Reportaxe 
en Praza:
“(…) As orixes do proxecto [Cartas de inverno] agroman cando Antonio Seijas recibe o encargo de Xerais de ilustrar a cuberta para a vixésima edición de Cartas de inverno. “Dende o primeiro intre saltoume a idea de debuxala. Cativoume a súa ambientación, a súa estrutura a xeito de matrioskas rusas, a historia dentro da historia… É unha obra redonda”. (…)
Toda a interpretación é responsabilidade da lectura do debuxante: o contorneo da ficción, o traslado da atmosfera. Preocupáballe non deixar escapar as sensacións. “Dáme un pouco o mesmo se unha man está máis ou menos perfilada ou se unha liña non vai tan recta como debera. O que precisaba é que unha páxina transmitira tristura ou desacougo, frialdade ou soidade…”. El quería repartir emocións a través das imaxes e non é doado. “Non é o mesmo a linguaxe escrita que a linguaxe verboicónica propia da banda deseñada –sinala Fernández Paz-. E, aínda que nos textos Seijas vai moi pegado á novela, reproducindo en moitos casos anacos textuais, o certo é que as imaxes e a montaxe da páxina xogan un papel decisivo”. De feito, no limiar do álbum, feito polo propio escritor, dísenos que o resultado era ese que Seijas buscaba: “A tensión creada coas palabras trasládase ás imaxes e á montaxe das viñetas. Os estados de ánimo atopan a súa correspondencia na paleta de cores utilizada polo autor”. (…)”.
Arquivos da etiqueta: Praza Pública
Espello Cóncavo repara a “inxustiza histórica” da exclusión de Azos de esguello do CDG
Desde
Praza:
“(…) Espello Cóncavo será a encargada de reparar o que o seu director, Arturo López, cualifica de “inxustiza histórica”: a negativa, por parte do CDG, a representar Azos de esguello, de Euloxio R. Ruibal, gañadora no 1989 dese mesmo galardón, o Cunqueiro. Será, deste xeito, Espello Cóncavo a primeira compañía profesional que estreará, máis de vinte anos despois, esta obra, o vindeiro mes de febreiro. (…) Euloxio Ruibal si cre que as presións políticas estiveron detrás da decisión de marxinar Azos de esguello.
“O que fixen foi unha sátira de certa clase política dos comezos da preautonomía. Aquelas corruptelas que se foron engrosando ata volverse, na actualidade, de proporcións xigantescas. O daquela director do CDG, Manuel Guede, decatouse de que Azos de esguello ía molestar á Consellería e á Xunta. E por iso non quixo que a obra se representase, malia que xa existía un compromiso por parte do anterior director, Blanco Gil. Mesmo había unha compañía formada xa, de palabra”, asegura. A versión de Guede é ben distinta. “Sempre tiven unha liberdade absoluta para decidir sobre a programación. O motivo polo que Azos de esguello non se representou é que non me interesaba, desde o punto de vista estético. (…)”.”
[Euloxio Ruibal]: “Eramos unha xeración sen mestres, debido á fractura que supuxera a guerra civil. Pero interesábanos moito o teatro de preguerra: Castelao, Otero Pedrayo, Blanco Amor… Eu comezara en Ditea, e a maioría das compañías tiñamos claro que a loita contra o franquismo era fundamental. Pero non queriamos facer consignas, senón un traballo de calidade estética, conectado co teatro europeo. Falabamos moito de Brecht, de Stanislavski…, iamos fóra, e desde Teatro Obradoiro mesmo trouxemos moi bos grupos de teatro independente á Caixa de Aforros, ata que nos botaron por roxos, porque preferían un teatro para un público burgués, como agora”, asegura. (…)”.
Ramón Nicolás: “Longa noite de pedra non encaixou con parte do establishment galego da época”
Entrevista 
de Montse Dopico a Ramón Nicolás, en Praza:
“(…) – Praza (P): En Conversas con Celso Emilio Ferreiro, un libro que publicaches no 2009, traballabas xa con cartas, entrevistas e textos do autor de Longa noite de pedra. Naceu nese tempo a biografía [Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro]?
