Manuel Dourado Deira 
faleceu o 26 de decembro aos 83 anos de idade. Os seus restos recibirán sepultura o xoves 27 de decembro ás 19:00 horas, na igrexa de Santa Columba da súa localidade natal, Rianxo, nun acto oficiado por Andrés Torres Queiruga.
Arquivo da categoría: Obituarios
Fina Paco Lareo, dinamizador cultural do rural galego
“Esta 
fin de semana morreu en Cruces Paco Lareo (Piloño, Vila de Cruces, 1938), un dos referentes actuais de dinamización do contorno rural. Malia a súa faceta de creador como escultor e pintor, destaca o seu proxecto cultural que desenvolveu na Solaina, unha das casas que posuía na súa localidade natal. Unha iniciativa que leva tres décadas de traballo promovendo encontros de artistas e escritores de eido internacional nun espazo rural, moi apegado á natureza. Lareo presidiu a fundación A Solaina (en proceso de reconverterse en Fundacion Paco Lareo) que promove a actividade deste espazo ata 2011, cando deixou o cargo na súa irmá tras serlle diagnosticado parkinson.” Desde Cultura Galega.
Falece Blanca Jiménez Alonso, viúva de Fermín Penzol
“O 
pasado sábado despedímola familiares e amigos no cemiterio compostelán de Boisaca. As súas cinzas quedarán depositadas no cemiterio parroquial da vila de Castropol, a carón das do seu esposo Fermín Penzol Labandera (1901-1981). Un e outra foron a alma da Fundación que leva o seu nome, creada en 1963 na órbita de Editorial Galaxia. fondo histórico fundamental para a memoria do galeguismo e da cultura galega. (…)
Blanca Jiménez Alonso (Ribadeo, 1926) casou con Fermín Penzol en decembro de 1948 e dende entón desenvolveron xuntos unha intensa actividade a prol do máis importante fondo documental da cultura galega sostido por unha institución privada e civil. Ao falecemento de Fermín en 1981, Blanca asumiu a presidencia da Fundación e, posteriormente, a presidencia de Honra, a causa dos problemas de saúde que nos últimos tempos a tiveron retirada na Coruña. Era conselleira de Editorial Galaxia, empresa á que tanto Fermín coma ela se sentiron vencellados dende a creación da mesma en 1950. En febreiro de 1997 a Asociación de Mulleres Diálogos 90 recoñeceuna como Galega destacada, galardón que lle entregou solemnemente o alcalde de Vigo. No ano 2002 a Xunta de Galicia concedeulle a Medalla Castelao. Tamén foi membro do Consello da Cultura Galega, entre 2001 e 2004, en representación da Fundación. (…)” Desde Galaxia.
Faleceu Óscar Fernández Refoxo
“A
Agrupación Cultural O Galo lamenta profundamente o pasamento, o 24 de agosto do 2012, do seu presidente de Honra, Óscar Fernández Refoxo. Refoxo foi fundador da Agrupación no ano 1961 e presidiuna desde o 1991 ata o 2011, ano no que foi nomeado presidente de honra da mesma. Home comprometido e loitador, defendeu sempre activamente a cultura e a lingua galegas así coma o asociacionismo. Participou na fundación da Agrupación Cultural O Galo, primeira iniciativa galega de asociacionismo civil no franquismo e presidiuna durante 20 anos. Na actualidade, e desde o ano pasado, ocupaba a presidencia de honra da entidade, recoñecemento polo seu traballo incansable na agrupación. Ademais de no Galo, colaboraba con moitas outras entidades, por exemplo co Museo do Pobo Galego ou coa Fundación Araguaney, das cales era patrono.” Vía A. C. O Galo.
Faleceu Avelino Pousa Antelo
Hoxe, 20 de agosto, 
faleceu Avelino Pousa Antelo aos 98 anos de idade. A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, AELG, quere manifestar o seu pesar pola perda da persoa, do intelectual, do activista, que foi para nós, e especialmente para as xeracións máis novas, memoria e exemplo de entrega ao noso país.
Por medio deste comunicado a AELG quere darlle o pésame aos seus familiares. Ao tempo queremos honrar a figura de quen mantivo viva para nós a mensaxe e as vivencias de Castelao e de todos os galegos e galegas que loitaron arreo pola nosa nación, pola nosa lingua e pola nosa cultura.
Avelino Pousa Antelo fixo honra do que el mesmo definiu como galego, pois tivo como divisa o engrandecemento de Galiza, creu nela, creu que todos os galegos e galegas “temos un deber inexcusable de traballar polo engrandecemento da nosa terra” e quixo que isto fose en todos os aspectos: cultural, social e económico.
