Moncho Iglesias: “O bo é o que queda e o malo faise bo con tempo, agora cheiro Palestina a través da memoria”

Entrevista a Moncho Iglesias en Atlántico Diario:
“(…) – Atlántico Diario (AD): Unhas boas datas para presentar novo libro.
– Moncho Iglesias (MI): Xa saíu hai uns días. Como o anterior está publicado por Urutau, un bo editor que está a facer un traballo impresionante pola lingua e a literatura. Cheira combina poesía e imaxes sobre Palestina. Fala da vida cotiá e de tantas cousas que non se poden expresar só con palabras e imaxes, que hai que vivilas. Son momentos onde os cheiros e a choiva son diferentes segundo onde sexan. Fala de cor, vida, bulicio, da guerra e da paz.
– AD: Cando foi a última vez que estivo en Palestina?
– MI: Foi en 2013. Boto de menos cousas como voltar á casa por Nadal dende un Belén adornado, despois de comprar os agasallos. Este poemario naceu estando aínda alí, en 2011, e foi crecendo ata 2020. Son nove anos de escritos.
– AD: É certo que a morriña fai esquecer o malo e priorizar os arrecendos?
– MI: O bo é o que queda e o malo faise bo co tempo. Queda a sensación navideña, o deserto, as montañas ou os ríos, pero sobre todo os encontros coa xente. Agora non pode cheirar Palestina de xeito presencial, só a través da memoria. As comidas non saben igual ou non se fuma na casa como nos cafés.
– AD: Voltará a Palestina?
– MI: Non volvín tentar. Foron aparecendo outras historias e de setembro a setembro sempre estou ocupado co curso. Marchei lonxe e non foi doado. Pero espero voltar, porque a morriña crece.”

Francisco Castro: “Non coñezo unha forma mellor para loitar contra o fascismo que a cultura e a educación”

Entrevista a Francisco Castro en Atlántico Diario:
“(…) – Atlántico Diario (AD): En Tantos anos de silencio conta un acto de represión franquista. Está inspirado dun feito real?
– Francisco Castro (FC): Ningún dos personaxes existíu, pero houbo moitos que podían ter sido os protagonistas desta novela, dende intelectuais a membros da clase alta comprometidos coa República que foron represaliados, como militares franquistas que aproveitaron a guerra para requisar propiedades.
– AD: E as localizacións tan detalladas, tamén son froito da imaxinación?
– FC: O pazo de Flavia é totalmente ficticio, aínda que recrea en todo a estas construcións. Todo transcorre no mesmo escenario de xeito consciente. Quería crear sensación de claustrofobia para que o lector compartise ese sentimento ante peche dos presos.
– AD: Ao tempo conta unha historia paralela sobre o maltrato ás mulleres na actualidade. É unha equiparación buscada?
– FC: Si, porque é a violencia dunha e doutra é idéntica. Os que maltratan as mulleres son fascistas que non toleran que pensen por si mesmas. A terceira forza política de España é a que nega os dereitos das mulleres, pero tamén do colectivo LGTBI. Os mesmos fascistas que non queren que Ana, nen Ánxela (as protagonistas da novela en épocas distintas) sexan libres.
– AD: Para abordar a violencia machista escolle a unha muller profesional e intelectual, foxe así da tipificación da vítima?
– FC: Iso é algo que me interesa moito, rexeitar un perfil único da vítima. Non ten que ser de pouca formación ou baixos recursos para ser maltratada. Tamén o poden ser profesionais de prestixio con acceso á información. Non hai máis que ver a realidade. (…)”

“Brooklyn non é máis importante que O Calvario”

