Arquivos da etiqueta: Castelao
Entrevista a Victorino Pérez Prieto no Portal Galego da Língua
Entrevista de Valentim Fagim a Victorino Pérez Prieto no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): O teu processo para te tornares galego-falante está vinculado ao bacharelato e, sobretudo, com a tua decisão de te tornares sacerdote.
– Victorino Pérez Prieto (VP): Aos dez anos fui a Compostela para fazer o Bacharelato no seminário de Belvis. Ali vivi menos essa repressão do galego na escola; fui aprendendo-o mais, escutando os amigos fora das aulas e lendo os primeiros textos na nossa língua. Ao concluir, depois dum entusiasmante COU experimental, onde comecei a tomar gosto ao estudo, fui a Valladolid para estudar Arquitetura, onde o galego estivo totalmente ausente. Pero num verão, após uma profunda conversão religiosa, deixei esses estudos e entrei no Seminário de San Martinho Pinario, para fazer os estudos eclesiásticos de Filosofia e Teologia.
De novo em Compostela, mudou a minha perspetiva. Deixei a minha vida burguesa, e, no compromisso com a causa libertadora de Jesus de Nazaré e do Evangelho, cheguei à realidade da Galiza como um povo com uma língua e uma identidade própria. Compreendi que, se eu queria servir esse povo, tinha que defender a sua língua e a sua identidade e comprometer-me no seu desenvolvimento sociopolítico. Por isso, desde o começo tomei a decisão de falar sempre em galego, sobretudo em publico. Era uma postura fundamentalmente ética; e nela fui mais consequente e radical que mesmo os meus companheiros que falavam galego de nascimento. Esta postura alimentou-se com a leitura de Castelao, Otero Pedrayo e outros velhos galeguistas; e ao mesmo tempo com os meus contactos com o nacionalismo, sobretudo com os estudantes da ERGA. (…)
– PGL: Na hora de criar textos em galego, o português servia como referente? Em geral, que relação havia com a sociedade portuguesa e com o português nos movimentos cristãos mais galeguistas?
– VP: Nos começos não, os textos para a liturgia que fazíamos e as revistas em que publicávamos –o semanário Irimia, da qual fui doze anos diretor, e a revista bimensal Encrucillada– fazíamo-lo no galego normativo, como as colaborações que tinha noutras publicações como o semanário A Nosa Terra e outros, e diários como El Progreso.
Os textos para a liturgia começaram a fazer-se em galego-português com Martinho Montero Santalha, companheiro na diocese de Mondonhedo-Ferrol; foi uma opção que não muitos compreenderam, sobretudo pela dificuldade para ler que supunha para as pessoas. A relação dos cristãos galeguistas com o reitegracionismo era, em geral, escassa e tirante; alguns amigos temos debatido arduamente sobre isto em Encrucillada defendendo publicar textos em reintegrado e mesmo em português. No meu livro Galegos e cristiáns (Vigo 1995) falei de Martinho e do que chamei carinhosamente “O outro galeguismo cristián”: Isaac Alonso Estraviz (que já publicara nessa ortografia o livro dos Salmos e outros textos), Joám Trilho, Antom Gil Hernández, Maria do Carmo Henríquez Salido, Joam José Santamaria, etc. Com eles começamos a relação com o português, ainda que eu já tivera relação com a Igreja portuguesa em encontros anos atrás. (…)”
Miguel Anxo Seixas Seoane, “Castelao nos horizontes”
Rianxo: actividades dos 23, 24 e 25 de xullo na Feira do Libro 2022
Pico Sacro: Alba de Gloria 2022, o 23 de xullo
A A. C. O Galo, como membro da Federación Galiza Cultura, un ano mais organiza o sábado 23 de xullo de 2023 ás 12 horas, a lectura do Alba de Groria de Castelao no Pico Sacro.
Ademais de ler esta xoia da nosa cultura, subiremos a pé o último treito do cumio dese mìtico monte, interivirá a escritora Adela Figueroa, haberá un xantar de convivio nunha carballeira (cada quen leva a súa comida) e pola.tarde teremos unha visita guiada para coñecer o parimonio natural e o construido da zona da Ulla.
Todos estos actos son abertos e de balde para o publico interesado en asistir.
Marilar Aleixandre: “O relato é un rexistro de escrito moi galego e grandes da nosa literatura xa o trataron”
Entrevista de Antón Escuredo a Marilar Aleixandre en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Que lle pareceu participar na colección Relatan… Nós?
– Marilar Aleixandre (MA): Estou feliz. Xa o estaba cando me propuxeron facelo, sen saber que outros autores escribirían nesta colección. E agora, ao ver quen me acompaña, estou moito máis feliz. Son grandes nomes da literatura galega e é unha ledicia participar. Considero que os relatos son un rexistro de escrito moi galego que grandes autoras e autores da nosa literatura, Castelao por exemplo, trataron. Tamén Rafael Dieste, que ten relatos impresionantes, e a mesma Rosalía.
