Compostela: actividades do 4 de maio na Feira do Libro 2025

Gala dos Premios Follas Novas do Libro Galego 2025


Os premios Follas Novas do Libro Galego entregaron os seus galardóns anuais coa tradicional gala na que se entragaron tanto os premios por categorías literarias como aqueles que recoñecen a figuras do mundo da literatura, da edición e do sector libreiro. A gala tivo lugar no Teatro Principal de Santiago e, unha vez máis serviu de repaso a toda a produción literaria do ano 2024.

A gala serviu para reivindicar o papel do mundo do libro na historia recente de Galicia, unha historia que, segundo se reivindicou, percorre catro decadas tanto para escritores, editoras e librarías. No transcorrer da festa, presentada por Xosé Barato, tivo un especial protagonismo a situación de Palestina, a través da presenza de Shahd Wadi, do libro que resultou gañador de iniciativa editorial e tamén das intervencións de algúns dos gañadores en distintas categorías. Manuel Bragado, premiado de honra pola AGE fixo un repaso pola situación editorial de Galicia e pediu “un trato digno para o libro galego, como fixo no seu día Agustín Fernández Paz”. Tamén propuxo o mestre e editor “que todos os sectores e administracións do libro senten na mesma mesa”.

Ao longo da gala, Xosé Barato, que actuou como mestre de cerimonias foi ofrecendo pequenas mostras sonoras gravadas en distintas librarías galegas para conformar un mapa sonoro do ambiente que se encontran as xentes que entran nas librarías de Galicia. A música da gala correspondeu ao dúo Mr Cool & Rubén Servide, unha formación de guitarra máis saxofón.

O proceso de selección para estes premios comeza cunha escolla previa por parte dos asociados dos tres colectivos convocantes. Unha vez que que se realiza este escolma entre toda a produción de títulos publicados neste caso ata novembro de 2024, fórmase un xurado integrado por persoas de todos os ámbitos do mundo do libro para facer primeiro unha selección de finalistas con tres títulos por categoría e, finalmente, coa escolla dos títulos ganadores en cada unha delas. O xurado desta edición estivo composto por Concha Blanco, Adela Touriñán, Irene Penas, Leonor Mazaira, Daniel Ugarte e Fabio Rivas.

Os premios Follas Novas están organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en en Lingua Galega (AELG), a Asociación Galega de Editoras (AGE) e a Federación de Librarías de Galicia (FLG), co apoio da Concello de Santiago, a Deputación da Coruña, a Xunta de Galicia e CEDRO.

No nome das tras asociacións impulsoras do premios abriu o acto o presidente das escritoras e escritores, Cesáreo Sánchez Iglesias, quen sinalou no seu discurso: “Cumprimos 48 anos a Federación de Librarías de Galicia, 45 anos vimos de cumprir na AELG e 42 a Asociación Galega de Editoras. Isto significa que as tres asociacións levamos máis de catro décadas construíndo estruturas sociais, empresariais e culturais que poidan sustentar o noso sistema literario. Librarías por todos os lugares do noso pais, verdadeiras ágoras onde os nosos libros soñan mundos. E fágoo extensivo a todos os colectivos e persoas que participan no proceso de creación e edición.

A multipremiada literatura galega fóra do noso País, significa o que conseguimos entre moitas e moitos de nós de xeito colectivo e individual, que vén dado por termos unha nova percepción da cultura, dentro e fora da Galiza. Reivindicamos a nosa cultura en todas e cada unha das súas formas de creación”.

Premios honoríficos
Cada unha das tres asociacións organizadoras entrega na Gala dos Follas Novas os seus premios de honra anuais, nos que se salienta unha figura das letras, unha editorial ou persoa destacable do mundo editorial e unha libraría. Os galardóns que se entregarán na gala serán para Shahd Wadi, Manuel Bragado e para o fundador da libraría Follas Novas, Rafael Silva.

