Arquivos da etiqueta: Galicia Hoxe
Luz Fandiño: “O que queren é borrarnos”
Isabel Pintado: “O misterio da lectura”
Mercedes Queixas: “Temos magníficos creadores, pero falta quen os visualice”
Entrevista 
a Mercedes Queixas en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): A literatura galega aínda carece dun estudo profundo e aclarador dos que se teñen feito por aí?
– Mercedes Queixas (MQ): A literatura, a arquitectura, a música, a historia, a plástica, a pedagoxía, a economía, a filosofía, a ciencia… Atreveríame a dicir que calquera área de saber, calquera ámbito do coñecemento pensado e elaborado en clave galega, con perspectiva diacrónica e personaxes principais galegos está aínda pendente de estudo e divulgación. A nosa desmemoria é grande, iniciabamos lentamente o camiño da recuperación e do autorrecoñecemento, tan necesario para que calquera comunidade social se respecte e avance, mais agora baixo pretexto de austeridade política –mais concretamente, esganamento educativo e cultural mal disimulado, tal e como eu o vexo e vivo– as fórmulas do coñecemento hai que o simplificar tamén e polo tanto para que procurar na raíz propia –radicalismo ad pedem litteram– se xa dispomos dunha historia contada por outros? Para min descubrir os trobadores, o Padre Sarmiento, Rosalía de Castro, Castelao, Álvaro Cunqueiro, Ánxel Fole ou Carvalho Calero foi unha necesidade/oportunidade urxente que me fixo medrar o orgullo de ser o que son, nin máis nin menos. E síntome moito máis rica e completa desde que accedín a eles. (…)
– GH: Podemos dicir sen medo, e cun moderado orgullo, que a literatura galega está vivir o momento máis esplendoroso da súa historia?
– MQ: Do igual xeito que podemos pensar que a mellor obra está pendente de escribir, pode ser que o momento máis esplendoroso aínda estea por vir. É difícil determinar o futuro e aínda máis predicilo. A distancia do tempo permite palparmos etapas literarias excelsas, pensemos na literatura medieval, por exemplo, ou no Rexurdimento decimonónico. Ora ben , non esquezamos algo para min determinante: o presente e o futuro da literatura galega é e será segundo o presente e o futuro da lingua que a constrúe, da sociedade que a escribe, edita, publicita e le… As etapas literarias sempre veñen determinadas polo contorno político-social-económico de cada país en cada momento. Como senón se pode explicar o existencialismo da poesía da Escola da Tebra? Ou o socialrelismo dun poeta como Manuel María? Ou a poética renovadora e transgresora dos anos 80? Ou mesmo o florecemento da literatura infantoxuvenil nas últimas décadas? Nada é casual nin fortuíto. Os proxectos callan porque hai quen traballa neles e porque previamente acredita neles. Temos magníficos axentes creadores e produtores de literatura, de cultura. Precisamos distribuidores que axuden a visualizala.
Fran Alonso: “A serenidade vixiante”
Entrevista 
a Fran Alonso en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): O traballo de editar libros é bonito e interesante como facer traxes para as palabras? Un editor é dalgun xeito un costureiro?
– Fran Alonso (FA): O editor ten moito de costureiro ou, se cadra, de xardineiro. Coida as árbores máis fermosas do xardín para que luzan e arrecendan. O editor tamén é un mediador, pero un mediador que intervén sobre o libro, sobre o seu resultado final, e sobre a creación dun estandar socioliterario. Creo que o do editor é un papel fundamental, que hoxe por hoxe está en perigo debido á voracidade do mercado, e que debe ser reforzado máis ca nunca. Ademais, esa revolución fabulosa que supón a rede e o libro electrónico tamén supón, por desgraza, unha desvalorización do seu rol. Se queremos apostar por unha literatura de calidade, é necesario reivindicalo.
– GH: O libro O meu gato é un poeta lévanos a unha páxina web. Esa é a mellor forma de achegarse aos rapaces e rapazas de hoxe en día? É como se o libro tivese distintos camiños, e así resulta máis dinámico e está máis vivo. Resulta interactivo, e o lector-a tamén participa no libro.