Hai que recoñecer que o relato é un pouco a cincenta, na Galiza a poesía ten un status moi alto. Noteino por comezar escribindo narrativa e entrar na poesía bastante despois, nun proceso diferente ao que fai outra xente. Había quen me considerou escritora de certa categoría a partir da publicación de Catálogo de velenos, o meu primeiro libro de poemas.
Teño que dicir, como narradora, que é moito máis difícil armar e escribir unha novela. Nisto, seguramente, coincidirá máis xente. Gústame escribir relatos, é un rexistro no que me sinto especialmente feliz. Á hora de publicar e a consideración que se ten é diferente. Na literatura anglosaxoa anuncian onde se publicaron e teñen moita tradición.
– ND: No seu relato interpreta de maneira literaria a nosa realidade tomando como espazo temporal algo acontecido nos últimos dez anos. Foi complicado escoller o tema do relato?
– MA: A literatura é sempre outra forma de ver a realidade, distinta á que pode ser a opinión. Levo facendo un artigo de opinión en Nós Diario desde que comezou o xornal. Todas as persoas temos unhas teimas e cousas que nos preocupan especialmente. No meu caso pode ser o feminismo e todo o que ten que ver cos dereitos das mulleres.
O título da miña rúbrica, Desescribindo, é moi habitual en min. Tento desescribir moitas cousas da historia, entre elas o que foi escrito sobre as mulleres. Unha cousa é como iso se formula en opinión e outra cousa é como se formula literariamente. Poden ser algunhas situacións semellantes mais están tratadas doutro modo. No meu caso, penso que teño un estilo bastante oblicuo, indirecto, e na narrativa tamén. Hai moitas cousas que non digo explicitamente nas miñas obras.
Cando é un encargo hai un marco ao que tes que “asaldarte“. Neste caso había que cinguirse á extensión, moi curta, e eu mesmo pensei na maqueta no que iría. Neste aspecto sempre me gustou seguir na medida do posíbel ese encargo. Despois o marco temporal.
Entendo que nós vivimos na Galiza mais a nosa realidade está atravesada por moitas situacións que ocorren noutros lugares. Hai tempo que quería escribir sobre a situación das maquías, a situación das empresas que traballan noutros lugares do mundo e fan produtos que nós utilizamos. Quería falar de algo que é unha situación descoñecida. Moitas veces fixámonos nos dereitos e nas situacións das persoas que están próximas e ignoramos, ao non contalo ninguén, situacións que afectan en realidade a nosa vida.
– ND: Ese tema parte da actualidade máis recente?
– MA: Agora, a guerra e a pandemia puxeron de manifesto que o sistema capitalista non é funcional. A globalización e situacións que se daban por supostas en realidade distorsionan a vida da xente. Estámolo vendo nestes momentos que faltan algúns produtos. Xa era un tema que me preocupaba por ter oportunidade de escoitar algunhas historias desde dentro e quería contalas. Creo que as mesmas reivindicacións que temos aquí deberiamos telas para outros lugares.”
David Rodríguez, premio Vicente Risco por un estudo sobre Castelao
Desde Nós Diario (foto do autor, de Nós Diario):
“David Rodríguez resultou gañador da XXVI edición do premio de Ciencias Sociais da Fundación Vicente Risco. Rodríguez, autor do volume O canastro é o tornarratos, é unha das voces de máis relevo do ensaio galego actual. Precisamente, este traballo significou a consolidación dun autor que xa se tiña dado a coñecer en diversas obras colectivas e mediante o blog O funambulista coxo, cuxos traballos foron publicado en parte en 2012.
A obra premiada pola Fundación Vicente Risco leva por título Liberdades antigas, tempos modernos: o republicanismo en Castelao e nela achega novas perspectivas de análise sobre o pensamento do líder nacionalista.
David Rodríguez sinala a Nós Diario que con este traballo pretende “descubrir o que había de cultura política republicana en Castelao”. Neste caso, “o seu é un republicanismo antigo, non un republicanismo liberal, por iso pon o foco na comunidade, que precede ao individuo”.
Rodríguez ten presente na súa análise a formulación de Benjamin Cnostant. “Constant un liberal clásico, diferenciaba entre a liberdade dos modernos e liberdade dos antigos”, afirma Rodríguez, quen destaca que na segunda “o colectivo se antepón ao individuo e todo é politizábel”.
“Castelao rexeita a tradición republicana francesa e contrapona a unha tradición ibérica, que nesta caso é confederal”, continúa Rodríguez, quen defende que “o pouso tradicionalista de Risco enchoupa o pensamento de Castelao”.
