“Tivemos que facer presión para que a docencia fose sempre en galego”

Desde Sermos Galiza:
“Fanse corenta anos da primeira promoción de Filoloxía Galego-Portuguesa. Vinte e cinco persoas que a finais dos 70 apostaron contra vento e maré nunha carreira recén nada, conscientes de que,como eles propios nos explica, “o futuro era unha incógnita” e motivados en boa medida polo “compromiso con Galiza”.
A pouta da ditadura non esvaecera de todo e os 40 anos de represión e esmagamento da lingua e cultura galega estaban ben nídios. A década dos 70 preparábase para pasar o relevo á dos 80 e saía a primeira promoción de Filoloxía Galego-Portuguesa, unha colleita do 1978. Vinte e cinco persoas. Entre elas, Manuel Castelao, Vitoria Ogando, Anxa González Refoxo, Tareixa Roca, Ramona Giraldez, Anxo González Guerra, que achegan aquí reflexións e lembranzas sobre aquela carreira e aqueles anos.
Corenta anos despois, reflexionan sobre aquel paso: “É difícil na actualidade comprender o que era o alumnado universitario da altura e, particularmente, o vivísimo compromiso coa Galiza que caracterizaba un amplo sector do estudantado. No noso caso, a decisión de seguir os estudos de Filoloxía Galego-Portuguesa era indisociábel dese galeguismo apaixonado, vivido e reflexionado”.
Lembran unha carreira presidida por “un ambiente de grande cordialidade entre os colegas e mesmo cos das outras especialidades”, onde “as descubertas de cada un eran transmitidas e partilladas entre todos nun proceso de convivencia constante e de realimentación recíproca”. (…)”

A Casa-Museo Manuel María énchese na homenaxe a Rosalía

Desdetarxeta.jpg;jsessionid=2792A14065A55BD1B1D82D0BE594E520 Sermos Galiza:
“Máis de 300 persoas déronse cita este sábado na Casa-Museo Manuel María para homenaxear a Rosalía de Castro na fase final do concurso escolar de recitado de poemas Rosalía sempre viva. A casa na que naceu o poeta abriu ese día as súas portas para acoller o acto central da iniciativa e o auditorio quedou pequeno para crianzas e familiares que participaron da xornada.
Un xurado formado, entre outras persoas, polos escritores Paco Martín e Marica Campo ou a profesora Anxa G. Refoxo valorou o recitado das composicións por parte de 74 estudantes, entre 5 e 18 anos. Na xornada lembrouse que o propio Manuel María se declaraba “un auténtico devoto” da obra de Rosalía e, nese sentido, a Fundación acolle cada ano diversas iniciativas arredor da escritora fundadora da nosa literatura contemporánea. Desta volta, a Casa de Hortas foi a sede desta primeira edición do concurso escolar para alumnado de todas as etapas do ensino non universitario Rosalía sempre viva.
Até Outeiro de Rei chegaron estudantes chegados de moi distintas localidades galegas como Vilagarcía de Arousa, Moraña, Coristanco, A Coruña, Cervo, O Carballiño, Lugo ou Mesía que foron seleccionados na fase inicial que se desenvolveu nos propios centros de ensino.
O premio ao mellor recitado na 1ª Categoría -dividida por idades- recaeu no grupo de 1º de Primaria do CPI de Xanceda (Mesía); o premio da 2ª Categoría foi para Irea Ferreiro López, do CEIP Virxe do Corpiño (Begonte); o premio da 3ª Categoría foi para Fátima Barros Monteagudo, do CPI Santa Lucía (Moraña); e o premio da 4ª Categoría foi para Alejandro Sánchez Cela, do IES Leiras Pulpeiro (Lugo). O CEIP de Albeiros (Lugo) foi tamén recoñecido como centro que máis alumnas e alumnos finalistas conseguiu situar na fase final do concurso.”

Publican Os lonxes do solpor, un libro inédito de Manuel María

“«Non hai nada no mundo, nada/ tan fondo, lúcido e fermoso/ como a nidia claridade/ da palabra». Manuel María deixou palabras escritas que agora saen a luz despois de estar silenciadas varios anos, tras a morte do poeta. «Un ama até aos límites / o impenetrábel misterio/ do silencio / e, para defendelo, usa / a forza poderosa da palabra». Estes versos están no inicio no libro Os lonxes do solpor, un poemario inédito que vén de publicar a Fundación Manuel María de Estudos Galegos, acompañado polo CD Andando a Terra, de Uxía, e o DVD De amor e cantería, de Pixel Films, sobre un guión de Anxa González Refoxo. «Manuel María dera a coñecer algúns destes poemas, pero de xeito moi aillado, en publicacións espalladas que ahora están esgotadas, algunhas incluso no estranxeiro; de calquera xeito, como libro esta é a súa primeira edición». Isto esplicaba Alberte Ansede, secretario da fundación do poeta. Despois de presentar Lúas de Outono 2012, o espectáculo co que a semana pasada se lembraba na Coruña o cuarto aniversario do pasamento do escritor, Ansede indicaba que aínda quedan outros textos inéditos. (…)” Desde La Voz de Galicia.

