Arquivos da etiqueta: Xan Carballa
Silvia Penas: “Poeta en alta voz”
Francisco Rodríguez: “Había dúas estratexias enfrontadas, entre a dependencia e a hexemonía”
Entrevista de Xan Carballa a Francisco Rodríguez en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Por que son tan importantes as biografías de personaxes que sitúen a narración máis alá dos feitos históricos ou as análises de época, neste caso a de Fernando Ruis de Castro?
– Francisco Rodríguez (FR): O noso problema é que dá a impresión de sermos un país descabezado, que nunca tivo personaxes que mantivesen unha actuación colectiva e coordinada, cando os hai e son simbolicamente moi activos e importantes. Un dos xeitos de atravesar esa especie de deserto, que ademais ocupa todas as épocas históricas, e cubrir os espazos baleiros é recuperando figuras de homes e mulleres que foron representativas. Esa é a función das biografías.
Nas culturas normais pártese coa vantaxe de que todo o mundo ten un coñecemento, aínda que sexa tópico, e as biografías revisan, actualizan e mesmo estabelecen relacións co tempo presente. No noso caso, o criterio de realizar biografías do país descabezado é procurar que sexan sintomáticas do poder interno en cada momento, ou das clases dirixentes a prol de que Galiza existise e ao mesmo tempo comprobar o que nos poden dicir a nós, cidadáns do século XXI, esas vidas. Persoas que, ademais, podemos contemplar nas súas dimensións galega, europea e internacional. Saber que forzas estaban en xogo no seu momento, que papel cumpriron, que contribucións fixeron, que intereses contraditorios se debatían no seu período vital. Isto pode e debe facerse en calquera época histórica. Se facemos a biografía de Pedro Froila irrompe toda a estrutura de poder do reino de Galiza, ou con Xelmírez. Pero se vimos ao século XX ou XXI, non é o mesmo facer a perspectiva analítica do que representou Castelao na época da República e da visión do Estado español que tivo que analizalo desvalorizándoo a personaxe rexional, apenas un artista. Iso leva ao desprestixio e desconsideración do seu valor. As biografías desta etapa medieval amosan unha realidade conflitiva con dúas estratexias políticas enfrontadas, unha que levaba á dependencia e outra á hexemonía. (…)”
Compostela, Vigo e Cangas: Paulo Esperança presenta José Afonso. O Triângulo Mágico Na Sua Vida e Obra
Marilar Aleixandre, gañadora do XXXIX Premio Blanco Amor coa obra As malas mulleres
Desde a Deputación de Ourense:
“A escritora Marilar Aleixandre é a gañadora do XXXIX Premio de novela longa Eduardo Blanco Amor pola súa obra As malas mulleres, presentada baixo o lema “Láudano”, e na que se relata a historia das coñecidas como “visitadoras de cárceres”, nun consistente retrato do último terzo do século XIX. O xurado escolleu por unanimidade a obra gañadora de entre un total de 32 orixinais presentados a este certame, organizado pola Deputación de Ourense, en colaboración coa Fundación Eduardo Blanco Amor, e dotado cun premio de 15.000 euros.
A novela gañadora retrata o tramo final do século XIX, a través dunha historia conducida polas personaxes centrais do relato, Juana de Vega e Concepción Arenal, e na que segundo reflicte a acta do fallo “recoñece e destaca, literariamente, o traballo das chamadas visitadoras de cárceres e as súas ideas progresistas e pioneiras”. Un traballo no que a autora “incorpora con habelencia elementos poéticos que reforzan unha trama ben estruturada e compensada que enriquece o relato”, destacaron os membros do xurado. (…)
O acto de entrega celebrarase o próximo 1 de decembro ás 11.00 horas no Pazo provincial, data na que se cumpren 41 anos do pasamento de Blanco Amor.
O xurado da presente edición do Premio Blanco Amor estivo integrado por Luis González Tosar, como presidente; María Canosa, secretaria; e Avelina Rodríguez, Luciano Rodríguez e Xan Carballa, como vogais. (…)”
Culturgal 2019: actividades literarias destacadas do 1 de decembro
Do
29 de novembro ao 1 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, terá lugar o Culturgal 2019.
As actividades literarias destacadas do programa para o 1 de decembro son:
– 11:00 h. Espazo Foro. Gálix e a difusión da Literatura Infantil e XuvenilGalega. Presentación das últimas publicacións.
– 11:00 h. Espazo Infantil. En efecto bolboreta. Edicións Fervenza. Presentación da novela de Ana Pillado Vega con cancións en directo con María Giménez. A revolución insecta xa está aquí!
– 11:15 h. Espazo Libro. Antonio Fraguas e a memoria musical de Cotobade de Xavier Groba. aCentral Folque. Coa intervención musical do grupo Tralo-Valo, formado polo zanfonista Ariel Ninas e a cantora Carme da Pontragha.