Os debates de Castelao teñen un importante carácter xeracional. Nesta liña, Rodríguez apunta a analoxía entre as súas formulacións e dalgúns contemporáneos, “como acontece con Gramsci, no referido ao populismo ou ao nacional popular”.
Rodríguez observa en Castelao preocupacións semellantes “ás expresadas por Polanyi no seu volume A grande transformación ou as defendidas por Walter Benjamin sobre o carácter non lineal da idea de progreso”, defendidas polas correntes mecanicistas do marxismo.
“O pensamento de Castelao certifica que non hai quebra entre o Partido Galeguista e o nacionalismo de matriz marxista que xurde na década dos 60”, certifica Rodríguez, quen cuestiona “a tese do piñeirismo que quere estabelecer unha incompatibilidade entre estas dúas correntes”.”
Miguel Anxo Seixas Seoane. A memoria integral de Castelao
Mondoñedo: II Encontro Álvaro Cunqueiro, os 1 e 2 de xullo
Anxo Baranga: “Castelao, Florencio, Rosalía ou Celso Emilio sabían que a súa obra partía da base: o pobo”
Entrevista de Antón Escuredo a Anxo Baranga en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como iniciou Córgomo a recuperación da figura de Florencio Delgado Gurriarán?
– Anxo Baranga (AB): Todo comezou grazas a Ricardo Gurriarán, que fixo a biografía de Florencio. En 1999 eu estaba cunha exposición en Santiago e descubrina. Como era posíbel que unha figura así fose de Córgomo e alí non soubésemos nada? Dous anos despois, en 2001, estaba xa co proxecto teatral Furafollas e pensamos en facer algo na aldea.
Cando lle preguntamos á veciñanza se quería lembrar a memoria do poeta, a resposta foi impresionante. Sorprendeunos a nós, á xente de Córgomo e á da propia comarca que acudiu. Florencio converteuse nun símbolo, até o punto de que as veciñas e os veciños fixeron un libro cunha escolma das súas poesías.
En 2002, continuamos a difusión na Universitat de Barcelona cunhas xornadas que duraron varios meses e en 2003 o cantautor Anxo Rei volveu á canción, logo de estar moi mal de saúde, para sacar A fronteira de cegoñas, dedicado a Florencio. Pensabamos que xa lle daban o Día das Letras Galegas e non foi así. Coido que foi mellor para seguir teimando polo seu recoñecemento. Todos estes anos creáronse unha serie de dinámicas en Valdeorras que eu agardo que continúen.
– ND: A propia poesía de Florencio revolucionou toda unha poboación
– AB: Hai moita xente con ideas, vinte e un anos tardou en agromar a semente, mais pagou a pena. Este Día das Letras Galegas sobrepasa a propia poesía de Florencio, revolucionou toda unha poboación. A de base, non os intelectuais da comarca. Ilusiona ver como se están movendo estes días as mulleres pendurando por toda a aldea os poemas de Florencio!
– ND: Houbo momentos bos e os malos nesas dinámicas?
– AB: Cada ano organizabamos as xornadas de teatro en Córgomo con moita repercusión, mesmo entre as compañías que participaban. Daquela, coincidiu que na Xunta gobernaban PSdeG e BNG e viuse con bos ollos a intención de apoialas, xunto a outras actividades na comarca, facer algo semellante ao que se fixo co Festival de Cans, no Porriño. Co cambio de Goberno e a chegada do PP, as novas políticas frustraron todo aquilo. Do apoio pasouse a estar en contra.
– ND: Foi cando comezou o proxecto de ‘En construción’.
– AB: Eu non estaba disposto a parar. Daquela estaba coa casa en Córgomo de meu pai e miña nai en construción e converteuse nunha especie de símbolo para reivindicar a Florencio e a cultura galega. Tiña o lousado moi mal e decidín arranxalo e pór no exterior a figura de Rosalía de Castro. Seguín coas imaxes de Florencio e a de Castelao, sempre acompañadas dos seus textos. Despois chegaron Celso Emilio e a representación da propia veciñanza.
O proxecto leva por nome ‘En construción’ por estar vivo. Agora quero seguir cunha liña do tempo na que se conte a historia da Galiza, desde a época castrexa até hoxe en día, e o futuro.
Estará en construción sempre. A idea é difundir figuras da literatura e doutras artes, como a música, na que estará Anxo Rei, mais sempre na base ficarán as veciñas e os veciños de Córgomo e doutros lugares que son indispensábeis para que a cultura funcione. Castelao, Florencio, Rosalía ou Celso Emilio sabían que o importante da súa obra partía da base: o pobo. Iso si, a miña filla chamoume a atención porque faltaban mulleres e xa puxemos as catro homenaxeadas coas Letras Galegas e a Sés. A idea parte dese concepto das páxinas web de estar “en construción”. Estamos construíndo a vida e tamén a Galiza.”