Premios FLG | Rafael Silva.
En decembro de 1971, tres cregos impulsaron a creación da libraría Follas Novas en Santiago de Compostela, concibida inicialmente como unha libraría especializada en libro universitario. Pouco tempo despois da súa apertura, un dos fundadores, Rafael Silva, deixou a vida eclesiástica para dedicarse de cheo á xestión da libraría e tamén da súa editorial. O proxecto pronto foi máis aló da súa orixe académica, converténdose nun espazo clave para a difusión da cultura galega e nunha libraría que, a día de hoxe, continúa sendo de referencia en todo o país.

Premio AGE | Manuel Bragado
Manuel Bragado (Vigo, 1959) é editor, mestre e activista cultural. Foi director de Edicións Xerais de Galicia entre 1994 e 2018 e actualmente traballa como orientador en centros educativos de Redondela. Presidente da Fundación Luzes e colaborador habitual en Faro de Vigo, mantén dende 1999 a sección «Campo de Granada». Tamén é autor do blog Brétemas, recoñecido con varios premios, e publicou libros como Vigo, puro milagre e Vigo, abella da ribeira.

Premio AELG Escritora Galega Universal | Shahd Wadi
Shahd Wadi (Exipto, 1983) é unha escritora e investigadora palestina que creceu en Xordania e reside en Lisboa, Portugal. Doutorouse en Estudos Feministas na Universidade de Coimbra coa tese Feminismos de corpos ocupados, centrada nas narrativas artísticas das mulleres palestinianas no exilio, que deu lugar ao libro Corpos na trouxa (2017). Reparte o seu tempo entre a escrita, a tradución, a programación cultural e o activismo feminista e palestino. Nomeada Escritora Galega Universal pola AELG, en recoñecemento á calidade da súa obra e ao seu compromiso coa defensa dos dereitos do pobo palestino desde unha perspectiva feminista.

OBRAS E PROPOSTAS PREMIADAS

PREMIO Á OBRA DE ENSAIO E INVESTIGACIÓN
Abril é un país. Tereixa Constenla. Editorial Kalandraka.

PREMIO Á OBRA DE DIVULGACIÓN
Rotas (As mulleres que o franquismo agochou en Compostela). Montse Fajardo. Edicións Positivas.

PREMIO Á OBRA DE NARRATIVA
A noite das cebolas. Rosa Aneiros. Edicións Xerais de Galicia.

PREMIO Á OBRA INFANTIL
Como escorrentar un lobo. Antonio Manuel Fraga. Cuarto de Inverno.

PREMIO Á OBRA XUVENIL
Cartas na escuridade. Lois Pérez. Cuarto de Inverno.

PREMIO AO LIBRO ILUSTRADO
Papóns. Sandra Lodi. Editorial Galaxia.

PREMIO AO LIBRO DE BANDA DESEÑADA, GRÁFICO E HUMOR
Presas fáciles. Voitres. Miguelanxo Prado. Retranca Editora.

PREMIO Á INICIATIVA BIBLIOGRÁFICA
Cantos de dor e liberdade. Voces galegas por Palestina. VV.AA. Tempo Galiza Editora.

PREMIO Á OBRA TRADUCIDA
Os caravanistas, de Elizabeth von Arnim. Celia Recarey. Irmás Cartoné.

PREMIO AO LIBRO DE POESÍA
Os pozos elegantes das clavículas. María Álvarez Landesa. Alvarellos Editora.

PREMIO AO LIBRO DE TEATRO
Ubasute. Paula Carballeira. Editorial Galaxia.

PREMIO AO LIBRO MELLOR EDITADO
O libro das abellas. VV. AA. Apiario.

PREMIO PROMOCIÓN DA LECTURA
Culturgal.

