Entrevista 
a Miro Villar en Galicia Hoxe:
‘(…) Ao seu ver, a “mercantilización do mundo literario está a chegar, ao meu pesar, ao mundo da poesía”. Exemplifícao con dous escritores que veñen de participar no Litvi, o encontro de literatura de viaxes que se está a celebrar en Compostela. “Que un autor como Antonio Gala teña unha lexión de seguidores máis grande que Julio Llamazares é algo que sorprende. A mercantilización do mundo literario acaba por desvirtuar o feito literario”, asegura. (…)
Mais logo de baixar aos infernos dos recordos e das perdas, o poeta reúne esas crebas para volver cunha mensaxe positiva: “cómpre volver á vida”. “Todo flúe no libro. Pero logo dunha primeira lectura pensei que podería quedar un pouso melancólico. Por iso quixen facer unha chamada á esperanza, para tratar de combater a derrota da nostalxia. Coma se as crebas cobrasen nova vida. Do mesmo xeito que aqueles que as recollen á beira do mar as utilizan como combustible. Toda creba, ao final, é un refugallo que se reutiliza”, explica Villar.
Aínda que a primeira vista, o poemario de Miro Villar está escrito en verso libre, en realidade, son un conxunto de sonetos. “O libro ten un truco: son 31 sonetos brancos en alexandrinos pero dispostos como prosa poética por unha razón estética: quería experimentar co que visualmente é o poema en prosa e demostrar que o soneto ten moita vixencia”, explica o autor.
Villar está convencido de que o soneto “está desprestixiado” hoxe en día. De feito, na súa opinión, “se este libro aparecese nas mans do xurado do premio na súa forma orixinaria, seguro que habería algunha razón para non ser premiado”, asegura.
Para o escritor de Cee, a clave está en “dotar o soneto de contidos máis acordes coa contemporaneidade, modernizalo porque ten un ritmo propio que neste libro, pola súa disposición, está disimulado pero moita xente xa o observou despois de lelo”, apunta o autor de Gameleiros.’
Arquivos da etiqueta: Galicia Hoxe
Manuel Portas: ‘O extraordinario do cotián’
Entrevista 
a Manuel Portas en Galicia Hoxe:
‘En canto ó estilo, respecto á lingua, [Un dedo manchado de tinta] non é moi diferente de Denso recendo a salgado. “É unha lingua moderna, urbana, desruralizada. Temos que ter un estándar de lingua urbana. E creo que este é un esforzo que se está levar á práctica na literatura actual”, indicou. Acompaña ó libro un CD do grupo Loaira, cun tema composto para cada un dos personaxes principais da novela.
“Creo que o futuro pasa pola multidisciplinariedade. Xuntar distintas expresións artísticas: literatura, danza, música… Clara Pino fixo as letras a partir da novela, e compuxo tamén a música con Rubén Abel”, comentou, por último. (…)
“Creo que a xente non é consciente do mal que se lle está a facer á lingua, indo contra elementos do pacto social básico sobre a lingua, como a lei de normalización ou a toponimia. É lamentable o que está a pasar, e non só pola repercusión directa das medidas que están a supor un retroceso, senón por como van afectar ó prestixio social da lingua”, opina.
O actual alcalde da Coruña desafía a lei de toponimia, a Xunta aplica un decreto sobre o uso do galego no ensino “feito en alianza coa ultradereita….”.
“A lingua é de todos, e é de todos a obriga de defendela. E mentres no se decaten disto, non imos avanzar. Non vale nin atacala, nin apropiarse dela”, reflexionou Portas.’