O seu compromiso con Galiza levouno a traballar en diferentes ámbitos e a manter viva a memoria do tempo das Mocidades Galeguistas, a doutrina de Castelao ou Bóveda. Así Avelino déixanos sendo o Presidente da Fundación Castelao, da Fundación Pedrón de Ouro e membro da Fundación Alexandre Bóveda, cargos que nos trasladan a vitalidade do seu compromiso máis alá da idade, mantendo vivo o espírito do mozo que un día asistira ao mitin de Castelao no Teatro Principal de Compostela.
A AELG, que o recoñeceu co nomeamento de Bo e Xeneroso no ano 2004, lamenta esta enorme perda e desexa que a súa obra e o seu exemplo fiquen na memoria de todas e todos nós e que nunca esquezamos a Avelino nin os motivos da súa entrega, que non esquezamos que foi para el tarefa central vencellar a nosa mocidade “á tarefa que, como galegos, a todos nos afecta e obriga: a de loitar sen acougo pola mellora material, cultural e social da nosa Terra e da nosa xente.”
Desde a AELG convidamos a todas as galegas e os galegos a despedir a Pousa Antelo invocando aqueles seus versos: “Voltará da aurora / a luz temerosa, / e, na Patria nosa / voltará a brilar / a branca bandeira / co azul do ceo / ó compás do vento, / ¡ doce libertá ! / E nos nosos peitos, / e nas nosas vidas, / espranzas fuxidas / que retornarán, / encherán a Terra, / encherán os ventos / con novos alentos / na terra e no mar”.
Prezado Avelino, a túa memoria fica en nós!
Morreu o escritor Bernardo García Cendán
“O 
escritor e profesor Bernardo García Cendán, ligado aos movementos de crentes de base que pularon pola galeguización da Igrexa, finou este 12 de xuño en Lugo. Sociólogo, crego, escritor, compositor…, din de Bernardo García Cendán que chegaba a todas partes pero que era sinxelo perdoarlle pola súa cordialidade. Formou parte dos movementos de base da Igrexa que levan pulando dende hai décadas pola súa galeguización, con moito esforzo mais con escaso eco da súa mensaxe entre as xerarquías da institución. Crego e sociólogo, Cendán alentou do espírito renovador impulsado polo Concilio Vaticano II e logo castrado polo papa Wojtyla. Foi fundador da asociación Irimia e da revista Encrucillada, de cuxo consello de redacción formaba parte. (…)” Vía Sermos Galiza.
O profesor Juan José Moralejo faleceu en Santiago
“En 
setembro do pasado ano, Juan José Moralejo Álvarez era homenaxeado pola Universidade de Santiago no seu setenta aniversario. Pouco máis duraría o que fora catedrático de Filoloxía Grega nas súas aulas e membro dunha saga que deu á institución educativa compostelá nomes como o de seu pai Abelardo ou seu irmán Serafín, experto no Pórtico da Gloria finado tamén en 2011. Moralejo é autor dunha ampla obra na que visitou a investigación en linguas clásicas, obras sobre lingua galega e outras nas que deita ironía sobre a súa outra paixón, a pesca. Entre os títulos da súa biografía, alén de traballos especializados, sobrancea a tradución para o galego da Política de Aristóteles e títulos como A lingua galega hoxe ou A lingua e os seus problemas. Da súa afeizón á pesca naceu As troitas, miñas señoras, publicado por Galaxia con limiar de Carlos Casares e epílogo de Álvaro Cunqueiro. Coñecedor de ríos e dos segredos das troitas, o libro responde, segundo Casares, ao “saber antigo, vello de moitos séculos, que se resiste a desaparecer e reclama, con dereito e con razón, un lugar no mundo”. (…)” Vía Sermos Galiza.
Fina Xaime Isla Couto, o último da xeración Galaxia
“O 
economista e Presidente de Honra de Editorial Galaxia Xaime Isla Couto morreu este mércores 25 de abril en Vigo. Isla Couto foi un dos fundadores de Editorial Galaxia en 1950 e unha importante personalidade no ámbito da cultura galega e da galeguización da empresa e da banca en Vigo durante o século XX. (…)” Vía Cultura Galega.
Na morte de Isaac
Ás 
13:00 horas do día 6 de xaneiro, na capela ardente instalada no Museo do Pobo Galego, as escritoras e escritores Marilar Aleixandre, Eduardo Estévez, Cesáreo Sánchez, Teresa Moure, Carlos Negro e Antía Otero fixeron unha lectura de poemas queridos para Isaac Díaz Pardo. Ademais, o presidente da AELG, Cesáreo Sánchez, dirixiu as seguintes palabras:
“Querida familia de Isaac, queridos Camilo e Xosé, querida Mimina, querido Isaac:
Vimos as escritoras e os escritores galegos a che entregar hoxe o humilde froito da nosa palabra.