– 11:45 h. Espazo Libro. Presentación de Os contos dislocados e Os textos amados. Ediciones de la Vega.
– 12:00 h. Auditorio do Pazo da Cultura. Espectáculo familiar Lambetadas. Talía Teatro. Un espectáculo para público familiar e infantil, recomendado para nenas e nenos de 6 a 11 anos de idade, que ten como obxectivo fundamental a concienciación e posta en valor da lingua propia como elemento fundamental da identidade individual e colectiva na sociedade galega actual. O traballo de creación baséase nos textos encargados ex profeso a varios autores (Santiago Cortegoso, Séchu Sende e María Canosa), que son levados a escena baseándose no universo do clown e nas técnicas do teatro de obxectos. Auditorio do Pazo da Cultura. Entradas para este espectáculo en ataquilla.com. na Feira e na billeteira do Auditorio o mesmo día do espectáculo.
– 12:15 h. Espazo Libro. Dicionario da Comida Galega. Aira Editorial. Presentación desta obra enciclopédica do saber culinario de Galicia, de Xavier Rodríguez Baixeras. Co autor e os editores Xan Carballa e César Lorenzo.
– 12:30 h. Espazo Foro. Kalandraka: Biblioteca de Pedagoxía. A ‘Biblioteca de Pedagoxía’ de Kalandraka é unha iniciativa pioneira encamiñada a prover os lectores electoras galegos dunha parte significativa e seleccionada dos textos de materia educativa e pedagóxica máis relevantes a nivel internacional. Con Antón Costa, director.
– 12:30 h. Espazo Libro. Editorial Bululú presenta: Indómita e a semente da inmortalidade, de Alex Mene, gañador do certame Muíño do Vento. Con Ana Boquete, da editorial. Posterior sinatura no stand da Editorial Bululú.
– 12:30 h. Stand de Urutau. Cristina Corral Soilán asina e lerá textos do seu libro Ficar.
– 12:30 h. Stand Kalandraka. Sinatura de Cando Martiño tivo ganas de…, por Chema Heras e Kiko da Silva.
– 13:00 h. Espazo Libro. Presentación de DramaturXa. Xunta de Galicia. O número 5 da colección «O papel do teatro», que dá cabida ás obras producidas polo Centro Dramático Galego, e coeditada pola Xunta de Galicia e Edicións Positivas. Presentan: Jacobo Sutil Nesta, director da Agadic, Francisco Macías, director de Edicións Positivas, e Manuel Lourenzo, autor e director teatral, coa participación de autores da publicación.
– 13:00 h. Espazo Foro. Presentación do libro de poemas Caderno do mar, a cargo de Xaime Toxo e Antón Sobral. Ateneo de Pontevedra.
– 13:00 h. Stand de Galaxia. Sinatura de Os anxos indecisos de Manrique Fernández e Hotel para coleccionistas discretos de Diego Giráldez.
– 13:00 h. Stand Kalandraka. Vicente Blanco, Salvador Cidrás e Rocío Modia presentan Educar a través da arte.
– 13:15 h. Espazo Infantil. A que cheiran as cores? de Juan Casto Rivadulla Fernández. A agardada guía para coñecer o cerebro! Presentación con Luísa Martínez, directora da colección “A lanterna de Aristóteles”, e Xulio Amigo, director comercial de Galaxia.
– 13:30 h. Espazo Arte Contemporánea. Píntame unha poesia. Con Xosé Tomás e os músicos María Faltri e Jorge Juncal, para levar ao vivo o proxecto creativo que tivo lugar para ilustrar o libro-disco Fantasía coas Palabras, de Galaxia.
– 16:30 h. Presentación do libro Sindo de Olelas: concertina galega. aCentral Folque. Un libro-cd da autoría de Xurxo Souto e Pedro Pascual. O libro, acompañado de gravacións orixinais, conta a historia da aldea musical de Olelas, no concello de Entrimo, centro neurálxico do repertorio de concertina galega. Con Xurxo Souto e Eutropio Rodríguez.
– 16:30 h. Espazo Libre. Ninguén dorme de Rexina Vega. Edicións Laiovento e Consorcio Editorial Galego. Coa autora e Afonso Ribas, editor.
– 16:30 h. Carpa. O Colo das Palavras. Associaçom Semente Trasancos. Música e poesía para presentar un libro-cd con 16 poemas, da autoria de Antón Cortizas e Antia, Rosalia e Catarina Cortizas Leira, musicados por Óscar Fojo Lamas, João Afonso, Sílvia Fojo, Cé Orquestra Pantasma, Xurxo Souto, Manolo Bacalhau, Guadi Galego, Tanxugueiras, Sofía Espiñeira, Caxade, Uxía Senlle, Sara Vidal, Fatado do Colo (Leandro Lamas, Silvia Fojo, Paula Fojo, Lorena Montero) e Xoán Padín. Algúns deles estarán na Feira! Un traballo ilustrado por Leandro Lamas.