Elías Portela: ‘O mariñeiro de porcelana’
Xavier Rodríguez Barrio: “Din nos libros de texto que son un poeta raro: vivir apartado en Lugo sálvame dos problemas que hai nos gremios”
Entrevista 
a Xavier Rodríguez Barrio en Galicia Hoxe:
‘Foi así como comezou a moldear os versos de Calado testamento en 1995. Foron máis de quince anos de escrita a lume lento, nos que non renunciou ao verso libre e longo pero con ritmo nin ao pracer do recitado e á pulcritude lingüística co galego. “Cando comezamos a escribir non había dicionario nin gramática do galego. Eu nacín en Lugo capital e fun educado en castelán. Así que a miña preocupación máis profunda era recuperar formas perdidas da lingua para a linguaxe poética, o cal me valeu que me consideren nos libros de texto un poeta escuro e raro: vivo apartado en Lugo porque non teño carné de conducir. Pero iso permitiu que me salvara dos problemas que hai en todos os gremios e que me leve ben con poetas de Vigo ou A Coruña….”, argumenta.
O resultado é Calado testamento, un balance “amoroso, vital, da Terra, de Galiza como raíz”, pero non significa un punto e final senón unha obra de madurez. “O libro está dividido en tres partes nas que xogo con sensacións contraditorias. A primeira chámase En brazos da súa sombra, que xa no seu propio título fai referencia a connotacións positivas e negativas; a segunda parte, Tan inhóspita luz supón a vivencialidade da terra, un resumo do país onde vivimos e a derradeira parte Ningún regreso é unha volta ao que xa non existe, á infancia, a certas felicidades que non van volver”, comenta o autor. Para o autor lucense, a proba de que a literatura galega “evolucionou” reside nos “borbotóns” de novos escritores. “Antes eramos seis ou sete poetas que tiñamos como referentes a Ferrín, García Bodaño, Bernardino Graña, Arcadio López Casanova, Celso Emilio Ferreiro, Manuel María, Novoneyra, Xosé María Díaz Castro ou Cuña Novás. Hoxe o 90 por cento das novas xeracións de escritores son profesores de galego ou xornalistas”, comenta.’
Rubén Martínez Alonso: “Lucidez na loucura”
María Reimóndez: “Querer falar unha lingua de poder é moi diferente a ser políglota”
Entrevista 
a María Reimóndez en Galicia Hoxe, por Manuel Vidal Villaverde:
“- Galicia Hoxe (GH): De todos os libros escribiches ou traduciches, non sería impertinente preguntarche de cal gardas mellor recordo…?
– María Reimóndez (MR): Gardo bo recordo de todos, abofé, pero no momento no que estou non podo evitar referirme á tradución de Despois da medianoite, da escritora támil Salma, que acaba de saír en Xerais. Foi un traballo intenso e apaixonante que estou moi contenta de que poida falar en galego pola miña mediación. De creación propia, sigo sorrindo cada vez que penso en Moda Galega, por ser o meu primeiro libro, o meu único poemario publicado e un berro que por desgraza segue de actualidade, creo eu. (…)
– GH: O noso idioma, ai. (…)
– MR: Eu teño toda a fe do mundo na inmersión lingüística e no amor polas linguas pero iso só é posible cando comezas pola propia. Querer falar unha lingua de poder é moi diferente a ser políglota e ademais un absurdo só coherente nun mundo dominado por certos idiomas. As linguas só valen nos seus contextos e, para falar coa xente que temos preto e que nos importa, a lingua máis importante é o galego. O problema é que estamos en tempos de pensamento único e monolingüe, un ideal de calquera sistema de dominación porque cando lle quitas a lingua ás persoas, pouco queda delas (pensemos en como ás escravas lles cortaban literalmente a lingua para que non puidesen organizarse e loitar nas plantacións americanas). O discurso de que o galego non vale para nada encaixa con esta mentalidade e vén reafirmar prexuízos antigos aprendidos coa vara do mestre na escola ou a ridiculización pública. O debate, pois, é previo mesmo aos conceptos que mencionas e ten que ver cun traballo por unha banda interno e pola outra externo. A nivel interno falta diálogo coa cidadanía non a través de campañas e pósters senón a través de axentes activos (que hai moitos! As escritoras e escritores somos parte deles, tamén o profesorado) e coordinados. Aquí faltou a normalización lingüística como proceso de diálogo e agora estamos colleitando as consecuencias. Poderiamos aprender moito dos países do Sur neste tipo de traballo, pero adoitamos mirar cara a outro lado. A nivel externo cómpre fomentar as alianzas entre pobos que non falamos linguas hexemónicas porque somos a maioría da poboación mundial. Aí a tradución é fundamental, sen dúbida e tamén ser conscientes da relevancia de todos os idiomas. Pensando no meu traballo, na Unión Europea hai moita máis demanda de intérpretes de grego-finés que de inglés-castelán. En calquera caso, a situación actual en Galicia roza o delito e eu non saio do meu asombro ante tanto ornear o valor do pensamento único. A nosa lingua é o único que fai de nós algo máis que escravas do poder económico. (…)”
Carlos Negro: Procurar un discurso “máis plural”
Entrevista 
a Carlos Negro en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): Cre que se abriu ese debate?