– Ramón Nicolás (RN): A idea de abordar a biografía parte dun traballo que fixen para unha edición facsimilar de Longa noite de pedra, de Xerais, no ano 2002. Previamente traballara sobre O soño sulagado. Pouco despois de acabar a carreira fixera unha busca de textos na hemeroteca do Faro de Vigo… Así, o contacto viña de atrás, e o libro de conversas foi o primeiro paso, pero o proxecto da biografía, en concreto, tomou corpo hai uns sete ou oito anos. (…)
– P: A súa poesía social non foi entendida por todo o mundo na súa época. Citas no libro críticas de persoas que a consideraban panfletaria…
– RN: É certo que o libro Longa noite de pedra non encaixou con parte do stablishment galego da época, que non soubo ver a importancia dun libro que se converteu en parte fundamental da historia da literatura galega. A súa poesía de corte social non era o modelo de Pimentel, nin do propio Aquilino Iglesia. É singular, neste sentido, que Longa noite de pedra demorase tanto en reeditarse, e que non o fixese Galaxia, senón El Bardo, en edición bilingüe. (…)
– P: O seu Viaxe ao país dos ananos sentoulle mal a moita xente, que o entendeu como un ataque a toda a comunidade de emigrantes. Non lle perdoaron, no seu tempo…
– RN: E hai xente que aínda hoxe se sinte ferida e doída por ese libro. E iso que mesmo Seoane recoñeceu que o que Celso Emilio dicía sobre Caracas era moi semellante á realidade de Bos Aires ou doutros sitios. Porque había, si, moitos ananos entre os emigrantes. Hai que ter en conta que os mesmos que o chamaron para traballar na Hermandad Gallega acaban non só expulsándoo, senón facendo o posible para que non atopase outro traballo, para que o botasen do país… Foi unha etapa moi dura para el.
– P: Ademais da dimensión social-realista da súa poesía, reivindicas outras, como a irónica ou a intimista, ás que se lles presta menos atención.
– RN: Creo que foi Alonso Montero quen dixo que Celso Emilio foi, con Quevedo, o gran autor crítico e sarcástico. A parte intimista está en Onde o mundo se chama Celanova, en O soño sulagado, e nalgúns poemas de Longa noite de pedra. En O soño sulagado xa atopamos moitos dos elementos que se desenvolveron en Longa noite de pedra.”
Dolores Vilavedra: Saudade dos tempos nos que o futuro estaba ben trazado
Artigo 
de Dolores Vilavedra en Praza:
“(…) Nada é casual: que tres autores tan distintos coincidisen en profetizar mundos posibles, ben dominados pola tecnoloxía, ben macrometáforas nacionais espidas do alento utópico que ata antonte as caracterizaba entre nós, debe querer dicir algo, alén da mensaxe explícita que cada unha desas novelas parece querer transmitir. Se cadra, codifican un certo sentimento de orfandade ou unha saudade indisimulable dos tempos en que a salvación da patria era posible porque había unha patria que salvar, dos tempos en que os camiños do futuro estaban ben trazados. (…)
En todo caso, o balance apunta a un exceso de doutrina: Será que a nosa literatura estase a contaxiar da bipolaridade do discurso público? Será que mesmo as voces alternativas que se queren alternativas caen no maniqueísmo imperante? Ás veces, semella que a roda da literatura retrocedese trinta anos. As aparencias enganan, non se fíen: que unha novela estea protagonizada por unha lesbiana non ten que significar necesariamente que a nosa sexa unha literatura máis madura, entendendo por tal aquela que apela ás diversas formas da complexidade, aquela que se ofrece a acompañarnos nunha viaxe, non a que se constitúe en porto seguro. (…)”.
Samuel Solleiro: “Se hai que tomar partido, que sexa fóra da ficción”
Entrevista 
a Samuel Solleiro en Praza:
“(…) – Praza (P): dz non pretendía ser un libro erótico, aínda que a sexualidade ten moita importancia nel. Tamén está moi presente en Gran tiburón branco. A que querías apuntar?
– Samuel Solleiro (Sam. S): Supoño que é un tema universal, non só literariamente. O que tentei facer foi presentar o sexo como un elemento máis da vida, algo que nos envolve e nos condiciona moito. O que creo que non está tan tratado na literatura é iso: como o desexo sexual pode influír tanto nos nosos comportamentos habituais. Iso é o que me preocupaba neste libro, ademais doutros medos aos que nos enfrontamos todos os días. (…)
– P: Tanto o relato primeiro, sobre unha muller que se avergoña do seu home e ten relacións con outros pero non quere deixalo, como o terceiro, sobre a escritora da familia de lunáticos, apuntan a un xeito de vivir de clase media acomodaticia, consistente en pagar facturas… (son palabras túas). Era esa a idea?