– FA: Non sei se é a mellor, pero si unha forma moi próxima á súa sensibilidade e ás súas inquedanzas. A web de O meu gato é un poeta posibilita que os nenos participen activamente: poden opinar, poden votar, pode escoitar os poemas en mp3, poden navegar ao seu xeito. Paréceme importante darlle un papel preponderante ao lector. Eu non quería que o libro rematase no papel; quería que continuase máis alá, para sentir a poesía a través doutras propostas, ben sexa na web ou no disco, e que os nenos puidesen percibir os poemas a través de todos os sentidos posibles. Ademais, no futuro a poesía acabará trasladándose á web, e non tardará moito. (…)
– GH: Por que comparas a poesía cun globo azul que incha e voa e desaparece no aire?
– FA: Poucas cousas hai máis fermosas para un cativo que ver como un globo desa-parece no aire, sempre que non sexa o seu, claro. Para falar da poesía, no libro eu comparo as palabras cun globo, porque na poesía as palabras hai que inchalas moito, para que signifiquen moitas cousas, máis do que significan normalmente. Así constrúense os poemas: hai que soprar moito para inchar as palabras, que son como globos, e logo esas palabras son libres para expresar o que precisen expresar. Desa imaxe da poesía como un globo tamén procede un recital-espectáculo de poesía infantil galega que levo varios anos facendo en centros de ensino e bibliotecas e aos nenos encántalles. Esa experiencia foi fundamental para min á hora de escribir O meu gato é un poeta.
Xosé Manuel Pacho Blanco: “Na cultura galega hai moita autocensura”
Entrevista 
a Xosé Manuel Pacho Blanco en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): Pois, volvendo ao tema argumental [de Paraísos, obra gañadora do V Premio Diario Cultural de Teatro Radiofónico], que pasou entón coas dúas mulleres que falaban?
– Xosé Manuel Pacho Blanco (XMPB): Pois a xornalista está pensando en deixar a profesión. Volven cortar a obra e un teletipo informa de que o rei non sufriu un atentado senón un accidente de coche mentres estaba en Mallorca co seu Ferrari testarossa. Vólvese cortar e aparece unha segunda historia na que un xornalista entrevista a Roberto Bolaño, o escritor chileno. Empeza cun texto que di: “O mundo está cheo de idiotas e neste sentido non hai unha diferenza de xénero. Tanto homes como mulleres comparten a mesma porcentaxe”. (…)
– GH: E o epílogo?
– XMPB: Todos os feitos e persoas que aparecen nesta peza son inventados froitos da invención do escritor: non existe ningún dos personaxes nin dos narradores; non existe un rei, iso só acontece nos contos, atentaría contra calquera democracia; tampouco existe Ciudad Juárez nin os seus mortos; tampouco Roberto Bolaño; nin a radio; nin a demencia senil; nin a tristeza; nin a felicidade; só a música e as palabras.
– GH: Entre tanta moleza e simulacro dará medrado algún día na sociedade galega o espírito punki ou provocador?
– XMPB: Eu creo que se algún sentido ten a creación é cuestionar a realidade e ser subversiva. Ten que enfrontarse ao que non gusta da sociedade e ser crítico. Penso que na cultura galega e na cultura española hai moita autocensura. É normal. Pode soar grandilocuente, pero se te paras a pensar nas editoras, nos medios de comunicación hai bastante covardía. Que un avogado se autocensure podo entendelo, pero que un artista se autocensure non. A cultura galega e a cultura española son moi condescendentes con elas mesmas.”
Chelo Suárez: A violencia e o terror
Entrevista 
a Chelo Suárez en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): Salientas moito a idea de que o golpe e a guerra foron froito da ignorancia e do fanatismo…
– Chelo Suárez (CS): Foron uns cantos os que deron o golpe, e moitos outros os fanáticos que o secundaron. Foi unha guerra cainita. E creo que canta máis ignorancia haxa máis doado será que se obedeza, que non se faga fronte, a xente como a que causou a guerra.
– GH: Pero non hai que caer no discurso da guerra das pelexas por envexas entre veciños, non si?
– CS: Non, claro, a guerra tivo un fondo político, e na novela vese como hai xente detida polas súas ideas republicanas… Pero tamén é certo que houbo xente que aproveitou para a vinganza, e xente que se beneficiou coa guerra, como os estraperlistas que especulaban coa fame.
– GH: Hai tamén unha pegada da túa poesía, partes bastante líricas aínda que sexa prosa. E tamén está presente a sensualidade como en Corpo de mar ou A venus de Cristal.