– 17:00 h. Espazo Libro. Conversa de Susana Pedreira con Arantza Portabales ao redor de Beleza vermella, publicado por Galaxia.
– 17:00 h. Stand de Galaxia. Sinatura de Soleando, de An Alfaya, ilustrado por Imma de Battle.
– 17:30 h. Espazo Libro. Presentación novos cadernos colección bilingüe 10×15: O prezo do inverno de Elías Portela en islandés-galego e Cetro de espiñas vivas farsi-galego de María Victoria Caro con tradución de Xaime Foxo. Tulipa Editorial. Presenta Paula Cabaleiro con autores e tradutores da colección.
– 17:30 h. Carpa. O veleiro verde de María Fumaça, publicado por Galaxia. Novo disco da familia María Fumaça.
– 17:30 h. Stand Kalandraka. Oli asina Ratos de casa, Ratos de viaxe.
– 17:45 h. Espazo Foro. Entrega Premio do Público Culturgal 2019 ao Festival dos Eidos (Fundación Uxío Novoneyra).
– 18:00 h. Espazo Libro. Agosto de Miriam Ferradáns. Apiario. Presentación e estrea na Feira desta novidade editorial do Nadal 2019. Susana Sánchez Arins conversa con Miriam Ferradáns ao redor do seu último traballo poético, na colección Cera Labrada de Apiario.
– 18:00 h. Stand Xerais. Sinatura de Pedro Feijoo.
– 18:15 h. Espazo Foro. Presentación do libro Náufraga no mar e na terra, de Elisabeth Oliveira e lanzamento de Linguaxes dixitais, de Clara Vidal, con lectura de textos poéticos e mostra de videopoemas. Coas autoras e Wladimir Vaz, editor. Editorial Urutau.
– 18:30 h. Stand Kalandraka. Antonio García Teijeiro asina Versos e viceversos.
– 18:30 h. Espazo Libro. Árbores que non arden. As mulleres na prevención de incendios forestais. Unha conversa coas autoras. Catro Ventos Editora. Con Miguel Pardellas Santiago, Paula Lubián Fernández e Celsa González Ogando, de Proxecto Batefogo e Patricia Buxán Outeiro, da editora.
– 18:30 h. Stand Xerais. Sinatura ilustrada de Anxo Fariña.
– 18:30 h. Stand Xerais. Sinatura de Ledicia Costas.
– 18:30 h. Stand Xerais. Sinatura de Manuel Bragado.
– 18:45 h. Espazo Infantil. As tres mouras de Fonte Lantana. Edicións Fervenza. Presentación do libro infantil econtacontos con Xoán Carlos García Porral, Celso Sanmartín e Gabriel Iglesias.
– 19:00 h. Stand Xerais. Sinatura de Anselmo López Carreira.
– 19:00 h. Espazo Libro. Conversa de Susana Pedreira con Pedro Feijoo, autor de Un lume azul. Xerais.
– 19:30 h. Espazo Foro. Conversa con Anselmo López Carreira, autor de Arte e escritura na Galicia medieval (séculos VI-X). Xerais. Presenta: Fran Alonso.
– 19:30 h. Espazo Libro. Conversa entre Adolfo Caamaño, Premio Vilar Ponte de Novela 2018 con Matar o heroe e Abel Tomé, Premio Illa Nova de Narrativa 2019 co libro A noite do lobo. Presenta Malores Villanueva (Editorial Galaxia).
Helena González Fernández: “Chegar a unha interpretación feminista de Rosalía foi unha carreira de obstáculos”
Entrevista
de Xan Carballa a Helena González Fernández en A Nosa Terra:
“(…) – A Nosa Terra (ANT): Antoloxías de Rosalía pódense facer moitas, pero aquí é clara a intención desde o título, Rosalía feminista.