Artigo en Atlántico Diario:
““Vigo é unha cidade aberta, cosmopolita, pero tamén cunha importante tradición, algo que é moi valorado por todo aquel que escriba; dende o punto de vista literario, Brooklyn non é máis importante que O Calvario, pese a que teña maior dimensión”. Fran Alonso (Vigo, 1963) abriu o debate, organizado na Feira do Libro. O director de Edicións Xerais convidou aos tres escritores, a opinar sobre esa hipotética relación entre a cidade e a literatura. Antes de sentar a falar entre eles, fixérono para Atlántico.
Ledicia Costas, Manuel Esteban e Pedro Feijoo comparten a súa profesión e a súa orixe (todos naceron en Vigo en 1979, 1975 e 1971, respectivamente). Asemade todos teñen obra que transcorre nas súa rúas. “Resúltame moi gratificante escribir sobre unha cidade que coñezo tan ben como Vigo”, afirma Ledicia Costas, Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2015. A súa última novela, Infamia (2019), está localizada en Beade, parroquia onde estudou a secundaria e o bacharelato. Aínda que a primeira vez que incorporou Vigo de xeito deliberado á súa narrativa foi con Jules Verne e a vida das mulleres planta” (2016): “Nese momento empecei a coñecer un Vigo extraordinario que me ensinou outras realidades fantásticas”, asegura a escritora, que ve no carácter híbrido da urbe un punto de exotismo moi atractivo. “Suma un casco vello moi rico e unha periferia con moitas historias”.
Manuel Esteban é autor de dous títulos, A ira dos mansos” e O meu nome é Ninguén, con tramas que suceden en Vigo: “Esta é unha cidade de fronteira, arraiana, pero tanto xeograficamente como dende o punto de vista emocional e social”. Sinala que o medramento rápido trouxo consigo historias e experiencias da nova xente: “Daquela había moito desarraigo e falla de identidade, algo moi interesante para un escritor; agora a situación xa cambiou, porque hai case máis nativos”.
Mais Esteban sinala este novo aspecto como una explicación do interese que desperta Vigo e a súa historia: “Xustifica en parte o éxito das novelas que falan da cidade, a xente quere historias que teñan que ver con Vigo; forma parte desa masa crítica que queren facer bandeira”.
Ao igual que Ledicia considera que os escritores tenden a coller como referentes as realidades máis achegadas: “Aínda que se procure a universalidade, non fai falla ir moi lonxe, hai moito sustracto en Vigo; cando eu quixen escribir sobre o Down tiña material de sobra, de primeira man”.
A popularidade de Pedro Feijoo chegou cunha historia que tiña moito desta cidade, Os fillos do Mar (2012) e repetiu con Os fillos do Lume (2017). O ano pasado publicou Camiñar o Vigo Vello, unha auténtica homenaxe ao barrio histórico. ¨Para el o carácter literario de Vigo explícase polo súa carga emotiva: “Eu escribo de Vigo porque é a cidade na que nacín e porque son neto do meu avó (o xornalista Manuel de la Fuente) e teño o becho dentro que me leva a transmitir a nosa historia, e se fose doutro lugar escribiría dese sitio”.
Para Feijoo, a boa acollida que están a ter as novelas ambientadas nesta cidade ten dúas posibles respostas: “Fronte ao discurso de que en Vigo non hai historia, amosouse o contrario; e por outro lado, entáblase un diálogo, onde antes faltaba unha das partes, a quen lle trasmitir, pero o relevo xeracional levou a que os vigueses xa sexan nacidos en Vigo e se interesen polo seu barrio, queren saber”.
Onte, Pedro Feijoo foi o último en incorporarse ao debate. Chegou de inaugurar os roteiros pola cidade, que como o ano anterior volveu completar as plazas ofertadas: “Nesta ocasión, cambiei o itinerario completamente; ao situar a Feira do Libro no comezo de Príncipe, tan lonxe do Casco Vello, facemos un percorrido por fóra das murallas, porque Vigo é moi amplio e a cidade está chea de curiosidades””

María Reimóndez: “A literatura é un medio moi poderoso”

Entrevista a María Reimóndez en Atlántico Diario:
María Reimóndez presentou o seu último libro, Corredora, na caseta de Xerais, acompañada por Ramón Nicolás. Conta a historia de superación de Genet Mullugueta, unha moza etíope que atopa no atletismo unha vía de escape. “É ficción, aínda que baseado en circunstacias que acontecen na realidade, por unha banda a tradición atlética que existe en Etiopía que é a saída da pobreza para moitos, e por outra presento a vida das nenas e das mulleres coas que traballamos dende Implicadas”, apunta.
Volveu a escoller unha temática sensible á concienciación cidadá, aínda que ésta non sexa o seu primeiro obxectivo: “Este libro como os outros é literatura, forma parte do discurso público que pode crear un espazo para a reflexión na procura dunha alternativa ou seguir cos valores establecidos; eu escribo dende a óptica feminista e fago pensar para despois actuar, pero non deixan de ser historias; mais a literatura, se está ben escrita, é un medio moi poderoso porque pode chegar pola vía emocional”.
Neste caso, Reimóndez conta a traxectoria dunha moza pobre, Genet, pertencente a unha extracto social que coñece de primeira man: “É imposible dicir cal é a situación das mulleres en Etiopía, o mesmo que non se pode determinar en Galicia, depende dos recursos ou da formación de cada unha; coas que estivemos traballando en Implicadas atópanse nunha situación de pobreza e marxinación social, xa que o país está sometido a moita presión internacional e está sendo explotado economicamente por unha ditadura da que non se fala”. Neste contexto, Reimóndez destaca o esforzo que fan estas mulleres por cambiar as súas comunidades, a través do consenso. (…)”

As Neves: homenaxe a Evaristo de Sela no centenario do seu nacemento

O xoves 2 de marzo, a partir das 12:00 horas, no salón de actos do IES Pazo da Mercé, nas Neves, terá lugar un acto de homenaxe a Evaristo de Sela por mor do centenario do seu nacemento. Vítima da represión franquista, Evaristo destaca por ser o tradutor ao noso idioma de obras moi importantes da literatura grega antiga, como a Ilíada e a Odisea, ou a primeira Filípica de Demóstenes, así como tamén de poetas modernos como Kavafis ou os Premios Nobel Elytis ou Seferis, entre outros. Tamén ten obra poética propia, en bo grao recollida nas publicacións Amar, 1945, e Versos de preso e outras rimas, 2007.
En dito acto de celebración do centenario van participar distintas persoas vencelladas dalgún xeito coa vida e obra de Evaristo de Sela, como a súa filla e tamén poeta Stella Maris González, o presidente da Asociación Cultural de Sela Agapito Valado, o helenista José Francisco González… Tamén haberá lectura dalgúns textos e estrearase ad hoc unha composición musical a partir dun poema de Evaristo. Tamén se inaugurará unha pequena exposición de láminas cunha escolma da obra do autor, elaboradas polo alumnado do centro.
Recentemente, Manuel Cabada Castro publicou en Atlántico Diario este artigo sobre o autor.