Xosé Filgueira Valverde, Día das Letras 2015

Desde Praza, Sermos Galiza e Real Academia Galega:
Xosé Filgueira Valverde será o protagonista das Letras Galegas en 2015, segundo vén de anunciar a Real Academia Galega, que a mañá do sábado 5 de xullo celebrou xuntanza ordinaria do seu Pleno. Xela Arias, Ricardo Carvalho Calero, Celestino Fernández de la Vega e Manuel María eran os outros catro candidatos (…).
Historiador, divulgador e escritor, Filgueira Valverde (Pontevedra 1906-1996) vinculouse dende novo a proxectos culturais e do país. Dese xeito, formou parte xunto con Lois Tobío e Fermín Bouza Brey do nacemento do Seminario de Estudos Galegos. Tamén se involucrou na creación en 1927 do Museo Provincial de Pontevedra, do que foi secretario até 1942, ano no que se converteu no seu director, mantendo a colaboración co Museo ata a fin dos seus días. Tamén dirixiu o Instituto Padre Sarmiento e a casa Museo de Rosalía de Castro. A Real Academia Galega, da que comezou a formar parte o 27 de xullo de 1941, destaca o seu carácter “prolífico e dotado dunha grande erudición” e tamén as súas achegas á historia e á etnografía, así como ao estudo da literatura galega medieval. (…)
A figura de Filgueira Valverde foi sempre polémica. Fronte ao seu traballo a prol da cultura e da lingua, que lle valeu unha habitual definición como “preservador da cultura galega”, criticouse a actitude mantida durante a guerra civil e a súa participación institucional na ditadura franquista. Dende a relación de Filgueira Valverde con Alexandre Bóveda, con quen cruzou cartas moi críticas motivadas pola adscrición do Partido Galeguista á esquerda, até o seu papel nas depuracións de mestres nos anos inmediatamente posteriores ao golpe. (…)”

A Coruña: presentación de Intensa e quente é a túa humidade azul, de Xulio Pardo de Neyra

O martes 8 de xullo, ás 20:00 horas, na Livraria Suévia (Rúa Vila de Negreira, 32, baixo) da Coruña, preséntase Intensa e quente é a túa humidade azul, de Xulio Pardo de Neyra, publicada por Positivas. No acto, xunto ao autor, participan Francisco Macías e Miguel Pernas.

Eva Veiga: “A palabra permite conceptualizar a emoción”

Entrevista a Eva Veiga en Vivir na Coruña:
“(…) – Vivir na Coruña (VnC): Eva, que é para ti a poesía? Que importancia pode ter para unha persoa, ou para a sociedade, como elemento de axuda?
– Eva Veiga (EV): Para min a poesía é unha arte e, como toda arte, é o modo de transformar a realidade dende un punto de vista da consciencia. Pero coido que a palabra ten algo que non teñen outras artes, que é a conceptualización. Ademais do sensible e o emocional, que é esencial, tamén está a capacidade de converter en concepto un pensamento ou emoción.
Concordo coas palabras de Octavio Paz nas que di que: “a historia ofrécenos a documentación do que se vive, pero a verdade é outra”, e a verdade vennos dada pola poesía. Ela expresa as emocións e sentimentos dun grupo humano, pero por riba disto danos a palabra en liberdade. Isto é para min o esencial. A poesía é fundamental a nivel social, universal, ten unha función crítica e fainos máis libres. Ao mesmo tempo tamén serve para establecer un vínculo afectivo co mundo xa que a poesía non existe sen emoción, ten que ser un golpe emocional que produza movementos tectónicos dentro.
Por outro lado a poesía tamén ten un valor terapéutico. Axuda a expresar o que un sente, ou o que non sabe que sente. Aquilo que está agochado. Axúdache a obxectivar o que tes dentro. Pensas que pensas, ou pensas que sentes, pero cando escribes decátaste da cantidade de sentimentos embarullados que hai no teu interior. A escrita axuda a poñer en orde isto. Axúdame a coñecerme a min mesma e a transformarme. A ir máis aló da palabras que conforman o imaxinario da nosa realidade e, quizais, transformar o meu mundo.
– VNC: Cal é a relación do poeta co lector?
– EV: A palabra debe ter visión prismática. Un bo poema ten que ter sempre un significado polisémico e a palabra non se cingue a unha lóxica determinada. Ao lector se lle dan algo rematado de sentido non ten nada que facer. O propio poema danos a posibilidade como lectores de reescribir ese poema. A ambición máis grande do escritor non é o propio libro que escribe, senón o libro que escribe con cada un dos seus lectores, que será distinto. (…)”