– Carlos Negro (CN): Espero que si. A miña idea inicial era poñerlle voz a un estado de ánimo de moita xente que está arredor da defensa da lingua, e que vén da sensación de que, por un ánimo defensivo ou polas agresións recibidas desde o poder, as actuacións son un pouco repetitivas e dirixidas á mesma parroquia. Iso crea un círculo pechado no que non hai perdas pero tampouco ganancias.
– GH: Entón, ¿non son eficaces as accións reivindicativas actuais?
– CN: Non o son fóra do círculo dos que xa teñen unha empatía co nacionalismo e coas esquerdas. Ben polos prexuízos, ben pola acción dos medios de comunicación, as mensaxes de defensa do idioma non chegan á sociedade. Proba diso é que non se recuperan falantes e que ás veces o único que chega é a mensaxe de imposición do galego, que é un absurdo. Hai que procurar un discurso máis plural, que non aparezan sempre os mesmos rostros e palabras, e buscar estratexias atractivas e máis enfocadas a un público non concienciado. Hai que ter máis empatía coa sociedade, para conectar coa xente, e menos homilía.
– GH: Di que se “rasca onde non pica”. Onde habería que rascar?
– CN: Habería que diversificar a mensaxe, porque non en todos os ámbitos sociais e xeográficos hai a mesma problemática. E, sobre todo, que o discurso sexa menos ideolóxico, de cidadán a cidadán, para que se descubra que o galego é unha riqueza e útil. (…)”
Xoán Carlos Domínguez Alberte: Sesión de baño e masaxe
Entrevista 
a Xoán Carlos Domínguez Alberte en Galicia Hoxe:
“(…) Domínguez Alberte ofrece unha visión positiva sobre o futuro en Materia infinita. Como di no texto Bambán, a vida renova o seu xogo nunha oscilación pendular de sobe e baixa. É o empeño do autor. “Gústame transmitir unha experiencia vital, optimista pero crítica, nunca de derrota senón de compromiso. Porque temos que loitar por un espazo propio, non renunciar aos nosos dereitos en lingua, cultura, política e territorio”, asegura.
De feito, no libro, inclúe textos como o Tratado industrial do esquecemento no que denuncia o abandono das explotacións de minerais en Galicia. Textos en prosa que lle serven ao autor para “enxalzar os marcos da creción, que marcan o contrapunto coa primeira parte do libro e á vez serven como unha forma de singularizar o abandono de moitos aspectos da nosa vida”, apunta o escritor e profesor.
“Adoito analizar olladas escuras pero nunca cunha perspectiva de derrota senón de compromiso colectivo. A mensaxe ten que ser que non podemos renunciar a un país rico e soberano”, engade. (…)”
Xavier Queipo: “O poder esmagador”
Entrevista 
a Xavier Queipo en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): Desta volta, o tema é “o papel esmagador da ideoloxía oficial, o poder omnímodo da Igrexa”. Onde podemos situar hoxe ese poder omnímodo que tivo a Igrexa no XVI?
– Xavier Queipo (XQ): Extramunde ten varios niveis posibeis de lectura, dende o máis lineal -unha novela de aventuras-, até outros máis elaborados, onde o lector pode establecer asociacións de ideas e semellanzas entre a sociedade galega do século XVI e o poder esmagador da Igrexa e a sociedade actual onde a democracia está secuestrada polo poder do capital financiero.
