Nace a Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores

“Os días 15 e 16 de marzo, os representantes de 16 asociacións de escritoras e escritores de todo o Estado que escriben nas súas diferentes linguas (castelán, éuscaro, catalán, galego e asturiano), constituirán no Espazo Santa Clara, na cidade de Soria, a Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores. A escolla da cidade para constituír a Conferencia é unha homenaxe por parte das entidades que conformarán a Conferencia ao poeta Antonio Machado no 85 aniversario do seu exilio e a súa morte, pola significación que tivo a cidade na súa obra e na difusión universal dunha poesía profundamente comprometida coa dignidade persoal e colectiva e cos dereitos humanos.

Desde o ano 2016, estas entidades veñen celebrando, con carácter anual, por iniciativa da Asociación Colegial de Escritores (ACE) e co patrocinio de CEDRO, un Encontro Estatal (en Madrid e Alcalá de Henares) para valorar os grandes asuntos e demandas que afectan, desde o punto de vista profesional e do cumprimento da Lei de Propiedade Intelectual, a escritoras/es, tradutoras/es e dramaturgas/os de todo o estado. A Conferencia constituirase, así, nunha plataforma estábel de coordinación das citadas entidades ante as distintas Administracións. En Soria estarán representados case 9.000 escritoras/es, tradutoras/es e dramaturgas/os que forman parte delas e as aspiracións de todo o colectivo autoral.

O venres 15, as/os representantes das Asociacións, tras seren recibidas polo Concello, debaterán e, no seu caso, aprobarán a acta fundacional da Conferencia e a Plataforma de demandas ás Administracións Públicas, así como unha Declaración contra a censura e pola liberdade de expresión e de creación literaria e artística ante a reiteración, nos dous últimos anos, de casos vulneradores do artigo 20 da Constitución levados a cabo por distintas administracións locais, provinciais ou autonómicas.

Todas as asociacións fundadoras da Conferencia participaron activamente nas iniciativas que o mundo da cultura, nomeadamente da cultura escrita, puxo sobre a mesa nos últimos anos, comezando pola Plataforma Seguir Creando, nacida en 2015 para defender os intereses das/os creadoras/es ante as sancións que o goberno de entón impuxo a escritoras/es e tradutoras/es xubiladas/os, algúns moi coñecidos, por seguiren creando e recibindo dereitos de autoría despois da xubilación.

Aquela loita, con gran repercusión mediática, desembocou na redacción do Informe sobre o Estatuto da/o Artista, aprobado por unanimidade polo Congreso dos Deputados e cuxa concreción e desenvolvemento se veñen realizando, non sen dificultades, desde abril de 2019.

A Plataforma de demandas que se aprobará o venres na reunión constitutiva farase pública o sábado día 16 no acto de fundación da Conferencia. No seu borrador recóllese, de xeito prioritario, a exixencia de culminación do citado Estatuto, co pleno cumprimento dos compromisos estabelecidos en materia de compatibilidade pensións-dereitos de autoría, dunha cotización especial en autónomos que, ademais, contemple a intermitencia, así como unha fiscalidade que conteña un capítulo de “ingresos derivados da propiedade intelectual”.

Tamén se exixirá a modificación da norma que traspón á lexislación estatal a directiva europea sobre Dereitos de Autoría no Mercado Único Dixital e a “axeitada” retribución a autoras/es e xornalistas polos usos dos seus contidos en Internet, así como a actualización, achegándoa aos estados máis avanzados da Unión Europea, das tarifas por préstamo bibliotecario, de tal xeito que se beneficio diso o colectivo autoral.

Outras demandas presentadas son: o reforzamento dos niveis de transparencia no proceso de venda de libros; a exixencia de compensación económica a escritoras/es e xornalistas pola colaboración nos medios de comunicación, sexan en papel ou dixitais, e pola participación en actos culturais de institucións e entidades privadas; a articulación dun tratamento fiscal que beneficie ás autoras e autores, aos libros de dominio público ou á creación, no ámbito xudicial, dunha xurisdición de Propiedade Intelectual.

A Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores elixirá, na reunión do venres 15 de marzo, unha persoa representante das entidades que a constitúen que exercerá, con carácter provisional, a función de voceira/o no acto público de sinatura do día 16. Posteriormente, unha vez constituída, elixirá o seu órgano reitor e o seu coordinador ou coordinadora, cun mandato de dous anos.

Os actos do sábado serán presentados pola escritora e xornalista Marisol Artica. Tras a sinatura do documento fundacional, terá lugar unha conversa sobre “o oficio de escritor/a” entre Manuel Rico e Luis Landero, Premio das Letras Españolas 2022. O concerto “A voz plural dos poetas, con Antonio Machado”, no que os cantautores Moncho Otero e Rafa Mora porán música a poemas de distintas autoras/es e escritos nas distintas linguas do Estado, porá fin aos actos constitutivos da Conferencia.