Co corazón mancado vimos a che agradecer tanta vida a nós entregada.
Sempre tiveches as portas da túa casa comunal aberta aos máis novos, sempre foi o noso fogar. Era o tempo no que o silencio arrasaba coma corisco a terra nosa. E ti construías os alicerces do tempo futuro. E fixéchesnos partícipes da encomenda de Castelao de reconstruír o fogar desfeito, de sementar de novo os eidos ermos de silencio.
E acompañámoste no teu traballo colectivo ao que entregaches a túa obra persoal, vital e iluminadora. Para a nosa terra eran anos de escuridade de xisto e desasosego e desmemoria. Traías na palma da mao a palabra fértil, habitada pola ferida memoria dos nosos exiliados, de Castelao, de Lorenzo Varela e de todos os homildados que dicía Luís Seoane.
Eles e ti, rumor de auga nutricia, entraña errante da nosa terra, extenuada de tanto se desangrar dos seus fillos.
Fuches para nós: o amigo entrañado, o irmao maior, o pai na idea que teceu nesta terra o territorio dos soños e da nosa dignidade, para que nesta terra puidésemos tecer a nosa fraterna andaina.
Editaches os nosos libros, cando aínda aprendíamos torpemente o ser do oficio de poeta, de escritor.
Para o albor vas Isaac, para o tempo da clara luz que beberon os teus ollos grandes e solprendidos de rapaz novo na flor da idade sempre.
Para a luz sen tristeza lévasnos da mao túa que pintou e tallou no barro a alma desta terra, sen ti tan orfa.
Neste tempo de tanta miseria vástenos para ser presente e memoria colectiva, futuro.
Na túa obra que é barco co vento da historia no velame, lévasnos.
Hoxe que estás no Pórtico da Gloria da terra nosa, Isaac orgullámonos dos teus froitos para que a terra nosa siga a ser a Terra dos Nosos Soños. Para que siga a ser a Terra Prometida, a Terra dos Bos e Xenerosos.
Nela acollémonos para sempre á túa sombra protectora para que nos guíe e así non nos ofrecer polos camiños do futuro da patria nosa, nin permitir que nos trabuquen o destino, como pobo que vén atravesando os séculos coma inmorrente río de luz”.
Santiago de Compostela, a 6 de xaneiro de 2012
Museo do Pobo Galego“
Víctor Freixanes: “Adeus a Isaac”
Artigo 
de Víctor F. Freixanes en La Voz de Galicia, desde Galaxia:
“Na historia da Galicia da segunda metade do pasado século hai dous grandes esteos sobre os que se alza a memoria da cultura e a dignidade democrática do galeguismo despois da guerra civil: a editorial Galaxia (1950) e o Laboratorio de Formas de Galicia (1963). Dous ríos que nos alimentaron e que avanzaron xuntos durante moito tempo. O primeiro naceu da man de Xaime Illa Couto (que aínda segue entre nós) e de Francisco Fernández del Riego, aos que se sumou axiña Ramón Piñeiro. O segundo, soñado inicialmente no exilio de Buenos Aires e materializado despois no complexo industrial e cultural de Sada e Sargadelos, xorde da iniciativa e talento de Luís Seoane e Isaac Díaz Pardo.
Fóisenos Isaac. Paseniñamente, coa discreción e a elegancia que o caracterizou sempre, vaise unha xeración fundamental: a dous grandes mestres, iso que nos libros denominamos «galeguismo histórico» e que vén ser a xeración dos maiores, o discurso (e o exemplo) dos pais, que nos fixeron como agora somos. Sobre eses dous principios, que á súa vez continuaban e collían o relevo dá xeración Nós, as Irmandades da Fala, o galeguismo republicano de Castelao, Villar Ponte, Otero Pedrayo, Alexandre Bóveda, rexurdiu un alento que moitos daban por perdido e que agromou en novas xeiras, gallos novos da árbore común, bastante máis vizosa do que imaxinamos.
“Unha xeración de fracasados”, dicía ás veces Isaac, se cadra porque nunca logramos plenamente o que soñamos. Sempre me pareceu inxusta esta observación. Todo o que somos, sómolo grazas a eles: á súa intelixencia, ao seu talento, á súa teimosía e á súa xenerosidade. O que algúns chamamos “galeguismo civil”, espazo de labor común por riba de diferenzas e posicionamentos ideolóxicos, lexítimos e necesarios nunha sociedade complexa, é ou resultado dese esforzo e desa intelixencia estratéxica. O país facémolo entre todos. O pasado venres, na despedida de Isaac, estabamos todos (case todos) os que cremos que a herdanza que nos deixan é un patrimonio irrenunciable para seguir avanzando nesa Galicia nova, moderna e integradora que os devanceiros soñaron. (…)”.