– CS: Si, neste libro está a sensualidade da fraga, ou a dos rapaces namorados, ou a de Laura e Estela. A sensualidade está na natureza, nos animais, e por suposto, e onde máis, nos humanos. A lírica pódeme, non hai bo libro que non teña algo de poesía. (…)
– GH: Estase a escribir moito sobre a guerra, non si?
– CS: Si, pero eu non entendo as persoas que din “outra novela sobre a guerra civil!”, como se fose todo redundancia. Creo que queda aínda moito que dicir sobre a guerra, e que un non debe calar. Só a verdade poderá curar as feridas.”
Antía Otero: “Chaman harmónico ou restitutivo a un feito creado para relegar o galego”
Entrevista 
a Antía Otero en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): (…) Reflexiono sobre a túa poesía… Pódesme axudar, Antía…?
– Antía Otero (AO): Como ben insinúas creo moito máis na conxugación ou hibridación que na mestura. A conxugación chama polo diálogo e pola necesidade de entenderse. Así entendo a poesía, como un soporte no que podo comunicarme libremente comigo mesma e con tod@s @s que queren achegarse a escoitar… Como (Retro)visor, que é un libro no que o texto (o que se di) como o subtexto ( o que se desoculta) busca ser escoitado como un monólogo íntimo na penumbra dun cuarto. Por outra parte a hibridación é un concepto que a nivel artístico me interesa moitísimo. Buscar pontes entre diferentes linguaxes artísticas, investigar os espazos pouco transitados que quedan entre elas… Cando estou centrada niso sen chamar a máis mínima atención e sen outra procupación que a de sentir o proceso, sei que camiño. E iso é o que máis me importa na poesía, na arte e polo tanto na vida: camiñar sen unha hora de chegada. (…)
– GH: O esplendor innegábel da literatura galega en todas a súas manifestacións pode e debe ser motivo dunha fonda reflexión?
– AO: A literatura galega é unha das grandes xoias coas que contamos como pobo e que máis nos identifica como tal, por iso é merecente dunha e mil reflexións.
– GH: Noto, de xa hai ben de anos, unha estupendísima incorporación das mulleres en todas as expresións literarias, pero preferentemente na poesía, que a min me resulta de grandísima altura, extraordinaria, non che parece tamén a ti, Antía?
– AO: A poesía galega ten unha grandísima altura estea feita por mulleres ou non. Afortunadamente, como ben dis, nos últimos anos son moitas as voces de muller as que se foron sumando ao sistema literario, pero que teñamos máis visibilidade non quere dicir que cando non a tiñamos a calidade fose menor. Altura literaria e muller, por sorte xa é un binomio incuestionable nos nosos días, pero para que iso ocorrese foron moitas as que foron silenciadas e diso si que non debemos esquecernos.”
Eva Veiga: “A beleza irresistible”
Entrevista 
a Eva Veiga en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): Coa poesía, e só coa poesía, es capaz de sentir outra vez a plenitude das tardes de cando eras nena?
– Eva Veiga (EV): As persoas que somos -eu digo afortunadamente- de aldea temos seguramente máis ocasión de experimentar nalgún momento a comuñón coa natureza que é, ao meu parecer, o máis semellante a un éxtase; é dicir, un intre de absoluta plenitude. E esta entrega que acontece con certa facilidade cando somos nenos, diminúe segundo nos imos adulterando. E é mágoa porque significa un vínculo profundo e indestrutible coa vida. Lembro, especialmente, certas tardes de outono: o aire como se movese unha luz de mel, o rumor seco do millo, unha humidade case imperceptible e anunciadora de tormenta; e aquel arrecendo a cocedura de pan nos fornos… E, en efecto, só na poesía podo reencontrarme con esa experiencia, case irresistible, da beleza. (…)
– GH: Que importancia ten a música para ti? Todo o que nos rodea na vida ten un ritmo propio?
– EV: Si, a música é esencial. Todo é vibración. O que vive soa. E o ritmo é o que compón, en última instancia, as formas da vida, da arte. Non en balde xa vai para 8 anos que formo parte, xunto aos músicos Bernardo Martínez e Fito Ares, do Grupo Ouriol realizando dentro e fóra de Galicia espectáculos poético musicais. Do mesmo xeito, son parte integrante do grupo musical e interpretativo Mon Santiso e Cia. Durante o proceso que durou o meu transplante de medula e a súa convalecencia, a música acompañoume e ata coido que foi fundamental na miña recuperación. Se escoito algunhas pezas podo volver revivir aqueles momentos nitidamente. Porén, eu non podería vivir sen o silencio.