Cuestionario Proust: María do Cebreiro

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a María do Cebreiro:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Algo a medio camiño entre a impulsividade e a constancia.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade, a alegría e a intelixencia (dalgún xeito, están relacionadas entre si).
3.– Que agarda das súas amizades?
– Simplemente me alegra que estean aí. Creo que non cómpre agardar nada das persoas, que temos que ser felices co que nos dan.
4.– A súa principal eiva?
– Entre as confesables: a impaciencia, a tendencia ao despiste e a desorientación espacial.
5.–A súa ocupación favorita?
– Escoitar música, escribir e, de cando en vez, a desconexión tecnolóxica.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Estar coas persoas que quero.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Confundir as prioridades.
8.– Que lle gustaría ser?
– Noutra vida, o contrario do que son.
9.– En que país desexaría vivir?
– Onde vivo.
10.– A súa cor favorita?
– Vermella.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A gardenia.
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Beckett, Melville, Kafka, Coetzee e Proust.
14.– E na poesía?
– Rilke, Keats, Hölderlin, Wordsworth, Cunqueiro.
15.– Un libro?
Rayuela, de Julio Cortázar. Talvez porque a lin na adolescencia, o certo é que non houbo, nin antes nin despois, ningún libro que me causase o mesmo efecto.
16.– Un heroe de ficción?
– Marlowe.
17.– Unha heroína?
– Elizabeth Costello.
18.– A súa música favorita?
– Teño un gusto musical moi disperso, no que conflúen, entre moitos outros, Bach, Billie Holiday, John Coltrane e Bob Dylan.
19.– Na pintura?
– Francis Bacon.
20.–Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera que o sexa e non se sinta como tal.
21.– O seu nome favorito?
– Andrés.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Son bastante flexible cos malos hábitos dos demais, e diría que xeralmente os desfruto.
23.– O que máis odia?
– A covardía, a deslealdade e o oportunismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Aqueles que se identificaron coas súas posesións.
25.– Un feito militar que admire?
– O asalto ao cuartel Moncada.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Talento matemático.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen enteirarme.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Ou moi concentrada ou moi abstraída.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A torpeza e a timidez (no caso de que sexan defectos)
30.– Un lema na súa vida?
– O primeiro: “Atrévete a saber”. O segundo: “Daquilo do que non se debe falar, mellor calar”.”

O Consello da Cultura destaca a relevancia do Sempre en Galiza no 70 aniversario da súa edición

Desde Cultura Galega:
““Hoxe recordamos un libro que marcou o pensamento de sucesivas xeracións galegas e un autor que foi un símbolo para os seus coetáneos e para a posteridade”. Deste xeito, Ramón Villares, presidente do Consello da Cultura Galega (CCG), destacou a orixe das diferentes actividades preparadas para conmemorar os setenta anos da publicación de Sempre en Galiza de Alfonso R. Castelao. O Consello da Cultura Galega, en colaboración coa Fundación Castelao, celebrou no Parlamento un acto institucional presidido por Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia, Pilar Rojo, presidenta do Parlamento de Galicia, Ramón Villares, presidente do CCG, e Carlos Mella, presidente da Fundación Castelao. Alén do acto institucional, xa está dispoñible na rede a aplicación para dispositivos móbiles elaborada polo CCG e a Editorial Galaxia que contén o texto completo enriquecido con contidos adicionais.
A dimensión cultural e política tanto de Sempre en Galiza como do seu autor, Alfonso R. Castelao, destacouse nun acto de gran valor simbólico que tivo lugar na Salón dos Reis do Parlamento de Galicia. Alí procedeuse á lectura de fragmentos da obra, así como da súa explicación. Ramón Máiz, Justo Beramendi e Henrique Monteagudo, responsables da edición crítica do texto que editou o Parlamento en 1992, interviñeron para darlle unha visión actual do significado da obra de Castelao. Canda eles, diferentes personalidades como Víctor Freixanes, Inma López Silva, Marcial Gondar, Siro López, Xesús Palmou ou Margarita Ledo, entre outros, leron diferentes fragmentos breves da obra de Castelao. Ademais, exhibiuse unha mostra de varias lecturas realizadas por persoeiros que viven fóra de Galicia e que quixeron contribuír coas súas gravacións á difusión da obra. O acto foi presentado pola xornalista María Solar, mentres que a actuación musical correu a cargo do trío InVento. (…)”

