Entrevista a Víctor F. Freixanes en El Progreso:
“(…) – El Progreso (EP): Que balance fai do seu paso por Galaxia?
– Víctor Freixanes (VF): Pois foi un período moi intenso. Pensa que eu adiquei 30 anos da miña vida profesional a dirixir empresas editoriais, primeiro Xerais, onde entrei en 1987, e despois Galaxia, dende 2002. Foi unha etapa importante e chea de felicidade, que só me deixa alegrías. É certo que me tocou atravesar unha crise dura, dende 2009, pero afortunadamente Galaxia é unha editorial con reservas abondo, cunha política económica moi austera e cunha enorme xenerosidade, tanto por parte dos traballadores como polos membros do consello de administración. A editorial Galaxia, que se creou en 1950, nunca repartiu beneficios entre o seu accionariado. Sempre se entendeu que traballabamos para un proxecto de país. Con ese espírito me incorporei e con ese espírito marcho. (…)
– EP: Deixa a editorial con boa saúde? E o libro galego?
– VF: Todo depende de con quen nos comparemos. Os problemas de saúde que poden ter Galaxia e o libro galego son os que ten a cultura en todo o mundo e, concretamente, os da lingua galega. Que non son poucos. O idioma ten un problema grave de renovación xeracional. Agora, se comparas a industria do libro galego hoxe co que había cando eu tiña 20 anos, ves que demos pasos xigantescos. No 1975 publicáronse 68 libros en galego, hoxe editamos catro ao día. Pero o problema está no horizonte. Como pasa con todo na vida. O libro e a cultura en Galicia o que necesitan é unha política seria que as atenda. Pola contra, a min paréceme que estamos un pouco abandonados a unha cultura do que diga o mercado. E iso non pode ser. Coa cultura non se pode aplicar ese criterio. Hai cousas que son un patrimonio de todos, que hai que coidar e protexer máis alá de que exista unha demanda masiva de consumo. É unha responsabilidade que temos.
– EP: Precisamente, unha cuestión que se critica dende diversos sectores da cultura é a ausencia dunha política estratéxica. Tamén a falta de entendemento interinstitucional. Cales diría que son os grandes problemas do sector en Galicia?
– VF: Estou totalmente de acordo con esas dúas que mencionas. Na cultura e noutros ámbitos, como poderían ser o da educación ou a da ordenación do territorio, hai que recuperar os espazos de encontro e de diálogo. Porque son moitas máis as cousas que nos unen das que nos separan. Un exemplo: hai dez anos que se aprobou a Lei do Libro. Por unanimidade. Igual que o Plan de Normalización Lingüística. Por u-na-ni-mi-da-de tamén. Ningún dos dous se executou. Non hai vontade política de poñer iso en marcha. Todo remata nunhas loitas partidarias absurdas a medio camiño entre a impotencia duns e o desinterese dos outros. Perdémonos na retórica e non avanzamos. A Lei do Libro ten todo o necesario para asentar unhas bases de políticas estratéxicas para o sector. E aí quedou, como tantas outras cousas. O caso do Plan de Normalización é aínda peor, porque o Partido Popular acabou empregándoo de xeito electoralista na primeira campaña de Núñez Feijóo, con toda aquela historia de Galicia Bilingüe. É imprescindible corrixir todo iso e volver aos espazos que eu chamo de denominador común. A xente ten que sentar a falar con limpeza de espírito e con xenerosidade, que ao final non é outra cousa que intelixencia política. Porque, ás veces, o que nos perde aquí é o espectáculo de quedar ben coa propia parroquia, o postureo, que se di agora.”
Paco Martín fala do seu libro De paraugas
Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Paco Martín fala do seu libro De paraugas, unha serie de relatos curtos cheos de humor e fantasía arredor do familiar instrumento que nos gorece da chuvia. Pode accederse á entrevista aquí.”
