Rianxo: presentación de O libro secreto da filosofía, de José Carou

Rianxo: Actos Castelao 2024

Xosé Henrique Rivadulla Corcón: “Na vida debemos ter motivacións poéticas”

Entrevista a Xosé Henrique Rivadulla Conde en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Como de ben acollido estivo?
– Xosé Henrique Rivadulla Corcón (XHRC): Moi ben. A Fernán Vello coñézoo de hai moitos anos, tiñamos menos de vinte daquela. Falou do libro con palabras sabias e achegouse xente de Carballo e incluso de Muxía. Totalmente grato. Carballo mesmo é importante para min. Coa infancia a cabalo entre A Coruña e Muxía, para ir a Muxía pasabamos por Carballo e tiñamos a tradición de parar a mercar algunha empanada. Por iso e máis éme un sitio de agrado.
– LVG: Chorente protagoniza a obra.
– XHRC: Trata de ser un lugar idílico, que me serve como exemplo para dicir como me gustaría a min que fose a vida e a relación entre as persoas. Non son un ser inxenuo, son realista e sei que non é posible, pero en certa medida si o podería ser, procurando relacións máis humanas. Escribilas é doado, na vida non o é tanto.
– LVG: E Chorente soa a Muxía.
– XHRC: Claro. Chorente é unha aldea na entrada de Muxía. Mais o libro non ten que ver con ela, é unha aldea literaria. Emprego o nome como homenaxe. En case todos os meus libros Muxía ten presenza. O último antes deste, tamén editado por Positivas, titulábase Moraime, pequena vila con mar. As dúas obras teñen certa continuidade, un co outro son libros de relatos que naceron na Radio Galega.
– LVG: A aldea deste libro cre nos soños para facer unha vida mellor.
– XHRC: Neste Chorente todo sae ben, aínda que iso non significa que non haxa problemas, que os hai, e algúns complexos, pero todo se resolve a partir dunha relación humana. O que sucede neste aldea moitas veces ten que ver coa estrutura dos soños, ter soños é o que máis lles interesa aos habitantes de Chorente. Soños de todo tipo, os que se teñen durmindo e os que se teñen como ilusións do que un quere facer na vida. Todo é algo fantástico, algo absurdo, inesperado. Un mundo menos materialista… Non digo que o diñeiro non sexa necesario, digo que non é importante. (…)”

Raquel Castro, escritora: “Falta saber que o teatro tamén serve para ler”

Entrevista a Raquel Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Que achega unha obra escrita xa para teatro fronte a coller un conto e adaptalo para unha representación?
– Raquel Castro (RC): Á parte de que xa tes un traballo feito, o máis imporante e que si ti estás na escola ou nun taller de teatro, non podes coller á metade da clase ou do grupo e poñelos a facer de árbores ou pedras. Nunha obra teatral incorpóranse moitas personaxes secundarias ou corais que poden, por exemplo, encaixar moi ben eses rapaces máis tímidos, aos que lles costa asumir un papel protagonista, por exemplo pero que así forman parte activa na historia.
– LVG: Por que cre que non hai tanta demanda deste xénero cando o habitual é que incluso cando lemos calquera historia aos pequenos poñamos voces?
– RC: É, efectivamente, unha paradoxa. Eu entendo que é por descoñecemento, porque a literatura dramática promociónase pouco, aínda que imos mellorando. Tanto no cole como na casa, cando pensas nun libro para que os rapaces entren no hábito da lectura, pensas en narrativa. Falta saber que o teatro tamén é para ler, porque podes facer lecturas compartidas de forma moito máis áxil, asignando unha personaxe a cada alumno, que tamén aprenden a entoar. Unha lectura dramatizada é moi diferente a ler un texto cun ton plano, préstase ao xogo e iso fai a clase máis divertida e dinámica e axuda a interiorizar e concentrarse na historia que están lendo, entre outras vantaxes. (…)”

Luís Lamela: “No franquismo, guerrilleiros de Ordes atacaron a Garda Civil de Vimianzo”