– Sam. S: En realidade tento non depender dunha intención crítica estrita na literatura. Se hai un ollar crítico, procuro que sexa cada vez menos explícito. En Elexías a Deus e ao Diaño si había unha intención crítica, e en dz un posicionamento sobre o tema da masculinidade. Pero o que quero agora é, un pouco como certa escola narrativa americana, facer ficcións: un ambiente, uns personaxes… e observar as súas reaccións sen tratar de moralizar. E se hai que tomar partido, que sexa fóra da ficción. O que si está presente neste libro é, se cadra, unha resposta ás actitudes típicas da cultura da posmodernidade. No relato As putas motos isto é máis explícito, respecto á idea da posmodernidade de que todo é ficción. (…)”.
María Reimóndez: “Hai unha presenza permanente da temática lesbiana na literatura que unha e outra vez é relegada pola crítica”
Entrevista 
a María Reimóndez en Praza:
“(…) – Praza (P): En vías de extinción trata moitos temas. Se cadra o principal é o lixo que temos na cabeza e a posibilidade de limpalo, de rebelarnos contra os patróns de comportamento establecidos. O mesmo que fan as protagonistas de Pirata, ou as de O club da calceta. É así?
– María Reimóndez (MR): Cada libro é diferente na materialización da temática, pero si existe esa conexión. O personaxe de Gaia móstranos como as persoas que se sitúan nas marxes das estruturas hexemónicas teñen máis recursos para articular un contradiscurso con potencialidade de facerse realidade. Ser rara é o que lle permite a Gaia subverter o marco que nos queren impoñer. É o que di a teoría poscolonial: desde as marxes podes ter unha visión máis ampla. (…)
– P: Ás veces son os propios autores ou autoras os que temen que, de identificarse a súa obra coa homosexualidade ou o lesbianismo, sexa situada nas marxes, como literatura para minorías.
– MR: É que iso pasa. E para un escritor ou escritora é un problema grande, porque o que queres é comunicarte cos lectores. O que creo é que temos que tentar ser honestas. O libro de Teresa Moure Unha primavera para Aldara foi interpretado como unha historia de lesbianas. E na segunda edición ela aclara que non era o seu obxectivo, senón presentar unha historia de rebeldía… Eu creo que iso é como desautorizar a opción vital dos personaxes. Tamén hai autoras que, para evitar o voyeurismo do crítico, autocensúranse e renuncian a introducir escenas de sexo nos seus libros. Como se, ao final, as mulleres só puideramos ser amigas. O efecto é que, como di Beatriz Suárez, seguimos armarizadas… (…)”.
“Recuperar a Manuel María é tamén recuperar valores democráticos”
Desde
Praza:
“”Vivimos nuns tempos nos que hai unha falta de valores; recuperar a Manuel María é recuperar valores democráticos, o amor á terra e a defensa da lingua. Se non coñecemos a nosa tradición e as nosas orixes, tampouco entenderemos a Manuel María”. Con estas palabras, Uxía Senlle reivindicou a figura do poeta da Terra Chá, que será homenaxeado unha vez máis na Coruña, na presentación dunha nova edición de Lúas de Outono, onde a cantante presentará o seu novo traballo, Andando a Terra, no que canta poemas do literato e onde tamén verá a luz o documental Danza do poema emocionado, nun acto aberto á cidadanía e de entrada gratuíta que se celebrará o xoves 13 de setembro a partir das 20:30 no Teatro Colón da Coruña. (…) O documental Danza do poema emocionado, de Anxa González Refoxo, está baseado en dous libros de poesía infantil do autor (Os soños da gaiola e As rúas do vento ceibe). A obra pretende “non traizoar o escritor e ser fiel á relación que intenta crear cos nenos galegos”, explica a guionista, que explica que o propósito do autor non era outro que “espallar o amor a Galiza”. Nesta obra, de entre 10 e 12 minutos, mestúrase a danza, a música e a poesía, nun filme no que participan membros do Centro Coreográfico Galego e unha prometedora actriz de tan só once anos. “Non é para nada simple malia que as obras fosen dedicadas ao público infantil”, di Refoxo sobre un documental no que se fixo unha escolma de varios poemas que “se trataron integramente” para manter a esencia da inteción de Manuel María e o seu amor por un país que percorreu “parroquia a parroquia e vila a vila”, como lembrou Alberte Ansede. (…)”
Avelino Pousa Antelo: “O mestre de Galicia”
Reportaxe 
sobre Avelino Pousa Antelo en Praza:
“A existencia de Avelino Pousa Antelo transcorreu paralela á propia evolución do noso país dende os adolescentes anos 10 do século pasado ata á actualidade. O Lucho do Peto foi testemuña directa e activa do esperanzador galeguismo anterior á Guerra Civil que o alzamento embozou. Nos tempos da infamia, traballador irredento. Profesor, intelectual, político e, sobre todo, galeguista. Dende a Fundación Castelao, que el mesmo presidía, ocupábase de manter acesa a chama do rianxeiro. Tamén forma parte das fundacións Fernández Florez, Pedrón de Ouro e Alexandre Bóveda. Figura transcendental, xa que logo, da cultura galega contemporánea, Pousa Antelo sobresaíu polo seu carácter agrarista, sempre preocupado polo campo galego. Valen ou non as cooperativas de esplotación comunitaria pra o campo galego? e Galicia, tarefa urxente son dúas das obras máis nomeadas de quen pretendeu informar e educar, a partes iguais, ás xentes do agro -e aos que mandaban- dos avances que el cría necesarios para a evolución socioeconómica do rural galego. (…)”
Destacamos tamén a reportaxe de Sermos Galiza.