– GH: Mal de linguas había en Diarios dun nómade. Un mal do que, afortunadamente, non te curaches. Como ves as polémicas sobre o decreto do suposto plurilingüismo de Feijoo? En Bélxica a cuestión lingüística tampouco é simple…
– XQ: O mal de linguas é para min unha necesidade, pois vivo nunha sociedade plurilingüe. Eu falo varias, todas elas mal e cun sotaque galego encantador, do que estou ben orgulloso. O importante aquí na Bélxica e o respecto polas dúas comunidades e establecer pontes de entendemento entre elas. Eu entendo o plurilingüismo de xeito diferente ao goberno da Xunta, mais ese é o goberno que nos demos. Entrementres -eles non van mudar- teremos que procurar facer uso dunha verba tan preciosa como solidariede, axudar entre todos a construír unha sociedade maioritariamente en galego, respectando as opcións que outros poidan ter e insistindo na aprendizaxe do portugués a partir do galego, que é unha materia pendente do ensino en Galiza. (…)
– GH: Que supón para ti recibir o Xerais? -Xa gañaras o Premio da Crítica, o García Barros…
– XQ: Recibir un premio é un xeito de ter visibilidade, de vindicar a existencia dun traballo que é de corredor de fondo. Levaba moitos anos sen recibir un mínimo recoñecemento e iso notábase. Non son fácil de desanimar, pois creo no que escribo, partindo da honestidade e da procura constante da calidade. A aceptación da obra está moi mediatizada pola obtención de premios, polas críticas que deses libros se fagan e pola presenza destacada na mesa de novidades. É inxusto, mais é asi. O Xerais é un gran premio, con moito impacto e prestixio. Daquela o que me vai traer é visibilidade. Vai tirar doutros libros que estaban esquecidos. Espero que isto aconteza xa e que mentres esperan a que no outono apareza Extramunde, vaian lendo no verá por exemplo Ártico 2.0, que acaba de saír hai un par de semanas, ou Cartas marcadas, que penso que é un bo libro para facer acordar o gusto pola lectura.
Agustín Fernández Paz: “Consentemento e resistencia”
Entrevista 
a Agustín Fernández Paz en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): A novela [Non hai noite tan longa] conta o reencontro de Gabriel, o protagonista, co seu pasado, coa historia da súa familia. Pero máis que nada parece que o obxectivo da novela é retratar o que en varias ocasións se define como “miseria moral” daquela sociedade…
– Agustín Fernández Paz (AFP): O libro ten unha historia que vertebra o que se quere contar, pero do que se trata é de botar unha ollada crítica, moral, sobre a época na que a miña xeración era nova, nos anos 60. E esa é unha das regras da boa novela negra clásica. Dashiell Hammett desenvolve unha trama nas súas novelas, pero en realidade estanos falando de cuestións como a corrupción.
– GH: Pero considera o seu libro unha novela negra? Exemplo desa miseria moral que retrata é como se condena socialmente as mulleres violadas…
– AFP: É unha obra con elementos de novela negra. Esa indagación moral, sobre todo, e xa non só o feito de que haxa unha investigación sobre un caso, o do pai do protagonista, encarcerado por un delito que non cometera. Houbo moitas mulleres coma Berta, violada e obrigada polos seus propios pais a calar, a ocultalo, porque se as culpaba dese acto de violencia de xénero dicindo que eran “lixeiras de cascos” e ese tipo de cousas. (…)
– GH: Moito premio recibe. Foi nominado para os Andersen, seleccionado pola Dalkey Archive Press…
– AFP: Iso é porque son maior. Sempre son de agradecer os premios… agás algún caso particular… -refírese ó Premio da Cultura Galega, que rexeitou como modo de protesta contra a política cultural e lingüística do actual Goberno-. E non me preguntas pola foto de portada, na que sae Rosa Parks, a muller que non lle cedeu o asento no autobús a un branco porque estaba “farta de ceder”. Martin Luther King escribiu sobre ela. O Movemento polos Dereitos Civís ten aínda moito que ensinarnos: a non violencia, a protesta… e o movemento do 15-M ten que ver con isto, aínda que estea menos organizado.”
