Entrevista a Santiago Prol en La Voz de Galicia:
“Maceda será o escenario, mañá, do cuarto roteiro cultural que organiza a asociación Amigos de Francisco Carballo para pasear polos lugares nos que o intelectual e sacerdote -falecido en Salamanca no 2014- deixou pegada e formaron parte importante da súa biografía. Desta volta, o roteiro céntrase na vila de Maceda, comezando ás 11.30 na cafetería Castillo, para continuar cunha visita ao Museo do Médico Rural e cun acto central na biblioteca municipal Francisco Carballo, ás 12.15 horas.
– La Voz de Galicia (LVG): Cal é a motivación dos roteiros?
– Santiago Prol (SP): Carballo morreu en 2014, o 29 novembro e daquela decidimos facerlle unha homenaxe en Maceda. Bieito Seara decidiu facer unha asociación e eu, roteiros polos seus lugares, unha palabra que el dicía moito. O primeiro foi pola contorna de Asadur, a casa natal, o cemiterio. O segundo, por Vigo, Madrid, o terceiro pola contorna de Maceda e o santuario dos Milagres e o este cuarto, centrado na vila. O próximo será en Pontevedra, Queremos vindicar a súa figura e o seu legado. Era relixioso pero viviu de ser profesor universitario de Historia, sabía moito e creou unha escola de historiadores. Foi presidente da empresa editora de A Nosa Terra. Carballo da moita cancha. Foi teólogo, xornalista columnista, historiador e político.
– LVG: É aínda actual?
– FC: Na miña intervención, ao presentar a bitácora da asociación, www.fcarballo.blogspot.es -que ten dous anos de vida e 170 achegas- recuperarei a noticia da exposición do cadro de Castelao sobre o mestre Alexandre Bóveda cun post vencellado con isto. Carballo era un home incrible, tiña a potencialidade de estar actualizado con todo. Foi un intelectual de intelixencia impresionante. Este acto será na biblioteca que leva o seu nome. El legou todos os súa biblioteca persoal ao Concello de Maceda. Alí se proxectará un vídeo de Tareixa Navaza, o último da serie “Arredor de nós”, sobre Francisco Carballo.
– LVG: Pero en Maceda si era coñecido, non si?
– FC: En Maceda, si foi alguén central. Pero a Galicia oficial ignorou a Francisco Carballo por ser cura e nacionalista. Non se entendía. Viña dun teologado en Salamanca e renunciou á carreira eclesiástica e a ser bispo para vir a Vigo a un piso de curas obreiros, a facer igrexa de base. A Maceda viña cada ano, polo verán, e quedaba coa xente na cafetería Castillo. Alí montábase unha tertulia pois el era un grande orador.
– LVG: Céntranse este ano na faceta relixiosa del?
– FC: Cada ano dámoslle un enfoque. Intentamos convidar a xente vencellada con el. Intervirán dous teólogos, Manuel Peleteiro, un cura progre dos Milagres, e Antón Gómez, ex cura obreiro da etapa de Vigo. Nos seus últimos anos, Carballo volveu a unha etapa máis interior, máis ao pensamento relixioso aínda que sen descoidar os demais. Sempre participou no mitin do 25 de Xullo na Quintana.”
Arquivos da etiqueta: Francisco Carballo
Maceda: roteiro cultural pola vila, Os lugares de Francisco Carballo
Os lugares de Francisco Carballo, Roteiro vital e cultural polo Val do Medo, 2017
Vigo, Marín, Pontevedra: roteiro Os lugares de Francisco Carballo
Outeiro de Rei: XII Cabodano Manuel María: entrega da Navalla do Manuel
Ramil, Melide: homenaxe a Francisco Carballo, na Eira da Xoana
A Asociación Galega de Historiadores fará entrega do premio Manuel Murguía e en concerto, acompañarannos, os incomparables Mini e Mero. Na Eira da Xoana (Ramil, Melide). Máis información aquí.
Maceda dálle o nome de Francisco Carballo a unha praza
Desde Sermos Galiza:
“(…) A proposta do grupo de goberno, o pasado pleno debateuse unha iniciativa que quería recoñecer a figura do que fora o seu veciño poñéndolle o seu nome á praza que está diante da biblioteca do concello, bautizada xa como Francisco Carballo no ano 2000.
“Polo que representa Francisco Carballo para o concello de Maceda e para toda Galiza consideramos que un espazo público tiña que levar o seu nome. Carballo mantivo unha vinculación durante toda a súa vida con Maceda e mesmo el quixo que as súas cinzas regresaran aquí”, explica o alcalde de Maceda, Xavier Oviedo que se trasladou a Salamanca nada máis coñecer o pasamento do historiador e teólogo a fins do mes de novembro para a tramitación do seu desexo de ser enterrado no seu concello natal.