Constitúen a Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores:
Asociación Colegial de Escritores de España (ACE), Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Euskal Idazleen Elkartea (EIE), Asociación de Escritores de Euskadi – Euskadiko Idazleen Elkartea (AEE-EIE), Asociación Valenciana de Escritores y Críticos Literarios (CLAVE), Asociación de Escritores y Escritoras de Extremadura (AEEX), Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), Asociación Colegial de Escritores de Cataluña (ACEC), Asociación de Escritores de Castilla La Mancha (AECLM), Asociación Navarra de Escritores/as – Nafar Idazleen Elkartea (ANE-NIE), Sociedad Cántabra de Escritores (SCE), Nueva  Asociación Canaria de Escritores (NACE), Asociación de Escritores y Escritoras de Asturias (AEA), Asociación Riojana de Escritores (ARE).”

Asociacións de escritoras/es e tradutoras/es piden unha mudanza na regulación do préstamo en bibliotecas

Os/AsAELG Logo 2-2015 escritoras/es e tradutoras/es, a través das principais asociacións que os/as representan, entre elas a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, AELG, solicitaron nunha carta aberta unha mudanza na lexislación que regula o préstamo público dos seus libros, co fin de obteren unha remuneración xusta polo uso dos seus libros nas bibliotecas. No seu escrito propoñen, por unha banda, un pagamento centralizado a cargo do Estado e as Comunidades Autónomas; e, por outra, unha tarifa non simbólica que garanta unha remuneración axeitada, acorde coa doutros estados europeos. “Levamos case 25 anos sen unha normativa xusta, equilibrada e eficiente na materia”, explican.
Deste xeito, as entidades que subscriben a carta propoñen a aplicación real dun dereito dos/as creadores e creadoras tamén no Estado Español, mais sen que o goce dese dereito se faga repercutir nos usuarios deses servizos, senón en quen debe ter a responsabilidade de velar pola nosa cultura, e consecuentemente debe velar tamén porque aos creadores e creadoras se lles garantan unhas retribucións dignas e xustas polo seu traballo, que é a primeira pedra dun produto do que toda a cadea da industria cultural obtén beneficios económicos.
O texto da carta aberta, que farán chegar ao Ministerio de Educación, Cultura e Deporte e ás Consellerías de Cultura, é o seguinte:

Escritores/as e tradutores/as, por unha remuneración xusta para o préstamo público

Os/As escritores/as e tradutores/as temos recoñecidos a nivel europeo, en virtude da Directiva 92/100, o dereito a sermos remunerados/as polo préstamo dos nosos libros en bibliotecas e institucións similares. Con todo, este dereito non está a ser efectivo no Estado Español, o que supón unha clara discriminación respecto dos nosos colegas doutros estados da Unión Europea.
É preciso, a ese respecto, ter moi claro que esta remuneración se xera como consecuencia dunha excepción puntual ao dereito de autor/a, unha figura xurídica que podemos asemellar a unha especie de expropiación á propiedade intelectual dos/as creadores/as.
É a propia Unión Europea quen recoñece, por unha banda, que calquera esforzo creativo e artístico esixe uns ingresos suficientes que sirvan de base a novos traballos e, por outra, que só unha regulación axeitada permite garantir esta remuneración.
O certo é que a lexislación española non foi capaz de garantir esta remuneración e os/as autores/as e editores/as levamos case 25 anos sen unha normativa xusta, equilibrada e eficiente na materia.
No entanto, na maior parte dos países europeos levan máis de dez anos recoñecendo este dereito e aplicando políticas activas para que autores/as e tradutores/as reciban a remuneración que lles corresponde. A realidade no Estado Español é moi distinta: aprobouse primeiro unha lei e logo un regulamento que imposibilitan de feito que os/as autores/as reciban este pagamento. Primeiro, porque sitúa nos concellos a obriga de remunerar ese dereito, o que supón acudir a cada un deles a facer efectiva a remuneración (algo que, na práctica, o imposibilíta) e, en segundo lugar, pola escasa contía da mesma, máis de cen veces por baixo das de países como Italia ou Polonia e máis de mil respecto das de Francia ou Alemaña.
Cando desde todos os ámbitos está a exporse a necesidade de homoxeneizar a lexislación de tal xeito que iguale en dereitos á cidadanía dos distintos países da Unión, é un contrasenso a situación que os/as autores/as vivimos no Estado Español.
Por este motivo demandamos unha mudanza urxente na lexislación do noso estado para axeitala ao mandato europeo, co fin de que os/as autores/as sexamos remunerados/as xustamente polo préstamo público dos nosos libros. Para iso propomos:
– Un pagamento centralizado a cargo do Estado e as Comunidades Autónomas, que se responsabilizarán da información.
– Unha tarifa non simbólica que garanta unha remuneración adecuada, acorde coa doutros estados europeos.

Entidades asinantes
A carta aberta foi asinada polas seguintes asociacións: Asociación Colegial de Escritores (ACE), Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Associació Col·legial d’Escriptors de Catalunya (ACEC), Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Asociación de Autores Científico-Técnicos y Académicos (ACTA), ACE Traductores (ACEtt) e Asociación de Escritores de Euskadi / Euskadiko Idazleen Elkartea (AEE/EIE).