“Recuperar a Manuel María é tamén recuperar valores democráticos”

Desde Praza:
“”Vivimos nuns tempos nos que hai unha falta de valores; recuperar a Manuel María é recuperar valores democráticos, o amor á terra e a defensa da lingua. Se non coñecemos a nosa tradición e as nosas orixes, tampouco entenderemos a Manuel María”. Con estas palabras, Uxía Senlle reivindicou a figura do poeta da Terra Chá, que será homenaxeado unha vez máis na Coruña, na presentación dunha nova edición de Lúas de Outono, onde a cantante presentará o seu novo traballo, Andando a Terra, no que canta poemas do literato e onde tamén verá a luz o documental Danza do poema emocionado, nun acto aberto á cidadanía e de entrada gratuíta que se celebrará o xoves 13 de setembro a partir das 20:30 no Teatro Colón da Coruña. (…) O documental Danza do poema emocionado, de Anxa González Refoxo, está baseado en dous libros de poesía infantil do autor (Os soños da gaiola e As rúas do vento ceibe). A obra pretende “non traizoar o escritor e ser fiel á relación que intenta crear cos nenos galegos”, explica a guionista, que explica que o propósito do autor non era outro que “espallar o amor a Galiza”. Nesta obra, de entre 10 e 12 minutos, mestúrase a danza, a música e a poesía, nun filme no que participan membros do Centro Coreográfico Galego e unha prometedora actriz de tan só once anos. “Non é para nada simple malia que as obras fosen dedicadas ao público infantil”, di Refoxo sobre un documental no que se fixo unha escolma de varios poemas que “se trataron integramente” para manter a esencia da inteción de Manuel María e o seu amor por un país que percorreu “parroquia a parroquia e vila a vila”, como lembrou Alberte Ansede. (…)”

A Coruña: Lúas de outono. Homenaxe a Manuel María, con música e proxección audiovisual

O mércores 7 de setembro, ás 20:30 horas, no Teatro Rosalía de Castro da Coruña, e con entrada libre até completar capacidade, terá lugar Lúas de Outono. Homenaxe a Manuel María, coa estrea do audiovisual De amor e cantería, de Pixel Films, dirixido por Anxa G. Refoxo e realizado por Mikel Fontes, un traballo de 10 minutos de duración que recrea os poemas de Sonetos á casa de Hortas nos que o autor expresa a significación que para el tivo a súa casa natal en Outeiro de Rei. Posteriormente terá lugar a actuación musical de Xabier Díaz e Guillerme Fernández, no que estrearán cinco pezas sobre poemas de Manuel María e outras gravadas en traballos anteriores.

A Coruña: curso de verán Literatura e espazo urbano: ‘Os libros arden mal’, de Manuel Rivas, do 11 ao 15 de xullo