Mario Regueira: “A crise é unha guerra económica contra unha parte da poboación á que se tenta culpar con mentiras”
Entrevista 
a Mario Regueira en Praza:
“(…) – Praza (P): Un dos personaxes principais de Outono aquí, Guillerme, non é quen de enfrontarse ao seu propio pasado. Algo semellante pasaba en L’affiche rouge: persoas que fuxían da súa realidade… Por que?
– Mario Regueira (MR): Cando concibo as novelas non vexo tanta continuidade, pero é certo que a xente notou iso, e que se cadra poño o foco en personaxes que tentan solucionar os seus conflitos internos, atopar o seu lugar, acomodar o peso do seu pasado cunha perspectiva incerta do seu futuro… Non é algo feito a mantenta de modo consciente, pero si é certo que no meu modo de entender a narrativa ten que ver con darlle moita importancia a eses conflitos internos. (…)
– P: Teresa Moure propón unha visión queer da literatura galega. E cita como un dos exemplos desta perspectiva a túa obra. É certo que a homosexualidade está presente en todos os teus libros, con ese enfoque de superar os binomios dominantes, non si?
– MR: É certo que eu teño unha aposta persoal, e política, de visibilización desa realidade, e de creación dun discurso sobre ela. Porque os seres humanos somos ricos en experiencias, non somos ou branco ou negro, non ten sentido encasillarnos. Aínda que se consideras o que é o queer fóra de aquí, tampouco é tan doado encaixar os meus libros niso, pois está presente máis ben en tramas secundarias… (…)
– P: O silencio é o título do teu novo poemario. Aínda que o silencio e as súas consecuencias están moi presentes no resto da túa obra, non si?
– MR: No caso de Silencio é en concreto a pausa entre os bombardeos. Nas guerras non todo son bombas, non todo é tan ruidoso e evidente, pero hai cousas que ocorren en silencio e producen un efecto tan malo ou peor. E se cadra todo iso é hoxe máis verdade que nunca. A crise é unha guerra económica que se fai contra unha parte da poboación á que se pretende culpar con mentiras, con ideas vagas como que “vivimos por enriba das nosas posibilidades”. En realidade é todo unha gran agresión de banqueiros, políticos… Ninguén nos está bombardeando, pero chegará un día en que lembraremos o que está a pasar como lembraron os nosos pais e os nosos avós os escenarios de despois da guerra. (…)”
A distopía tornouse realidade: a ficción científica como metáfora do control total
Reportaxe 
en Praza:
“(…) Atl gañou o premio Blanco Amor 2011. E chegou ás librarías ao mesmo tempo que 15.724 de Xesús Constela, a historia dunha Patria asentada na mentira. Galaxia editou, tamén hai pouco, 2044 de Eduardo Santiago. A ficción científica é un xénero cada vez máis desenvolvido na literatura galega. Mais a súa presenza nas nosas letras non é un fenómeno recente. O investigador Jorge Emilio Bóveda prepara un ensaio sobre o tema. “A primeira novela que podería considerarse de protociencia ficción galega foi dun galego afincado en Cuba: Luís Otero Pimentel. O libro titulouse Campaña de Caprecórneca (A Habana, 1898) e describía unha viaxe á lúa na liña das dos precursores da ciencia ficción moi anteriores a Xulio Verne”, explica. (…)
“Pero non veríamos un rexistro concreto do xénero ata 1926 cando Rafael Dieste publica no seu libro Dos arquivos do trasno un conto titulado 11926, na liña de A máquina do tempo de H.G. Wells, facendo comezar, ao meu ver, non exactamente o xénero da ficción científica en galego senón o subxénero da utopía negativa (distopía) ou a ucronía, que non estouparía ata os anos setenta coa obra Elipsis e outras sombras de Xosé Luís Méndez Ferrín”, engade. (…)”