Entrevista a Luís Lamela en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Enfocar, poñer rostro, crear unha imaxe máis humana, e quizais máis equilibrada, da loita antifranquista: ese é o propósito desta obra. Que o levou a iniciar este proxecto?
– Luís Lamela (LL): Pois un dos primeiros libros que publiquei foi sobre a figura dos Foucellas, que a pesar de ser personaxes míticas, realmente non se sabía moito delas. Isto levoume, anos despois, a falar sobre os escapados, que foron os precursores dos guerrilleiros. Nese camiño, quixen saber máis deses homes, mortos na súa maior parte a mans dos seus perseguidores, e levei a cabo unha investigación que me levou moitos anos, pois a documentación non era accesible. Fun creando biografías dunha xente, completamente descoñecida, que formou o exército que durante anos despois da guerra loitou contra as forzas franquistas.
– LVG: Contar esas vidas, en biografías que van dende o 1936 ao 1965, é para vostede unha forma de facerlles xustiza?
– LL: Pois si, porque durante a súa loita a propaganda franquista calificábaos de bandoleiros, ladróns e delincuentes, cando sabían perfectamente que non eran máis que soldados da República. Irregular, si, pero un exército ao fin e ao cabo que loitaba para recuperar a democracia en España e reclamar a atención das nacións aliadas para que botasen abaixo a ditadura. Cantidade de xente morreu nesa loita.
– LVG: En que papel deixou a historia —digamos, hexemónica, coñecida— o papel desta loita guerrilleira e os seus integrantes? Que discurso imperou?
– LL: Desapareceron. Realmente a ditadura nunca recoñeceu esa loita. Cando había algún tipo de acción súa contra os franquistas esas noticias nunca saían nos medios, só se coñecían no seu radio de actuación. Para o sistema, eran delincuentes, e unha vez desapareceron, foi con todas as consecuencias.
– LVG: Fala no texto de que os guerrilleiros foron, «eternos perdedores». Eles creron posible un cambio, pero nunca chegou.
– LL: Nun primeiro momento escaparon ao monte para non ir á guerra, e por medo a que a represión se cebase con eles. Pensaban que serían dúas semanas ou un mes, pero tiveron que permanecer alí durante anos. Ao ver que non podían reintegrarse na sociedade foi cando se radicalizaron e organizaron para loitar contra os seus perseguidores. (…)”

Ribeira: presentación de Carmiña Sierra. A primeira muller do Seminario de Estudos Galegos, de Aurora Marco

Verso a verso con Yolanda Castaño, premio Nacional de poesía 2023: «Estou máis preto da loita das nais críticas que de moitas que deciden non ser nais»

Entrevista de Ana Abelenda a Yolanda Castaño en La Voz de Galicia:
“(…) A poesía de Yolanda Castaño (Santiago, 1977) ten dende o pasado 27 de setembro o Premio Nacional de Poesía 2023 por Materia, pero leva trinta anos levedando como materia rebelde, abrindo e ampliando o campo para o debate social. Falamos coa escritora, cun feixe de versos escollidos deste poemario, da familia, da amizade, da memoria, da maternidade como escolla consciente, como lousa e como renuncia, como sistema desigual contra as mulleres. «A poesía é o xénero menos dogmático, é un xénero que permite crear realidades máis hospitalarias, vivibles», di. «Conciliación, saúde mental e neurodiverxencia» son temas poéticos, amosa a autora que se revelou con Elevar as pálpebras (1995). Materia é unha poldra nese camiño de pedras sobre o río revolto da vida que é a obra de Yolanda Castaño.
«O corpo está neste poemario nun sentido moi amplo. O corpo son tamén os nosos sentidos. Na poesía desactívase a parte máis racional e actívanse a impresión, as sensacións. Á vida e ao traballo enfrontámonos a través do corpo, non de maneira etérea», sinala. Iso enlaza, segue, «coa raíz dalgunhas das nosas preocupacións sociais, como son os coidados e o papel da muller na sociedade e na esfera privada». (…)”