O curso Literatura e espazo urbano: ‘Os libros arden mal‘, de Manuel Rivas, celébrase do luns 11 ao venres 15 de xullo na Reitoría da Universidade da Coruña, Casa Museo Casares Quiroga e Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña, organizado pola Universidade da Coruña, a Fundación Vicente Risco e a colaboración do Concello da Coruña e a Xunta de Galicia, centrándose na análise da presenza da cidade da Coruña a partir dunha obra literaria, neste caso: Os libros arden mal, de Manuel Rivas. Como obxectivo final do curso, o alumnado terá que elaborar propostas para roteiros e/ou unidades didácticas que teñan esa obra como referente e punto de partida. Estas propostas serán presentadas ao Concello da Coruña para a súa publicación e difusión. No primeiro día, despois dunha breve introdución á obra realizada polo propio autor, Manuel Rivas, explicarase o plano de traballo para o que se distribuirá o alumnado en catro grupos pequenos (máximo 10 persoas). Cada grupo estará tutorizado por un/unha profesor/a que será quen lle dea as indicacións pertinentes para guiar o seu traballo durante o curso. Este traballo terá unha primeira fase a partir das sesións (teóricas e prácticas) que se levarán a cabo nos talleres multidisciplinares, cada un deles dirixido por un/unha docente pertencente a diferentes ámbitos do coñecemento (arquitectura, urbanismo, socioloxía e arte); a segunda fase do traballo consistirá na elaboración, sempre guiada polos/as profesores/as tutores/as, de materiais didácticos sobre a cidade da Coruña creados a partir da novela de Manuel Rivas, que serán entregados á Concellaría de Cultura para a súa difusión e utilización no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
Nota: Sería necesario que o alumnado lese a obra antes do comezo do curso, polo que a obra se entregará (na Oficina de cursos da UDC) como agasallo ao formalizar a matrícula -para un máximo de 36 alumnos- (toda a información sobre este proceso aquí).
* RELACIÓN DE TUTORAS/ES:
– 2 profesoras-tutoras: María dos Anxos González Refoxo e Mercedes Queixas Zas.
– 2 profesores-tutores: José Alfeirán e Luis Martínez-Risco Daviña.
Os/as catro son profesores/as de Ensino Secundario, con recoñecida experiencia na elaboración de unidades didácticas e outros materiais para o ensino e a difusión do noso patrimonio cultural.
* RELACIÓN DE PROFESORES/AS DOS OBRADOIROS MULTIDISCIPLINARES:
– Arquitectura: Pablo Gallego Picard (Arquitecto e profesor da UDC).
– Arte: Xosefa Cerviño Lago (Catedrática de Historia e prof. Asociada na UDC).
– Socioloxía: Xosé Leira López (Profesor Titular de Socioloxía na UDC).
– Urbanismo: María José Piñeira (Profesora Asociada na USC).

PROGRAMA DO CURSO

Luns 11 de xullo
MAÑÁ [Reitoría: sala de xuntas do Consello de Goberno]
– 10:00 h. Recepción de asistentes.
– 10:30-11:00 h. Inauguración polas autoridades académicas e institucionais.
– 11:15-12:15 h. Conferencia inaugural a cargo de Manuel Rivas: O autor fala da súa obra [título por definir].
– 12:30-13:30 h. Presentación do plano de traballo e organización dos grupos.
TARDE
– 16:30-20:30 h. Traballo de campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña].

Martes 12 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Posta en común co/a tutor/a.

Mércores 13 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de Campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Posta en común co/a tutor/a.

Xoves 14 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de Campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Traballo co/a tutor/a. Posta en común con correccións.

Venres 15 xullo
MAÑÁ [Filoloxía]
– 10:00-14:00 h. Posta a punto das propostas co/a tutor/a. Elaboración final das diversas propostas de materiais didácticos para seren entregadas a Concellaría de Cultura para o seu uso no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
TARDE [Casa Casares Quiroga]
– 17:00-19:00 h. Presentación pública das diversas propostas de publicación elaboradas para seren entregadas a Concellaría de Cultura para o seu uso no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
– 19:00-20:00 h: Conferencia de clausura a cargo de Javier Gómez Montero: O conxuro anamnésico de ‘Os libros arden mal’.
– 20:00-20:15 h. Clausura do curso polas autoridades académicas e institucionais.
– 20:30-22:00 h. Concerto de clausura.

Presentación do vídeo didáctico É. O Verbo, de M.ª dos Anxos González Refoxo e Xoán Carlos Rábade

«Dentro das actividades da AS-PG está a de dotar ao profesorado de materiais innovadores utilizando os recursos que nos proporcionan os medios audiovisuais e as novas tecnoloxías. Neste contexto situamos o vídeo É. O Verbo de M.ª dos Anxos González Refoxo e Xoán Carlos Rábade Castiñeira, que será presentado o 3 de marzo ás 19:30 no salón de actos do IES do Eusebio da Guarda (Praza de Pontevedra, A Coruña).

Destinado ao ensino secundario, materializa o esforzo de levar a imaxes unha cuestión tan complexa dentro da gramática como o verbo, explicándoa cun método totalmente innovador e supondo, por primeira vez en todas as linguas do noso contorno (só existe outro, E non chegou a ser palabra… sobre os afixos léxicos, dos mesmos autores), a edición dun material audiovisual sobre o funcionamento da lingua. A través de técnicas audiovisuais de animación, estúdase o verbo en todos os seus aspectos: concepto de verbo, elementos e valores, morfemas, irregularidades nos morfemas… A finalidade é tornar claros e amenos uns contidos gramaticais que á maioría do alumnado resultan áridos e problemáticos, utilizando a imaxe como elemento esclarecedor da base teórica.» (AS-PG)