– Helena González Fernández (HGF): Facer este libro foi como armar un xoguete fermoso. Foi unha aposta do editor Fran Alonso, quería algo contemporáneo, non un traballo filolóxico que xa está realizando Anxo Angueira. Un libro máis popular e deste tempo intentando conectar coa lectura que fixeron as feministas dos 80 e que foi medrando. O panorama de estudos rosalianos estaba moi receptivo a eses enfoques, nos que Rosalía saía da única lectura do nós e a nación. É de aí que xorde a antoloxía Rosalía feminista: popularizar unha Rosalía que nos acompaña no século XXI e que dá claves para cuestións do noso tempo. O título viña dado e só aceitei se podía remexer os poemas e propoñer un novo fío narrativo, que é o que fago nas miñas clases. Traballo con estudantes que entran en contacto con Rosalía un tempo moi limitado e debo manexar conceptos de teoría política e de feminismo que eles teñan a man. Propoño poemas que conecten coas grandes figuras da teoría feminista. O outro elemento que perseguín é que houbese figuras. Moitas veces lese a Rosalía desde unha ollada biográfica, que para min redúcelle potencial político, ou senón lecturas moi histórico-filolóxicas. Parecíame que en Rosalía hai moitas mulleres. E isto non é unha idea miña senón das persoas que máis saben nos estudos rosalianos. Que puidesen verse nenas, mozas e vellas, mulleres frustradas, iradas ou suicidas ou mulleres que celebran.
– ANT: Interésalle iso que denomina facer a xenealoxía das viúvas.
– HGF: Ler As viúvas dos vivos como un libro narrativo, con principio e final. De maneira que podes ver a marcha do home, a soidade da muller, a dor horríbel que a confinaba na desesperación, na saudade que non ten cura ou na loucura que a leva ao suicidio e diante da imposibilidade do suicidio (o poema das Torres de Catoira) concluír que xa que non podo morrer por el teño que facerme cargo do meu. Velaí cando xorde o concepto da viúva de vivo, non só como alguén que espera, que é a lectura habitual que facemos dela, senón de alguén que farta de esperar decide navegar. Velaí o fío con Xohana Torres. A viúva dos vivos non é unha muller vella, senón alguén con forza para a travesía, para ir a América, aínda sabendo que pode non atopar o home, e que sente a perda da Terra que deixa. É un final espectacular, moito máis interesante que o da muller que só queda esperando por moi conmovedor que resulte. (…)”
Foz: presentación de Do abadexo á zorza. Dicionario da comida galega, de Xavier Rodríguez Baixeras
Semana do Libro de Compostela (Selic) 2018, actos destacados do venres 1
O
venres 1 de xuño abre as súas portas a Semana do Libro de Compostela (na Praza da Quintana, con horario de 17:00 a 21:00 horas), organizado polo Concello de Santiago, cos seguintes actos literarios destacados para este día dentro do seu programa:
– 17:30 h. Espazo efémero. Inauguración SELIC. Brinde con Rosalía de Castro.
– 18:30 h. Teixido. San Andrés de Lonxe: Mitos e Ritos. Deputación da Coruña. Presentación do libro de Xohana Torres. Participarán á Vicepresidenta e responsábel da Área de Cultura da Deputación de A Coruña, Goretti Sanmartín Rei, Xan Carballa e Ana Romaní.
– 19:30 h. Xandobela. Poemas estampados. Obradoiro creativo no que ilustraremos poemas con selos e tintas de cores.
– 21:30 h. OFF SELIC. Quico Cadaval. Contada a cargo de Quico Cadaval organizada polo Departamento de Lingua Galega do Concello de Santiago.
Recuperan un ensaio de Xohana Torres sobre San Andrés de Teixido
Desde
Sermos Galiza (foto de Xan Carballa):
“Os prolongados silencios editoriais de Xohana Torres, sobre todo nas últimas décadas, non se corresponden co seu ritmo de produción. A Deputación da Coruña e a editora Engaiolarte botan agora luz sobre un ensaio seu, inédito, que a propia institución premiara en 1972 e que nunca vira o prelo: Teixido. San Andrés de Lonxe: Mitos e Ritos.
“O libro mostra a preocupación da escritora pola nosa cultura e identidade, polas lendas e a paisaxe, seguindo o Otero Pedrayo que indicaba que hai que tripar e coñecer o territorio”, afirmou a vicepresidenta da Deputación Goretti Sanmartín na presentación da edición na Fundación Granell de Compostela.
Xohana Torres (Compostela, 1920 – Vigo, 2017) mesmo chegou a revisar e emendar o texto que agora se publica. Que, segundo explicou Xosé Puga de Engaiolarte, se emocionou “ate as bágoas ao ver a maqueta. Xohana tiña unha espiña cravada que á fin puido quitar”. A poeta, dramaturga e novelista, consideraba Santo Andrés de Teixido “o único mito universal galego” e “amaba os sanandreses”, as figuras de miolo de pan.
Engaiolarte xa se encargara da edición do último libro que Xohana Torres viu editado en vida, os poemas de Elexías a Lola. De “alfaia” cualificou Sanmartín a publicación, que conta con fotografías de Xulio Xil. “Este era o libro que máis ilusión lle facía”, lembrou Puga, “e aínda que non viu, si o imaxinou, porque eu mesmo llo contei”.”