Madrid: conferencia de Armando Requeixo sobre Xosé María Díaz Castro

O sábado 5 de xullo, ás 12:00 horas, na Casa de Galicia de Madrid (Casado del Alisal, 8), Armando Requeixo pronunciará unha conferencia organizada pola Federación de Sociedades Galegas en Madrid (FAGAMA) sobre Xosé María Díaz Castro. No acto estará acompañado por Xosé Ramón Ónega. Tras a conferencia haberá unha actuación musical de Uxía Senlle e Sérgio Tannus.

Outeiro de Rei: Convívio da Cultura Galega na Casa Museo Manuel María, o sábado 12 de xullo

Achegamos información sobre o Convivio da Cultura Galega que terá lugar o sábado 12 de xullo durante todo o día en Outeiro de Rei da Terra Chá. Nace como un espazo de encontro e intercambio aberto á participación de todo o asociacionismo de base, organizado desde a Fundación Manuel María de Estudos Galegos, a Federación Galiza Cultura e a Asociación Cultural e Musical Solfa de Compostela, coa colaboración da Área de Cultura da Vicepresidencia Primeira da Deputación de Lugo.
Trátase dun encontro para compartir experiencias, gozando ao tempo dalgunhas das máis significativas paisaxes que conforman o espazo físico orixinario del Manuel María. Outeiro de Rei, o lugar que hoxe acolle a Casa-Museo que alberga todo o seu legado e proxecta a súa vida, obra e pensamento a todo o noso pobo, quere ser tamén unha forma de o homenaxear.

Máis información no evento en facebook, no teléfono 698177621 ou no correo electrónico fundacion@manuelmaria.com.

Propostas con premio: Doe tanto a túa ausencia, de Eli Ríos, premio Francisco Añón de poesía

Entrevista de Ramón Nicolás a Eli Ríos en Caderno da crítica:
“(…) -Ramón Nicolás (RN): Por outro lado, o xurado do premio Francisco Añón salientou o peso do dramático no teu libro [Doe tanto a túa ausencia], por que este camiño?
– Eli Ríos (ER): Principalmente por experimentar, por mergullarme nun desafío poético. Nunha conversa cun amigo falamos sobre a capacidade que ten a poesía para ser representada e interesoume moito o tema. Quixen ver até onde podía ir… e aquí estamos. (…)
– RN: Recoñeces como trazo singularizador o minimalismo e o desdobramento ao que aludiu o xurado na acta do mesmo?
– ER: Isto foi algo que destaquei no mesmo acto de entrega. Estaba alí sentada na cadeira, escoitando a acta do xurado (aínda non tivera ocasión de lela), e houbo un momento no que as palabras de Mercedes Queixas me meteron moito medo, puxéronseme todos os pelos de punta! Se non fose porque sei que non é posible até dubidaría se conseguiran lerme os pensamentos!
De feito, creo que o Concello da Serra de Outes debería plantexarse recoller as actas nalgún volume porque, hai uns días, nunha Feira, achegouseme unha persoa a pedir Doe tanto a túa ausencia e quería que llo asinase. Expliqueille que o poemario non se publica até o ano próximo e terqueoume que si, que vira a acta do premio, que lle interesaba moito e que o quería ler. Como ves, o xurado non só me impresionou a min coa súa lectura…
– RN: Combinas outras actividades con participación na web de crítica feminista A Sega. Como entendes esta plataforma e as túas colaboracións na mesma?
– ER: A Sega é moito máis do que unha plataforma. A xente que alí estamos somos cada unha de idades, formacións, orixes, etc, diferentes e temos unha cousa en común: a vontade de cambiar as regras deste xogo patriarcal que non queremos xogar. Isto fai que cada texto, cada acción, cada idea á que lle damos visibilidade teña por detrás un espazo de debate compartido no que nunca paras de aprender. Para min, é realmente enriquecedor contar cunha xentiña como as segadoras sempre dispostas a solucionar dúbidas, a facer as críticas constructivas que che axudan a mellorar ou entender as cousas… É un privilexio crear na colectividade e na sorodidade para dar voz a propostas que non terían cabida noutros medios.
As miñas colaboracións n´A Sega gustaríame que fosen máis habituais pero, por falta de tempo, faise o que se pode. Non se pode estar en misa e repenicando! E isto é fantástico na Sega. Sempre hai unha segadora na ceifa! Hai semanas que non me dá a virada para entrar ao grupo de debate e, cando o fago, sorpréndome con todas as aportacións que hai, propostas, recomendacións de lecturas, etc. E claro! Logo pasas outra semana rompendo os miolos sobre as teorías que se expoñen…, e cando te dás conta levas máis aprendido que nun ano de carreira universitaria. De aí que, cando unha colaboración que leva o meu nome sae n´A Sega, eu non a sinta de meu senón de todas e cada unha das segadoras que están nese proceso de aprendizaxe, de debate, de corrección, etc., que se propón na comunidade de crítica literaria feminista que é A Sega.”