Ferrol: actos destacados do 27 de abril na Feira do Libro 2025

Ferrol: actos destacados do 26 de abril na Feira do Libro 2025

Nerea Pallares Vilar, gañadora do Premio García Barros 2025

Desde Galaxia:
“Con grandes doses de entusiasmo e profundo convencemento de estaren ante unha proposta literaria “refrescante, poderosa, pousada e brillante”, os integrantes do xurado encargado de fallar o XXXVII Premio de Novela Manuel García Barros (Ken Keirades) deron a coñecer o 24 de abril á autora, que se sumará a nómina de gañadores deste prestixioso galardón, impulsado polo Concello da Estrada coa colaboración de Editorial Galaxia. Trátase de Nerea Pallares Vilar, que presentou ao certame unha novela baixo o lema Das arañas brancas. A reunión do xurado comezou ás 11.00 horas no consistorio estradense. Estivo composto por Noelia Gómez Calvo, Eulalia Agrelo Costas, Marcos Sánchez Calveiro, Armando Requeixo Cuba e Carlos Loureiro Rodríguez, este último exercendo como secretario. Unha vez lidos os orixinais presentados e despois de distintas seleccións e contraste de opinións previas á xuntanza do día de hoxe, chegouse a esta resolución por unanimidade. O fallo refírese á obra coma “unha novela coral ambientada en Camariñas, na Costa da Morte, que entrelaza realismo social, memoria colectiva e elementos mitolóxicos para relatar a rebelión das mulleres dun pobo mariñeiro”.
“Ganduxada como unha nova Lisístrata, co mito de Aracné sempre ao fondo, esta narración abraia polo tratamento de temas como a transmisión interxeracional, a resiliencia, a sororidade, a violencia patriarcal, a precariedade laboral e a importancia dos coidados. A estrutura fragmentaria, a multiplicidade de voces e rexistros (do coral ao poético e do realista ao mítico) e a presenza constante do mar e do encaixe como metáforas do entrelazado das vidas e dos destinos, fan da novela unha peza de gran riqueza literaria e simbólica, tecida co máis fulgurante palillado de palabras”, recolle o xurado.
Nerea Pallares naceu en Lugo no ano 1989 e actualmente traballa en Madrid. Ademais de novelista, é graduada en Xornalismo pola Universidade de Santiago de Compostela. Ten un Mestrado en Literatura Comparada na Universidade Pompeu Fabra de Barcelona e foi bolseira na Fundación Antonio Gala. Ten xa dous libros publicados en castelán. Un deles é un libro de relatos, Los ritos mudos (2021) e o outro leva por título Sidecar (2015). Ten tamén presenza importante en revistas culturais e literarias que son referentes en Galicia e no resto do Estado, dende Dorna a Granta. Na novela gañadora da presente edición do Premio Manuel García Barros faise unha importante reivindicación do poder feminino e do papel da muller na sociedade, “dende as meigas ata as tiktokers”, detallaron os compoñentes do xurado. Afondaron en que ofrece ao lector un xogo interxeracional entre o pasado e o presente. “É unha revolta das mulleres e un apoderamento feminino”. A novela arranca cunha morte ante a que o conxunto dunha patriarcalizada sociedade non responde. Son as mulleres as que toman a iniciativa, nunha “verdadeira revolta comunal dende a tradición á modernidade”. “E todo isto recreado nun contexto como é o de Camariñas, feito que lle dá aínda máis poder, polas súas mulleres afoutas”, subliñaron.
A metáfora é tamén unha constante, a través dese tecido que fan as mulleres en comunidade. Velaquí tamén o simbolismo do lema (Das arañas brancas): “Están tecendo unha grande arañeira, que se reflicte mesmo na exposición física do texto, no que hai un experimentalismo moi grande”, sinala o xurado. E é que, dende o punto de vista formal, a obra presenta tamén unha arquitectura moi ambiciosa, con xogos caligráficos e imaxes, como as dos diferentes nós e puntos que encabezan cada capítulo. “Son precisas novas voces, voces frescas que apelen a unha renovación atrevida dentro da produción literaria”, valoraron dende o equipo encargado de fallar un premio que se entregará, nun acto público,o vindeiro mes de xuño, coincidindo coa publicación da obra gañadora por parte de Editorial Galaxia.
O xurado escolleu a peza escrita por Nerea Pallares despois de teren lido case medio cento de orixinais nunha edición na que destacan “un moi alto nivel”. Fíxose unha primeira escolla de 15 obras, seguida doutra de 5 finalistas. Tras acadar a unanimidade no seu fallo, a edil de Cultura, Lucía Seoane, sumouse á reunión para chamar á gañadora e trasladarlle os parabéns en nome do Concello da Estrada. O Premio Manuel García Barros é un dos certames máis destacados e consolidados do panorama literario galego. O galardón ten vencellada unha dotación económica de 9.000 euros.”