Faíscas, a creatividade é terapia

Entrevista de Laura Fernández a Xoán Carlos Domínguez Alberte e Minia Domínguez Diéguez en La Región:
“(…) Faísca é esa partícula incandescente que se produce polo choque entre determinados corpos, como a cinza que salta do lume. É tamén o nome do novo poemario de Xoan Carlos Domínguez Alberte.
O máis persoal e desgarrador traballo do autor de Escudeiros (Ramirás) xurdiu dunha situación familiar difícil, na que se mergullou a súa filla maior, Minia Domínguez, de 18 anos. “Faíscas é un libro de poemas que trata de dar desafogo a unha situación familiar moi difícil, en relación cunha doenza grave e mantida no tempo, case catro anos e moitas hospitalizacións”, lembra o poeta, quen, como nunha catarse ante o que lle estaba a ocorrer á súa filla, envorcou case en tempo real e sobre o papel unha partitura poética popular con moitas doses terapéuticas.
A primeira parte “son reaccións ao día a día da enfermidade. E a segunda tamén, pero xógase coa (im)perceptible complicidade da natureza. Iso é Faíscas”, resume Domínguez Alberte, quen recoñece que o proceso creativo “a min axudóume a facerlle fronte á adversidade durante moito tempo” (…)”

Alba de Evan e Xabier Domínguez: “Para escribir xuntos é importante a empatía e o traballo en equipo”

Entrevista a Alba de Evan e Xabier Domínguez en La Región:
“(…) – La Región (LR): Segredos soterrados é o seu último libro.
– Alba de Evan e Xabier Domínguez (AEXD): Si, é unha historia de aventuras, onde a actualidade mestúrase co pasado a través de saltos temporais que van fiando a trama. Introducimos así á cativada nun episodio da nosa historia un tanto descoñecido: a presenza dos nazis en Galicia durante a ditadura. Entre os acontecementos que abordamos está o accidente de avión que tivo lugar en Calvos de Randín hai 70 anos, do que se conservan restos da fuselaxe nalgunhas portas do lugar. Unha trepidante aventura que viaxa á II Guerra Mundial e descobre a presenza nazi en Galicia, os tesouros agochados no subsolo e as tramas de corrupción que manexan o mundo. Apto para lectores de 10 a 99 anos.
– LR: É o seu libro número 20. Que supón isto para vostedes?
– AEXD: A verdade é que para nós é un soño que se cumpre, non porque soñásemos en publicar tanto, senón porque excede todas as nosas esperanzas no mundo da literatura. Gozamos moitísimo do proceso da escrita, pero o mellor é ver como esas historias que escribimos chegan aos seus lectores, que as aprecian e as desfrutan. A resposta dos lectores é excepcional e nunca viviremos o suficiente para agradecer a acollida que teñen as nosas obras, así como o agarimo co que nos tratan as libreiras, mestras e demais implicados.
– LR: Cando comezaron a publicar?
– AEXD: Pois a verdade é que foi un proceso natural, os dous estabamos de profes no mesmo centro educativo, e colaborábamos nun proxecto medioambiental. Escribimos catro contos para animar aos peques a participar no proxecto e fomentar a reciclaxe e valores ecolóxicos….gustáronlles tanto que pensamos que podería ter saída con algunha editorial. Así naceu a colección de contos Naturizo, e comezamos a escribir máis en serio. (…)”

Enrique Manuel Neira gaña o Vicente Risco cun traballo sobre Intelixencia Artificial e tecnoloxía

Desde La Región:
“Enrique Manuel Neira Pereira foi designado coma o gañador do XXVII Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais pola súa obra Do aritmómetro á computación cuántica. Como as máquinas de cálculo, informáticas, robóticas e de comunicación transformaron Galicia nun século e medio.
O xurado (composto por Teresa Devesa, Xaquín Vázquez, Carmen Villarino, Xosé Henrique Costas e Isabel Mociño) valorou deste traballo que se trate “dunha historia que aposta pola modernidade e polo futuro dende Galicia. Unha panorámica da contribución das galegas e galegos ao avance das máquinas calculadoras, da programación informática, da robótica, dos satélites e da intelixencia artificial, todo isto encadrelado con abondosas referencias literarias”.
Do mesmo xeito, os integrantes do xurado tamén consideraron merecente de accéssit a obra Sobreviver na palabra escrita a trajetória intelectual. Ademais, manifestaron que “todos os traballos presentados a esta edición contan cun alto nivel de calidade e que, en aplicación das bases do certame, só se valoran aqueles se axeitan ás bases: anónimos e inéditos en calquera formato”. (…)”

Manolo González e Moncha Fuentes gañan o premio Losada Diéguez no Carballiño

Desde La Región:
“Nun acto celebrado no salón de plenos do Concello do Carballiño, e tras longas deliberacións, o xurado decidiu as persoas gañadoras dos premios Antón Losada Diéguez. Acordouse por unanimidade outorgar o premio, na categoría de Investigación e ensaio, á obra Nos días encantados de agosto. Biografía de José Gil. Para unha historia do cinema en lingua galega (Editorial Galaxia), de Manolo González. Trátase dun libro que dá a coñecer a vida e obra dun artista até agora descoñecido: o fotógrafo e cineasta José Gil. “A súa escrita é case novelesca, policíaca, divertida e de moi fácil lectura, así como a súa orixinal achega á historia da fotografía, o cinema e o audiovisual galego”, apuntan desde o xurado.
A maioría dos presentes decidiu outorgar o Premio Antón Losada Diéguez, na categoría de Creación Literaria, a O tradutor de sombras (Edicións Xerais), de Moncha Fuentes.
O xurado destacou a gran calidade dos traballos de creación presentados nesta edición dun premio que vai camiño das súas cuatro décadas de existencia, e nomeadamente ao poemario de Cesáreo Sánchez Iglesias, A árbore que dá as lágrimas de Shiva, finalista do concurso.”