A Coruña: presentación de A Torre de Hércules. A lámpada do mundo, de Ramón Loureiro
O xoves 29 de decembro, ás 12:30 horas, no Centro de Interpretación da Torre de Hércules, na Coruña, preséntase o libro A Torre de Hércules. A lámpada do mundo, de Ramón Loureiro, con ilustracións de Antonio Seijas. No acto, xunto ao autor e ilustrador, participan Ana Santorum e Xan Arias.
Lapis, cámaras… acción!, por Celia Parra
Desde (Abro paréntese…, blog de Celia Parra:
“O pasado mes de novembro, gracias ó convite da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, e coa colaboración do Concello da Coruña, impartín un obradoiro de iniciación á videopoesía no Centro Ágora.
Baixo o lema Lapis, cámaras… acción!, puxémonos mans á obra para descubrir, facer e compartir videopoesía. O obxectivo do obradoiro foi proporcionar ferramentas e técnicas para fomentar a creación de videopoemas. Tentamos que cada asistente, logo de aprender sobre o xénero e os seus procesos creativos, crease o seu propio videopoema como produto final do obradoiro.
Lonxe de aspirar á perfección técnica, animouse a empregar as ferramentas ao dispor de cadaquén (teléfono móbil, programas de edición gratuítos, mesmo fotografías libres de dereitos) e a concentrar o aprendido nun exercicio sinxelo e acotado. O importante era ter unha primeira toma de contacto coa videopoesía e os seus procesos, que valese para practicar ou trasladar o aprendido con maior profundidade posteriormente.
Non podo estar máis contenta coa acollida, a curiosidade, os debates, o traballo e os resultados. Saíron do forno videopoemas fantásticos que superaron toda expectativa. E para mostra, un botón. Ou dous: O verbo, de Clara Vidal, e Pegada, de Paulo Fernández.
Graciñas a todas e todos!”
(Fotografía de Mercedes Queixas)
Becerreá: XXV Noite Poética A Pipa 2016, con Silvia Penas
Ourense: Pendanca e oso, con María Lado e Lucía Aldao
O martes 27 de decembro, ás 21:30 horas, no Café Cultural Auriense (Praza do Correxedor, 11), en Ourense, María Lado e Lucía Aldao protagonizan o recital de poesía, humor e música Pendanca e oso, unha fábula aldaolado sobre o amor. O prezo da entrada é de 5 euros.
Paul Bilbao (Kontseilua): “A lingua minorizada debe ser prioritaria no seu territorio perante a hexemónica”
Entrevista a Paul Bilbao en Sermos Galiza:
“O Kursaal donostiarra acollía hai uns días a posta de longo do Protocolo para garantía dos dereitos lingüísticos, unha ferramenta que supón, en palabras de Paul Bilbao naquel acto, secretario xeral de Kontseilua, “un exercicio práctico de empoderamento” da trintena de comunidades lingüísticas existentes en Europa, entre elas o galego.
– Sermos Galiza (SG): O Protocolo de Donostia é unha ferramenta que nace dunha participación ampla, case sen precedentes, de axentes implicados en toda Europa na defensa do que se ten denominado linguas minorizadas..
– Paul Bilbao (PB): A inciativa enmárcase dentro da Capital europea Donostia 2016. Cando se presentou o proxecto a Bruxelas a previsión era facer unha conferencia sobre o que chaman linguas minoritarias. Cando Donostia 16 se puxo en contacto con Kontseilua, como organismo que aglutina ao movemento do euskera, nós deciamos, “outro congreso?”. Outra vez máis xuntarnos, contarnos as penas? Por que non facemos algo que deixe marca, algo que deixe legado? Démoslle voltas, decatámonos que no 2016 a Declaración de dereitos lingüísticos faría 25 anos e dixemos, por que non facemos un protocolo? E animámosnos, tendo clara unha liña vermella: que o protocolo ía ser consensuado unicamente por axentes sociais. Os axentes sociais que traballamos coas linguas somos os suxeitos que realmente traballamos desde as necesidades das linguas sen ningunha interferencia política, independentemente de quen estea no goberno. Polo tanto, este exercicio de empoderamento que fixo a sociedade civil organizada que traballa a prol das linguas minorizadas concretouse nese consenso após un traballo sobre cales son as 185 medidas que se deben de tomar para garantir os nosos dereitos.
