O Carrabouxo, o personaxe de Xosé Lois, fai 40 anos

Artigo de Mar Álvarez en Nós Diario:
“O Carrabouxo é un personaxe que o debuxante Xosé Lois creou en 1982 e que viu por primeira vez a luz hai 40 anos nunha viñeta que coincidiu coa primeira visita dun papa á Galiza. “As vellas acudiron a recibilo en Santiago, as do debuxo levaban unha pancarta co lema de Xoán Paulo II, TOTUS TUUS, que elas escribiron como lles pareceu” explica Xosé Lois a Nós Diario.
Nestas catro décadas, O Carrabouxo apareceu de forma diaria no xornal ourensán La Región obtendo unha importancia que nin o propio Xosé Lois pensou nunca que fose conseguir: “Foi un fenómeno de comunicación”.
Xosé Lois describe O Carrabouxo como un personaxe “galego-céntrico” que recolle “aspectos da nosa psicoloxía e da nosa cultura”, o que permite que a poboación galega se sinta identificada con el, pois “todo sucede desde a visión da Galiza”. É por isto polo que existe unha “conexión directa” co público.
Xunto ao humor, a crítica social “ten un peso fundamental” nas viñetas do Carrabouxo. Estas cuestións permitiron que o personaxe se fixese moi popular. “Ser popular non significa ser famoso”, puntualiza Xosé Lois, “é que a xente recorde os chistes” ou que os utilice como lemas en movementos sociais.
“Hai entidades e colectivos que me chamaban para arroupar unha loita determinada” e incluír nunha pancarta de cabeza de manifestación “un chiste meu”; “iso son detalles de popularidade auténtica”. Con todo, Xosé Lois indica que “non creo que o humor sexa unha arma cargada de futuro, pois sigo facendo os mesmos chistes, coa mesma temática e a mesma crítica, que hai 40 anos”.
No referido ao debuxo das viñetas, Xosé Lois indica que “eu son unha persoa cunha ideoloxía concreta que puiden espallar durante 40 anos día a día” á custa de “reprimirte e autocensurarme moitas veces”. Así, sostén que, se ben poder transmitir a súa opinión é “un privilexio”, moitas veces a liña editorial do xornal non lle permitiu publicar moitos chistes. “Hai cinco anos fixen unha exposición de chistes censurados”, afirma. “Entendo que un medio teña uns intereses determinados; comprendo esa censura pero non a comparto”.
Independentemente dos conflitos co medio, Xosé Lois sostén que O Carrabouxo continuará “mentres eu poida seguir facéndoo e o xornal non me bote”, mais sostén que o personaxe “xa vai durar polo menos 1.000 anos máis ca min”.”

Adela Figueroa: “Eu non teño relixión pero, se a tivese, sería a natureza da que todos formamos parte”

Entrevista de Mar Álvarez a Adela Figueroa en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Afirma que Mátria é poesía para a Terra. Como nacen os seus poemas?
– Adela Figueroa (AF): Eu tiña un desabafo, unha inquedanza moi potente ao ver como desfán a nosa terra. O Goberno que temos na Xunta traballa en contra do país. A raíz do sucedido coa mina de Touro, e agora coas agresións dos eólicos, recompilei varias poesías e decidín xuntalas nun libro que titulei Mátria. O poemario divídese en tres partes. Unha delas, “Coma inducido”, recolle os recordos das persoas que estiveron en coma a partir dos cales escribín unha serie de poemas que son como delirios de cores e de sensacións. A segunda parte leva o nome de “Entre o soño e a distopía” e a terceira “Entre o soño e o delirio”, na que relaciono a mente humana coa propia terra. Eu non teño relixión, pero se a tivese sería o universo e a terra, sería a natureza da que todos formamos parte.
– ND: A presenza da natureza na poesía galega foi sempre un elemento característico das nosas letras. Forma parte a súa obra dese lirismo da paisaxe?
– AF: Si. Nun dos meus traballos, Rosalia poeta Ambientalista, afondo en como desde as cantigas medievais a natureza nos domina; porque a natureza galega é poderosa, produtiva e fecunda. A nosa gran poeta, primeira e abandeirada, foi tamén a primeira ecoloxista que defendeu a identidade da terra.
– ND: Con este poemario entrelaza o seu labor como bióloga e como poeta.
– AF: Se ollamos cara ao ceo vemos a danza das estrelas, vemos todo o ritmo e a música do universo e podemos sentir que somos parte del. As persoas estamos feitas de carbono, osíxeno, nitróxeno… e a iso agréganselles outros elementos químicos que forman a marabilla que resulta a mente humana, capaz de percibir a beleza e o equilibro. Gustaríame publicar un libro composto por tres contos nos que falo da maxia dos números. Quero afondar nesa maxia das inflorescencias das plantas que seguen un ritmo, unha lei matemática, como as volutas do caracol ou os movementos dos astros. Un tema que tamén me está a interesar especialmente é o do ecofeminismo, o paradigma que debería rexer os anos que nos veñen enriba. (…)”