Xavier Oviedo mostra a súa sorpresa pola posición do PP no pasado pleno no que, segundo relata, “defenderon o voto en contra porque, dicían, xa tiña o nome da biblioteca pública. Cando se presenta unha iniciativa como esta que ten como fin honrar un veciño que foi unha figura relevante na historia de Galiza , se non lle gustaba podían terse abstido mais decidiron mostrar a súa oposición”. Malia a actitude do PP, a iniciativa saíu aprobada cos votos do grupo de goberno máis o da concelleira do PSOE e a praza leva así o nome de Francisco Carballo. De cara á primavera teñen previsto organizar un acto para oficializar o nome da praza Francisco Carballo.”
Antón Gómez: “Paco Carballo non morreu. É un símbolo para moitos de nós”
Entrevista de Belén Puñal a Antón Gómez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como foi esa volta a Galiza e a Vigo, ti xa como cura obreiro?
– Antón Gómez (AG): Como cura obreiro, estiven 17 anos traballando nunha empresa en quendas de mañá, tarde e noite. Francisco Carballo, aos 48 anos, xa non estaba para ir ao mundo obreiro. Despedíronme, sancionáronme, detivéronme, como a calquera cura obreiro. Houbo un tempo no que eu estaba máis dedicado ao sindicatos obreiros e el ao mundo sindical do ensino e a actividades culturais. Nese tempo tivemos menos contacto pero seguimos mantendo esa relación até que morreu.
– SG: Sospeito que o perfil do cura de esquerdas e nacionalista, é bastante incomprendido…
– AG: Si. Hai un anticlericalismo extremolaicista que considera que todos os cristiáns son iguais, e non. Eu penso que o evanxeo está máis cerca da esquerda ca da dereita. Coido que un cristián comprometido ten que implicarse tamén politicamente. Paco tíñao moi claro e eu tamén, e o papa vai por aí.
– SG: A morte de Paco Carballo deixouvos, nese sentido, un pouco máis sós.
– AG: Si, en Galiza Paco Carballo era unha institución. A todos os niveis. El era capaz de escoitar a todo o mundo, de dialogar con todo o mundo. Tiña unas bases históricas moi elaboradas. Co que deixou escrito temos unha pequena biblia. O que sabía, sabíao transmitir, facíase escoitar, e era acolledor. Era un home entregado, nunca pretendeu nin carreiras nin honores, senón ser unha persoa normal, cando como historiador e teólogo podía falar de ti a ti con calquera porque estaba ao día en todas as correntes. Aínda que nunca se dixo que era teólogo da liberación, a súa liña ía pola teoloxía da liberación. (…)”
No crisol de Francisco Carballo
Desde Sermos Galiza:
“(…) No A Fondo desta semana -na quinta feira nos quiosques do país, na cuarta feira xa na nosa loxa- adentrarémonos nese perfil poliédrico que encarnaba Francisco Carballo: teólogo, historiador, nacionalista, político, sindicalista, promotor cultural e dono de tantas outras facetas fundidas nun mesmo crisol, como a de ter sido durante anos o presidente do consello de administración de A Nosa Terra, ben como compoñente do grupo promotor de Sermos Galiza. O caderniño de Sermos convértese así en homenaxe á persoa, ao intelectual e ao activista, falecido en novembro do pasado ano.
O A Fondo reúne a colaboración de persoas próximas a Carballo nas súas diferentes vertentes. O investigador Santiago Prol, organizador da homenaxe a Francisco Carballo en Maceda o pasado decembro, ganduxa as verbas deste intelectual na fronteira do eclesial e sempre na cerna do debate político e social, para tecer con elas unha caste de autorretrato. O texto fai así unha rápida panorámica vital, dende o seu nacemento en Maceda, os anos nun frío seminario da posguerra, o seu contacto co independentismo en Euskadi como superior da orde de San Vicente de Paúl en Barakaldo e a súa etapa como reitor do teologado en Salamanca, até a súa volta a Galiza, as súas investigacións como historiador, os intensos anos de activismo cultural e sindical en Vigo ou o seu paso pola primeira liña da vida política, como candidato da coligazón BN-PG por Ourense nas eleccións de xuño do 77. (…)
O historiador Anselmo López Carreira destaca o papel de Carballo na construción nacional a partir da súa investigación ao redor do pasado de Galiza. Defíneo como un historiador influenciado pola escola marxista e a dos Annales, que prioriza, fronte á historia d@s poderos@s, a investigación crítica ao redor das dimensións políticas, económicas, sociais e culturais. E lembra como mesmo chegou a ser sancionado por tal papel, procesado por cualificar de asasinato a morte de Moncho Reboiras. (…)”
O Carballo do compromiso e a fe continúa vivo no corazón de Maceda
Desde Sermos Galiza:
““A semente non caeu nas pedras, senón no rego”, era unha frase que a Francisco Carballo lle gustaba repetir e tamén se sentiu na homenaxe que este sábado se lle rendeu en Maceda, o seu concello natal. A semente agromaba na voz de todas as persoas que construíron o seu perfil de home de principios, con rexo compromiso nacionalista e coa vontade e a ilusión nunha Galiza liberada que conservou até o fin dos seus días.