– SG: Fas fincapé en que é a sociedade civil a que ten a chave, a que impulsa o proceso, iso implica tamén unha responsabilidade importante por parte dos axentes que fan parte deste protocolo…
– PB: O obxectivo do Protocolo non é dicir aos demáis o que teñen que facer. A sociedade civil debe ser consecuente e actuar con responsabilidade. Xa o ten feito así. Eu tiven a sorte nestes meses de coñecer aínda máis sociedade organizada a favor de linguas minorizadas e decátaste que a sociedade civil está ao pé do cañón: creando espazos de uso, creando falantes, medios de comunicación, reivindicando… E iso pasa co galego, co frisio, co friuliano ou o euskera. Nós cremos que grazas á sociedade civil se deron pasos moi importantes e imos seguir actuando con esa responsabilidade. (…)”
Dispoñible a Axenda Feminista 2017 do Observatorio da Mariña pola Igualdade. Galegas en leiras de mar e terra
Como vén sendo habitual por estas datas, o Observatorio da Mariña pola Igualdade vén de editar a Axenda Feminista 2017 que xa está dispoñible en diferentes puntos de venta.
Non podía faltar este clásico do Observatorio que xa vai pola súa séptima edición e que, un ano máis, escolle a 12 mulleres para protagonizala. Se en anos anteriores a Axenda Feminista se centrou máis en ámbitos cultuais e se dedicou ás músicas, escritoras, teatreiras, poetas ou científicas galegas, para este 2017 que está a piques de comezar o Observatorio quere valorar e visibilizar o traballo de 12 mulleres que traballan no sector primario, unha por cada mes do ano. Mulleres que dan nome á axenda, Galegas en leiras de mar e terra dende os seus proxectos vitais e laborais traballan a terra e o mar de Galiza para alimentarnos.
Para o Observatorio da Mariña pola igualdade é un orgullo contar con Marta Juncal, bateeira de Vilanova de Arousa; Xulia Bande, viticultora de Leiro; Nieves Medina, conserveira de Xove; Eva Beres, queixeira de Ordes; María del Carmen Suárez, percebeira de Corme-Ponteceso; Anxos Orgueira, produtora de Palas de Rei; Carmen Abad, mariñeira de Xove; Nieves Fernández, gandeira de Viana do Bolo; Beatriz Molanes, redeira do cerco de Cangas; Mercedes Alonso, gandeira de Cotobade; Carmen Formoso, mariscadora de Carnota e Clara Basanta, gandeira de Trabada.
A Axenda Feminista 2017 modifica este ano o formato de axendas anteriores: tamaño A5, tapa branda, goma para pechala e unha cinta para marcar a páxina desexada. O deseño das tapas correu a cargo da deseñadora Mónica Justo, e que se basea na figura de Maruxa Mallo, a cal protagoniza o día das Artes Galegas o 1 de abril de 2017.
O prezo da axenda son 13 euros (ás persoas socias o Observatorio lles financiará unha parte, quedando a axenda a un prezo reducido para el@s de 11 euros) e pódese atopar nos seguintes puntos de venta:
– Ribadeo: Libraría Casa das Letras.
– Foz: Libraría Bahía.
– Burela: Libraría Espacio Lector Nobel.
– Viveiro: Libraría Porta da Vila.
– Vilalba: Papelería Pergamino 2.
– Lugo: Libraría Trama.
– Santiago de Compostela: Libraría de mulleres Lila de Lilith.
– A Coruña: Livraria Suévia.
– Vigo: Libraría Andel.
– Allariz: Aira das letras.
– Pontevedra: Libraría Paz.”