esperanza, o orgullo de Sermos Nós e a solidariedade coma palabra necesaria da dorida realidade do noso tempo.
Esta biblioteca acollerá a historia de Carballo que, inscrita con letras de ouro, forma parte da historia da Nosa nación, acollerá os libros dos seus fillos e fillas ilustres. Mais nela tamén aprenderán os rapaces e rapazas a ler a liña da vida nas mans labregas, amorosas, populares que defenderon Baldaio, que nos defenden en Corcoesto.
Hai momentos da historia dun pobo onde a súa dignidade está mais mans de mulleres e homes que defenderon fértiles areais e a Terra de noso, xenerosa amada que é coma defender a nación toda.
O verdadeiro ouro da Nosa Terra é o noso idioma, os libros que dende hoxe habitan esta fermosa biblioteca.”

Xavier Queipo: “As novelas pídenchas desde as editoriais mais ninguén che vai preguntar por un libro de contos”

EntrevistaXavier Queipo de Carme Vidal a Xavier Queipo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando o escritor, como explica no prólogo [de 55], fai o exercicio de recuperar obra dispersa de dúas décadas, con que se atopa?
– Xavier Queipo (XQ): En primeiro lugar, atópaste con que fuches depositando parte do teu traballo en lugares case invisíbeis. Hai relatos, poño por caso, incluídos en xornais ou mesmo nunha revista dun pub, en páxinas cunha compoñente efémera nalgúns casos ou de distribución limitada noutros. Acontece tamén coas antoloxías. Sempre enviei textos inéditos e os que se recollen no libro, ademais de textos de nova creación, quedaron aparcados e de difícil acceso para os lectores durante todo este tempo.
– SG: Trátase tamén dun agasallo ao público lector fiel que vostede ten?
– XQ: Algúns deles son completistas, como o biólogo e escritor Agustín Agra, que presentou o libro en Santiago. Ao xuntar e ordenar axuda tamén a identificar as características máis sobranceiras da traxectoria literaria. O libro está estruturado en varias seccións, e recolle desde unha visión do mundo e da diversidade cultural, até outra que se refire á “terra coñecida” que para min é Galiza e Bruxelas,ou a dos manuais de instrución, material novo que se pode incorporar a unha futura reedición do Manual de Instrucións que se publicou na colección “Ferros” no seu momento e está esgotado ademais doutras dúas seccións que completan o libro, unha con textos que apareceron en catálogos e traballos sobre personaxes que farán parte doutras obras. Dalgúns tiña só o título e algunhas liñas e agora decidín que ou se remataban ou se desbotaban. Por iso falo de “limpeza de verán”, porque é ese momento no que hai máis tempo e entras a ordenar, como facían as mulleres da casa da miña infancia. (…)
– SG: Malia iso, contra a idea que pode dar esa explicación de recuperación de escritos dispersos, semella que para vostede estes textos narrativos non son obra menor. De feito, nos seus inicios literarios a presenza do relato e do texto breve é moi relevante, máis intensa que na súa traxectoria posterior.
– XQ: As novelas pídenchas. Os propios editores interésanse por se tes algunha sen publicar. Ninguén che vai preguntar por un libro de contos. Por cuestións que non se entenden teñen menos saída. Esta situación non ten que ver coa nosa tradición, con exemplos como Fole, Dieste ou Cunqueiro, nin co modelo de vida actual para o que se adaptan máis os contos ou os textos narrativos breves. Semella que teñen menos prestixio no noso sistema literario. Contra o que aconteceu en Arxentina ou Francia, a tendencia aquí foi escribir bloques de formigón coa idea de ter un sistema literario normalizado. Deses tixolos hai algúns bos mais outros ben poderían ser utilizados como barricadas.
– SG: Defende as capacidades literarias do xénero?
– XQ: A poesía e o texto curto son exercicios de síntese que se conseguen cando tes dominio da linguaxe e do equilibrio, onde podes eliminar o superfluo e traballar con economía de medios. Non é unha literatura de segunda. O exorcicio de síntese é de madurez. (…)”