Rafael Laso Lorenzo: “Hoxe unha desecación como a feita na Lagoa de Antela sería imposible”

Entrevista a Rafael Laso Lorenzo en La Región:
“(…) – La Región (LR): Estamos ante o seu terceiro libro ambientado na Lagoa de Antela.
– Rafael Laso Lorenzo (RLL): É o terceiro libro que ambiento na Lagoa de Antela –O trasmundo de Antioquía e Unha vida de ra foron os dous primeiros-, pero é a primeira vez que falo do proceso de desecación, da súa historia dende o punto de vista dos animais. (…)
– LR: O libro pretende unha reflexión sobre o que se perdeu coa desecación?
– RLL: Si, aínda que non pretende ser unha crítica. Non se pode criticar hoxe o que se fixo naquela época, onde había outra mentalidade e outras ideas. Eu son dos que din que un proceso non ten todo bo, pero tampouco ten todo malo. Habería que velo dende moitas perspectivas.
– LR: É unha historia non só pensada para un público infantil.
– RLL: É para lectores de máis de 10 anos e conta cunhas fermosas ilustracións de Ximena Maier. Pero é unha historia que pode ler calquera. Engadiría un cero máis: de 10 a 100 anos.
– LR: Que cre vostede que explicaría o feito de que algo que aconteceu hai 60 anos continúe tan presente na vida dos limiaos?
– RLL: Penso que o paso do tempo deixa outra maneira de ver as cousas e pensas se o resultado foi tan bo como o que se pretendía conseguir. Hai que situarse no contexto daqueles anos, en plena ditadura franquista, na que había un afán desecador de zonas lacustres do país para xerar superficies agrícolas. Houbo dous intentos de desecación da lagoa que fracasaron pola presión da xente. A miña teoría é que se hoxe retrocedemos aos 60 volvería a desecarse a lagoa, pero actualmente non se faría. Sería imposible, hai unha maneira diferente de entender a relación entre os seres humanos e o medioambiente.
– LR: De que maneira se poden preservar as especies que vostede reflicte no seu libro e que aínda existen?
– RLL: Creo que a xente está concienciada e fanse cousas. Hai páxinas especializadas sobre a Lagoa de Antela, a Sociedade Galega de Historia Natural fai un moi bo labor, o propio Concello tamén. É moi positivo tamén que o resultado das extraccións areeiras se estea deixando ao aire libre.
– LR: Escritores coma vostede fan un labor importante na divulgación daquela realidade.
– RLL: Si, pero hai que animar a ler en xeral. Proporciona unha mente máis aberta e con máis posibilidades.”

Xoán Carlos Domínguez Alberte: “A toponimia forma parte do noso ADN, se non se bota man dela, perderase”

Entrevista a Xoán Carlos Domínguez Alberte en La Región:
“Escudeiros, no concello de Ramirás, é a referencia da antiga actividade mineira da zona do Arnoia e, aínda que o patrón parroquial é San Xoán, hai anos que os veciños instauraron no calendario unha celebración popular ao redor de Santa Bárbara (patroa dos mineiros) nos primeiros días de setembro. Unha festividade que tiña lugar esta fin de semana e que serviu para que un dos seus conveciños, o escritor Xoán Carlos Domínguez Alberte, presentase Nomes.
– La Región (LR): Que tal a acollida?
– Xoán Carlos Domínguez Alberte (XCDA): Como sempre que se xoga na casa, cos da casa, un gusto. Para este fin de semana viñeron ademais veciños de Málaga, de París. Nós non traemos á Panorama, a tradición é organizar unha comida na carballeira e pequenos actos culturais e literarios. Son un clásico en setembro. Por aquí pasaron Alonso Montero, Ramón Nicolás, os editores de Xerais e Galaxia…. Eu mesmo xa presentei outros libros antes.
– LR: Como definiría Nomes?
– XCDA: É un libro que fixen para reivindicar, dar vida e uso a nosa toponimia tradicional. Hai nomes propios e tamén universais do territorio galego, que están en Escudeiros pero tamén en outras aldeas galegas. A finalidade do libro, aínda que é para todo o mundo, é achegarlle a toponimia ao alumnado máis novo e urbano. Para que a coñezcan e a utilicen, porque forman parte da nosa identidade.
– LR: Está a toponímia na lista vermella?
– XCDA: Se non se bota man dela, claro que se perderá. Pasamos dunha sociedade agraria tradicional a unha no que o gandeiro está abandonado. Hoxe temos unha poboación maioritariamente urbana que non ten contacto co rural, e mesmo no rural, os meus alumnos que son da Baixa Limia, descoñecen moita da toponimia das súas aldeas. A miña proposta con este libro é transmitir eses nomes comúns que forman parte do noso ADN.
– LR: En que está traballando agora?
– XCDA: Pódovos adiantar dous proxectos. Por un lado estou traballando nunha escolma poética ao redor do patrimonio celanovés, non só do concello, senón da comarca. Somos dos máis fértiles e fecundos de occidente en materia poética. E, de cara ao mes de outubro, presentaremos un proxecto-libro na Casa dos Poetas con fotos e poemas que levará por nome Entrevistas. É unha dobre mirada sobre a realidade con imaxes de Juan Vila, un magnífico fotógrafo afeccionado e mestre na vila, e poemas meus.”