Oriana Méndez: “Neste sistema económico non pode haber cidadanía porque só as persoas libres son cidadás”

Entrevista de Montse Dopico a Oriana Méndez en Magazine Cultural Galego:
“Oriana Méndez gañou o Premio de Poesía do Concello de Carral con O que precede a caída é branco, un poemario habitado por unha cidade sen cidadáns, por persoas expropiadas da súa liberdade. Mais tamén por traballadoras que se unen nun momento no que todo parece estar a piques de estourar. O libro amosa algunhas conexións coas obras anteriores da autora, Cero e Derradeiras conversas co Capitán Kraft. Como o ollar á opresión, ao poder e á súa violencia. Ou á memoria. Cero estaba escrito deste o estrañamento, o distanciamento respecto dunha realidade incomprensible. En O que precede a caída é branco hai unha urxencia de reaccionar ante o presente. Ante o que acabou perfilándose como unha guerra contra a clase obreira. Contra case todos e todas nós.
– Montse Dopico (MD): Salientara xa o xurado a unidade de contido e forma da obra. Que se cadra é a túa forma de escribir, non só neste libro.
– Oriana Méndez (OM): É verdade que concibo os libros como unha idea, unha proposta unitaria. Nos tres libros que teño publicados non fixen unha escolma de textos escritos en distintos momentos, senón unha proposta a partir dunha idea.
– MD: A idea é, se cadra, a da cidade sen cidadáns, senón unha “caterva humana/ que é/ expropiada de si mesma”, sometida ao “pensamento do servo”, na actual guerra contra a clase traballadora. O espazo urbano xa estaba, por outra banda, nos dous libros anteriores.
– OM: Comparto a lectura, si. É certo que falo do espazo urbano, e é normal porque é fundamentalmente o que coñezo. As referencias a Vigo son constantes, nese sentido. Pero podería ser calquera outra das cidades que coñezo. Si é unha cidade expropiada de cidadáns porque neste sistema económico non pode haber cidadanía porque só as persoas libres son cidadás. Hai unha guerra en curso na que unha parte pequena da poboación vai gañando e outra parte, a maioría, vamos perdendo. Falo disto nuns textos de forma máis explícita e noutros menos. (…)”

Cuestionario Proust: Carmen Panero

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Carmen Panero:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Son parsimoniosa.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A súa tolerancia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A comprensión das miñas eivas.
4.– A súa principal eiva?
– Non sei dicir que non.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler e escribir (ou viceversa).
6.– O seu ideal de felicidade?
-Que amar non sexa o contrario de ser libre.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non poder valerme por min mesma.
8.– Que lle gustaría ser?
– Volvería ser a mesma.
9.– En que país desexaría vivir?
– Sempre en Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– A cor azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A camelia branca.
12.– O paxaro que prefire?
-O moucho.
13.– A súa devoción na prosa?
-Yourcenar.
14.– E na poesía?
– Antonio Machado.
15.– Un libro?
Arraianos, de X. L. Méndez Ferrín.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
– A Penélope de Begoña Caamaño.
18.– A súa música favorita?
– O jazz.
19.– Na pintura?
– O expresionismo abstracto.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– …ao final, meu pai tamén tiña os pés de barro.
21.– O seu nome favorito?
– Aurora.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A maledicencia.
23.– O que máis odia?
– A agresividade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– Son pacifista… Pero, a resistencia armada é precisa e, sendo contraria á pena de morte, xustifico matar ao tirano.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Axilidade para responder.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen dor.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O bo humor.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os de quen baten sempre na mesma pedra.
30.– Un lema na súa vida?
– Coñécete a ti mesma.”