Co Salón Multiusos do Concello de Maceda completo e todos os lugares ocupados, a primeira homenaxe póstuma a Francisco Carballo percorreu todas as facetas da súa figura, completando o retrato do home de sólidos e inquebrantábeis principios, aberto e comprensivo coas diferencias, comprometido nas organizacións que pulan por unha Galiza liberada e con enerxía para tirar por iniciativas e proxectos que contribuísen a o anceio dun país de seu, sen subordinación.
Da semente que Carballo plantou na vida estaba composto o auditorio de Maceda, de veciños e veciñas da súa terra de orixe e tamén de persoas que foron cadrando canda el no transcorrer da vida, de maneira máis intensa na súa actividade pública e comprometida co nacionalismo e o activismo cultural e social. Desa figura ampla e xenerosa deu conta o vídeo Francisco Carballo, sempre no corazón que, con guión e elaboración do xornalista Xan Carballa, traería de novo as reflexións e a serenidade da fala do historiador nacionalista por medio, principalmente, das súas propias palabras. Sería o propio Xan Carballa quen lembraría aquel activismo de Carballo que o levou a traballar arreo polo proxecto de A Nosa Terra, que partillaron durante tantos anos, no que tamén foi testemuña de como nucleou o grupo de historiadores entre os que se atoparon Luís Obelleiro, Bieito Alonso, Dionísio Pereira, Anselmo López Carreira ou Francisco Calo e que tiñan como obxectivo, desde o relato histórico, darlle a volta á visión que, desde o poder, se daba da Galiza contribuíndo así a loitar contra a imposición dun carácter subalterno. Carballa lembrou tamén o ilusionado coa creación de Sermos Galiza da que lle falou a última vez que o topou en Vigo, co entusiasmo que camiñou con el durante toda a súa vida e que o levou a comprometerse, xa nos seus últimos anos, co proxeto de Sermos Galiza.
Achegouse o xornalista e editor a esa face máis humana e persoal que estivo presente durante toda a homenaxe, de maneira especial na intervención da súa sobriña Milagros Calvo que destacou o carácter rompedor e revolucionario de Carballo, mesmo á hora de morrer. Milagros lembrou que, mesmo as dificultades, cumpríronse os seus desexos para despois da morte, ser incinerado -o primeiro dos paules que o fai- e que as cinzas se depositaran no cemiterio de Asadur, á beira da nai. A sobriña destacou que, malia non ser ela crente, nunca tivo o maior problema de entendemento co seu tío, un home aberto que, a pesar das diferencias, entendía as distintas opcións con respecto á fe.
Da súa beira compartindo crencias situaríase o presbítero Manuel Peleteiro, alumno seu de cando chegou a Salamanca. Peleteiro lembrou o episodio do debate teolóxico no que un grupo de alumnos, procedentes de Mondoñedo, cuestionaron o tema da inculturación, que el defendía desde a propia igrexa. A súa era unha visión aberta e transformadora, defensora dos oprimidos e liberadora, distinta á da xerarquía que se había de impoñer no poder eclesiástico, como lembrou o seu antigo alumno.
Home de ideas claras e rexas, que defendeu até o seu último día, Francisco Carballo foi tamén militante nacionalista e comprometido co BNG desde a súa fundación. Foi o voceiro nacionalista, Xavier Vence o que destacou esa faceta súa de lealdade e traballo organizativo que se iniciou coa participación na fronte cultural da ANPG e que o levou a se posicionar activamente como candidato en distintos procesos electorais e activista social e cultural. Cesáreo Sánchez, a través dunha intervención gravada dado que nesta xornada se atopaba fóra de Galiza, achegou o seu perfil de home de letras polo que foi recoñecido pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega co premio “Bos e Xenerosos”.
A presenza dos textos do propio Carballo foi continua nun acto que Santiago Prol, amigo e coñecedor a fondo da súa biografía e a súa obra, deseñou á medida da súa figura. Prol é autor, canda Xan Carballa, do libro Conversas con Francisco Carballo (A Nosa Terra) e foi o condutor e organizador da homenaxe.
No acto interviron tamén o alcalde e o ex-alcalde de Maceda, Xabier Oviedo e Bieito Seara. Oviedo agradeceu a organización do acto convocado polo propio concello e evocou a última visita que lle fixeron a Carballo desde Maceda a Salamanca no mes de maio. O que fora alcalde do concello remontouse aos seus primeiros mitins no concello e como regresou ao lugar no que nacera para colaborar a organizar o nacionalismo. Lembrou Bieito Seara que unha das primeiras iniciativas que botou a andar ao chegar a alcalde foi o recoñecemento de Francisco Carballo no concello no que nacera. E por iso a biblioteca leva o seu nome e tiña a condición de fillo predilecto de Maceda. O acto, como tantos nos que participou, rematou co canto do himno galego.”